Organizacja przerw w pracy: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Zarządzania
m (Infobox update) |
m (cleanup bibliografii i rotten links) |
||
| (Nie pokazano 12 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Przerwa w pracy''' to planowane lub nieplanowane zaprzestanie procesu [[praca|pracy]] w czasie dnia pracy. Podstawowym celem organizowania '''przerw w pracy''' jest usunięcie objawów zmęczenia. Długość przerw w pracy zależy głównie od charakteru pracy ([[praca]] lekka, [[praca]] ciężka) oraz [[metoda chronometrażu|tempa pracy]]. | |||
==TL;DR== | |||
Przerwy w pracy mogą być dowolne, zorganizowane lub niezorganizowane. Istnieją zasady dotyczące ich wyznaczania, takie jak maksymalny czas przerw i ich umiejscowienie w ciągu dnia pracy. Przerwy mają na celu poprawę efektywności pracy poprzez odprężenie i odpoczynek. Przerwy mogą być zaliczane lub niezaliczane do czasu pracy, w zależności od różnych czynników. | |||
==Rodzaje przerw w pracy== | ==Rodzaje przerw w pracy== | ||
* przerwy dowolne - występują, gdy [[pracownik]] robi je z własnej woli we własnym zakresie | * przerwy dowolne - występują, gdy [[pracownik]] robi je z własnej woli we własnym zakresie | ||
* przerwy zorganizowane - z góry ustalone przez firmę | * przerwy zorganizowane - z góry ustalone przez firmę | ||
* przerwy niezorganizowane - wynikają z nieprzewidzianych zdarzeń np: uszkodzenie maszyny, brak surowca itp. | * przerwy niezorganizowane - wynikają z nieprzewidzianych zdarzeń np: uszkodzenie maszyny, brak surowca itp. | ||
==Zasady wyznaczania przerw w pracy== | ==Zasady wyznaczania przerw w pracy== | ||
* suma przerw w pracy nie powinna przekraczać 15% całkowitego czasu pracy, a przy pracach ciężkich powinna wynosić 20 - 30% całkowitego czasu pracy, | * suma przerw w pracy nie powinna przekraczać 15% całkowitego czasu pracy, a przy pracach ciężkich powinna wynosić 20-30% całkowitego czasu pracy, | ||
* planując jedną przerwę należy ją umiejscowić pomiędzy a całkowitego czasu pracy, | * planując jedną przerwę należy ją umiejscowić pomiędzy a całkowitego czasu pracy, | ||
* w przypadku dwóch przerw ? powinny one dzielić całkowity [[czas pracy]] na trzy równe części przy jednoczesnym założeniu, że przerwa pierwsza jest krótsza od przerwy drugiej, | * w przypadku dwóch przerw ? powinny one dzielić całkowity [[czas pracy]] na trzy równe części przy jednoczesnym założeniu, że przerwa pierwsza jest krótsza od przerwy drugiej, | ||
| Linia 31: | Linia 17: | ||
==Cel wyznaczania przerw w pracy== | ==Cel wyznaczania przerw w pracy== | ||
Stosowanie przerw w pracy ma duży wpływ na efektywność pracy. Celowe przerwanie procesu pracy zwiększa [[wydajność pracy]] po przerwie. Częste, zaplanowane przerwy w pracy zmieniają nastawienie pracownika do pracy oraz wpływają na odprężenie i odpoczynek podczas przerwy. W wyznaczonym czasie przerwy może on opuścić [[stanowisko pracy]] bez żadnych konsekwencji. Zaplanowanie przerw pozwala również zniwelować ilość przerw dowolnych. | Stosowanie przerw w pracy ma duży wpływ na [[efektywność]] pracy. Celowe przerwanie procesu pracy zwiększa [[wydajność pracy]] po przerwie. Częste, zaplanowane przerwy w pracy zmieniają nastawienie pracownika do pracy oraz wpływają na odprężenie i odpoczynek podczas przerwy. W wyznaczonym czasie przerwy może on opuścić [[stanowisko pracy]] bez żadnych konsekwencji. Zaplanowanie przerw pozwala również zniwelować ilość przerw dowolnych. | ||
