Próbka

Próbka (ang. sample) to część lub grupa elementów z całego zbioru danych, która jest reprezentatywna dla całego zbioru. Próbka jest wykorzystywana do badania i analizy statystycznej, ponieważ jest trudne lub niemożliwe do przeprowadzenia badań na całym zbiorze danych.

Istnieją różne metody pobrania próbki, takie jak losowanie bez powtórzeń, losowanie z powtórzeniami, próbkowanie jednostronne lub próbkowanie dwustronne.

Próbka musi być reprezentatywna dla całego zbioru danych, aby uzyskać wiarygodne wyniki. Jeśli próbka jest niereprezentatywna, to wyniki badań mogą być błędne lub nieodpowiednie.

Ważne jest również, by zachować odpowiednią liczebność próbki, ponieważ zbyt mała liczba elementów w próbce może prowadzić do błędów statystycznych, a zbyt duża liczba elementów może prowadzić do zwiększenia kosztów badań.

Techniki pobierania próbek

Techniki próbkowania to metody pozyskiwania próbek z populacji, które służą do badania i opisywania cech populacji na podstawie informacji pochodzących z próbki. Próbkowanie jest ważnym narzędziem badawczym, ponieważ pozwala na oszczędność czasu i kosztów, a także na uzyskanie wyników, które są reprezentatywne dla całej populacji.

Istnieje kilka różnych technik próbkowania, w tym:

• Próbkowanie losowe prosty: polega na losowym wyborze elementów z populacji bez zwracania ich z powrotem do populacji.
• Próbkowanie losowe systematyczne: polega na losowym wyborze początkowego elementu z populacji i następnie wybieraniu co określoną liczbę elementów.
• Próbkowanie stacjonarne: polega na losowym wyborze elementów z populacji z zachowaniem określonego odstępu między kolejnymi elementami.
• Próbkowanie jednostkowe proporcjonalne: polega na losowym wyborze elementów z populacji zgodnie z ich udziałem w populacji.
• Próbkowanie grupowe: polega na losowym wyborze grup (np. próbek, rodzin, firm) z populacji, a następnie wybieraniu elementów z tych grup.

Wybór odpowiedniej techniki próbkowania zależy od celów badania, rozmiaru i struktury populacji oraz dostępności informacji. ważne jest, aby próbkowanie było reprezentatywne dla całej populacji, a także aby zminimalizować błąd próbkowania.

Metody próbkowania w badaniach jakościowych

Próbki są nieodłącznym elementem badań jakościowych, pozwalającym na uzyskanie reprezentatywnych danych i wyciągnięcie trafnych wniosków. Istnieje kilka różnych metod próbkowania, które mogą być stosowane w zależności od celu badania oraz specyficznych cech badanej populacji.

Metoda celowego doboru polega na wyborze próbek na podstawie specyficznych cech badanej populacji. W przypadku badań jakościowych, zasadą doboru próbek może być istotność badanych cech dla tematu badania. Metoda ta ma wiele zalet, takich jak możliwość skupienia się na istotnych aspektach badania oraz szybkie i efektywne pozyskanie danych. Jednakże, metoda celowego doboru ma także pewne ograniczenia, takie jak brak losowości doboru próbek i możliwość wprowadzenia błędów wynikających z subiektywnego doboru. Przykłady zastosowania metody celowego doboru w badaniach jakościowych mogą obejmować wybór osób do wywiadów pogłębionych na podstawie ich doświadczenia czy wiedzy na temat badanego zagadnienia.

Próbkowanie typologiczne polega na wyborze próbek na podstawie istniejących typów w badanej populacji. Typologia może być tworzona na podstawie różnych kryteriów, takich jak wiek, płeć, wykształcenie czy przychody. Próbkowanie typologiczne ma duże znaczenie w procesie doboru próbek, ponieważ pozwala na uwzględnienie różnorodności w badanej populacji. Przykłady zastosowania próbkowania typologicznego w badaniach jakościowych mogą obejmować wybór osób reprezentujących różne grupy społeczne czy przedstawicieli różnych organizacji.

Próbkowanie teoretyczne opiera się na idei osiągnięcia nasyconego opisu badanego zjawiska. W tej metodzie, badacz wybiera próbki w taki sposób, aby uzyskać jak najwięcej informacji i zrozumieć główne kategorie i zależności dotyczące badanego tematu. Próbkowanie teoretyczne może obejmować różne procedury, takie jak osiągnięcie nasyconego opisu czy teoria ugruntowana. Przykłady zastosowania próbkowania teoretycznego w badaniach jakościowych mogą obejmować badanie procesu podejmowania decyzji w organizacji czy analizę zjawiska społecznego przez pryzmat istniejących teorii.

Wybór odpowiedniej metody próbkowania w badaniach jakościowych powinien uwzględniać różne kontekstualne czynniki, które mogą wpływać na wyniki badania i ich interpretację. Czynniki takie jak cel badania, dostępność informacji czy struktura populacji są istotne przy wyborze metody próbkowania. Przykłady sytuacji, w których wybór metody próbkowania może być kluczowy dla uzyskania wiarygodnych wyników, mogą obejmować badania opinii publicznej czy badania dotyczące specyficznych grup społecznych.

Błędy próbkowania i sposoby ich minimalizacji

Błąd losowy jest losowym odchyleniem wyników próbkowania od wyników pełnej populacji. Może mieć wpływ na trafność i precyzję wyników badania. Minimalizacja błędu losowego może być osiągnięta poprzez zwiększenie liczebności próbki oraz stosowanie metody losowego doboru próbek. Przykłady sytuacji, w których błąd losowy może mieć istotne konsekwencje dla analizy statystycznej, mogą obejmować badania dotyczące rzadkich zjawisk czy badania o dużej zmienności wyników.

Błąd systematyczny wynika z nieprawidłowości w procesie próbkowania i może prowadzić do fałszywych wniosków. Istnieje wiele rodzajów błędów systematycznych, takich jak błąd selekcji, błąd pomiarowy czy błąd raportowania. Minimalizacja błędów systematycznych może być osiągnięta poprzez staranne zaplanowanie procesu próbkowania oraz stosowanie standaryzacji. Przykłady sytuacji, w których błąd systematyczny może prowadzić do fałszywych wniosków, mogą obejmować badania związane z delikatnymi tematami czy badania przeprowadzane przez różnych badaczy.

Próbkowanie wielostopniowe jest metodą, która pozwala na minimalizację błędów próbkowania poprzez wybór jednostek próbkowych na różnych poziomach analizy. Procedury stosowane w próbkowaniu wielostopniowym obejmują wybór jednostek próbkowych na różnych poziomach hierarchii, takich jak regiony, gminy czy osoby. Przykłady zastosowania próbkowania wielostopniowego w praktyce badawczej mogą obejmować badania społeczne obejmujące różne regiony kraju czy badania marketingowe obejmujące różne grupy klientów.

Próbka — artykuły polecane

Próba (Towaroznawstwo) — Ocena organoleptyczna — Badania termostatowe — Mineralizacja — Fotometria — Badania przyspieszone — Alkaliczność — Proces kontroli jakości — Ocena jakości

Bibliografia

• Berndt A. (2020), Sampling methods, Journal of Human Lactation, 36(2)
• Szreder M. (2010), Losowe i nielosowe próby w badaniach statystycznych, Przegląd Statystyczny, 57(4)