Radca prawny: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Zarządzania
m (Dodanie TL;DR)
m (cleanup bibliografii i rotten links)
 
(Nie pokazano 21 wersji utworzonych przez 2 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{infobox4
'''Radca prawny''' - w Polsce [[wolny zawód]] zaufania publicznego zajmujący się świadczeniem pomocy prawnej, w szczególności polegającej na udzielaniu porad i konsultacji prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz występowaniu przed sądami i urzędami w charakterze pełnomocnika lub obrońcy.
|list1=
<ul>
<li>[[Notariusz]]</li>
<li>[[Rzecznik patentowy]]</li>
<li>[[Komornik]]</li>
<li>[[Kurator sądowy]]</li>
<li>[[Doradztwo podatkowe]]</li>
<li>[[Rzeczoznawca]]</li>
<li>[[Broker]]</li>
<li>[[Rzecznik konsumentów]]</li>
<li>[[Rzecznik ubezpieczonych]]</li>
</ul>
}}
 
 
 
'''Radca prawny''' w Polsce [[wolny zawód]] zaufania publicznego zajmujący się świadczeniem pomocy prawnej, w szczególności polegającej na udzielaniu porad i konsultacji prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz występowaniu przed sądami i urzędami w charakterze pełnomocnika lub obrońcy.  


==TL;DR==
==TL;DR==
Linia 22: Linia 5:


==Radca Prawny==
==Radca Prawny==
Osoba na której spoczywa [[obowiązek]] przygotowania projektów aktów prawnych, reprezentowanie klientów w roli [[pełnomocnictwo|pełnomocnika]] przed sądami czy [[urzędnik|urzędnikami]], świadczenie pomoc prawnej m.in. udzielanie porad<ref>[[Ustawa]] z dnia 23.1.1988r. o działalności gospodarczej Dz.u.1988 nr41 poz.324 art. 24. pkt2</ref> <ref>J. Helios, W. Jedlecka (2015) "Podstawowe pojęcia prawa i prawoznawstwa dla ekonomistów”, str. 145</ref>. Wszystkie świadczone [[usługi]] muszą być wykonywane zgodnie z ustawą z dnia 6 lipca 1982r. o radcach prawnych. Zawód radcy prawnego funkcjonujący w oparciu o wyżej wymienioną [[ustawa|ustawę]] łączy ze sobą dwa pojęcia [[zawód]] wolny oraz zawód zaufania publicznego. Zawód wolny to rodzaj zawodu, który osoba prowadzi najczęściej w oparciu o samo [[zatrudnienie]] ewentualnie świadczy usługi na mocy umowy zlecenia bądź umowy o dzieło, istotną cechą jest ponoszenie szczególnej odpowiedzialności za usługi prowadzone w interesie klienta czy też zapewnienie tajemnicy zawodowej<ref>dr A. Krasnowolski, Kancelaria Senatu Biuro Analiz i Dokumentacji, (2013) [https://www.senat.gov.pl/gfx/senat/pl/senatopracowania/56/plik/ot-625_.pdf Zawody zaufania publicznego, zawody regulowane oraz wolne zawody. Geneza, Funkcjonowanie i aktualne problemy ] Zawody zaufania publicznego str. 13</ref>.  
Osoba na której spoczywa [[obowiązek]] przygotowania projektów aktów prawnych, reprezentowanie klientów w roli [[pełnomocnictwo|pełnomocnika]] przed sądami czy [[urzędnik|urzędnikami]], świadczenie pomoc prawnej m.in. udzielanie porad<ref>[[Ustawa]] z dnia 23.1.1988r. o działalności gospodarczej Dz.u.1988 nr41 poz.324 art. 24. pkt2</ref> <ref>J. Helios, W. Jedlecka (2015) "Podstawowe pojęcia prawa i prawoznawstwa dla ekonomistów", s. 145</ref>. Wszystkie świadczone [[usługi]] muszą być wykonywane zgodnie z ustawą z dnia 6 lipca 1982r. o radcach prawnych. Zawód radcy prawnego funkcjonujący w oparciu o wyżej wymienioną [[ustawa|ustawę]] łączy ze sobą dwa pojęcia [[zawód]] wolny oraz zawód zaufania publicznego. Zawód wolny to rodzaj zawodu, który osoba prowadzi najczęściej w oparciu o samo [[zatrudnienie]] ewentualnie świadczy usługi na mocy umowy zlecenia bądź umowy o dzieło, istotną cechą jest ponoszenie szczególnej odpowiedzialności za usługi prowadzone w interesie klienta czy też zapewnienie tajemnicy zawodowej<ref>dr A. Krasnowolski, Kancelaria Senatu Biuro Analiz i Dokumentacji, (2013) s. 13</ref>.
<google>t</google>


