Orzeczenie sądu: Różnice pomiędzy wersjami
m (Infobox update) |
(LinkTitles.) |
||
| Linia 13: | Linia 13: | ||
</ul> | </ul> | ||
}} | }} | ||
'''Orzeczenie sądu''' to uzasadniony i udokumentowany w trakcie postępowania sądowego werdykt w sprawie sądowej prowadzonej przez dowolny sąd wydawany po zakończeniu rozprawy, jeżeli nie stoją na przeszkodzie ku temu żadne okoliczności<ref>Ustawa KPC 2020, s. 100</ref>. Orzeczenia sądowe wygłaszane są ustnie, na posiedzeniu jawnym. Od każdego ogłoszonego orzeczenia przysługuje prawo do wniesienie określonego w prawodawstwie '''środka zaskarżenia'''<ref>Ustawa KPK 2020, s. 31-32</ref>. | '''Orzeczenie sądu''' to uzasadniony i udokumentowany w trakcie postępowania sądowego werdykt w sprawie sądowej prowadzonej przez dowolny sąd wydawany po zakończeniu rozprawy, jeżeli nie stoją na przeszkodzie ku temu żadne okoliczności<ref>Ustawa KPC 2020, s. 100</ref>. Orzeczenia sądowe wygłaszane są ustnie, na posiedzeniu jawnym. Od każdego ogłoszonego orzeczenia przysługuje [[prawo]] do wniesienie określonego w prawodawstwie '''środka zaskarżenia'''<ref>Ustawa KPK 2020, s. 31-32</ref>. | ||
Orzeczenie sądowe to swoisty dokument „przekazujący treści o charakterze prawnym i zaliczony do problematyki związanej z informacją specjalistyczną”<ref>H. Zarębska 2013, s. 36</ref>. Ogłoszenie orzeczenia jest z reguły poprzedzone niejawną naradą wszystkich sędziów zaangażowanych w proces sądowy. Bardzo ważną cechą orzeczeń sądowych jest ich prejudycjalność, czyli wpływ orzeczenia w jednej sprawie na istotę innej. Wpływa ona na samodzielność decyzyjną sądów<ref>Pieniążek E. 2005, s.87-89</ref>. | Orzeczenie sądowe to swoisty [[dokument]] „przekazujący treści o charakterze prawnym i zaliczony do problematyki związanej z informacją specjalistyczną”<ref>H. Zarębska 2013, s. 36</ref>. Ogłoszenie orzeczenia jest z reguły poprzedzone niejawną naradą wszystkich sędziów zaangażowanych w [[proces]] sądowy. Bardzo ważną cechą orzeczeń sądowych jest ich prejudycjalność, czyli wpływ orzeczenia w jednej sprawie na istotę innej. Wpływa ona na samodzielność decyzyjną sądów<ref>Pieniążek E. 2005, s.87-89</ref>. | ||
==Rodzaje orzeczeń== | ==Rodzaje orzeczeń== | ||
| Linia 27: | Linia 27: | ||
'''Zarządzenie''' to orzeczenie mające na celu wewnętrzną regulację jednostek organizacyjnych podległych organowi, który wydał tego rodzaju akt normatywny. | '''Zarządzenie''' to orzeczenie mające na celu wewnętrzną regulację jednostek organizacyjnych podległych organowi, który wydał tego rodzaju akt normatywny. | ||
'''Postanowienie''' to według obecnie obowiązującego prawodawstwa polskiego zakończenie postępowania wydawane przez sąd, Trybunał Stanu, Trybunał Konstytucyjny prokuraturę, przedstawicieli policji lub innych organów uprawnionych ([[prezydent|Prezydent RP]], Marszałek Sejmu RP, Marszałek Senatu RP), rozstrzygające zaistniały problem z podaniem uzasadnienia faktycznego popartego podstawą prawną<ref>Ustawa KPK 2020, s. 30</ref>. | '''Postanowienie''' to według obecnie obowiązującego prawodawstwa polskiego zakończenie postępowania wydawane przez sąd, Trybunał Stanu, [[Trybunał Konstytucyjny]] prokuraturę, przedstawicieli policji lub innych organów uprawnionych ([[prezydent|Prezydent RP]], Marszałek Sejmu RP, Marszałek Senatu RP), rozstrzygające zaistniały problem z podaniem uzasadnienia faktycznego popartego podstawą prawną<ref>Ustawa KPK 2020, s. 30</ref>. | ||
