Debet

Debet (z ang. overdraft lub debit, z łac. winien) - jest to rodzaj kredytu na rachunku bieżącym, determinujący pojawienie się na rachunku bankowym ujemnego salda, nazywanego inaczej saldem debetowym (P. Niczyporuk 2011, s. 280)

TL;DR

Debet jest rodzajem kredytu na rachunku bieżącym, który powoduje ujemne saldo na rachunku bankowym. Karty debetowe umożliwiają korzystanie z własnych środków pieniężnych oraz debetu. Debet może być również rozpatrywany z punktu widzenia rachunkowości. Wysokość debetu zależy od limitu ustalonego przez bank. Debet jest oprocentowany, a spłata następuje automatycznie przy wpływie środków. Istnieje różnica między debetem a kredytem odnawialnym, m.in. w wysokości zadłużenia, spłacie odsetek i konieczności podpisania umowy.

Karta debetowa

Na polskim rynku większość kart to karty debetowe, umożliwiające korzystanie z własnych środków pieniężnych znajdujących się na koncie, z możliwością skorzystania z debetu (W. Patena 2010, s. 228)

Karty debetowe (z ang. debit cards) pozwalają na realizację transakcji za pośrednictwem środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku bankowym. Użytkownik tej karty może wykorzystywać ją do przetwarzania transakcji o wartości maksymalnej wynoszącej ilość maksymalną równą wysokości salda na rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego powiązanego z kartą. Są to karty typu pay now (z ang. oznacza to zapłać teraz), w których kwota transakcji jest pobierana w dniu, w którym bank otrzyma informację o jej przeprowadzeniu. Z punktu widzenia banku jest to typ najbezpieczniejszej karty (A. Kuchciński 2013, s. 106) Przekroczenie wartości maksymalnej znajdującej się na koncie bankowym jest nazywane saldem debetowym i jest ono możliwe pro ustaleniu jej wysokości przez wyznaczone do tego instytucje (tj. banki)(E. Brągiel 2010, s. 75)

Debet z punktu widzenia rachunkowości

O "debecie" (inaczej stronie debetowej konta księgowego, czyli znajdującej się po stronie lewej) możemy również mówić w rachunkowości, w której wyróżniamy dwie strony konta, na których księgowane są wartości pieniężne. W zależności od wielkości obrotów wyróżniamy dwa rodzaje sald konta: debetowe oraz kredytowe (od nazwy konta, na którym wartości końcowe są wyższe). Na kontach zaliczanych do aktywów, po stronie debetowej (tzw. Dt)księgowane są wpływy na konto (co powoduje zwiększenie sumy aktywów), natomiast na kontach pasywnych księgujemy zmniejszenia wartości pasywów.(G. Borowska 2006, s. 72)

Wysokość debetu

Karta debetowa zgodnie z ideą swojego funkcjonowania nie umożliwia przekroczenia dopuszczalnego salda. Istnieje jednak możliwość ubiegania się o możliwość korzystania ze środków pieniężnych powyżej stanu konta. Wartość takiego limitu ustala pracownik banku indywidualnie każdemu klientowi w zależności od jego zarobków, a tym samym szans na spłatę zadłużenia. Ubiegając się o taki kredyt na rachunku bieżącym należy przynieść do banku dokument potwierdzający tożsamość oraz zaświadczenie z miejsca pracy określające wysokość zarobków, a na tej podstawie bank ustali klientowi limit kredytowy. (R. Kaszubski 2010, s. 87-88)

Oprocentowanie debetu

Należność za wartość wykorzystanego debetu naliczana jest każdego dnia, co sprawia, że jest to jego cechą charakterystyczną. Zwykle jest to ustalane na podstawie stopy procentowej przemnożonej przez wielkość debetu, a następnie podzielone przez 365 dni. Banki zwykle udzielają wysokie prowizje na udzielenie debetu, niektóre z nich zaś pobierają dodatkowe prowizje za pozostawienie dodatkowych środków pieniężnych klientowi (A. Skrodzki 2010, s. 70)

Spłata debetu

Każdy wpływ środków pieniężnych powoduje samoistną spłatę debetu, przy uwzględnieniu prowizji udzielanej bankowi. Napływające pieniądze nawet jeśli nie są wartością równą zadłużeniu, obniżają wartość ujemnego salda na rachunku bankowym klienta, obniżając tym samym wartość odsetek (J. Chwałek i in. 2008, s. 71)

Debet, a kredyt odnawialny

• Kredyt odnawialny, zwany inaczej linią kredytową tak samo jak kredyt na rachunku bieżącym, czyli debet można wykorzystywać wielokrotnie, prolongują się one automatycznie, bez podpisywania dodatkowych umów.
• Istotną różnicą między nimi jest natomiast fakt, iż kredyt w formie linii kredytowej może być wykorzystywany w finansowaniu konkretnych, powtarzalnych transakcji w przedsiębiorstwie, debet zaś można wykorzystywać na dowolny cel.
• W przypadku kredytu odnawialnego wysokość zadłużenia może być znacznie wyższa niż w przypadku debetu.
• Debet pociąga za sobą jedynie konieczność spłaty odsetek, z kolei linia kredytowa zmusza również do spłaty prowizji bankowej.
• Linia kredytowa zmusza również do podpisania umowy kredytowej z bankiem, co nie jest konieczne w przypadku kredytu na rachunku bieżącym.
• okres spłaty debetu na koncie jest krótki (wynosi przeważnie 30 dni), natomiast kredyt odnawialny można spłacać przez rok z możliwością przedłużenia okresu spłaty (J. Brodowska-Szewczuk 2009, s. 138-139)

Debet — artykuły polecane

Kredyt obrotowy — Karta kredytowa — Karta bankowa — Rachunek oszczędnościowy — Depozyt bankowy — Karta płatnicza — Faktoring wymagalnościowy — Depozyt overnight — Kredyt konsumpcyjny

Bibliografia

• Borowska G. (2006), Zasady rachunkowości, WSiP, Warszawa
• Brągiel E. (2010), Karta płatnicza jako sposób bezgotówkowego dokonywania płatności [w:] Uczelnia dla gospodarki - gospodarka dla uczelni, red. Ruda M., Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Krośnie
• Brodowska-Szewczuk J. (2009), Źródła finansowania rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw, Zeszyty Naukowe Akademii Podlaskiej w Siedlcach, nr 83
• Chwałek J. (red.) (2008), Podręcznik. Ekonomika handlu, WSiP, Warszawa
• Kaszubski R., Tupaj-Cholewa A. (2010), Prawo bankowe: Podręcznik, Wolters Kluwer, Warszawa
• Kuchciński A. (2013), Rynek kart płatniczych w Polsce, Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula 4(38)
• Niczyporuk P., Talecka A. (2011), Bankowość. Podstawowe zagadnienia, Temida2, Białystok
• Patena W. (2010), Podręcznik do bankowości. Rynki, regulacje i usługi. Wydanie II rozszerzone, Oficyna, Warszawa
• Skrodzki A. (2010), Wybrane produkty bankowe jako czynnik rozwoju małej i średniej firmy, Studia I Prace Kolegium Zarządzania I Finansów Zeszyt Naukowy, nr 103

Autor: Marta Noworyta