[[Tajemnica zawodowa]] pełni funkcję szczególnego standardu poufności ta kwestia jest poruszona nie tylko w ustawie o radcach prawnych, ale także odwołuje się do ustawy o ochronie danych osobowych<ref>B. Sołtys, i in.(2018) [https://kirp.pl/wp-content/uploads/2018/10/radca_nr16_net.pdf? Zeszyty naukowe] nr 3(16)/2018, kwartalnik naukowy, str. 14</ref>. Zawód zaufania publicznego dotyczy zawodów, którym ustawa zezwala na zrzeszanie się w samorządy zawodowe, do tej grupy zaliczono zajęcia o szczególnym znaczeniu z perspektywy zadań publicznych oraz dbałość o realizację interesu publicznego<ref>dr A. Krasnowolski, Kancelaria Senatu Biuro Analiz i Dokumentacji (2013) [https://www.senat.gov.pl/gfx/senat/pl/senatopracowania/56/plik/ot-625_.pdf Zawody zaufania publicznego, zawody regulowane oraz wolne zawody. Geneza, Funkcjonowanie i aktualne problemy] Opracowania tematyczne str. 3</ref>. Osoba decydująca się na zawód radcy prawnego musi być świadoma, że od tej chwili będzie podlegała przepisom prawa co wiąże się z ponoszeniem odpowiedzialności karnej, cywilnej, porządkowej, dyscyplinarnej <ref>K. Łuniewska (2018) [https://repozytorium.uwb.edu.pl/jspui/bitstream/11320/5697/1/BSP_22_1_K_Luniewska_Odpowiedzialnosc_dyscyplinarna_radcow_prawnych_i_aplikantow_radcowskich_w%20obliczu_zasad_rzetelnego_procesu.pdf Odpowiedzialność dyscyplinarna radców prawnych i aplikantów radcowskich w obliczu zasad rzetelnego procesu] Białostockie studia prawnicze 2017 vol.22 nr.1 </ref>.
[[Tajemnica zawodowa]] pełni funkcję szczególnego standardu poufności ta kwestia jest poruszona nie tylko w ustawie o radcach prawnych, ale także odwołuje się do ustawy o ochronie danych osobowych<ref>B. Sołtys, i in.(2018) s. 14</ref>. Zawód zaufania publicznego dotyczy zawodów, którym ustawa zezwala na zrzeszanie się w samorządy zawodowe, do tej grupy zaliczono zajęcia o szczególnym znaczeniu z perspektywy zadań publicznych oraz dbałość o realizację interesu publicznego<ref>dr A. Krasnowolski, Kancelaria Senatu Biuro Analiz i Dokumentacji (2013) s. 3</ref>. Osoba decydująca się na zawód radcy prawnego musi być świadoma, że od tej chwili będzie podlegała przepisom prawa co wiąże się z ponoszeniem odpowiedzialności karnej, cywilnej, porządkowej, dyscyplinarnej <ref>K. Łuniewska (2018)</ref>.
 
