Krzywa możliwości produkcyjnych: Różnice pomiędzy wersjami
m (cleanup bibliografii i rotten links) |
m (cleanup bibliografii i rotten links) |
||
| (Nie pokazano 13 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Krzywa możliwości produkcyjnych''' (inaczej krzywa transformacji) przedstawia w sposób graficzny maksymalną, możliwą produkcję jednego dobra, przy danej wielkości produkcji drugiego dobra. Krzywa pokazuje różne kombinacje ilości dóbr czy [[usługa|usług]], które są możliwe do wytworzenia, gdy wszystkie dostępne [[zasoby]] są w pełni efektywnie wykorzystane. | '''Krzywa możliwości produkcyjnych''' (inaczej krzywa transformacji) przedstawia w sposób graficzny maksymalną, możliwą produkcję jednego dobra, przy danej wielkości produkcji drugiego dobra. Krzywa pokazuje różne kombinacje ilości dóbr czy [[usługa|usług]], które są możliwe do wytworzenia, gdy wszystkie dostępne [[zasoby]] są w pełni efektywnie wykorzystane. | ||
Za pomocą krzywej możliwości produkcyjnych opisywane jest zjawisko rzadkości i jej skutki | Za pomocą krzywej możliwości produkcyjnych opisywane jest zjawisko rzadkości i jej skutki<ref> B. Czarny 2011, s. 22</ref> | ||
Ilość zasobów, jakimi [[gospodarka]] dysponuje jest ograniczona, dlatego możliwości produkcyjne gospodarki również są ograniczone. Ludzie zwykle mają większe [[potrzeby]] niż są w stanie zaspokoić. Dodatkowo owe potrzeby ciągle rosną. To skłania do wyboru najważniejszych potrzeb (tych, które musimy zaspokoić w pierwszej kolejności), a zatem w jakiej ilości i co trzeba produkować. Może to być wybór między dobrami konsumpcyjnymi a dobrami inwestycyjnymi | Ilość zasobów, jakimi [[gospodarka]] dysponuje jest ograniczona, dlatego możliwości produkcyjne gospodarki również są ograniczone. Ludzie zwykle mają większe [[potrzeby]] niż są w stanie zaspokoić. Dodatkowo owe potrzeby ciągle rosną. To skłania do wyboru najważniejszych potrzeb (tych, które musimy zaspokoić w pierwszej kolejności), a zatem w jakiej ilości i co trzeba produkować. Może to być wybór między dobrami konsumpcyjnymi a dobrami inwestycyjnymi<ref>R. Milewski 2016, s. 14</ref> "[[Rzadkość]] i alternatywne sposoby użytkowania różnych dóbr stanowią więc centralny punkt badań w ekonomii. Bez rzadkości nie byłoby ekonomii". <ref>T. Żylicz 2017, s. 114</ref> | ||
Za pomocą krzywej możliwości produkcyjnych opisywane jest zjawisko rzadkości i jej skutki | Za pomocą krzywej możliwości produkcyjnych opisywane jest zjawisko rzadkości i jej skutki<ref> B. Czarny 2011, s. 22</ref> | ||
==TL;DR== | ==TL;DR== | ||
| Linia 28: | Linia 13: | ||
[[Plik: Krzywa mozliwosci produkcyjnych wypukla.png |300px|right|thumb|Rys. 1 Wypukła krzywa możliwości produkcyjnych]] | [[Plik: Krzywa mozliwosci produkcyjnych wypukla.png |300px|right|thumb|Rys. 1 Wypukła krzywa możliwości produkcyjnych]] | ||
[[Plik: Krzywa mozliwosci produkcyjnych liniowa.png |300px|right|thumb|Rys. 2 Liniowa krzywa możliwości produkcyjnych]] | [[Plik: Krzywa mozliwosci produkcyjnych liniowa.png |300px|right|thumb|Rys. 2 Liniowa krzywa możliwości produkcyjnych]] | ||
<google>n</google> | |||
===Liniowa krzywa możliwości produkcyjnych=== | ===Liniowa krzywa możliwości produkcyjnych=== | ||
| Linia 35: | Linia 22: | ||