'''Wyrok''' to rozstrzygnięcie sprawy procesowej, „w którym następuje konkretyzacja i realizacja obowiązującej normy prawnej oraz przejawia się w nim władcza rola sądu jako organu procesowego”<ref>K. Markiewicz 2002, s. 94</ref>. Wyrok może być uwalniający od posądzanego czynu, uniewinniający oraz skazujący. | '''Wyrok''' to rozstrzygnięcie sprawy procesowej, „w którym następuje konkretyzacja i realizacja obowiązującej [[normy]] prawnej oraz przejawia się w nim władcza rola sądu jako organu procesowego”<ref>K. Markiewicz 2002, s. 94</ref>. Wyrok może być uwalniający od posądzanego czynu, uniewinniający oraz skazujący. | ||
'''Nakazy''', czyli orzeczenia wydawane najczęściej w sprawach związanych z roszczeniami pieniężnymi. Najczęściej zostają przekazane w postaci listownej, są bowiem wynikiem postępowania, w którym pozwany nie ma obowiązku udziału. | '''Nakazy''', czyli orzeczenia wydawane najczęściej w sprawach związanych z roszczeniami pieniężnymi. Najczęściej zostają przekazane w postaci listownej, są bowiem wynikiem postępowania, w którym pozwany nie ma obowiązku udziału. | ||
'''Uchwała''' inaczej postanowienie, ustalenie, rezolucja, decyzja, rozporządzenie, wyraz woli organu kolegialnego (sądu, Sejmu, Senatu, Prezydenta, itd.) | '''Uchwała''' inaczej postanowienie, ustalenie, rezolucja, [[decyzja]], [[rozporządzenie]], wyraz woli organu kolegialnego (sądu, Sejmu, Senatu, Prezydenta, itd.) | ||
'''Wpis do księgi wieczystej''' to sądowe potwierdzenie stanu prawnego nieruchomości. W konkretnym wpisie można znaleźć informacje na temat właściciela, użytkowaniu wieczystym, służebności, hipoteki, ograniczeniach prawnych dotyczących podmiotu opisanego. | '''Wpis do księgi wieczystej''' to sądowe potwierdzenie stanu prawnego nieruchomości. W konkretnym wpisie można znaleźć [[informacje]] na temat właściciela, użytkowaniu wieczystym, służebności, hipoteki, ograniczeniach prawnych dotyczących podmiotu opisanego. | ||
==Typy orzeczeń== | ==Typy orzeczeń== | ||
Typ wydanego w sprawie orzeczenia wpływa na jego wykonalność oraz na możliwości skorzystania - jeżeli zachodzi taka potrzeba - ze środków zaskarżenia (apelacja, zażalenie, sprzeciw, zarzuty). Orzeczenie może dostać status<ref>Ustawa KPC 2020, s. 111-112</ref>: | Typ wydanego w sprawie orzeczenia wpływa na jego wykonalność oraz na możliwości skorzystania - jeżeli zachodzi taka [[potrzeba]] - ze środków zaskarżenia (apelacja, zażalenie, sprzeciw, zarzuty). Orzeczenie może dostać status<ref>Ustawa KPC 2020, s. 111-112</ref>: | ||
* nieprawomocnego, | * nieprawomocnego, | ||
* prawomocnego, | * prawomocnego, | ||
| Linia 48: | Linia 48: | ||
* określenie rodzaju orzeczenia, | * określenie rodzaju orzeczenia, | ||
* datę wydania orzeczenia i/lub ewentualnie datę uprawomocnienia (dzień sporządzenia, podpisania i ogłoszenia orzeczenia zainteresowanym stronom), | * datę wydania orzeczenia i/lub ewentualnie datę uprawomocnienia (dzień sporządzenia, podpisania i ogłoszenia orzeczenia zainteresowanym stronom), | ||
* określenie siedziby danego sądu/wydziału (informacja istotna dla prawidłowego przebiegu [[postępowanie sądowe|postępowania sądowego]]), | * określenie siedziby danego sądu/wydziału ([[informacja]] istotna dla prawidłowego przebiegu [[postępowanie sądowe|postępowania sądowego]]), | ||
* oznaczenie składu sędziowskiego oraz nazwisko protokolanta (ważny element ze względu na tok procesu), | * oznaczenie składu sędziowskiego oraz nazwisko protokolanta (ważny element ze względu na tok procesu), | ||
* informację o rodzaju posiedzenia (na którym rozpatrywano sprawę) oraz jego daty (informacja z rodzaju technicznych, pomocna przy uporządkowaniu przebiegu sprawy), | * informację o rodzaju posiedzenia (na którym rozpatrywano sprawę) oraz jego daty (informacja z rodzaju technicznych, pomocna przy uporządkowaniu przebiegu sprawy), | ||
| Linia 54: | Linia 54: | ||
* nakreślenie rodzaju i przedmiotu sprawy (służy lepszemu zrozumieniu sprawy), | * nakreślenie rodzaju i przedmiotu sprawy (służy lepszemu zrozumieniu sprawy), | ||