<google>n</google>


==Historia==
==Historia==
Analizując [[dane]] historyczne, kluczową datą, która nawiązuje do początku zawodu radcy prawnego jest 13.12.1961, wtedy Rada Ministrów uchwaliła uchwałę o obsłudze prawej przedsiębiorstw państwowych oraz banków państwowych. Ustawa nałożyła obowiązek korzystania wyłącznie z usług radcy prawnego zatrudnionych przez dane podmioty<ref>Uchwała Nr 533 Rady Ministrów z dnia 13 grudnia 1961r. w sprawie obsługi prawnej przedsiębiorstw, zjednoczeń oraz banków państwowych, § 1,2</ref>. Zawód radcy prawnego jak i zasady organizacji obsługi prawnej zostały zdefiniowane 06.07.1982r<ref>Ustawa z dnia 6. 07.1982 o radcach prawnych Dz.U. 1982 Nr 19 poz.145 art. 1</ref>. Kolejnym ważnym etapem w kształtowaniu się zawodu radcy prawnego było uchwalenie ustawy z dnia 23.12.1988r. o [[działalność gospodarcza|działalności gospodarczej]], która określa świadczenie pomocy prawnej m.in. przez radców prawnych jako działalność gospodarczą<ref>Ustawa z dnia 23.1.1988r. o działalności gospodarczej Dz.u.1988 nr41 poz.324art. 24.pkt 1</ref>. W 1989r. samorządy radców prawnych uzyskały [[kompetencje]] do dokonywania wpisów oraz prowadzenia zarówno aplikacji jak i list radców prawnych <ref>Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 13.05.2016r.art. 15,16,17</ref>. Radcy prawni od lipca 2015 mają możliwość reprezentowania swoich klientów jako obrońcy w procesie karnym<ref>Ustawa z dnia 06.12.1997r. [[Kodeks]] Postępowania Karnego Dz. U. 1997 Nr 89 poz.555, art. 82</ref>.
Analizując [[dane]] historyczne, kluczową datą, która nawiązuje do początku zawodu radcy prawnego jest 13.12.1961, wtedy Rada Ministrów uchwaliła uchwałę o obsłudze prawej przedsiębiorstw państwowych oraz banków państwowych. Ustawa nałożyła obowiązek korzystania wyłącznie z usług radcy prawnego zatrudnionych przez dane podmioty<ref>Uchwała Nr 533 Rady Ministrów z dnia 13 grudnia 1961r. w sprawie obsługi prawnej przedsiębiorstw, zjednoczeń oraz banków państwowych, § 1,2</ref>. Zawód radcy prawnego jak i zasady organizacji obsługi prawnej zostały zdefiniowane 06.07.1982r<ref>Ustawa z dnia 6. 07.1982 o radcach prawnych Dz.U. 1982 Nr 19 poz.145 art. 1</ref>. Kolejnym ważnym etapem w kształtowaniu się zawodu radcy prawnego było uchwalenie ustawy z dnia 23.12.1988r. o [[działalność gospodarcza|działalności gospodarczej]], która określa świadczenie pomocy prawnej m.in. przez radców prawnych jako działalność gospodarczą<ref>Ustawa z dnia 23.1.1988r. o działalności gospodarczej Dz.u.1988 nr41 poz.324art. 24.pkt 1</ref>. W 1989r. samorządy radców prawnych uzyskały [[kompetencje]] do dokonywania wpisów oraz prowadzenia zarówno aplikacji jak i list radców prawnych. Radcy prawni od lipca 2015 mają możliwość reprezentowania swoich klientów jako obrońcy w procesie karnym<ref>Ustawa z dnia 06.12.1997r. [[Kodeks]] Postępowania Karnego Dz. U. 1997 Nr 89 poz.555, art. 82</ref>.


==Kwalifikacje zawodowe==
==Kwalifikacje zawodowe==
Wykonywanie zawodu radcy prawnego wiąże się z posiadaniem pewnych [[kompetencje|kwalifikacji]]. Osoba ubiegająca się o tytuł radcy prawnego musi spełniać kilka warunków powinna mieć:
Wykonywanie zawodu radcy prawnego wiąże się z posiadaniem pewnych [[kompetencje|kwalifikacji]]. Osoba ubiegająca się o tytuł radcy prawnego musi spełniać kilka warunków powinna mieć:
* ukończone studia magisterskie na kierunku prawniczym, które trwają 6 lat  
* ukończone studia magisterskie na kierunku prawniczym, które trwają 6 lat
* ukończyła aplikację radcowską, która trwa 3 lata
* ukończyła aplikację radcowską, która trwa 3 lata
* pozytywnie napisany egzamin radcowski, składa się on z pięciu części, pierwsza z nich to test zawierający 100 pytań jednokrotnego wyboru, kolejne części dotyczą zadań z zakresu dziedzin prawa, w przypadku niepowodzenia istnieje możliwość przystąpienia do egzaminu poprawkowego
* pozytywnie napisany egzamin radcowski, składa się on z pięciu części, pierwsza z nich to test zawierający 100 pytań jednokrotnego wyboru, kolejne części dotyczą zadań z zakresu dziedzin prawa, w przypadku niepowodzenia istnieje możliwość przystąpienia do egzaminu poprawkowego
* [[kandydat]] jest wpisany na listę radców prawnych  
* [[kandydat]] jest wpisany na listę radców prawnych
* ma nieograniczoną [[zdolność]] do czynności prawnych
* ma nieograniczoną [[zdolność]] do czynności prawnych
* korzysta z pełni praw publicznych<ref>Ustawa o radcach prawnych z dnia 6.07.1982 Dz.U.1982 Nr 19 poz. 145art. 23,24</ref>.
* korzysta z pełni praw publicznych<ref>Ustawa o radcach prawnych z dnia 6.07.1982 Dz.U.1982 Nr 19 poz. 145art. 23,24</ref>.