Wskazuje na to, że gdy wzrasta [[produkcja]] jednego dobra, trzeba zrezygnować z '''coraz większej''' ilości dobra drugiego (lub przy zmniejszaniu produkcji określonego dobra uzyskujemy w zamian coraz to większe ilości innego dobra). Wklęsłość krzywej względem początku układu współrzędnych to następstwo [[prawo malejących przychodów|prawa malejących przychodów]]. Przemieszczając się po krzywej z punktu '''A''' do '''B''', z '''B''' do '''C''', z '''C''' do '''D''' uzyskujemy malejące przyrosty produkcji dobra X, poświęcając w zamian rosnące ilości dobra Y. | Wskazuje na to, że gdy wzrasta [[produkcja]] jednego dobra, trzeba zrezygnować z '''coraz większej''' ilości dobra drugiego (lub przy zmniejszaniu produkcji określonego dobra uzyskujemy w zamian coraz to większe ilości innego dobra). Wklęsłość krzywej względem początku układu współrzędnych to następstwo [[prawo malejących przychodów|prawa malejących przychodów]]. Przemieszczając się po krzywej z punktu '''A''' do '''B''', z '''B''' do '''C''', z '''C''' do '''D''' uzyskujemy malejące przyrosty produkcji dobra X, poświęcając w zamian rosnące ilości dobra Y. | ||
Położenie krzywej możliwości produkcyjnych może być różne. Zależy to od tego, ile mamy zasobów oraz jak duża jest [[efektywność]] ich wykorzystania, co z kolei zależy od między innymi: [[umiejętności]] i wiedzy ludzi, poziomu techniki i produkcji, dyscypliny pracy. Im te czynniki są wyższe, tym krzywa możliwości produkcyjnych oddala się bardziej od początku układu współrzędnych. Tak więc gospodarki dwóch różnych krajów o zbliżonych zasobach mogą się znajdować na dwóch zupełnie różnych krzywych możliwości produkcyjnych. Dla jednej z gospodarek coś może być łatwego do osiągnięcia, natomiast dla drugiej w tym samym czasie | Położenie krzywej możliwości produkcyjnych może być różne. Zależy to od tego, ile mamy zasobów oraz jak duża jest [[efektywność]] ich wykorzystania, co z kolei zależy od między innymi: [[umiejętności]] i wiedzy ludzi, poziomu techniki i produkcji, dyscypliny pracy. Im te czynniki są wyższe, tym krzywa możliwości produkcyjnych oddala się bardziej od początku układu współrzędnych. Tak więc gospodarki dwóch różnych krajów o zbliżonych zasobach mogą się znajdować na dwóch zupełnie różnych krzywych możliwości produkcyjnych. Dla jednej z gospodarek coś może być łatwego do osiągnięcia, natomiast dla drugiej w tym samym czasie - nie<ref>R. Milewski 2016, s. 16</ref> | ||
==Analiza wykresów== | ==Analiza wykresów== | ||
Krzywa możliwości produkcyjnych oddziela od siebie dwa zbiory - kombinacji '''nieefektywnych''', ale osiągalnych (pod krzywą) i kombinacji '''nieosiągalnych''' (nad krzywą). Położenie w punkcie '''G''', to sytuacja, w której nie wykorzystujemy wszystkich zasobów, którymi dysponujemy w danym momencie. Kombinacja w punkcie '''H''' jest nieosiągalna przy danych zasobach oraz danym poziomie wiedzy i techniki. Punkt H może zostać osiągnięty w dłuższym okresie czasu, np. w wyniku postępu technicznego. Punkty zawierające się na krzywej możliwości produkcyjnych (np. '''B''', '''C''') pokazują sytuację, w której dostępne zasoby są wykorzystywane w pełni efektywnie. Przejście z punktu '''A''' do '''B''', z '''B''' co '''C''' itd. oznacza przemieszczanie zasobów produkcyjnych (np. maszyn, [[siła robocza|siły roboczej]]) z produkcji dobra Y do produkcji dobra