Aukcja odwrócona

Aukcja odwrócona (aukcja odwrotna) - rodzaj aukcji internetowej, w której występuje jeden kupujący i wielu potencjalnych kupców. Wystawione na takiej aukcji produkty lub usługi nie są przedmiotem sprzedaży, a kupna. Licytują się między sobą zainteresowani, chcący ten produkt lub usługę sprzedać .

TL;DR

Aukcja odwrócona to rodzaj aukcji internetowej, w której jest jeden kupujący i wielu potencjalnych sprzedawców. Cena produktu lub usługi maleje w trakcie aukcji, a zwycięska oferta reprezentuje zarówno najlepszą cenę, jak i cenę rynkową. Aukcje odwrócone są używane głównie przez firmy i instytucje. Mają wiele zalet, takich jak szeroki asortyment, szybka sprzedaż i możliwość budowania zaufania poprzez system ocen. Jednak mają też wady, takie jak utrudnioną weryfikację sprzedających, brak stabilnej relacji z klientami i konkurencję.

Rodzaje aukcji odwróconych

Dwa najpopularniejsze rodzaje aukcji odwróconych to :

1. holenderska aukcja odwrócona - aukcja rozpoczyna się od niskiej ceny licytacji i stopniowo wzrasta w czasie jej trwania podczas ustalonych interwałów. Cena wzrasta tak długo, aż osiągnie ustaloną wcześniej przez nabywcę wartość.
2. japońska aukcja odwrócona - aukcja rozpoczyna się od podania przez gospodarza aukcji ceny otwarcia. Uczestnicy akceptujący podaną cenę mogą uczestniczyć w dalszej części aukcji. Cena jest tak długo obniżana, aż tylko jeden z uczestników będzie akceptował podaną cenę, a reszta ją odrzuci.

W obu rodzajach aukcji ustalana jest wcześniej cena otwarcia, wysokość obniżenia/wzrostu ceny w każdym interwale, czas interwałów lub inne zasady.

Przebieg aukcji odwróconych

Przebieg współczesnych aukcji odwróconych przebiega z wykorzystaniem technologii informatycznych i zazwyczaj wykazuje cechy odwróconych aukcji angielskich, gdzie licytuje wielu sprzedawców, obniżając swoją cenę i ubiegając się o prawo sprzedaży produktu do kupującego. Cena produtu lub usługi maleje, aż sięgnie wcześniej ustalonego czasu przebiegu aukcji lub nie ma już konkurencyjnych aukcji. Zwycięska oferta jest nie tylko tą najkorzystniejszą cenowo spośród propozycji ale reprezentuje również cenę rynkową produktu i zysk, jaki dostawca otrzyma w przypadku wyboru dostawcy. Celem uczestniczących w aukcji odwróconej dostawców jest maksymalizacja zysku jednocześnie starając się wygrać aukcję .

Przykład zastosowania aukcji odwróconych

W Polsce tego typu aukcje nie są tak popularne jak aukcje klasyczne. Wykorzystywane są głównie przez firmy lub instytucje, a rzadko przez osoby prywatne. Mimo to istnieją portale oferujące tworzenie takich aukcji.

Osoba zainteresowana dodaje aukcje typu:

• chcę wybudować jezdnię dwupasmową z miejscowości A do miejscowości B,
• chcę kupić monetę z roku Abc miasta X,
• chcę przewieźć X kartonów z miasta A do miasta B,
• chcę naprawić samochód marki Abc w mieście X,
• chcę wybudować dom o powierzchni X w okolicach miasta C.

Na aukcjach umieszczane mogą być inne szczegóły istotne dla kupującego (czas realizacji, jakość produktu itp.) Sprzedający przedstawiają swoje warunki oraz cenę, jaką są w stanie wyświadczyć dana usługę lub dostarczyć produkt. W zależności od wielu czynników, sprzedający proponują korzystną dla nich kwotę uwzględniając wymogi kupującego. W przedstawionych przypadkach może być to zasięg działania sprzedającego, dyspozycyjność w określonym terminie, dostępność narzędzi i innych zasobów, co może pozwolić mu na znaczne obniżenie kosztu usługi (lub produktu) w porównaniu do konkurencji, która nie ma tak sprzyjającej sytuacji.