==Etyka w zawodzie==
==Etyka w zawodzie==
Zważywszy iż zawód radcy prawnego jest rodzajem zawodu zaufania publicznego dlatego też na osobie pełniącej ta funkcję spoczywa obowiązek postępowania zgodnie z pewnymi wymogami prawnymi jak i etycznymi. Aktem prawny regulujący kwestie etyczne tego zawodu jest Kodeks Etyki Radcy Prawnego. Zgodnie z kodeksem na radcy prawnym ciąży obowiązek wykonywania swej pracy w sposób sumienny, rzetelny, zgodnie z prawem oraz dobrymi obyczajami<ref>Uchwała Nr3/2018 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22.11.2014r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego Kodeks Etyki Radcy Prawnego, Załącznik do uchwały Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych, Kodeks Etyki Radcy Prawnego art. 6</ref>. Podstawową zasadą jest dochowanie tajemnicy zawodowej, tak więc wszystkie [[informacje]] jakie nabył radca prawny podczas wykonywania swoich obowiązków nie mogą być rozpowszechniane nawet po zakończeniu kariery zawodowej<ref>A. Berezy (red) (2015) "Zawód radcy prawnego historia zawodu i zasady jego wykonywania”, s. 322</ref>. Jego obowiązku jest [[zabezpieczenie]] wszelkich dokumentów zarówno w formie papierowej jak i elektronicznej tak aby nie uległy one w jakimkolwiek stopniu zniszczeniu, zniekształceniu <ref>Uchwała Nr3/2018 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22.11.2014r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego Kodeks Etyki Radcy Prawnego, Załącznik do uchwały Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych, Kodeks Etyki Radcy Prawnego art. 23</ref>. ponadto w kodeksie są poruszane kwestie wynagrodzenia radcy prawnego, sposób w jaki powinien traktować klientów i powierzone przez nich sprawy, są również artykuły, które w jasny sposób określają czego radca prawny nie może robić.
Zważywszy iż zawód radcy prawnego jest rodzajem zawodu zaufania publicznego dlatego też na osobie pełniącej ta funkcję spoczywa obowiązek postępowania zgodnie z pewnymi wymogami prawnymi jak i etycznymi. Aktem prawny regulujący kwestie etyczne tego zawodu jest Kodeks Etyki Radcy Prawnego. Zgodnie z kodeksem na radcy prawnym ciąży obowiązek wykonywania swej pracy w sposób sumienny, rzetelny, zgodnie z prawem oraz dobrymi obyczajami<ref>Uchwała Nr3/2018 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22.11.2014r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego Kodeks Etyki Radcy Prawnego, Załącznik do uchwały Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych, Kodeks Etyki Radcy Prawnego art. 6</ref>. Podstawową zasadą jest dochowanie tajemnicy zawodowej, tak więc wszystkie [[informacje]] jakie nabył radca prawny podczas wykonywania swoich obowiązków nie mogą być rozpowszechniane nawet po zakończeniu kariery zawodowej<ref>A. Berezy (red) (2015) "Zawód radcy prawnego historia zawodu i zasady jego wykonywania", s. 322</ref>. Jego obowiązku jest [[zabezpieczenie]] wszelkich dokumentów zarówno w formie papierowej jak i elektronicznej tak aby nie uległy one w jakimkolwiek stopniu zniszczeniu, zniekształceniu <ref>Uchwała Nr3/2018 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22.11.2014r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego Kodeks Etyki Radcy Prawnego, Załącznik do uchwały Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych, Kodeks Etyki Radcy Prawnego art. 23</ref>. ponadto w kodeksie są poruszane kwestie wynagrodzenia radcy prawnego, sposób w jaki powinien traktować klientów i powierzone przez nich sprawy, są również artykuły, które w jasny sposób określają czego radca prawny nie może robić.