X. | Krzywa możliwości produkcyjnych oddziela od siebie dwa zbiory - kombinacji '''nieefektywnych''', ale osiągalnych (pod krzywą) i kombinacji '''nieosiągalnych''' (nad krzywą). Położenie w punkcie '''G''', to sytuacja, w której nie wykorzystujemy wszystkich zasobów, którymi dysponujemy w danym momencie. Kombinacja w punkcie '''H''' jest nieosiągalna przy danych zasobach oraz danym poziomie wiedzy i techniki. Punkt H może zostać osiągnięty w dłuższym okresie czasu, np. w wyniku postępu technicznego. Punkty zawierające się na krzywej możliwości produkcyjnych (np. '''B''', '''C''') pokazują sytuację, w której dostępne zasoby są wykorzystywane w pełni efektywnie. Przejście z punktu '''A''' do '''B''', z '''B''' co '''C''' itd. oznacza przemieszczanie zasobów produkcyjnych (np. maszyn, [[siła robocza|siły roboczej]]) z produkcji dobra Y do produkcji dobra X. | ||
Krzywa możliwości produkcyjnych nazywana jest też '''krzywą transformacji''', ze względu na fakt iż przemieszczając zasoby produkcji z jednego dobra do produkcji drugiego dokonujemy swoistej transformacji jednego dobra na drugie | Krzywa możliwości produkcyjnych nazywana jest też '''krzywą transformacji''', ze względu na fakt iż przemieszczając zasoby produkcji z jednego dobra do produkcji drugiego dokonujemy swoistej transformacji jednego dobra na drugie<ref>Z. Dach 2005, s. 41</ref> | ||
==Krzywa możliwości produkcyjnych a koszt alternatywny== | ==Krzywa możliwości produkcyjnych a koszt alternatywny== | ||
Pojęcie kosztu alternatywnego jest mocno związane z pojęciem krzywej możliwości produkcyjnych. Wybierając coś, zwykle równocześnie rezygnujemy z czegoś. Z każdym takim wyborem wiąże się jakiś [[koszt]]. "Ten koszt można wyrazić w wartości najbardziej cennego alternatywnego wariantu wykorzystania zasobów. Tak pojmowany koszt nazywamy kosztem | Pojęcie kosztu alternatywnego jest mocno związane z pojęciem krzywej możliwości produkcyjnych. Wybierając coś, zwykle równocześnie rezygnujemy z czegoś. Z każdym takim wyborem wiąże się jakiś [[koszt]]. "Ten koszt można wyrazić w wartości najbardziej cennego alternatywnego wariantu wykorzystania zasobów. Tak pojmowany koszt nazywamy kosztem alternatywnym" - inaczej [[koszt utraconych możliwości]]. <ref>R. Milewski 2016, s. 16</ref> | ||
{{infobox5|list1={{i5link|a=[[Produkt krańcowy]]}} — {{i5link|a=[[Izokwanta]]}} — {{i5link|a=[[Dobro wolne]]}} — {{i5link|a=[[Funkcja produkcji]]}} — {{i5link|a=[[Funkcja użyteczności]]}} — {{i5link|a=[[Teoria obfitości zasobów]]}} — {{i5link|a=[[Terms of trade]]}} — {{i5link|a=[[Prawo malejących przychodów]]}} — {{i5link|a=[[Stopa inflacji]]}} }} | |||
==Przypisy== | ==Przypisy== | ||
| Linia 51: | Linia 38: | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
<noautolinks> | <noautolinks> | ||
* Begg D. ( | * Begg D., Fischer S., Dornbusch R. (2007), ''Ekonomia. Makroekonomia'', Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa | ||
* Czarny B. (2011) | * Czarny B. (2011), ''Podstawy ekonomii'', Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa | ||
* Dach Z. ( | * Dach Z. (2007), ''Mikroekonomia dla studiów licencjackich'', Wydawnictwo Naukowe SYNABA, Kraków | ||
* Milewski R. (2016) | * Milewski R., Kwiatkowski E. (red.) (2016), ''Podstawy ekonomii'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa | ||
