Zamówienie z wolnej ręki

Zamówienie z wolnej ręki to jeden z trybów udzielania zamówień publicznych. Charakteryzuje się tym, że zamawiający udziela zamówienia po negocjacjach z tylko jednym wykonawcą (art. 66 Ustawy Pzp).

Ze względu na formę prowadzenia negocjacji i ustalanie w formie ustnej i pisemnej wszystkich składników umowy, tryb ten bywa określany jako najmniej formalny i najmniej konkurencyjny spośród wszystkich trybów zamówień publicznych. Z tego powodu powinien być stosowany tylko w sytuacjach spełniających przesłanki ustawowe w sposób ewidentny. Przed udzieleniem zamówienia z wolnej ręki należy również upewnić się, czy zastosowanie innych trybów wskazanych w Ustawie Pzp nie jest możliwe (Sługocka-Kołpaczyńska, M., 2013, s. 121-122).

TL;DR

Zamówienie z wolnej ręki to tryb udzielania zamówień publicznych, w którym zamawiający negocjuje z jednym wykonawcą. Jest to najmniej formalny i konkurencyjny tryb zamówień publicznych. Zamówienie z wolnej ręki może być udzielone tylko w sytuacjach spełniających przesłanki ustawowe. Zamawiający musi upewnić się, czy nie może zastosować innych trybów. W przypadku wartości zamówienia równych lub przekraczających określone kwoty, zamawiający musi zawiadomić o tym Prezesa Urzędu. Informacje o zamówieniu muszą być udostępnione w Biuletynie Zamówień Publicznych lub na stronie zamawiającego. Przed udzieleniem zamówienia zamawiający musi przekazać informacje niezbędne do przeprowadzenia postępowania. Wykonawca musi złożyć oświadczenie o spełnianiu warunków udziału w postępowaniu.

Warunki obowiązkowe do udzielenia zamówienia z wolnej ręki

Zamawiający udziela zamówienia z wolnej ręki, jeżeli zachodzą szczególne okoliczności. Okoliczności uprawniające zamawiającego do udzielenia zamówienia w tym trybie zostały wymienione w art. 67 Ustawy Prawo zamówień publicznych. Najczęściej korzysta się z tego trybu w sytuacji, w której przedmiot zamówienia może być świadczony tylko przez jednego wykonawcę.

Wartość zamówienia

Jak mówi art. 66 ust. 2 Ustawy Pzp jeżeli wartość zamówienia jest równa lub przekracza kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 Ustawy Pzp zamawiający w terminie 3 dni od wszczęcia postępowania zawiadamia Prezesa Urzędu o jego wszczęciu. Zamawiający ma obowiązek podać uzasadnienie faktyczne i prawne zastosowania trybu udzielenia zamówienia. Wyjątki od powyższej reguły zostały szczegółowo opisane w art. 66 ust. 3 wspomnianej ustawy.

Udostępnianie informacji w Biuletynie Informacji Publicznej

Zgodnie z art. 66 ust. 2 Ustawy Pzp zamawiający, po wszczęciu postępowania, może odpowiednio zamieścić w Biuletynie Zamówień Publicznych lub przekazać do Urzędu Publikacji Unii Europejskiej ogłoszenie o zamiarze zawarcia umowy. Ogłoszenie to powinno zawierać co najmniej:

• nazwę (firmę) oraz adres zamawiającego;
• określenie przedmiotu oraz wielkości lub zakresu zamówienia;
• uzasadnienie wyboru trybu zamówienia z wolnej ręki;
• nazwę (firmę) albo imię i nazwisko oraz adres wykonawcy, któremu zamawiający zamierza udzielić zamówienia.

Przed udzieleniem zamówienia zamawiający udostępnia w Biuletynie Zamówień Publicznych lub na swojej stronie internetowej informacje o zamiarze zawarcia umowy. Taka informacja powinna zawierać co najmniej:

• nazwę i adres zamawiającego;
• określenie przedmiotu zamówienia i wielkości lub zakresu zamówienia;
• szacunkową wartość zamówienia;
• nazwę i adres wykonawcy, któremu zamawiający zamierza udzielić zamówienia;
• podstawę prawną i uzasadnienie wyboru trybu udzielenia zamówienia z wolnej ręki;
• planowany termin realizacji zamówienia i czas trwania umowy;
• informację o terminie i odpowiednio zamieszczeniu lub opublikowaniu ogłoszenia o zamiarze zawarcia umowy jeżeli zostało zamieszczone lub opublikowane albo informację, że takie ogłoszenie nie zostało zamieszczone lub opublikowane.

Zamawiający nie później niż po upływie 14 dni winien jest opublikować w Biuletynie Zamówień Publicznych informację dotyczącą udzielenia lub nieudzielenia zamówienia (art. 67 ust. 13 Ustawy Pzp).

Informacje niezbędne do przeprowadzenia postępowania

Przekazując wykonawcy zaproszenie do negocjacji, zamawiający powinien przekazać informacje niezbędne do przeprowadzenia postępowania. W szczególności:

• istotne dla stron postanowienia, które zostaną wprowadzone do treści zawieranej umowy w sprawie zamówienia publicznego,
• ogólne warunki umowy lub wzór umowy.

Nie stosuje się tutaj przepisów art. 36 ust. 1-3 oraz art. 37 i 38, natomiast przepisy art. 36a i art. 36b stosuje się odpowiednio (Art. 68 ust. 1 Ustawy Pzp).

Oświadczenie o spełnianiu warunków udziału w postępowaniu

Wykonawca zobowiązany jest do złożenia oświadczenia o spełnianiu warunków udziału w postępowaniu, a jeżeli wartość zamówienia jest równa lub przekracza kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 Ustawy Pzp, również dokumenty potwierdzające spełnianie tych warunków (Art. 68 ust. 2 Ustawy Pzp).

Zamówienie z wolnej ręki — artykuły polecane

Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia — Protest wekslowy — Służebność przesyłu — Wadium — Przetarg nieograniczony — Proces przetargowy — Umowa spedycji — Zasada swobody umów — Deklaracja wekslowa

Bibliografia

• Głowacki J. (2011), Rynek zamówień publicznych w Polsce, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, (868)
• Rokicki J., Olszewska-Stompel J. (2012), Zamówienia publiczne nie są trudne
• Sługocka-Kołpaczyńska M. (2013), Podstawy udzielenia zamówienia publicznego z wolnej ręki w świetle art. 67 ust. 1 pkt 3-prawo zamówień publicznych, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, (270)
• Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych Dz.U. 2004 nr 19 poz. 177

Autor: Aleksandra Stachura

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.