==Strój urzędowy==
==Strój urzędowy==
Strój urzędowy radcy prawnego reguluje [[rozporządzenie]] z dnia 27.11.2000r. Podczas rozprawy sądowej radca prawny jest zobowiązany do noszenia togi. Toga powinna być wykonana z wełnianego lub wełnopodobnego czarnego materiału o określonych rozporządzeniu wymiarach, ponadto suknia ma płasko wyłożony kołnierz, zapinany pod szyją. Charakterystycznym elementem jest ciemnoniebieski żabot wykonany z jedwabiu, żabot jest wszyty przy kołnierzu togi. Z ciemnoniebieskiego aksamitu są również wykonane wypustki na mankietach i kołnierzu<ref>A. Berezy (red) (2015) "Zawód radcy prawnego historia zawodu i zasady jego wykonywania” s. 322</ref>.
Strój urzędowy radcy prawnego reguluje [[rozporządzenie]] z dnia 27.11.2000r. Podczas rozprawy sądowej radca prawny jest zobowiązany do noszenia togi. Toga powinna być wykonana z wełnianego lub wełnopodobnego czarnego materiału o określonych rozporządzeniu wymiarach, ponadto suknia ma płasko wyłożony kołnierz, zapinany pod szyją. Charakterystycznym elementem jest ciemnoniebieski żabot wykonany z jedwabiu, żabot jest wszyty przy kołnierzu togi. Z ciemnoniebieskiego aksamitu są również wykonane wypustki na mankietach i kołnierzu<ref>A. Berezy (red) (2015) "Zawód radcy prawnego historia zawodu i zasady jego wykonywania" s. 322</ref>.


==Bibliografia==
{{infobox5|list1={{i5link|a=[[Notariusz]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Rzecznik patentowy]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Komornik]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Kurator sądowy]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Doradztwo podatkowe]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Rzeczoznawca]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Broker]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Rzecznik konsumentów]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Rzecznik ubezpieczonych]]}} }}
* A. Berezy (red) (2015) "Zawód radcy prawnego historia zawodu i zasady jego wykonywania”
* B. Sołtys, (red) (2018) [https://kirp.pl/wp-content/uploads/2018/10/radca_nr16_net.pdf? Zeszyty naukowe ] nr 3(16)/2018, kwartalnik naukowy, str 14
* dr A. Krasnowolski, Kancelaria Senatu Biuro Analiz i Dokumentacji, (2013) [https://www.senat.gov.pl/gfx/senat/pl/senatopracowania/56/plik/ot-625_.pdf Zawody zaufania publicznego, zawody regulowane oraz wolne zawody. Geneza, Funkcjonowanie i aktualne problemy ] Opracowania tematyczne str. 13
* J. Helios, W. Jedlecka (2015) "Podstawowe pojęcia prawa i prawoznawstwa dla ekonomistów”
* K. Łuniewska (2018) [https://repozytorium.uwb.edu.pl/jspui/bitstream/11320/5697/1/BSP_22_1_K_Luniewska_Odpowiedzialnosc_dyscyplinarna_radcow_prawnych_i_aplikantow_radcowskich_w%20obliczu_zasad_rzetelnego_procesu.pdf Odpowiedzialność dyscyplinarna radców prawnych i aplikantów radcowskich w obliczu zasad rzetelnego procesu] Białostockie studia prawnicze 2017 vol.22 nr 1
* Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 13.05.2016r.
* Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 27. 11.2000r. w sprawie określenia stroju urzędowego adwokatów biorących [[udział]] w rozprawach sądowych Dz.U.2000 nr112 poz.1183
* Uchwała Nr 533 Rady Ministrów z dnia 13 grudnia 1961r. w sprawie obsługi prawnej przedsiębiorstw, zjednoczeń oraz banków państwowych
* Uchwała Nr3/2018 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22.11.2014r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego Kodeks Etyki Radcy Prawnego, Załącznik do uchwały Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych, Kodeks Etyki Radcy Prawnego
* Ustawa z dnia 06. 07.1982 o radcach prawnych Dz.U.1982 Nr19 poz.145
* Ustawa z dnia 23.1.1988r. o działalności gospodarczej Dz.u.1988 nr41 poz.324
* Ustawa z dnia 06.12.1997r. Kodeks Postępowania Karnego Dz.U.1997 nr89 poz.555


