Ilościowe techniki oceny zagrożeń i szans

Do technik oceny ryzyka należą:

• analiza wrażliwości to proste narzędzie analityczne, które polega na badaniu wpływu zmian w kształtowaniu się korzyści i kosztów projektu, stopy dyskontowej, okresu życia na poziom jego opłacalność zarówno w ujęciu finansowym, jak i ekonomicznym. Analiza ta służy do określenia wrażliwości wyników oceny opłacalności na zmiany różnych zmiennych, jest ważnnym narzędziem służącym do redukcji ryzyka decyzji podejmowanych w gospodarce rynkowej, w szczególności może dotyczyć zyskowności inwestowania.W podstawach tej metody mamy zawarte, że przyszłości nie da się przewidzieć i z tym rzeczywiste wartości każdej zmienej uwzględniionej w rachunku inwestycji będzie się odchylać od tych założeń. Podstawową fukcjną tej analizy jest wyliczanie punktu zwrotnego, który oznacza wyrównanie się kosztu sprzedawanego wyrobu z dochodami
• analiza ryzyka oparta na tzw. drzewie decyzyjnym, określającym wzajemne zależności oraz możliwe wyniki zależne od dokonania wyboru postępowania np. kupna bardzo drogiego urządzenia za cenę (X zł), które umożliwia wykonanie pracy szybciej o (N) dni, czy też podwoić stawkę za godziny nadliczbowe. Rozpoczynamy od wydarzenia inicjującego oraz kolejno przedstawiamy możliwe ciągi zdarzeń. Prawdopodobieństwo otrzymamy w wyniku iloczynu prawdopodobieństw wszystkich zdarzeń utworzonych na drzewie.
• analiza SWOT tj. analiza mocnych i słabych stron, zagrożeń i szans podjęcia prac nad projektem, szczególnie jest przydatna w sytuacjach zachodzących zmian w otoczeniu projektu. Nazwa metody pochodzi od angielskich słów strengths (mocne strony), weaknesses (słabe strony), opportunities (szanse potencjalne lub zaistniałe w otoczeniu), threats (zagrożenia prawdopodobne lub istniejące w otoczeniu). Jest ona stosowana jako uniwersalne narzędzie pierwszego etapu analizy strategicznej. Pozwala Nam wykorzystać zgromadzone informacje do opracowania strategii działania opartej na silnych stronach i szansach, przy wykluczaniu bądź ograniczaniu słabych stron i zagrożeń. Musimy tutaj również zaznaczyć, że jest to bardzo wiekowa jak również prymitywna metdoda jak na możliwości analizowania dzisiejszych czasów.

Każde ryzyko nierozerwalnie wiąże się z poznaniem specyfiki danego zdarzenia. Następnie zaś wskazuje się na określone przyczyny zagrożenia oraz jakie straty się z nim wiąże. Pozwala to na określenie, czy dana katastrofa nie wynika z określonych prawidłowości. Dzięki czemu możliwe staje się ograniczenie rozmiaru strat ewentualnie maksymalizowania zysków, gdy z tego rodzaju zdarzeń można czerpać korzyści (np. zyski ze sprzedaży poszczególnych instrumentów ubezpieczonych. W oparciu o co, określa się sposoby finansowania gdzie jest możliwa strata ekonomiczna oraz dokonuje się wyboru metod zarządzania ryzykiem.

Jeden z takich sposobów to kontrola ryzyka. Występuje on wówczas gdy mamy do czynienia z szacowaniem wielkości ryzyka a jego finansowaniem. Tutaj też możemy manipulować ryzykiem, by podjąć odpowiednie decyzje, co do kolejnych działań.

Możemy wymienić:

1. Unikanie,
2. Zatrzymanie ryzyka, w ramach czego dochodzi do transferu ryzyka, retencji oraz repartycji strat.

W zakresie unikania ryzyka to wskazuje się tutaj na podejmowanie działań, które zmniejszają prawdopodobieństwo wystąpienia jakiegoś zdarzenia. W przypadku ryzyka katastroficznego, ciężko jednak unikać zdarzeń losowych.

Przykładem takiego podejścia mogą być podejmowane decyzje, które podjęto świadomie, żeby uniknąć ryzyka. Oczywiście występują one po wcześniejszej analizie prognoz oraz prawdopodobieństwa pojawienia się zdarzenia. Dzięki czemu zapobiega się znaczącym obciążeniom finansowym. Co ma np. miejsce, gdy jednostka celowo nabywa prawo do nieruchomości, położonym na gruncie, przeznaczonym pod zabudowę jednorodzinną. Odnosi się to do terenów często zalewanych. Za sprawą odmowy przyjęcia takiego spadku, można uniknąć strat. Ewentualnie można zdecydować się na ubezpieczenie od strat takiej nieruchomości, do czego doszłoby na skutek zalania gruntu. Bez względu jednak na decyzję jednostki, podejmowanie odpowiednich decyzji wiąże się także z odpowiednim określeniem, czym dane zjawisko w ogóle występuje. Posiadać odpowiednią wiedzę w tym zakresie, można zdecydować się na zastosowanie odpowiedniej techniki działania

TL;DR

Artykuł omawia różne techniki oceny ryzyka, takie jak analiza wrażliwości, analiza ryzyka oparta na drzewie decyzyjnym i analiza SWOT. Przedstawia również metody kontroli ryzyka, takie jak plany szczegółowe, transfer ryzyka i dystrybucja ryzyka. Wskazuje, że kontrola ryzyka może pomóc w zapobieganiu stratom lub zmniejszaniu ich skali.