Popularnym przykładem przerwy w krajach zachodnich jest tzw. lunch, który jest zaplanowany między godziną 12.00 a 13.00, a więc w okresie znacznego spadku gotowości do pracy. Podczas lunchu [[pracownik]] zmuszony jest do wykonywania czynności nie związanych z pracą takich jak posiłek, przegląd prasy, wypicie kawy. Lunch trwa ok. 1h. Po powrocie z lunchu gotowość do pracy pracowników oraz [[wydajność pracy]] wzrastają. | Popularnym przykładem przerwy w krajach zachodnich jest tzw. lunch, który jest zaplanowany między godziną 12.00 a 13.00, a więc w okresie znacznego spadku gotowości do pracy. Podczas lunchu [[pracownik]] zmuszony jest do wykonywania czynności nie związanych z pracą takich jak posiłek, [[przegląd]] prasy, wypicie kawy. Lunch trwa ok. 1h. Po powrocie z lunchu gotowość do pracy pracowników oraz [[wydajność pracy]] wzrastają. | ||
<google> | <google>n</google> | ||
==Przerwy zaliczanie i nie zaliczane do czasu pracy== | ==Przerwy zaliczanie i nie zaliczane do czasu pracy== | ||
Przerwy zaliczane do [[czas pracy|czasu pracy]]: <ref>''Kodeks pracy'' Dz.U. 2016 poz. 1666, Dział 5-8, s. 63-104</ref> | Przerwy zaliczane do [[czas pracy|czasu pracy]]: <ref>''[[Kodeks]] pracy'' Dz.U. 2016 poz. 1666, Dział 5-8, s. 63-104</ref> | ||
* Przerwa dla pracowników, których [[czas pracy]] wynosi nie mniej niż 6 godzin na dobę. W tym przypadku pracownikowi przysługuje 15 minut przerwy | * Przerwa dla pracowników, których [[czas pracy]] wynosi nie mniej niż 6 godzin na dobę. W tym przypadku pracownikowi przysługuje 15 minut przerwy<ref> ''[[Kodeks pracy]]'' Dz.U. 2016 poz. 1666, Dział 5, rozdz. 6, s. 64</ref> | ||
* Przerwy przy pracy monotonnej lub prowadzonej z góry w określonym tempie. | * Przerwy przy pracy monotonnej lub prowadzonej z góry w określonym tempie. | ||
* Przerwy przy pracy w warunkach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia. | * Przerwy przy pracy w warunkach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia. | ||
* Przerwy na karmienie dziecka piersią. Kobiety karmiące jedno dziecko mają mieć zapewnione przez pracodawcę dwie przerwy trwające pół godziny (jeśli pracują poniżej 6 godzin dziennie przysługuje im jedna przerwa). W przypadku gdy kobieta karmi więcej niż jedno dziecko przysługują jej dwie przerwy trwające po 45 minut każda | * Przerwy na karmienie dziecka piersią. Kobiety karmiące jedno dziecko mają mieć zapewnione przez pracodawcę dwie przerwy trwające pół godziny (jeśli pracują poniżej 6 godzin dziennie przysługuje im jedna przerwa). W przypadku gdy kobieta karmi więcej niż jedno dziecko przysługują jej dwie przerwy trwające po 45 minut każda<ref>''Kodeks pracy'' Dz.U. 2016 poz. 1666, Dział 8, s. 103 art. 187, M.Olesiak 2013, s. 80-88</ref> | ||
* Przerwy w pracy dla osoby niepełnosprawnej. | * Przerwy w pracy dla osoby niepełnosprawnej. | ||
* Przerwy dla osób pracujących przy monitorach ekranowych. Na każdą godzinę pracy przy monitorze ekranowym pracownikowi przysługuje 5 minut przerwy. Można skumulować należny czas za maksymalnie trzy godziny (tj. 15 minut) | * Przerwy dla osób pracujących przy monitorach ekranowych. Na każdą godzinę pracy przy monitorze ekranowym pracownikowi przysługuje 5 minut przerwy. Można skumulować należny czas za maksymalnie trzy godziny (tj. 15 minut) | ||
| Linia 52: | Linia 38: | ||
* Przerwa dla pracownika [[zatrudnienie|zatrudnionego]] w systemie przerywanego czasu pracy. | * Przerwa dla pracownika [[zatrudnienie|zatrudnionego]] w systemie przerywanego czasu pracy. | ||
* Straty czasu wynikające: <ref>M. Olesiak 2013, s. 80-88</ref> | * Straty czasu wynikające: <ref>M. Olesiak 2013, s. 80-88</ref> | ||
