Umowa licencyjna

Umowa licencyjna - jest to umowa, na podstawie której twórca uprawnia licencjobiorcę do korzystania z utworu w określony sposób w czasie trwania umowy. Umowa licencyjna stanowi podstawowe źródło licencji i powinna być zawierana na piśmie. Pozwala podmiotom na korzystanie z dóbr niematerialnych, które są chronione prawami wyłącznymi.

Umowa licencyjna daje uprawnienia do korzystania z przedmiotu umowy licencjobiorcy od razu w momencie jej zawarcia (S.Sołtysiński 2013, s. 464.). Najczęściej gwarantuje korzyści dla licencjodawcy w formie pieniężnej w zamian za udzielenie licencji, chyba, że umowa licencyjna stanowi inaczej.

Czas trwania licencji wynosi 5 lat w miejscu zamieszkania lub terytorium państwa siedziby z wyjątkiem sytuacji, kiedy strony umowy ustalą inny okres trwania oraz zostanie to zawarte w umowie. Istnieje możliwość zawarcia umowy na czas nieokreślony, co również powinno zostać zapisane w treści umowy (I Żuchowski i in. 2018, s. 68).

TL;DR

Umowa licencyjna to umowa, na podstawie której twórca udziela licencjobiorcy uprawnień do korzystania z utworu w określony sposób. Istnieją różne rodzaje umów licencyjnych, takie jak licencje podstawowe i sublicencje, licencje wyłączne i niewyłączne oraz licencje ustawowe. Przedmiotem umów licencyjnych mogą być patenty, wzory użytkowe, wzory towarowe i inne prawa. Stronami umowy są licencjodawca i licencjobiorca. Umowa licencyjna może być zawarta poprzez ofertę, negocjacje lub przetarg. Umowa licencyjna ma za zadanie umożliwić korzystanie z utworu, rozpowszechnienie własności intelektualnej, rozwiązywanie konfliktów oraz funkcję innowacyjną.

Podział umów licencyjnych

Umowy licencyjne dzielą się na:

• Licencje podstawowe i sublicencje - Licencja podstawowa obowiązuje wtedy, gdy osobą dokonującą ograniczenia jest osoba, która jest bezpośrednio związana z utworem np. nabywca majątkowych praw autorskich utworu lub jego twórca. Jeżeli podmiotem, który udziela uprawnień do korzystania z utworu jest licencjobiorca wtedy natomiast mamy do czynienia z sublicencją. Te z kolei dzielą się na pierwotne, których udzielają licencjobiorcy oraz dalsze, których udzielają sublicencjobiorcy. Sublicencja wygasa równocześnie z licencją podstawową
• Licencje wyłączne i niewyłączne - Umowa wyłączna obowiązuje w sytuacji gdy osobą uprawnioną do korzystania z utworu jest wyłącznie licencjobiorca. Nie może on udzielać sublicencji, czyli nadawać uprawnień do korzystania z utworu kolejnym podmiotom (Dotyczy to również twórcy, który może udzielić zgody na niekorzystanie z utworu przez siebie). W przypadku umowy niewyłącznej licencjobiorca może udzielać dalszych upoważnień do korzystania z przedmiotu umowy.
• Licencje ustawowe - Uprawnień do korzystania z utworu udziela ustawodawca w przepisach prawa. W przypadku licencji ustawowej nie jest wymagana zgoda autora na korzystanie z przedmiotu licencji, natomiast mimo to twórcy należy się wynagrodzenie od licencjobiorcy.
• Licencje upoważniające do korzystania z dzieła istniejącego lub mającego powstać w przyszłości (J.Sitko 2010, s. 9-10))

Przedmioty zawierania umów licencyjnych

Przedmiotem zawierania umów licencyjnych jest m.in.

• patent
• prawo ochronne na wzór użytkowy
• prawo ochronne na wzór towarowy
• prawo z rejestracji wzoru przemysłowego

Struktura umowy licencyjnej w wyżej wymienionych przypadkach różni się między sobą prawami i obowiązkami stron oraz skutkami prawnymi (K.Grzybczyk 2010, s. 17).

Strony umowy licencyjnej

Stronami umowy licencyjnej są licencjodawca oraz licencjobiorca.

Licencjodawca to podmiot, który udziela licencji do korzystania z utworu na mocy umowy licencyjnej. Może nim być zarówno autor jak również nabywca autorskich praw majątkowych. Aby udzielić licencji na utwór współautorski potrzebna jest zgoda wszystkich współtwórców. Jeśli któryś ze współtwórców nie wyrazi zgody może dochodzić swoich praw na drodze sądowej. Współtwórca ma prawo do udzielenia zgody na korzystanie z jego części utworu.

Licencjobiorca to podmiot uprawniony do korzystania z przedmiotu licencji. Może nim być osoba fizyczna lub prawna, lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej (J. Sitko 2010, s. 10).

Prawa licencjobiorcy to m.in.

• stosowanie wynalazku
• informowanie o naruszaniu prawa wyłączności przez nieuprawnione osoby
• zapłata wynagrodzenia w formie pieniężnej (jeśli w umowie nie zostało ustalone, iż udzielenie licencji jest nieodpłatne)
• niekwestionowanie o ważności patentu (K.Szczepanowska-Kozłowska 2012, s. 9-18).

Zawarcie umowy licencyjnej

Umowa licencyjna może zostać zawarta na kilka sposobów:

• Oferta - oświadczenie woli, które zawiera postanowienia uwzględnione w umowie
• Negocjacje - uzgadnianie treści umowy. Zawarcie umowy jest wynikiem pełnego porozumienia stron
• Przetarg i aukcja - polegają na wyłonieniu podmiotu spośród wszystkich zainteresowanych przedmiotem licencji z którym licencjodawca zawrze umowę (J. Sitko 2010, s. 10-11).

Podstawowe funkcje umowy licencyjnej

• Pozwolenie na skorzystanie z dóbr materialnych
• Upowszechnienie własności intelektualnej
• Rozwiązywanie konfliktów
• Funkcja innowacyjna (rzadziej wyodrębniana) (K. Szczepanowska-Kozłowska 2012, s. 9-18)

Umowa licencyjna — artykuły polecane

Pełnomocnictwo — Umowa powiernicza — Umowa zastawu — Cesja wierzytelności — Wierzytelność — Umowa cywilno-prawna — Cedent — Prawo zastawu — Umowa zlecenie

Bibliografia

• Grzybczyk K. (2010), Prawo właściwe dla autorskoprawnej umowy licencyjnej, Wolters Kluwer, Warszawa
• Sitko J. (2010) Umowa licencyjna w prawie autorskim, Warszawa, Wyd. Verlag Dashofer sp. Z o. o. s. 9-10
• Sołtysiński S.(2013) System prawa prywatnego, Warszawa, Wyd. C. H. Beck, s. 464
• Szczepanowska-Kozłowska K. (2012), Umowy licencyjne w prawie własności przemysłowej, Wydawnictwo LexisNexis, Warszawa
• Żuchowski I. (red.) (2018), Zeszyty naukowe wyższej szkoły ekonomiczno-społecznej w Ostrołęce, Wyższa szkoła ekonomiczno-społeczna w Ostrołęce, Ostrołęka

Autor: Aleksandra Frączek