Atrakcje turystyczne

Atrakcje turystyczne jest to właściwość obszaru lub miejscowości, która wynika z zespołu cech pozaprzyrodniczych lub przyrodniczych, które przyciągają turystów i wzbudzają ich zainteresowanie. Pojęcie to ma w sobie elementy, które stanowią podstawę rozwoju aktywności turystycznej i zaspokajania potrzeb turystycznych jakimi są: zagospodarowanie turystyczne, dostępność komunikacyjna i walory turystyczne.[W. Kurek 2011 s.24] W polskiej literaturze fachowej nie używa się często pojęcia "atrakcje turystyczne", powszechnie używane są natomiast zbliżone pojęcia pod względem znaczenia, tj. "walory turystyczne". [Z Kruczek 2011 s. 8]

Pojęcie atrakcji pochodzi z języka łacińskiego (attraho, attraxi) i przez język francuski (attracto, attrecto) zostało spopularyzowane w języku angielskim tourist aattraction i w wielu innych językach. Pierwszy raz do literatury termin "atrakcja turystyczna" wprowadził Cohen (1972) w rozprawie socjologicznej "Towards a Sociology of International Tourism". Cohen twierdzi, że główny cel masowej turystyki zagranicznej to odwiedzanie atrakcji turystycznej. Dzieli je na rzeczywiste, czyli te które przyciągają turystów ze względu na szczególne cechy, oraz sztuczne, czyli atrakcje, które zostały wymyślone na użytek turystów. Cohen twierdzi, że cechą turystyki masowej jest dodatkowe uatrakcyjnianie atrakcji turystycznych. Poprawia się naturalne krajobrazy, tradycyjne święta i ceremonie są ubarwiane i dostosowywane do turystów. Starówki miast historycznych są przekształcane w żywe muzea np. odnosząc się do rynku krakowskiego. Pojęcie atrakcje turystyczne nie tylko obejmuje przyrodę i kulturę, ale także poziom cen, urządzenia turystyczne z cała infrastrukturą techniczną oraz postawę miejscowej ludności wobec turystów.[Z. Kruczek 2011 s.9,10] Podział atrakcji turystycznych przez Swarbrooke'a: [Z. Kruczek 2011 s.20]

• Naturalne atrakcje turystyczne - walorami są fizyczne elementy środowiska naturalnego, np. jaskinie, góry, lasy, jeziora, plaże.
• Dzieła stworzone przez człowieka w innym celu niż przyciąganie turystów, np. obiekty prehistoryczne, zespoły pałacowo-ogrodowe, budowle sakralne, ośrodki przemysłowe, budynki związane ze znanymi ludźmi.
• Miejsca zaprojektowane i zbudowane od podstaw jako atrakcje, np. kasyna, uzdrowiska, parki rozrywki, parki safari.
• Imprezy religijne, sportowe, festiwale, igrzyska olimpijskie, kulturalne itp.

TL;DR

Artykuł przedstawia pojęcie atrakcji turystycznych oraz ich podział na naturalne, stworzone przez człowieka, miejsca zaprojektowane i imprezy. Omawia również pułapki turystyczne, czyli obiekty i działania mające na celu wyciągnięcie pieniędzy od turystów. Przykładem pułapek turystycznych są domy strachów, które opierają się na psychologii strachu. Artykuł wymienia również inne przykłady takich pułapek, takie jak parki miniatur, sztuczne atrakcje, kasyna i kopie uznanych obiektów.

Pułapki turystyczne

Często zdarza, się że atrakcjom turystycznym towarzyszą pułapki turystyczne (ang. tourist trap) czyli obiekty i działania mające na celu wyciągnąć pieniądze od turystów, mimo że spełniają warunki definicji atrakcji turystycznych. Pułapki turystyczne mają przeważnie rozbudowaną oprawę komercyjną, tj. usługi hotelarskie i gastronomiczne, handel pamiątkami [Z. Kruczek (2011) s.9]

Popularnymi pułapkami turystycznymi są domy strachów, które wykorzystują stare ruiny czy budowle. Fenomen tych atrakcji opiera się na psychologii człowieka. Strach to reakcja wrodzona pojawiająca się w sytuacji zagrożenia. Inny natomiast jest przewidziany strach, kiedy chcemy doznać tego czucia. W przypadku straszących atrakcji wiemy, że będzie strasznie, ale też wiemy, że nie będzie to trwało długo i że nic nam się nie stanie. Według Zygmunta Kruczka "tworzenie "pułapki" wymaga wielu zabiegów organizacyjnych, kreatywnego programu i technicznego wsparcia.To ciąg działań, do których zaliczyć można:

• tworzenie animacji, scen, postaci animatronicznych,
• uszycie kostiumów, aranżację wnętrz,
• przypisanie ról aktorom,
• zapewnienie bezpieczeństwa gościom i personelowi,
• promocję,
• organizację sprzedaży biletów,
• budowę lub aktualizację strony internetowej,
• instalacje przeciwpożarowe, oświetleniowe itp".[Z. Kruczek (2011) s. 33]

W Ameryce zauważono, że skoro ludzie chcą zapłacić za przeżycie strachu, to można zarobić na nich pieniądze. Typowy dom strachów w Ameryce to przeważnie przedsięwzięcie rodzinne ze średnią frekwencją około 8000 tysięcy odwiedzających, gdzie każdy płaci 13 dolarów za wejście i wydaje dużo więcej pieniędzy na słodycze, akcesoria straszące i kostiumy. Ocenia, się że Amerykanie w okresie Święta Zmarłych (Halloween) potrafią wydać na słodkości i gadżety około 7 miliardów dolarów. Dla wielu przedsiębiorców wystarczy tydzień pracy w domu strachów w okresie Halloween, aby zapewnić dochód na cały rok.[Z. Kruczek (2011) s.33]

Cechy pułapek turystycznych: [Z. Kruczek (2011) s.32]

• główny cel, to wyciągnięcie od turystów jak największej ilości pieniędzy,
• bazują na gustach niewerbalnych,
• przyciągają turystów za wszelką cenę,
• pułapka turystyczna to kicz, wydarzenie, obiekt, rzecz pozbawiona wartości kulturowych,
• produkty, które są oparte na pułapkach są zaprzeczeniem idei "turystyki kulturowej"

Do pułapek turystycznych zaliczyć można również: [Z. Kruczek (2011) s.35]

• parki miniatur,
• sztuczne atrakcje
• kasyna
• kopie uznanych obiektów

Atrakcje turystyczne — artykuły polecane

Ośrodek SPA — Ekoturystyka — Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze — Typologia turystów — Turystyka krajoznawcza — Turystyka kulturowa — Gospodarka turystyczna — Turystyka kwalifikowana — Gospodarstwo agroturystyczne

Bibliografia

• Fedyk W., Cieplik J., Smolarski T., Gruszka I. (2014), Atrakcyjność turystyczna i komercjalizacja wybranych obiektów turystycznych w opinii specjalistycznej grupy konsumentów, Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu
• Kruczek Z. (2011), Atrakcje turystyczne. Fenomen, typologia, metody badań, Proksenia, Kraków
• Kruczek Z. (2011), Polska. Geografia atrakcji turystycznych, Proksenia, Kraków
• Kurek W. (red.) (2011), Turystyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Nowacki M. (2013), Atrakcje turystyczne, dziedzictwo i jego interpretajca-jako produkt turystyczny, Akademia Wychowania Fizycznego, Poznań

Autor: Katarzyna Nieśpiałowska