Metoda rangowania

Metoda rangowania
Polecane artykuły
Skala ocen Ocena punktowa Metoda XYZ Wartościowanie jakości Podatność ekonomiczna Badania porównawcze Kryteria jakości produktów Kryteria oceny Ocena atrakcyjności sektora

Metoda rangowania polega na zakwalifikowaniu różnego rodzaju obiektów na skali liczb naturalnych wg wartości ich rang - od najlepszego do najgorszego (lub odwrotnie). W tej metodzie można porównywać znaczenia różnych stanowisk z punktu widzenia organizacji. Na tej pod­stawie sporządza się listę rankingową stanowisk - od najważniejszych, najbardziej odpowiedzialnych, kluczowych do szeregowych najmniej ważnych.

Metoda rankingowa ma tę zaletę, że jest prosta, nie pochłania zbyt wiele czasu, a więc koszty z nią związane są niewielkie. W dużych organizacjach nie nadaje się jednak do zastosowania, ze względu na dużą liczbę stanowisk pracy, specjalności.

W metodzie rangowania zakłada się, że cechy poddane analizie mają równoważne znaczenie. Cechy te traktuje się jako mierniki oceny nadając im odpowiedni rangi ze względu na preferencje określone w trybie sortowanie sekwencyjnego. Liczba rangowa (rankingowa) oznacza istotność danego obiektu.

Procedury postępowania doświadczalnego w metodzie rangowania

Określenie zakresu rangowania

Rangowanie może przyjąć postać r. jednokryterialnego (zastosowanie w analizie 1 kryterium) lub wielokryterialnego (z wykorzystaniem więcej niż 1 kryterium cechy). Gdy mowa o r. wielokryterialnym możemy w nim wyróżnić: r. o podstawowym potencjalne rangowym (liczba kryteriów: 2-10) a także r. wysokim potencjale rangowym (liczba kryteriów powyżej 10).

Zestawienie danych do rangowania

W tej fazie należy zgromadzić podstawowe dane: zbiór obiektów, a także odpowiadające mu wielkości charakteryzujące. Wielkości charakteryzujące wyznaczamy przez zastosowanie kryteriów oceny. Aby odpowiednio dobrać kryteria oceny oraz właściwie je zinterpretować należy posiadać znajomość obszaru działalności z którego te dane zostały pobrane a także odpowiednio określić preferencje.

Porządkowanie preferencyjne

• obliczenie rang sumarycznych,
• obliczenie rang uśrednionych,
• ustalenie pozycji obiektu.

Określenie pozycji w rankingu przebiega w odwrotny sposób do określania rang: im wyższa liczba rankingowa, tym wyższa jego waga. Zaś w rankingu pozycja to miejsce na liście.

Ranking

Rankingi gł. przybierają formę rankingów firm największych (kryterium wielkości przychodów lub rentowności) lub firm najlepszych (oparty na licznych wskaźnikach finansowych i ocenie menedżerskiej).

Kategoryzacja

Kategoryzacja jest procesem przypisywania obiektów do odpowiadającej im kategorii (grupy). W odniesieniu do rangowania k. jest oceną wtórną i dopełniającą. Kategoryzacja niesie za sobą funkcje porównawcze, samokontroli, prognozowania oraz jest mechanizmem "wczesnego ostrzegania" przez możliwymi zagrożeniami.

Bibliografia

• A. Stabryła, Zarządzanie strategiczne w teorii i praktyce firmy, PWN 2000

Autor: Magdalena Dzieża