* przedstawienie faktycznych okoliczności (w sprawach karnych, opis czynu i jego kwalifikacji według obowiązującego prawa), | * przedstawienie faktycznych okoliczności (w sprawach karnych, opis czynu i jego kwalifikacji według obowiązującego prawa), | ||
* wynik obrad sędziów (najważniejszy z elementów przedstawiający właściwe rozstrzygnięcie sprawy), | * [[wynik]] obrad sędziów (najważniejszy z elementów przedstawiający właściwe rozstrzygnięcie sprawy), | ||
* podpisy obradujących (bez ich zaistnienia na akcie, zostaje on uznany za nieważny, są umieszczone tylko na oryginalnym piśmie). | * podpisy obradujących (bez ich zaistnienia na akcie, zostaje on uznany za nieważny, są umieszczone tylko na oryginalnym piśmie). | ||
Wiele z orzeczeń posiada również '''uzasadnienie''' (choć nie jest ono wymagane). Z reguły jest tworzone na wniosek jednej z zainteresowanych stron. | Wiele z orzeczeń posiada również '''uzasadnienie''' (choć nie jest ono wymagane). Z reguły jest tworzone na wniosek jednej z zainteresowanych stron. | ||
Wersja z 00:04, 21 maj 2020
| Orzeczenie sądu |
|---|
| Polecane artykuły |
Orzeczenie sądu to uzasadniony i udokumentowany w trakcie postępowania sądowego werdykt w sprawie sądowej prowadzonej przez dowolny sąd wydawany po zakończeniu rozprawy, jeżeli nie stoją na przeszkodzie ku temu żadne okoliczności[1]. Orzeczenia sądowe wygłaszane są ustnie, na posiedzeniu jawnym. Od każdego ogłoszonego orzeczenia przysługuje prawo do wniesienie określonego w prawodawstwie środka zaskarżenia[2]. Orzeczenie sądowe to swoisty dokument „przekazujący treści o charakterze prawnym i zaliczony do problematyki związanej z informacją specjalistyczną”[3]. Ogłoszenie orzeczenia jest z reguły poprzedzone niejawną naradą wszystkich sędziów zaangażowanych w proces sądowy. Bardzo ważną cechą orzeczeń sądowych jest ich prejudycjalność, czyli wpływ orzeczenia w jednej sprawie na istotę innej. Wpływa ona na samodzielność decyzyjną sądów[4].
Rodzaje orzeczeń
Sprawy rozpatrywane przez sądy różnych instancji mogą zostać zakończonego różnego rodzaju orzeczeniami. Najczęściej występują poniższe formy orzeczeń[5]:
- zarządzenia,
- postanowienia,
- wyroki (również zaoczne),
- nakazy (najpowszechniejsze – płatnicze),
- uchwały,
- wpisy do ksiąg wieczystych.
Zarządzenie to orzeczenie mające na celu wewnętrzną regulację jednostek organizacyjnych podległych organowi, który wydał tego rodzaju akt normatywny. Postanowienie to według obecnie obowiązującego prawodawstwa polskiego zakończenie postępowania wydawane przez sąd, Trybunał Stanu, Trybunał Konstytucyjny prokuraturę, przedstawicieli policji lub innych organów uprawnionych (Prezydent RP, Marszałek Sejmu RP, Marszałek Senatu RP), rozstrzygające zaistniały problem z podaniem uzasadnienia faktycznego popartego podstawą prawną[6]. Wyrok to rozstrzygnięcie sprawy procesowej, „w którym następuje konkretyzacja i realizacja obowiązującej normy prawnej oraz przejawia się w nim władcza rola sądu jako organu procesowego”[7]. Wyrok może być uwalniający od posądzanego czynu, uniewinniający oraz skazujący. Nakazy, czyli orzeczenia wydawane najczęściej w sprawach związanych z roszczeniami pieniężnymi. Najczęściej zostają przekazane w postaci listownej, są bowiem wynikiem postępowania, w którym pozwany nie ma obowiązku udziału. Uchwała inaczej postanowienie, ustalenie, rezolucja, decyzja, rozporządzenie, wyraz woli organu kolegialnego (sądu, Sejmu, Senatu, Prezydenta, itd.) Wpis do księgi wieczystej to sądowe potwierdzenie stanu prawnego nieruchomości. W konkretnym wpisie można znaleźć informacje na temat właściciela, użytkowaniu wieczystym, służebności, hipoteki, ograniczeniach prawnych dotyczących podmiotu opisanego.