* Nowak M. (2015) | * Nowak M. (2015), ''Prakseologiczna ocena użyteczności metody DEA w diagnozie efektywności organizacji'', Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej, nr 66 | ||
* Olender-Skorek M. (2017) | * Olender-Skorek M. (2017), ''[https://repozytorium.ur.edu.pl/bitstream/handle/item/2985/3%20olender-skorek-czwarta%20rewolucja.pdf?sequence=1&isAllowed=y Czwarta rewolucja przemysłowa a wybrane aspekty teorii ekonomii]'', Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, nr 51 | ||
* Żylicz T. (2017) | * Żylicz T. (2017), ''Wartość ekonomiczna przyrody'', Zarządzanie Publiczne, nr 39 | ||
</noautolinks> | </noautolinks> | ||
{{a|Jakub Przybek, Karolina Piechówka}} | {{a|Jakub Przybek, Karolina Piechówka}} | ||
[[en:Production capacity curve]] | [[en:Production capacity curve]] | ||
[[Kategoria:Makroekonomia]] | |||
{{#metamaster:description|Krzywa możliwości produkcyjnych przedstawia maksymalną produkcję dwóch dóbr przy efektywnym wykorzystaniu zasobów.}} | {{#metamaster:description|Krzywa możliwości produkcyjnych przedstawia maksymalną produkcję dwóch dóbr przy efektywnym wykorzystaniu zasobów.}} | ||
Aktualna wersja na dzień 22:53, 16 gru 2023
Krzywa możliwości produkcyjnych (inaczej krzywa transformacji) przedstawia w sposób graficzny maksymalną, możliwą produkcję jednego dobra, przy danej wielkości produkcji drugiego dobra. Krzywa pokazuje różne kombinacje ilości dóbr czy usług, które są możliwe do wytworzenia, gdy wszystkie dostępne zasoby są w pełni efektywnie wykorzystane. Za pomocą krzywej możliwości produkcyjnych opisywane jest zjawisko rzadkości i jej skutki[1]
Ilość zasobów, jakimi gospodarka dysponuje jest ograniczona, dlatego możliwości produkcyjne gospodarki również są ograniczone. Ludzie zwykle mają większe potrzeby niż są w stanie zaspokoić. Dodatkowo owe potrzeby ciągle rosną. To skłania do wyboru najważniejszych potrzeb (tych, które musimy zaspokoić w pierwszej kolejności), a zatem w jakiej ilości i co trzeba produkować. Może to być wybór między dobrami konsumpcyjnymi a dobrami inwestycyjnymi[2] "Rzadkość i alternatywne sposoby użytkowania różnych dóbr stanowią więc centralny punkt badań w ekonomii. Bez rzadkości nie byłoby ekonomii". [3]
Za pomocą krzywej możliwości produkcyjnych opisywane jest zjawisko rzadkości i jej skutki[4]
TL;DR
Krzywa możliwości produkcyjnych to graficzne przedstawienie maksymalnej możliwej produkcji jednego dobra przy danej produkcji drugiego dobra. Pokazuje ona zjawisko rzadkości zasobów i konieczność dokonywania wyborów. Może mieć formę linii prostej lub wypukłej. Położenie krzywej zależy od zasobów i efektywności ich wykorzystania. Krzywa możliwości produkcyjnych dzieli kombinacje na efektywne, nieefektywne, oraz nieosiągalne. Przejście po krzywej oznacza przekształcenie zasobów z produkcji jednego dobra na produkcję drugiego. Pojęcie kosztu alternatywnego jest ściśle związane z krzywą możliwości produkcyjnych.
Wykres krzywej możliwości produkcyjnych
Graficzne przedstawienie krzywej możliwości produkcyjnych może przybierać formę linii prostej lub wypukłej.
Liniowa krzywa możliwości produkcyjnych
Pokazuje, że ilość dobra, z której trzeba zrezygnować w zamian za konkretną ilość drugiego dobra pozostaje stała w miarę wzrostu produkcji.
