Fotochromia

Fotochromia
Polecane artykuły
Karmelizacja Katabolizm Dehydratacja Okowita Koagulacja Biokatalizatory Peklowanie Fermentacja Maderyzacja

• Fotochromia- jest to zjawisko odwracalnej zmiany barwy i przezroczystości związków chemicznych pod wpływem promieniowania o różnej długości fali. <foto + chromia> [I. Duda i in. 1995, s54]
• Fotochromowe szkło- jest to szkło światłoczułe [Nowy Leksykon PWN 1998, s501] zawierające halogenki srebra, w których przebiegają odwracalne procesy fotochemiczne; ciemnieją na świetle i odbarwiają się w ciemności, po ogrzaniu lub po naświetleniu światłem o innej długości fali. Poddawane długotrwałemu działaniu światła i odbarwiane tysiące razy nie wykazują zmiany własn. Dodatek sensybilizatorów w postaci tlenków arsenu, antymonu, cyny i miedzi zwiększa czułość na światło i powoduje pogłębienie zaciemnienia fotochromowego (inne współczynniki temperaturowe, zmiana zakresu fal świetlnych powodujących zaciemnienie, różny stopień zaciemnienia). Produkcja szkła fotochromowego jest bardzo trudna. Jedna z metod otrzymywania polega na pokrywaniu zwykłego szkła warstwą polimeru, zawierającą organiczną lub nieorganiczną substancje fotochromowe. Szkła fotochromowe stosowane są do produkcji szyb do samochodów, okularów słonecznych, do celów dekoracyjnych, oraz do produkcji filtrów świetlnych do ochrony oczu przed nagłymi i silnymi błyskami światła (niektóre filtry zmniejszają fotochromowe zmniejszają transmisję światła do 0,001% w czasie 10-20ms). [Encyklopedia Techniki 1969, s677]
• Fotochromia – jest to technika fotografii barwnej, za pomocą której otrzymuje się obrazy o barwach zbliżonych do barw fotografowanych obiektów na przystosowanych do tego celu barwnych materiałów fotograficznych. Obrazy barwne otrzymuje się dwiema metodami: addytywną i subtraktywną. Metoda addytywna polega na zmieszaniu barwnych promieni powstałych po przepuszczeniu światła białego przez filtry - niebieski, zielony i czerwony. Dwie barwy addytywne nakładające się na siebie dają barwę wypadkową, np. barwy niebieska i zielona dają barwę niebieskozieloną, niebieska i czerwona – purpurową, czerwona i zielona – żółtą. Obraz barwny w metodzie addytywnej składa się z niewidocznych punktów barwnych w trzech barwach podstawowych (czerwonej, zielonej i niebieskiej), dających sumaryczne wrażenie odpowiednich barw. Tą samą metodą otrzymuje się obrazy barwne w druku oraz w telewizji kolorowej. Metoda subtraktywna, polega na odejmowaniu (pochłanianiu) z widma światła białego po 1/3 jego składu spektralnego za pomocą filtrów o barwach powstałych przez zmieszanie dwóch barw tj, o barwie niebieskozielonej, purpurowej i żółtej. Filtr niebieskozielony pochłania światło o barwie czerwonej, purpurowy – zielonej, żółty niebieskiej. Nałożone na siebie filtry żółty i purpurowy pochłaniają barwy niebieską i zieloną, a przepuszczają czerwoną. Pochłonięcie wszystkich trzech barw podstawowych daje w wyniku barwę czarną. Metoda subtraktywna jest podstawą wszystkich nowoczesnych metod fotografii barwnej.

Wywoływanie materiałów fotograficznych barwnych, w zależności od rodzaju materiału fotograficznego prowadzi się jedną z dwóch metod: metodą Agfacolor, którą stosuje się w przypadku materiałów zawierających w emulsji składowe sprzęgające dobrane tak, aby z użyciem tej samej substancji wywołującej uzyskać w każdej z nich jedną z trzech barw podstawowych. Podczas wywoływania równocześnie z red. naświetlonych ziaren halogenku srebra, w wyniku sprzęgania produktu utl. głównego składnika wywoływacza z tzw. składową sprzęgającą zawartą w warstwie emulsji, tworzy się barwnik. Metodą Kodachrome, którą stosuje się w przypadku materiałów nie zawierających składowych sprzęgających w poszczególnych warstwach emulsji. Wywołanie poszczególnych warstw prowadzi się oddzielnie dodając każdorazowo odpowiednie składowe sprzęgające do wywoływacza. W procesach wywoływania barwnego powstaje srebro metaliczne i odpowiednie barwniki. Podczas następnych etapów obróbki usuwa się powstałe srebro (tzw. odbielanie) i niezredukowane halogenki srebra oraz srebro koloidalne z warstwy filtrującej. W wyniku wywoływania materiału negatywnego otrzymuje się obraz w barwach dopełniających. W wyniku analogicznie wykonywanego kopiowania obrazu negatywnego na barwnym mat. pozytywowym otrzymuje się obraz fotograficzny o barwach zbliżonych do naturalnych. [Encyklopedia Techniki 1993, s248,249]

Bibliografia

• Duda. I., Słownik pojęć towaroznawczych, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków 1995
• Encyklopedia Techniki – Chemia wydanie czwarte przerobione i rozszerzone, Warszawa 1993
• Encyklopedia Techniki - Materiałoznawstwo, Wydawnictwo Naukowo Techniczne, Warszawa 1969
• Fotochromia - Słownik PWN
• Nowy Leksykon PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998

Autor: Kutek Angelika