Retencja

Retencja to:

1. Aktywność - ocena ryzyka, aby wszcząć działania, które w ściśle określonych obszarach (np. ryzyko drogowe, ryzyko naturalne) pozwolą odzyskanie strat,
2. Pasywność - przejawiać się może w ambiwalentnym podejściu do określonej sprawy, nie bacząc na duże prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia. Tutaj człowiek musi być gotowym, by pokryć ewentualnej szkody, co dokonuje przez brak zapobiegania

Gdy wystąpi sytuacja kontroli ryzyka zastosować możemy następujące elementy: narzędzia, techniki, strategie oraz procesy w projekcie, które pozwalają na szybkie, całkowicie zapobieganie, ewentualnie obniżanie, jak również (jeśli jest to realne) - ograniczenie powstałych strat. Do tej grupy zaliczają się też metody, które pozwalają na zrozumienie mechanizmów, oddziałujących na dane ryzyko. Pozwala to na stworzenie tzw. łańcucha ryzyka, wskazującego na proces tworzący szkody. Za sprawą czego efektywniej dobiera się techniki kontroli ryzyka.

Składowe łańcucha ryzyka:

1. Zagrożenia (jak również ich okoliczności) prowadzące do powstania strat,
2. Otoczenie - pojmowane jako pozycję danego zagrożenia,
3. Wzajemne oddziaływanie lub przenikanie się czynników z otoczenia na zagrożenie,
4. Efekty - które powstały na skutek zdarzenia,
5. Konsekwencje - w tym także te, które efekty przyniosą za bliżej nieokreślony czas.

Plany szczegółowe

Dość popularną metodą działania w przypadku zarządzania ryzykiem katastroficznym są plany szczegółowe. Tworzy się je na wypadek wystąpienia jakieś sytuacji ewentualnie katastrof. Kluczowy tutaj jest jednak czas, ponieważ wszystkie plany trzeba opracowywać wcześniej. Zaś w trakcie "oczekiwania na zdarzenie" je modyfikować.

Jeszcze innym rodzajem działań jest transfer z jednostki ponoszącej straty na inną, która pokryje wszelkie straty. Wykorzystuje się tutaj określone rozwiązania prawne. Zalicza się do nich: umowę przechowania, umowę o dozór obiektu, umowę parkingową, umowę ubezpieczeniową. Ponadto mogą to być też inne rozwiązania organizacyjne, jak również zabezpieczające. Dzięki czemu można chronić posiadane obiekty, grunty, itp.

Natomiast dystrybucja ryzyka jest formą manipulacji, ale także kontroli ryzyka. Polega ona na tym, że konsekwencje finansowe danego zdarzenia są rozkładane na kilka jednostek. Mogą to być m.in.: uczestnicy konsorcjum, funduszu, udziałowcy czy współwłaściciele firmy.

Zbliżoną do dystrybucji jest pulweryzacja. Tutaj również dochodzi do rozłożenia koniecznych kosztów zdarzenia. Jednak wspomniane rozłożenie dokonywane jest w obrębie jednego podmiotu. Przez co on sam stara się dążyć do redukcji kosztów możliwych strat. Co dokonuje się chociażby za sprawą ubezpieczenia nieruchomości przez dwa towarzystwa ubezpieczeniowe, w przypadku wdrożenia takiego procesu, ryzyko poniesienia straty jest drastycznie minimalizowane.

Wszelkie okoliczności, które mogą mieć wpływ na kontrolę ryzyka (za sprawą zapobiegania, redukcji strat, itp.) to jedynie podjęcie się konkretnych interwencji w różnych składowych ww. łańcucha. Dzięki czemu można:

• zapobiegać, walczyć z wystąpieniem konkretnych stratom,
• zmniejszać straty, które wystąpiły.

Za sprawą czego, wyniki negatywne danego zdarzenia nie są już tak bardzo dokuczliwe, nawet jeśli wystąpią. Należy zaznaczyć też, że w obrębie zapobiegania podejmowane są również działania - o ile to w ogóle możliwe - mające na celu przeciwdziałanie danemu zdarzeniu. Tym samym również ograniczają zakres poniesionych strat praktycznie do zera.

Ilościowe techniki oceny zagrożeń i szans — artykuły polecane

Zarządzanie ryzykiem — Podatność na ryzyko — Prognozowanie przychodów i kosztów — Identyfikacja i ocena zagrożeń i szans — Ryzyko ubezpieczeniowe — Scenariusze możliwych zdarzeń — Strategie postępowania z ryzykiem — Ryzyko polityczne — Ewaluacja projektu

Bibliografia

• Górski M., Skorupka D. (2011), Wybrane metody identyfikacji czynników ryzyka na tle cyklu życia projektu i budowlanego procesu inwestycyjnego, Zeszyty Naukowe WSOWL, nr 4
• Kokot-Stępień P. (2015), Identyfikacja ryzyka jako kluczowy element zarządzania ryzykiem w przedsiębiorstwie, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, nr 855
• Lemkowska M. (2005), Jednolity rynek ubezpieczeniowy Wspólnoty Europejskiej, Podstawowe swobody, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń
• Monkiewicz J. (red.) (2000), Podstawy ubezpieczeń, Poltext, Warszawa
• Ronka-Chmielowiec W. (red.) (2000), Zarządzanie ryzykiem w ubezpieczeniach, Wydawnictwo AE, Wrocław

Autor: Piotr Misiak