Typy orzeczeń
Typ wydanego w sprawie orzeczenia wpływa na jego wykonalność oraz na możliwości skorzystania - jeżeli zachodzi taka potrzeba - ze środków zaskarżenia (apelacja, zażalenie, sprzeciw, zarzuty). Orzeczenie może dostać status[8]:
- nieprawomocnego,
- prawomocnego,
- ostatecznego.
Orzeczenie nieprawomocne jest orzeczeniem wydawanym przez sąd pierwszej instancji, który pozwala na wniesienie apelacji. Orzeczenia nieprawomocne zakończone natychmiastową wykonalnością często przyczyniają się do powstania krzywdy drugiego człowieka[9]. Prawomocność orzeczenia oznacza, że od wydanego wyroku, postanowienia, itp., nie przysługują zwyczajne środki odwoławcze czy zaskarżające. Jedyną możliwością unieważnienia orzeczenia prawomocnego jest kasacja, jako szczególny środek odwoławczy[10]. Ostateczne orzeczenie ma najwyższą moc sprawczą, bowiem wobec takiego orzeczenia nie przysługują żadne środki zaskarżenia czy odwołania.
Elementy składowe orzeczenia
Jako akty regulujących kwestie osądzania, orzeczenia bez względu na rodzaj, muszą charakteryzować się określonymi cechami i zawierać określone elementy[11]:
- przypisaną sygnaturę akt (przypisany do danej sprawy rodzaj i numer porządkowy),
- określenie rodzaju orzeczenia,
- datę wydania orzeczenia i/lub ewentualnie datę uprawomocnienia (dzień sporządzenia, podpisania i ogłoszenia orzeczenia zainteresowanym stronom),
- określenie siedziby danego sądu/wydziału (informacja istotna dla prawidłowego przebiegu postępowania sądowego),
- oznaczenie składu sędziowskiego oraz nazwisko protokolanta (ważny element ze względu na tok procesu),
- informację o rodzaju posiedzenia (na którym rozpatrywano sprawę) oraz jego daty (informacja z rodzaju technicznych, pomocna przy uporządkowaniu przebiegu sprawy),
- informację o stronach postępowania,
- nakreślenie rodzaju i przedmiotu sprawy (służy lepszemu zrozumieniu sprawy),
- przedstawienie faktycznych okoliczności (w sprawach karnych, opis czynu i jego kwalifikacji według obowiązującego prawa),
- wynik obrad sędziów (najważniejszy z elementów przedstawiający właściwe rozstrzygnięcie sprawy),
- podpisy obradujących (bez ich zaistnienia na akcie, zostaje on uznany za nieważny, są umieszczone tylko na oryginalnym piśmie).
Wiele z orzeczeń posiada również uzasadnienie (choć nie jest ono wymagane). Z reguły jest tworzone na wniosek jednej z zainteresowanych stron.
Przypisy
- ↑ Ustawa KPC 2020, s. 100
- ↑ Ustawa KPK 2020, s. 31-32
- ↑ H. Zarębska 2013, s. 36
- ↑ Pieniążek E. 2005, s.87-89
- ↑ H. Zarębska 2013, s. 41
- ↑ Ustawa KPK 2020, s. 30
- ↑ K. Markiewicz 2002, s. 94
- ↑ Ustawa KPC 2020, s. 111-112
- ↑ Łojewski B. 2009, s. 315
- ↑ Steiborn S. 2011, s. 30-32
- ↑ Ustawa KPC 2020, s. 101-102
Bibliografia
- Gapska E. (2009), Wady orzeczeń sądowych w postępowaniu cywilnym, Wolters Kluwer Polska, Warszawa,
- Łojewski B. (2009), Odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkody wyrządzone nieprawomocnym orzeczeniem sądu cywilnego, "Prawo", nr 308, s. 313-358,
- Maciejewski T. (2017), Historia ustroju i prawa sądowego Polski, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa,
- Markiewicz K. (2002), Problem sententia non existens na tle orzecznictwa Sądu Najwyższego, „Rejent”, nr 11 (139), s. 92-117,
- Pieniążek E. (2005), Prejudycjalność orzeczeń w procesie karnym, "Prokuratura i Prawo" nr 12, s. 86-107,
- Steinbor S. (2011), Prawomocność części orzeczenia w procesie karnym, Wolrers Kluwer Polska, Warszawa,
- Zarębska H. (2013), Orzeczenie sądowe w Polsce. Rys historyczny, Agencja Wydawnicza „TRIO”, Katowice.
- Ustawa z dnia 17 lipca 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (2020),
- Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (2020).
Autor: Mateusz Mordarski
 |
Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu. |