Wypukła krzywa możliwości produkcyjnych
Wskazuje na to, że gdy wzrasta produkcja jednego dobra, trzeba zrezygnować z coraz większej ilości dobra drugiego (lub przy zmniejszaniu produkcji określonego dobra uzyskujemy w zamian coraz to większe ilości innego dobra). Wklęsłość krzywej względem początku układu współrzędnych to następstwo prawa malejących przychodów. Przemieszczając się po krzywej z punktu A do B, z B do C, z C do D uzyskujemy malejące przyrosty produkcji dobra X, poświęcając w zamian rosnące ilości dobra Y.
Położenie krzywej możliwości produkcyjnych może być różne. Zależy to od tego, ile mamy zasobów oraz jak duża jest efektywność ich wykorzystania, co z kolei zależy od między innymi: umiejętności i wiedzy ludzi, poziomu techniki i produkcji, dyscypliny pracy. Im te czynniki są wyższe, tym krzywa możliwości produkcyjnych oddala się bardziej od początku układu współrzędnych. Tak więc gospodarki dwóch różnych krajów o zbliżonych zasobach mogą się znajdować na dwóch zupełnie różnych krzywych możliwości produkcyjnych. Dla jednej z gospodarek coś może być łatwego do osiągnięcia, natomiast dla drugiej w tym samym czasie - nie[5]
Analiza wykresów
Krzywa możliwości produkcyjnych oddziela od siebie dwa zbiory - kombinacji nieefektywnych, ale osiągalnych (pod krzywą) i kombinacji nieosiągalnych (nad krzywą). Położenie w punkcie G, to sytuacja, w której nie wykorzystujemy wszystkich zasobów, którymi dysponujemy w danym momencie. Kombinacja w punkcie H jest nieosiągalna przy danych zasobach oraz danym poziomie wiedzy i techniki. Punkt H może zostać osiągnięty w dłuższym okresie czasu, np. w wyniku postępu technicznego. Punkty zawierające się na krzywej możliwości produkcyjnych (np. B, C) pokazują sytuację, w której dostępne zasoby są wykorzystywane w pełni efektywnie. Przejście z punktu A do B, z B co C itd. oznacza przemieszczanie zasobów produkcyjnych (np. maszyn, siły roboczej) z produkcji dobra Y do produkcji dobra X. Krzywa możliwości produkcyjnych nazywana jest też krzywą transformacji, ze względu na fakt iż przemieszczając zasoby produkcji z jednego dobra do produkcji drugiego dokonujemy swoistej transformacji jednego dobra na drugie[6]
Krzywa możliwości produkcyjnych a koszt alternatywny
Pojęcie kosztu alternatywnego jest mocno związane z pojęciem krzywej możliwości produkcyjnych. Wybierając coś, zwykle równocześnie rezygnujemy z czegoś. Z każdym takim wyborem wiąże się jakiś koszt. "Ten koszt można wyrazić w wartości najbardziej cennego alternatywnego wariantu wykorzystania zasobów. Tak pojmowany koszt nazywamy kosztem alternatywnym" - inaczej koszt utraconych możliwości. [7]
| Krzywa możliwości produkcyjnych — artykuły polecane |
| Produkt krańcowy — Izokwanta — Dobro wolne — Funkcja produkcji — Funkcja użyteczności — Teoria obfitości zasobów — Terms of trade — Prawo malejących przychodów — Stopa inflacji |
Przypisy
Bibliografia
- Begg D., Fischer S., Dornbusch R. (2007), Ekonomia. Makroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
- Czarny B. (2011), Podstawy ekonomii, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
- Dach Z. (2007), Mikroekonomia dla studiów licencjackich, Wydawnictwo Naukowe SYNABA, Kraków
- Milewski R., Kwiatkowski E. (red.) (2016), Podstawy ekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
- Nowak M. (2015), Prakseologiczna ocena użyteczności metody DEA w diagnozie efektywności organizacji, Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej, nr 66
- Olender-Skorek M. (2017), Czwarta rewolucja przemysłowa a wybrane aspekty teorii ekonomii, Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, nr 51
- Żylicz T. (2017), Wartość ekonomiczna przyrody, Zarządzanie Publiczne, nr 39
Autor: Jakub Przybek, Karolina Piechówka
