Generacja X

Generacja X
Polecane artykuły
Generacja Y Baby Boomer Baby boomers Klasa średnia Generacja Z Syndrom Piotrusia Pana Kariera Stopa zatrudnienia Kultura organizacyjna

Generacją X nazywa się jedno z czterech pokoleń obecnych w dzisiejszych czasach na rynku pracy. Poprzez pokolenie rozumie się wyodrębnioną grupę ludzi, która posiada przybliżoną datę urodzenia. To z kolei wpływa na podobne, znaczące doświadczenia, które ukształtowały poszczególne jednostki na najważniejszych etapach ich życia (B. Hysa 2016, s. 387). Okres w którym wychowywali się przedstawiciele poszczególnych generacji wpływa z kolei na wyznawane wartości, motywacje, stosunek do pracy i współpracowników, jak również sposób uczenia się.

Uznaje się, że obecnie na rynku pracy w organizacjach spotykają się przedstawiciele czterech podstawowych generacji (M. Juchnowicz 2009, s. 118):

• Pokolenie Baby Boomers – osoby urodzone w latach 1945 – 1964, jest to pokolenie gospodarczego boomu oraz wyżu demograficznego, który miał miejsce po zakończeniu II Wojny Światowej. Przedstawiciele tej generacji dorastali w okresie intensywnych transformacji gospodarczych i społecznych, a na rynek pracy wchodzili w latach 70-tych oraz 80-tych.
• Pokolenie X – osoby urodzone pomiędzy latami 1965 – 1980, jest to generacja, która urodziła się lub dorastała w czasie kryzysu gospodarczego lat 70-tych. Pokolenie X miało szansę wkroczyć w życie zawodowe w latach 90-tych i korzystać z wolnego rynku.
• Pokolenie Y – często nazywane pokoleniem Millenialsów, to osoby urodzone w latach 1981-1994, które zaliczane są do wyżu demograficznego lat 80-tych. Jest to pierwsza generacja na rynku pracy wychowana w czasach globalizacji oraz powszechnego dostępu do komputerów i Internetu. W Polsce to pierwsze pokolenie wychowane w warunkach kapitalizmu.
• Pokolenie Z – osoby urodzone po roku 1995 – wchodzące obecnie na rynek pracy, określane również często mianem pokolenia C (od angielskiego słowa connected, w rozumieniu podłączony do sieci). Generacja, która całe swoje życie funkcjonowała w Internecie i używała urządzeń elektronicznych.

Generacja X – otoczenie historyczne

Osoby zaliczane do Generacji X to potomkowie pokolenia Baby Boomers. Wychowywani więc byli przez generację, dla której najważniejszymi wartościami w kontekście pracy zawodowej były zaangażowanie w pracę, lojalność względem pracodawcy, uznanie hierarchii oraz stabilność zawodowa. Również czasy w których przedstawiciele Generacji X byli wychowywani mają niebagatelne znaczenie dla ich zachowań w sytuacjach zawodowych.

Jest to bowiem pokolenie wkraczające w dorosłość, z jednej strony w czasach kryzysu ekonomicznego lat 70-tych, z drugiej jednak w okresie pewnego wzrostu poziomu życia, coraz bardziej powszechnego dostępu do telewizji i źródeł masowego przekazu. To właśnie telewizja oraz powoli wprowadzane technologie komputerowe były podstawowym źródłem informacji dla przedstawicieli Generacji X. Większość przedstawicieli tego pokolenia było aktywnych zawodowo, kiedy w latach 90-tych mogli dostosować swoją karierę do potrzeb wolnego rynku oraz zagranicznych standardów pracy. To właśnie przedstawiciele tej generacji dostali szansę realizacji szybkiej ścieżki kariery oraz rozwoju swoich własnych biznesów (L. Weroniczak 2010, s. 39-41).

Charakterystyka generacji X

Przedstawiciele Pokolenia X, podobnie jak ich rodzice, to osoby stawiające duży nacisk na stabilizację zawodową i lojalność wobec pracodawcy. Ze względu na trudny czas kryzysu ekonomicznego, często przedstawiciele Pokolenia X koncentrowali się na pracy zawodowej, przez co określani są jako pracoholicy o wysokich standardach pracy. Wysokie wymaganie wobec siebie często przekładają również na swoich współpracowników przez co zauważalna jest u osób Generacji X czujność na brak kompetencji.

Reprezentanci tego pokolenia, są mocno zorientowani na sukces, określani są jako samodzielni w podejmowaniu decyzji, aktywni (zarówno zawodowo jak i społecznie), sumienni oraz uznający autorytet szefów (chociaż mniej ceniący hierarchię niż rodzice). Potrzebują również dostrzegać sens podejmowanych działań, a do efektywnej pracy wymagają poczucia przydatności i wsparcia innych ludzi (A. Stosik 2015, s. 187).

Generacja X – motywacja oraz oczekiwania

Głównym motywatorem Generacji X jest możliwość rozwoju kariery. Dla przedstawicieli tego pokolenia praca jest wartością samą w sobie. Duża koncentracja na rozwoju kariery powoduje, że większość podejmowanych działań skupia się na utrzymaniu zatrudnienia i rozwoju w ramach firmy. Osoby Pokolenia X potrafią cierpliwie czekać na podwyżkę lub awans, zmiana pracy wydaje się być koniecznością, a szkolenia pełnią dla nich funkcję stabilizacji ich pozycji w firmie. Sposób postrzegania kariery zawodowej pokolenia X oraz ich główne motywatory zostały przedstawione szczegółowo na wykresie poniżej (J. Szynal 2013, s. 94):

Rys. 1 Główne czynniki motywujące przedstawicieli Generacji X

Bibliografia

• Hysa B. 2016. Zarządzanie różnorodnością pokoleniową, "Zeszyty naukowe Politechniki Śląskiej", nr 1964, s. 387
• Juchnowicz M. 2009. Kulturowe uwarunkowania zarządzania kapitałem ludzkim, Oficyna Wolters Kluwer Business, Kraków, s. 118
• Smolbik-Jęczmień A. 2018. Rozwój kariery zawodowej przedstawicieli pokolenia X i Y w warunkach gospodarki opartej na wiedzy. Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, Wrocław, s. 234
• Stosik A. 2015. Innowacyjne rozwiązania w zarządzaniu zasobami ludzkimi –perspektywa adaptacji i różnic pokoleniowych, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin, s. 187
• Szynal J. (red.) 2013. Podejście do pracy i kariery zawodowej wśród przedstawicieli generacji X i Y - podobieństwa i różnice "Nauki o zarządzaniu", nr 1, s. 94
• Weroniczak L. 2010. Człowiek w obliczu szybko dokonujących się zmian, Wydawnictwo Edustacja.pl. Sp. z o.o., Poznań, s. 39

Autor: Grzegorz Żółtek