# Z nieodpowiedniej organizacji przez kierownictwo procesu produkcji. Zaliczane są do tego czasu przestoje produkcyjne wynikające z braku zleceń dla pracowników, materiałów potrzebnych do kontynuowania produkcji, narzędzi niezbędnych do wykonywania zlecenia, energii elektrycznej lub inne. | # Z nieodpowiedniej organizacji przez kierownictwo procesu produkcji. Zaliczane są do tego czasu przestoje produkcyjne wynikające z braku zleceń dla pracowników, materiałów potrzebnych do kontynuowania produkcji, narzędzi niezbędnych do wykonywania zlecenia, energii elektrycznej lub inne. | ||
# Z nieodpowiedniej organizacji [[praca|pracy]] przez samego [[pracownik|pracownika]]. Są to straty | # Z nieodpowiedniej organizacji [[praca|pracy]] przez samego [[pracownik|pracownika]]. Są to straty nie związane z potrzebami fizjologicznymi zaliczanymi do [[czas pracy|czasu pracy]] są to między innymi spóźnienia (w przypadku gdy pracownik jest zatrudniony na pracę w określonych godzinach pracy), wyjścia z pracy przed ukończeniem zmiany lub ustalonego czasu pracy oraz bezzasadne opuszczenie stanowiska pracy. | ||
{{infobox5|list1={{i5link|a=[[Godziny nadliczbowe]]}} — {{i5link|a=[[Niepełny wymiar czasu pracy]]}} — {{i5link|a=[[Czas pracy]]}} — {{i5link|a=[[Przerwa w pracy]]}} — {{i5link|a=[[Rejestracja czasu pracy]]}} — {{i5link|a=[[Absencja pracownicza]]}} — {{i5link|a=[[Przestój]]}} — {{i5link|a=[[Ruchomy czas pracy]]}} — {{i5link|a=[[Wyliczenie wynagrodzenia]]}} }} | |||
==Przypisy== | |||
<references /> | |||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
* Kosieradzka A., Smagowicz J. | <noautolinks> | ||
* Kowal E. | * Kosieradzka A., Smagowicz J. (2015), ''Ciągłe doskonalenie procesów produkcyjnych z wykorzystaniem standaryzacji pracy'' | ||
* Kozioł L. | * Kowal E. (2002), ''Ekonomiczno-społeczne aspekty ergonomii'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Poznań | ||
* Mioduszewski J. | * Kozioł L. (2000), ''Zarządzanie czasem pracy'', Antykwa, Kraków | ||
* Olesiak | * Mioduszewski J. (red.) (2013), ''Metody organizacji i zarządzania'', Expol, Olsztyn | ||
* Olesiak M. (2013), ''W pierwszej pracy. Podstawy wiedzy o ochronie pracy'', ZUS, Warszawa | |||
* ''Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy.'' [https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu19740240141 Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141] | |||
</noautolinks> | |||
{{a|Agnieszka Nieć, Bartosz Matela}} | {{a|Agnieszka Nieć, Bartosz Matela}} | ||
[[Kategoria:Czas pracy]] | [[Kategoria:Czas pracy]] | ||
{{#metamaster:description|Organizacja przerw w pracy ma na celu wyeliminowanie objawów zmęczenia poprzez planowane lub nieplanowane przerwy w trakcie dnia pracy.}} | |||
Aktualna wersja na dzień 00:01, 15 gru 2023
Przerwa w pracy to planowane lub nieplanowane zaprzestanie procesu pracy w czasie dnia pracy. Podstawowym celem organizowania przerw w pracy jest usunięcie objawów zmęczenia. Długość przerw w pracy zależy głównie od charakteru pracy (praca lekka, praca ciężka) oraz tempa pracy.
TL;DR
Przerwy w pracy mogą być dowolne, zorganizowane lub niezorganizowane. Istnieją zasady dotyczące ich wyznaczania, takie jak maksymalny czas przerw i ich umiejscowienie w ciągu dnia pracy. Przerwy mają na celu poprawę efektywności pracy poprzez odprężenie i odpoczynek. Przerwy mogą być zaliczane lub niezaliczane do czasu pracy, w zależności od różnych czynników.
Rodzaje przerw w pracy
- przerwy dowolne - występują, gdy pracownik robi je z własnej woli we własnym zakresie
- przerwy zorganizowane - z góry ustalone przez firmę
- przerwy niezorganizowane - wynikają z nieprzewidzianych zdarzeń np: uszkodzenie maszyny, brak surowca itp.
Zasady wyznaczania przerw w pracy
- suma przerw w pracy nie powinna przekraczać 15% całkowitego czasu pracy, a przy pracach ciężkich powinna wynosić 20-30% całkowitego czasu pracy,
- planując jedną przerwę należy ją umiejscowić pomiędzy a całkowitego czasu pracy,
- w przypadku dwóch przerw ? powinny one dzielić całkowity czas pracy na trzy równe części przy jednoczesnym założeniu, że przerwa pierwsza jest krótsza od przerwy drugiej,
- w przypadku ciężkich prac fizycznych liczba przerw powinna przekraczać dwa,
- zaleca się stosowanie przerw częstszych lecz krótszych - wynika to z zależności pomiędzy efektem wypoczynku a czasem trwania przerwy - efekt wypoczynku spada wraz z czasem trwania przerwy.