==Przypisy==
==Przypisy==
<references/>
<references />


[[Kategoria:Prawo]]
==Bibliografia==
<noautolinks>
* Berezy A. (red.) (2015), ''Zawód radcy prawnego historia zawodu i zasady jego wykonywania''
* Helios J., Jedlecka W. (2015), ''Podstawowe pojęcia prawa i prawoznawstwa dla ekonomistów'', Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław
* Krasnowolski A. (2013), ''Zawody zaufania publicznego, zawody regulowane oraz wolne zawody. Geneza, Funkcjonowanie i aktualne problemy Opracowania tematyczne'', Kancelaria Senatu Biuro Analiz i Dokumentacji
* Łuniewska K. (2018), ''[https://repozytorium.uwb.edu.pl/jspui/bitstream/11320/5697/1/BSP_22_1_K_Luniewska_Odpowiedzialnosc_dyscyplinarna_radcow_prawnych_i_aplikantow_radcowskich_w%20obliczu_zasad_rzetelnego_procesu.pdf Odpowiedzialność dyscyplinarna radców prawnych i aplikantów radcowskich w obliczu zasad rzetelnego procesu]'', Białostockie studia prawnicze 2017 vol.22 nr 1
* ''Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 27 listopada 2000 r. w sprawie określenia stroju urzędowego adwokatów biorących udział w rozprawach sądowych.'' [https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20001121183 Dz.U. 2000 nr 112 poz. 1183]
* Sołtys B. (red.) (2018), ''[https://kirp.pl/wp-content/uploads/2018/10/radca_nr16_net.pdf? Radca prawny]'', Kwartalnik naukowy, nr 3(16)
* ''Uchwała Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22.11.2014r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego Kodeks Etyki Radcy Prawnego, Załącznik do uchwały Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych, Kodeks Etyki Radcy Prawnego'' [https://oirp.walbrzych.pl/wp-content/uploads/2016/10/KERP-2014.pdf Uchwała nr 3/2014]
* ''Uchwała nr 533 Rady Ministrów z dnia 13 grudnia 1961 r. w sprawie obsługi prawnej przedsiębiorstw państwowych, zjednoczeń oraz banków państwowych.'' [https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WMP19610960406 M.P. 1961 nr 96 poz. 406]
* ''Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej'' [https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu20041731807 Dz.U. 2004 nr 173 poz. 1807]
* ''Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego.'' [https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu19970890555 Dz.U. 1997 nr 89 poz. 555]
* ''Ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych.'' [https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu19820190145 Dz.U. 1982 nr 19 poz. 145]
</noautolinks>


[[Kategoria:Zawody prawnicze]]
{{a|Aneta Mikuła}}
{{a|Aneta Mikuła}}
{{#metamaster:description|Radca prawny - wolny zawód zaufania publicznego w Polsce. Pomoc prawna, porady i opinie prawne, działanie przed sądami i urzędami.}}

Aktualna wersja na dzień 18:54, 16 sty 2024

Radca prawny - w Polsce wolny zawód zaufania publicznego zajmujący się świadczeniem pomocy prawnej, w szczególności polegającej na udzielaniu porad i konsultacji prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz występowaniu przed sądami i urzędami w charakterze pełnomocnika lub obrońcy.

TL;DR

Artykuł opisuje zawód radcy prawnego w Polsce. Radcy prawni udzielają porad i konsultacji prawnych, piszą opinie i projekty aktów prawnych oraz występują przed sądami i urzędami. Zawód ten łączy cechy zawodu wolnego i zaufania publicznego. Historia zawodu sięga 1961 roku, a kluczową datą było uchwalenie ustawy w 1982 roku. Wykonywanie zawodu wymaga odpowiednich kwalifikacji, w tym ukończenia studiów prawniczych, aplikacji radcowskiej i zdania egzaminu radcowskiego. Radcy prawni mają obowiązek postępowania zgodnie z etyką zawodu, w tym zachowania tajemnicy zawodowej. Podczas rozpraw sądowych radcy prawni noszą togę.

Radca Prawny

Osoba na której spoczywa obowiązek przygotowania projektów aktów prawnych, reprezentowanie klientów w roli pełnomocnika przed sądami czy urzędnikami, świadczenie pomoc prawnej m.in. udzielanie porad[1] [2]. Wszystkie świadczone usługi muszą być wykonywane zgodnie z ustawą z dnia 6 lipca 1982r. o radcach prawnych. Zawód radcy prawnego funkcjonujący w oparciu o wyżej wymienioną ustawę łączy ze sobą dwa pojęcia zawód wolny oraz zawód zaufania publicznego. Zawód wolny to rodzaj zawodu, który osoba prowadzi najczęściej w oparciu o samo zatrudnienie ewentualnie świadczy usługi na mocy umowy zlecenia bądź umowy o dzieło, istotną cechą jest ponoszenie szczególnej odpowiedzialności za usługi prowadzone w interesie klienta czy też zapewnienie tajemnicy zawodowej[3].