Dzięki tej metodzie można zaoszczędzić ok. 20% kosztów pozyskania towarów czy usług . Przykładem może być przeprowadzona odwrócona aukcja elektroniczna dla łódzkiego Urzędu Miasta. Zakupiona podczas przetargu farba przeznaczona na renowację siedziby wyniosła 4800 zł zamiast zakładanych 11300 zł . Sprawia to, że zainteresowani tym rodzajem handlu są firmy, w których odnotowano spadający poziom sprzedaży. Aukcje odwrócone są pożądane podczas transakcji jednorazowych, zazwyczaj towarów oferowanych przez wielu dostawców.

Wady i zalety aukcji odwróconych

W przypadku podjęcia decyzji o utworzeniu aukcji na istniejącym serwisie aukcyjnym, zarówno kupujący i sprzedający mają styczność z dobrymi i negatywnymi stronami takiego modelu. Aukcje odwrócone, będące typem aukcji elektronicznych cechują się tymi samymi wadami i zaletami .

Wady:

• utrudniona weryfikacja sprzedającego i nabywców poprzez podanie fałszywych danych i nieuczciwe pozyskanie pozytywnych ocen,
• często nieprzejrzysta forma dostarczenia towaru i usługi z wykorzystaniem różnych pośredników,
• duża konkurencja wymuszająca dopasowanie cen usług i towarów do innych sprzedających i kupujących,
• brak jednego, odpowiedzialnego podmiotu za nadzór transakcji od jej początku do końca, ponieważ w całym procesie może uczestniczyć wielu pośredników,
• brak wpływu na nakładane przez właściciela platformy marże i prowizje,
• brak stabilnej relacji z klientami, który mając dostęp do szeregu innych aukcji, może w każdej chwili zmieniać dostawcę lub wycofać się z oferty.

Zalety:

• szeroka gama asortymentu i możliwości sprzedaży produktów i usług istotna dla łańcucha dostaw,
• możliwość szybkiego kupna i sprzedaży (nawet do kilku godzin od momentu kupna do dostarczenia),
• nieskomplikowany proces utworzenia aukcji z natychmiastowym dostępem do dużej liczby odbiorców,
• ciągła wizualizacja produktów (lub usług) na stronie pozwala na przedstawienie oferty bez rzeczywistego posiadania produktu w magazynie czy sklepie,
• wyróżnienie sprzedającego lub kupującego dzięki systemowi ocen i opinii na platformach, co sprzyja budowaniu zaufania w relacji,
• brak potrzeby kosztownych działań z zakresu marketingu i promocji produktów,
• aukcje mogą działać przez wiele miesięcy z minimalnym nakładem wystawiającego,
• prosty mechanizm zmian cen, otwierania i zamykania aukcji pozwala na częste zmiany i szybkie dopasowanie się do trendów i potrzeb,
• możliwość wykorzystania udostępnianych przez platformę pośredników (np. sposobu dostarczenia produktu),
• brak opłat związanych z zakładaniem i utrzymywaniem własnej platformy aukcyjnej.

Aukcja odwrócona — artykuły polecane

Zakupy online — Modele sprzedaży w internecie — Rodzaje dystrybucji — Dropshipping — C2C — Handel elektroniczny — Cross-selling — Wyprzedaż — Aukcja internetowa — Komisja przetargowa

Bibliografia

• Chodak G. (2007), Aukcje internetowe - specyfika i perspektywy rozwoju, Hradecke ekonomicke dny, Gaudeamus
• Gregor B., Stawiszyński M. (2002), E-Commerce, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz-Łódź
• Łabędowicz-Kos J. (2015), Aukcje internetowe jako źródło informacji o produktach, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, nr 232
• Olszak C., Ziemba E. (2007), Strategie i modele gospodarki elektronicznej, Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa
• Setia P., Speier-Pero C. (2015), Reverse Auctions to Innovate Procurement Processes: Effects of Bid Information Presentation Design on a Supplier's Bidding Outcome, Decision Sciences DSI, nr 46
• Szkodzin B. (2005), Aukcje elektroniczne źródłem potencjalnych korzyści dla polskiej administracji, Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej w Katowicach
• Zhou S., Tao Z. (2016), Procurement with Reverse Auction and Flexible Noncompetitive Contracts, Decision Sciences DSI, nr 47

Autor: Mariola Karasińska, Marcin Sanocki