Cel wyznaczania przerw w pracy
Stosowanie przerw w pracy ma duży wpływ na efektywność pracy. Celowe przerwanie procesu pracy zwiększa wydajność pracy po przerwie. Częste, zaplanowane przerwy w pracy zmieniają nastawienie pracownika do pracy oraz wpływają na odprężenie i odpoczynek podczas przerwy. W wyznaczonym czasie przerwy może on opuścić stanowisko pracy bez żadnych konsekwencji. Zaplanowanie przerw pozwala również zniwelować ilość przerw dowolnych. Popularnym przykładem przerwy w krajach zachodnich jest tzw. lunch, który jest zaplanowany między godziną 12.00 a 13.00, a więc w okresie znacznego spadku gotowości do pracy. Podczas lunchu pracownik zmuszony jest do wykonywania czynności nie związanych z pracą takich jak posiłek, przegląd prasy, wypicie kawy. Lunch trwa ok. 1h. Po powrocie z lunchu gotowość do pracy pracowników oraz wydajność pracy wzrastają.
Przerwy zaliczanie i nie zaliczane do czasu pracy
Przerwy zaliczane do czasu pracy: [1]
- Przerwa dla pracowników, których czas pracy wynosi nie mniej niż 6 godzin na dobę. W tym przypadku pracownikowi przysługuje 15 minut przerwy[2]
- Przerwy przy pracy monotonnej lub prowadzonej z góry w określonym tempie.
- Przerwy przy pracy w warunkach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia.
- Przerwy na karmienie dziecka piersią. Kobiety karmiące jedno dziecko mają mieć zapewnione przez pracodawcę dwie przerwy trwające pół godziny (jeśli pracują poniżej 6 godzin dziennie przysługuje im jedna przerwa). W przypadku gdy kobieta karmi więcej niż jedno dziecko przysługują jej dwie przerwy trwające po 45 minut każda[3]
- Przerwy w pracy dla osoby niepełnosprawnej.
- Przerwy dla osób pracujących przy monitorach ekranowych. Na każdą godzinę pracy przy monitorze ekranowym pracownikowi przysługuje 5 minut przerwy. Można skumulować należny czas za maksymalnie trzy godziny (tj. 15 minut)
- Przerwy dla pracownika młodocianego.
- Przerwy na czas szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.
- Przerwy w pracy w związku z badaniem okresowym i kontrolnym badaniem lekarskim.
Przerwy nie zaliczane do czasu pracy: [4]
- Dodatkowa przerwa wprowadzona przez pracodawcę.
- Przerwa dla pracownika zatrudnionego w systemie przerywanego czasu pracy.
- Straty czasu wynikające: [5]
- Z nieodpowiedniej organizacji przez kierownictwo procesu produkcji. Zaliczane są do tego czasu przestoje produkcyjne wynikające z braku zleceń dla pracowników, materiałów potrzebnych do kontynuowania produkcji, narzędzi niezbędnych do wykonywania zlecenia, energii elektrycznej lub inne.
- Z nieodpowiedniej organizacji pracy przez samego pracownika. Są to straty nie związane z potrzebami fizjologicznymi zaliczanymi do czasu pracy są to między innymi spóźnienia (w przypadku gdy pracownik jest zatrudniony na pracę w określonych godzinach pracy), wyjścia z pracy przed ukończeniem zmiany lub ustalonego czasu pracy oraz bezzasadne opuszczenie stanowiska pracy.
| Organizacja przerw w pracy — artykuły polecane |
| Godziny nadliczbowe — Niepełny wymiar czasu pracy — Czas pracy — Przerwa w pracy — Rejestracja czasu pracy — Absencja pracownicza — Przestój — Ruchomy czas pracy — Wyliczenie wynagrodzenia |
Przypisy
Bibliografia
- Kosieradzka A., Smagowicz J. (2015), Ciągłe doskonalenie procesów produkcyjnych z wykorzystaniem standaryzacji pracy
- Kowal E. (2002), Ekonomiczno-społeczne aspekty ergonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Poznań
- Kozioł L. (2000), Zarządzanie czasem pracy, Antykwa, Kraków
- Mioduszewski J. (red.) (2013), Metody organizacji i zarządzania, Expol, Olsztyn
- Olesiak M. (2013), W pierwszej pracy. Podstawy wiedzy o ochronie pracy, ZUS, Warszawa
- Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141
Autor: Agnieszka Nieć, Bartosz Matela
