Podatkowa grupa kapitałowa

Podatkowa grupa kapitałowa jest instytucją prawa podatkowego, tworzoną na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Aby powstała, umowę muszą podpisać co najmniej dwie spółki prawa handlowego, mające osobowość prawną i pozostające ze sobą w związkach kapitałowych.

TL;DR

Podatkowa grupa kapitałowa to instytucja prawa podatkowego, która może być utworzona przez co najmniej dwie spółki prawa handlowego. Warunki utworzenia grupy są restrykcyjne i niewiele firm w Polsce decyduje się na taką formę opodatkowania. Utworzenie grupy ma wiele korzyści, takich jak połączenie dochodów i strat, uproszczenie rozliczeń podatkowych i zwolnienie z podatku dochodowego z tytułu dywidend i innych przychodów. Naruszenie warunków może prowadzić do utraty statusu grupy.

Warunki

Podatkowa grupa kapitałowa staje się podatnikiem tylko w przypadku spełnienia łącznie kryteriów określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych. W związku z ich mnogością i restrykcyjnym charakterem, niewiele grup kapitałowych w Polsce decyduje się na taką formę opodatkowania (J.Szlęzak-Matusewicz, 2012, s. 268).

Są to między innymi:

1) "podatkową grupę kapitałową mogą tworzyć wyłącznie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjne, mające siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli:

a) przeciętny kapitał zakładowy, określony w sposób, o którym mowa w ust. 2b, przypadający na każdą z tych spółek, jest nie niższy niż 500 000 zł,

b) jedna ze spółek, zwana dalej "spółką dominującą", posiada bezpośredni 75% udział w kapitale zakładowym lub w tej części kapitału zakładowego pozostałych spółek, zwanych dalej "spółkami zależnymi" (…),

c) spółki zależne nie posiadają udziałów w kapitale zakładowym innych spółek tworzących tę grupę,

d) w spółkach tych nie występują zaległości we wpłatach podatków stanowiących dochód budżetu państwa (…)

4) podatkowa grupa kapitałowa osiągnie za każdy rok podatkowy udział dochodów, określonych zgodnie z art. 7 ust. 1, w przychodach - w wysokości co najmniej 2%".

(Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, Dz.U. z 2018 r. poz. 1036, art. 1a)

Umowa

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2018 r. poz. 1036, art. 1a) reguluje również formę i zawartość umowy jaka musi zostać podpisana przez spółkę dominującą oraz spółki zależne, aby utworzyć podatkową grupę kapitałową. Musi być ona sporządzona w formie aktu notarialnego, na okres co najmniej 3 lat podatkowych oraz zostać zgłoszona przez spółkę dominującą do właściwego naczelnika urzędu skarbowego co najmniej 45 dni przed rozpoczęciem roku podatkowego przyjętego przez podatkową grupę kapitałową. Kolejno naczelnik dokonuje jej rejestracji.

Poprawnie sporządzona umowa zawiera:

1)" wykaz spółek tworzących podatkową grupę kapitałową oraz wysokość ich kapitału zakładowego;

2) informację o udziałowcach (akcjonariuszach) i wysokości ich udziału w kapitale zakładowym w spółce dominującej i w spółkach zależnych tworzących podatkową grupę kapitałową, posiadających co najmniej 5% udziałów (akcji) tych spółek;

3) określenie czasu trwania umowy; (…)

5) określenie przyjętego roku podatkowego".

(Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, Dz.U. z 2018 r. poz. 1036, art. 1a)

Istotnym zapisem w owej ustawie jest również art. 1a, ust. 6, który głosi, że po zarejestrowaniu umowy, podatkowa grupa kapitałowa nie może być poszerzona o nową spółkę lub pomniejszona o którąś ze spółek tworzących tę grupę. Wyjątkiem jest sytuacja gdy jedna spółka z grupy przejmuje drugą, również wchodzącą w jej skład, jednak tylko wtedy, gdy liczba spółek tworzących podatkową grupę kapitałową nie będzie mniejsza niż dwie.

Korzyści

W przypadku utworzenia podatkowej grupy kapitałowej, dochody i straty poszczególnych spółek łączy się ze sobą. Przedsiębiorstwa nie są już indywidualnymi podatnikami, gdyż podatnikiem staje się grupa jako całość. Oznacza to, że spółki nie płacą już podatku samodzielnie, lecz jako jeden podmiot gospodarczy (Ł.Furman, 2015, s. 199).

Przykładowo, jeśli któraś ze spółek wchodzących w skład grupy wykaże straty, kwota podatku dochodowego płaconego przez grupę będzie niższa od tego, jaki łącznie zapłaciłyby samodzielnie poszczególne spółki (M.Strojek-Filus, 2012, s. 504), co jest rozwiązaniem korzystnym.

W przypadku transakcji handlowych pomiędzy spółkami współtworzącymi podatkową grupę kapitałową, nie stosuje się przepisów o cenach transakcyjnych (Ł.Furman, 2015, s. 205).

Dodatkowo, ta forma opodatkowania niesie ze sobą szereg innych korzyści, takich jakich uproszczenie rozliczeń podatkowych, ze względu na to, że podatek oblicza i wpłaca tylko spółka dominująca, oraz fakt "zwolnienia z podatku dochodowego z tytułu dywidend i innych przychodów związanych z zyskiem osób prawnych mających siedzibę na terytorium RP" (Ł.Furman, 2015, s. 203)

Naruszenie warunków

Zgodnie z art. 1a ust.8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, spółka dominująca ma obowiązek zgłoszenia naczelnikowi urzędu skarbowego zmian umowy lub kapitale zakładowym spółek tworzących podatkową grupę kapitałową, a także zmian w stanie faktycznym lub prawnym, które skutkują naruszeniem warunków przyznania statusu podatkowej grupy kapitałowej, w terminie 30 dni od dnia zaistnienia okoliczności.

Według art. 1a ust.8a tejże ustawy za naruszenie warunków uważa się również zmniejszenie udziału spółki dominującej w kapitale spółki zależnej stanowiącej część podatkowej grupy kapitałowej poniżej progu 75%.

Podatkowa grupa kapitałowa — artykuły polecane

Podatek ryczałtowy — Podatek dochodowy od firm — Certyfikat rezydencji — Zwrot podatku — Podatek od darowizny — Podatek od spadków — Podatek od dochodów kapitałowych — Zryczałtowany podatek dochodowy — Rok podatkowy — Dobra praktyka dystrybucyjna

Bibliografia

• Furman Ł. (2015), Ocena funkcjonowania podatkowej grupy kapitałowej, Zarządzanie i Finanse Journal of Management and Finance Vol. 13, No. 3
• Gil K., Wacławczyk A. (2012), Praktyczne aspekty funkcjonowania podatkowych grup kapitałowych - problemy wybrane, Monitor Podatkowy, nr 2
• Strojek-Filus M. (2012), Szczególne transakcje kształtujące wartość zysków całkowitych w jednostkach grupy kapitałowej, Zeszyty naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, nr 736 Finanse, rynki finansowe, ubezpieczenia, nr 55
• Szlęzak-Matusewicz J. (2012), Zastosowanie preferencji podatkowych w polskich przedsiębiorstwach Zeszyty naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, nr 708 Finanse, rynki finansowe, ubezpieczenia, nr 52
• Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych Dz.U. 1992 nr 21 poz. 86

Autor: Weronika Plewniak

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.