Wzór użytkowy

Wzór użytkowy "wzorem użytkowym jest nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym, dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci. Wzór użytkowy uważa się za rozwiązanie użyteczne, jeżeli pozwala ono na osiągnięcie celu mającego praktyczne znaczenie przy wytwarzaniu lub korzystaniu z wyrobów" (art. 94 Ustawy o Prawie Własności Przemysłowej) Innymi słowy, istotą wzoru użytkowego jest połączenie istniejących już, minimum dwóch elementów w nowe, użyteczne rozwiązanie (L. Grosicki 2012, s. 47)

TL;DR

Wzór użytkowy to nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu. Wzór użytkowy musi spełniać określone warunki i może być chroniony przez prawo własności przemysłowej na okres 10 lat. Aby zgłosić wzór użytkowy, należy złożyć odpowiednie dokumenty w Urzędzie Patentowym. Wzór użytkowy może być również utajniony, jeśli dotyczy obronności lub bezpieczeństwa państwa.

Co wchodzi w jego skład

Warunki, jakie muszą zostać spełnione przez dane rozwiązanie techniczne, aby mogło ono zostać uznane za wzór użytkowy określa powyższy artykuł ustawy o prawie własności przemysłowej z dnia 30 czerwca 2000r, będący jednocześnie jego definicją.

Samo określenie ogólnej koncepcji rozwiązania problemu, nie kwalifikuje się do miana wzoru użytkowego (T. Demendecki 2015, s. 491) Nawet w przypadku słusznego zdiagnozowania problemu, uważa się, że jest to tylko pomysł, który dopiero zostanie rozwiązany przez twórczość techniczną.

Wzorem użytkowym jest przedmiot o trwałej postaci (U. Tetwejer 2010, s. 217)

W skład rozwiązań niebędących wzorami użytkowymi wchodzą również wszystkie pozycje wymienione w art. 28 i 29 Ustawy o Prawie Własności Przemysłowej. Nie stanową one rozwiązania o charakterze technicznym, czyli nie spełniają wymogów definicji wzoru użytkowego oraz są sprzeczne z porządkiem publicznym i panującymi obyczajami.

Ochrona wzoru użytkowego

Wzory użytkowe podlegają prawu ochronnemu przyznawanemu na okres 10-ciu lat. Jest to bezwzględne i wyłącznie cywilne prawo podmiotowe, powstałe na mocy decyzji Urzędu Patentowego (T. Demendecki 2015, s. 498). Uzyskując go nabywa się prawo do wyłącznego korzystania z danego wzoru użytkowego w celach zawodowych i zarobkowych na terenie Rzeczypospolitej Polskiej (Art. 95 Ustawy o Prawie Własności Przemysłowej)

Dodatkowo na mocy art. 66 Ustawy o Prawie Własności Przemysłowej z odesłania art. 100 tejże ustawy, uprawniony z prawa ochronnego może zabronić osobie niemającej takiego uprawnienia korzystania z danego wzoru w celach zarobkowych i zawodowych. Znów art. 76 Ustawy o Prawie Własności Przemysłowej z odesłania art. 100 tejże ustawy, umożliwia upoważnienie do korzystania ze wzoru użytkowego osób trzecich, poprzez udzielenie im licencji.

Zgłoszenie wzoru użytkowego

Aby zgłosić wzór użytkowy należy podjąć takie same kroki jak w przypadku zgłaszania wynalazku. Normują je artykuły 31-33 Ustawy o Prawie Własności Przemysłowej. Zgłoszenia wzoru użytkowego dokonuje się w placówce Urzędu Patentowego.

Powinno ono zawierać zgodnie z Art. 31 Ustawy o Prawie Własności Przemysłowej:

• podanie zawierające co najmniej oznaczenie zgłaszającego, określenie przedmiotu zgłoszenia oraz wniosek o udzielenie patentu lub patentu dodatkowego
• opis wynalazku ujawniający jego istotę
• zastrzeżenie lub zastrzeżenia patentowe
• skrót opisu
• rysunki, które w sposób czytelny obrazują przedmiot.

Zgłaszany wzór może obejmować tylko i wyłącznie jedno rozwiązanie techniczne. Gdy zgłoszenie wpłynie do Urzędu Patentowego, ten zobligowany jest do nadania zgłoszeniu numeru, stwierdzenia daty wpływu oraz udzielenia informacji zgłaszającemu (Art. 41 ust. 1 Prawa Własności Przemysłowej)

Art. 10.1 ustawy o Prawie Własności Przemysłowej mówi, że wydanie przez Urząd Patentowy decyzji o udzieleniu patentu jest poprzedzone weryfikacją, czy dane zgłoszenie spełnia wszystkie warunki. Przeprowadzana jest ona na dwa sposoby (A. Michalak 2016, s. 27):

• jako pełne badanie, w trakcie którego sprawdzana jest merytoryczność zgłaszanego wzoru.
• jako badanie ograniczone, które bada tylko poprawność zgłoszenia, bez badania zgłaszanego przedmiotu.

Po zaakceptowaniu wzoru przez Urząd Patentowy, zostaje on wpisany do Rejestru Wzorów Użytkowych, który jest w pełni jawny. Art. 99 ust.1 Prawa Własności Przemysłowej określa stwierdzenie nadania prawa użytkowego, poprzez wydanie świadectwa ochronnego. Jeżeli Urząd Patentowy uzna, że konieczne wymogi nie zostały spełnione, odmawia on wydając odpowiednią decyzję. (P. Woroniecki, 2016 s. 109)

Utajnienie wzoru użytkowego

Wzór użytkowy może być tajny, jeżeli zaproponowane w nim rozwiązania dotyczą obronności lub bezpieczeństwa państwa (Art. 56 ustawy o Prawie Własności Przemysłowej). O jego tajności decyduje Minister Obrony Narodowej, Minister Spraw Wewnętrznych lub Szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Uznanie tajności może nastąpić przed zgłoszeniem wzoru do Urzędu Patentowego lub po jego zgłoszeniu. Osoba posiadająca prawo do korzystania ze wzoru użytkowego, który kwalifikuje się do tajnego, może zawiadomić jeden z wyżej podanych organów o zaistniałym fakcie.

Wzór użytkowy — artykuły polecane

Przetarg nieograniczony — RODO — Prawo własności przemysłowej — Dane osobowe — Wzór przemysłowy — Czynny żal — Administrator danych osobowych — Koncesja — Proces przetargowy — Obiektywizacja — Rozwiązania techniczne

Bibliografia

• Demendecki T., Niewęgłowski A., Sitko J., Szczotka J., Tylec G. (2015), Prawo własności przemysłowej, Wolters Kluwer, Warszawa
• Grosicki L. (2012), Ochrona własności intelektualnej-własność przemysłowa, Wydawnictwo Akademii Humanistycznej im. Aleksandra Gieysztora, Pułtusk
• Michalak A. (2016), Prawo własności przemysłowej, Komentarz, C.H. Beck, Warszawa
• Tetwerej U. (2010), Finansowanie ochrony własności intelektualnej ze środków unijnych, Zeszyty Naukowe Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, Nr 4 (53)
• Ustawa z dnia 1 kwietnia 2011 r. Prawo probiercze Dz.U. 2011 nr 92 poz. 529
• Woroniecki P. (2016), Podstawowe rozwiązania prawne dotyczące ochrony patentów w Polsce i Europie, Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 30(3)

Autor: Sylwia Więcek