Tajemnica zawodowa pełni funkcję szczególnego standardu poufności ta kwestia jest poruszona nie tylko w ustawie o radcach prawnych, ale także odwołuje się do ustawy o ochronie danych osobowych[4]. Zawód zaufania publicznego dotyczy zawodów, którym ustawa zezwala na zrzeszanie się w samorządy zawodowe, do tej grupy zaliczono zajęcia o szczególnym znaczeniu z perspektywy zadań publicznych oraz dbałość o realizację interesu publicznego[5]. Osoba decydująca się na zawód radcy prawnego musi być świadoma, że od tej chwili będzie podlegała przepisom prawa co wiąże się z ponoszeniem odpowiedzialności karnej, cywilnej, porządkowej, dyscyplinarnej [6].

Historia

Analizując dane historyczne, kluczową datą, która nawiązuje do początku zawodu radcy prawnego jest 13.12.1961, wtedy Rada Ministrów uchwaliła uchwałę o obsłudze prawej przedsiębiorstw państwowych oraz banków państwowych. Ustawa nałożyła obowiązek korzystania wyłącznie z usług radcy prawnego zatrudnionych przez dane podmioty[7]. Zawód radcy prawnego jak i zasady organizacji obsługi prawnej zostały zdefiniowane 06.07.1982r[8]. Kolejnym ważnym etapem w kształtowaniu się zawodu radcy prawnego było uchwalenie ustawy z dnia 23.12.1988r. o działalności gospodarczej, która określa świadczenie pomocy prawnej m.in. przez radców prawnych jako działalność gospodarczą[9]. W 1989r. samorządy radców prawnych uzyskały kompetencje do dokonywania wpisów oraz prowadzenia zarówno aplikacji jak i list radców prawnych. Radcy prawni od lipca 2015 mają możliwość reprezentowania swoich klientów jako obrońcy w procesie karnym[10].

Kwalifikacje zawodowe

Wykonywanie zawodu radcy prawnego wiąże się z posiadaniem pewnych kwalifikacji. Osoba ubiegająca się o tytuł radcy prawnego musi spełniać kilka warunków powinna mieć:

  • ukończone studia magisterskie na kierunku prawniczym, które trwają 6 lat
  • ukończyła aplikację radcowską, która trwa 3 lata
  • pozytywnie napisany egzamin radcowski, składa się on z pięciu części, pierwsza z nich to test zawierający 100 pytań jednokrotnego wyboru, kolejne części dotyczą zadań z zakresu dziedzin prawa, w przypadku niepowodzenia istnieje możliwość przystąpienia do egzaminu poprawkowego
  • kandydat jest wpisany na listę radców prawnych
  • ma nieograniczoną zdolność do czynności prawnych
  • korzysta z pełni praw publicznych[11].

Etyka w zawodzie

Zważywszy iż zawód radcy prawnego jest rodzajem zawodu zaufania publicznego dlatego też na osobie pełniącej ta funkcję spoczywa obowiązek postępowania zgodnie z pewnymi wymogami prawnymi jak i etycznymi. Aktem prawny regulujący kwestie etyczne tego zawodu jest Kodeks Etyki Radcy Prawnego. Zgodnie z kodeksem na radcy prawnym ciąży obowiązek wykonywania swej pracy w sposób sumienny, rzetelny, zgodnie z prawem oraz dobrymi obyczajami[12]. Podstawową zasadą jest dochowanie tajemnicy zawodowej, tak więc wszystkie informacje jakie nabył radca prawny podczas wykonywania swoich obowiązków nie mogą być rozpowszechniane nawet po zakończeniu kariery zawodowej[13]. Jego obowiązku jest zabezpieczenie wszelkich dokumentów zarówno w formie papierowej jak i elektronicznej tak aby nie uległy one w jakimkolwiek stopniu zniszczeniu, zniekształceniu [14]. ponadto w kodeksie są poruszane kwestie wynagrodzenia radcy prawnego, sposób w jaki powinien traktować klientów i powierzone przez nich sprawy, są również artykuły, które w jasny sposób określają czego radca prawny nie może robić.

