Procedura głosowania

Procedura głosowania
Polecane artykuły
Metody heurystyczne Planning poker Równowaga Nasha Metody i techniki konsultowania Dylemat więźnia Próba Zespołowe podejmowanie decyzji Burza mózgów Permutacja

Głosowanie jest najczęstszym sposobem na wyrażenie woli większości w pewnej zbiorowości, przy wyborze pomiędzy różnymi wariantami. Głosujący, czyli elektorat, oddając swój głos wybierają spośród zaproponowanych opcji, przyczyniają się do rozwiązania problemu postawionego pod głosowanie. Głosowanie może zostać przeprowadzone stosując wiele różnych technik oraz może odbywać się w sposób jawny lub nie. W głosowaniu jawnym głosujący zna preferencje pozostałych członków głosowania.

W obecnych czasach, głosowanie jest podstawową metodą wyboru władz, a także podejmowania ważnych decyzji, przede wszystkim na szczeblu międzynarodowym. Prawo do głosowania jest podstawowym prawem każdego obywatela państwa i każdego pełnoprawnego członka każdej organizacji międzynarodowej.

Aż do roku 1945 i wprowadzenia w życie Karty Narodów Zjednoczonych, w organizacjach międzynarodowych tj. np. Liga Narodów, do podjęcia wiążącej decyzji była wymagana jednomyślność podczas głosowania. Obecnie podejmowanie uchwał odbywa się na podstawie uzyskania większości głosów. Niezbędna większość może być obliczana np. w stosunku do liczby wszystkich członków danej organizacji. W podjęciu najważniejszych decyzji najczęściej wymaga się uzyskania kwalifikowanej większości głosów, zazwyczaj jest to 2/3 (np. w przypadku ONZ), ale podstawową zasadą jest uzyskanie większości głosów członków obecnych i głosujących. Oprócz zwykłej większości i większości kwalifikowanej można się jeszcze spotkać z innymi jej rodzajami, ale są to sytuacje rzadkie, najczęściej odnoszące się do sesji nadzwyczajnych (J. Kolasa 1973, s. 70).

Techniki głosowania

Idealna technika głosowania powinna przede wszystkim:

• pozwolić na pokazanie rzeczywistych preferencji osób biorących w nim udział
• nie może być zbyt skomplikowana
• nie może być podatna na manipulacje mogące wpływać na wynik końcowy

Historia współczesnych badań nad różnymi technikami głosowania została zapoczątkowana w drugiej połowie XVIII wieku przez prace Jeana-Charles de Bordy i Marie-Jeana-Antoine’a-Nicolasa Caritata markiza de Condorcet. Są oni twórcami dwóch z czterech podstawowych technik głosowania zwanych bazowymi, z których wywodzą się inne, zwane niebazowymi. Każda z technik charakteryzuje się różnymi, specyficznymi właściwościami koniecznymi dla różnych sytuacji. W zależności od wyboru techniki uzyskane wyniki mogą być różne.

Bazowe techniki głosowania i ich krótka charakterystyka (J. Hołubiec, J. Mercik 1992, s. 29):

• technika Condorceta – polega na wyłonieniu zwycięzcy na drodze eliminacji. Przeprowadzamy k-1 głosowań (gdzie k to ilość dostępnych do wyboru wariantów), w których za każdym razem odrzucamy wariant o najmniejszym poparciu.
• technika Bordy – (zwana obecnie głosowaniem rangowym) każdy z głosujących przydziela wariantom punkty, najbardziej preferowana opcja może otrzymać k-1 punktów, natomiast najmniej preferowana otrzymuje 0 punktów. Na koniec uzyskane punkty zostają zsumowane, a zwycięskim zostaje wariant z największą ich liczbą.
• technika większościowa – jest obecnie najczęściej stosowaną. Każdy z głosujących oddaje jeden głos, a zwycięzcą zostaje wariant, który otrzyma największą ich liczbę.
• technika aprobująca – głosujący może oddać jeden głos na każdy aprobowany przez siebie wariant. Wygrywa wariant, który otrzyma największą sumaryczną liczbę głosów.

Najważniejszymi i najbardziej znanymi technikami niebazowymi są techniki wywodzące się z nurtu:

• pierwszego: Schwarza, Dodgsona, Blacka, Copelanda, maksyminowa,
• drugiego: rang średnich, Nansona, jury,
• trzeciego: większościowa wielokrotna, Hare’a, Coombsa,
• czwartego: negatywna, dezaprobująca, kumulująca,

Bibliografia

• Jerzy W. Hołubiec, Jacek W. Mercik, Techniki i tajniki głosowania, Omnitech Press, Warszawa 1992r.
• Jan Kolasa, Głosowanie w powszechnych organizacjach międzynarodowych, Państwowe Wydawnicto Naukowe - Oddział Wrocławski, Wrocław 1973r.

Autor: Michał Cłapa