Strój urzędowy

Strój urzędowy radcy prawnego reguluje rozporządzenie z dnia 27.11.2000r. Podczas rozprawy sądowej radca prawny jest zobowiązany do noszenia togi. Toga powinna być wykonana z wełnianego lub wełnopodobnego czarnego materiału o określonych rozporządzeniu wymiarach, ponadto suknia ma płasko wyłożony kołnierz, zapinany pod szyją. Charakterystycznym elementem jest ciemnoniebieski żabot wykonany z jedwabiu, żabot jest wszyty przy kołnierzu togi. Z ciemnoniebieskiego aksamitu są również wykonane wypustki na mankietach i kołnierzu[15].


Radca prawnyartykuły polecane
NotariuszRzecznik patentowyKomornikKurator sądowyDoradztwo podatkoweRzeczoznawcaBrokerRzecznik konsumentówRzecznik ubezpieczonych

Przypisy

  1. Ustawa z dnia 23.1.1988r. o działalności gospodarczej Dz.u.1988 nr41 poz.324 art. 24. pkt2
  2. J. Helios, W. Jedlecka (2015) "Podstawowe pojęcia prawa i prawoznawstwa dla ekonomistów", s. 145
  3. dr A. Krasnowolski, Kancelaria Senatu Biuro Analiz i Dokumentacji, (2013) s. 13
  4. B. Sołtys, i in.(2018) s. 14
  5. dr A. Krasnowolski, Kancelaria Senatu Biuro Analiz i Dokumentacji (2013) s. 3
  6. K. Łuniewska (2018)
  7. Uchwała Nr 533 Rady Ministrów z dnia 13 grudnia 1961r. w sprawie obsługi prawnej przedsiębiorstw, zjednoczeń oraz banków państwowych, § 1,2
  8. Ustawa z dnia 6. 07.1982 o radcach prawnych Dz.U. 1982 Nr 19 poz.145 art. 1
  9. Ustawa z dnia 23.1.1988r. o działalności gospodarczej Dz.u.1988 nr41 poz.324art. 24.pkt 1
  10. Ustawa z dnia 06.12.1997r. Kodeks Postępowania Karnego Dz. U. 1997 Nr 89 poz.555, art. 82
  11. Ustawa o radcach prawnych z dnia 6.07.1982 Dz.U.1982 Nr 19 poz. 145art. 23,24
  12. Uchwała Nr3/2018 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22.11.2014r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego Kodeks Etyki Radcy Prawnego, Załącznik do uchwały Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych, Kodeks Etyki Radcy Prawnego art. 6
  13. A. Berezy (red) (2015) "Zawód radcy prawnego historia zawodu i zasady jego wykonywania", s. 322
  14. Uchwała Nr3/2018 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22.11.2014r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego Kodeks Etyki Radcy Prawnego, Załącznik do uchwały Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych, Kodeks Etyki Radcy Prawnego art. 23
  15. A. Berezy (red) (2015) "Zawód radcy prawnego historia zawodu i zasady jego wykonywania" s. 322

Bibliografia

  • Berezy A. (red.) (2015), Zawód radcy prawnego historia zawodu i zasady jego wykonywania
  • Helios J., Jedlecka W. (2015), Podstawowe pojęcia prawa i prawoznawstwa dla ekonomistów, Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław
  • Krasnowolski A. (2013), Zawody zaufania publicznego, zawody regulowane oraz wolne zawody. Geneza, Funkcjonowanie i aktualne problemy Opracowania tematyczne, Kancelaria Senatu Biuro Analiz i Dokumentacji
  • Łuniewska K. (2018), Odpowiedzialność dyscyplinarna radców prawnych i aplikantów radcowskich w obliczu zasad rzetelnego procesu, Białostockie studia prawnicze 2017 vol.22 nr 1
  • Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 27 listopada 2000 r. w sprawie określenia stroju urzędowego adwokatów biorących udział w rozprawach sądowych. Dz.U. 2000 nr 112 poz. 1183
  • Sołtys B. (red.) (2018), Radca prawny, Kwartalnik naukowy, nr 3(16)
  • Uchwała Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22.11.2014r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego Kodeks Etyki Radcy Prawnego, Załącznik do uchwały Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych, Kodeks Etyki Radcy Prawnego Uchwała nr 3/2014
  • Uchwała nr 533 Rady Ministrów z dnia 13 grudnia 1961 r. w sprawie obsługi prawnej przedsiębiorstw państwowych, zjednoczeń oraz banków państwowych. M.P. 1961 nr 96 poz. 406
  • Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej Dz.U. 2004 nr 173 poz. 1807
  • Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego. Dz.U. 1997 nr 89 poz. 555
  • Ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych. Dz.U. 1982 nr 19 poz. 145

Autor: Aneta Mikuła