Koszt przeciętny

Koszt przeciętny (ang. average costs, AC) - jest to koszt wyprodukowania pojedynczej jednostki wybranego dobra. Koszty te powstają w wyniku podzielenia właściwych kosztów przez wielkość produkcji, czyli liczbę jednostek. Koszty przeciętne często nazywane są także kosztami jednostkowymi, dzięki nim możemy ustalić jaka jest jednostkowa cena towaru Wyróżniamy 3 rodzaje kosztów przeciętnych: przeciętny koszt całkowity, przeciętny koszt stały i przeciętny koszt zmienny.

TL;DR

Koszt przeciętny to koszt wyprodukowania jednej jednostki dobra. Wyróżnia się trzy rodzaje kosztów przeciętnych: przeciętny koszt całkowity, przeciętny koszt stały i przeciętny koszt zmienny. Przeciętny koszt całkowity to koszt całkowity podzielony przez ilość wyprodukowanych dóbr. Przeciętny koszt stały to koszt stały podzielony przez liczbę wyprodukowanych dóbr. Przeciętny koszt zmienny to koszt zmienny podzielony przez liczbę wyprodukowanych dóbr. Krótkookresowa krzywa kosztów przeciętnych opiera się głównie na kosztach stałych, a długookresowa krzywa kosztów przeciętnych jest zależna od krótkookresowych krzywych kosztu przeciętnego.

Przeciętny koszt całkowity

Obliczany, poprzez podzielenie kosztów całkowitych przez ilość wyprodukowanych dóbr. Wyznaczany jest dla dowolnego rozmiaru produkcji. Przeciętny koszt całkowity zmienia się razem z zmianą wielkości produkcji. Jest sumą przeciętnych kosztów stałych i przeciętnych kosztów zmiennych.

$ATC={\frac {TC}{Q}}$

gdzie:

• ATC - przeciętny koszt całkowity
• TC- (ang. total costs) koszt całkowity
• Q - wielkość produkcji

Koszt całkowity jest sumą całkowitych kosztów stałych i całkowitych kosztów zmiennych.

Przeciętny koszt stały

Obliczany, poprzez podzielenie całkowitych kosztów stałych przez liczbę wyprodukowanych dóbr. Im większa będzie wielkość produkcji, tym mniejszy będzie koszt stały wyprodukowania pojedynczego dobra, ponieważ taka sama suma kosztów rozłoży się na większą ilość wyprodukowanych produktów.

$AFC={\frac {FC}{Q}}$

gdzie:

• AFC - przeciętny koszt stały
• FC- (ang. fixed costs) koszt stały
• Q - wielkość produkcji

Koszty stałe to takie, które nie zależą od rozmiarów produkcji. Koszty stałe dla danego, wybranego okresu czasu są niezmienne.

Przeciętny koszt zmienny

Obliczany, poprzez podzielenie całkowitych kosztów zmiennych przez liczbę wyprodukowanych dóbr. Zależy od zmiennych czynników produkcji oraz przeciętnej produkcyjności tych czynników. Większa wartość czynników przełoży się na wyższe koszty przeciętne. Przeciętne koszty zmienne rosną razem z wzrostem produkcji.

$AVC={\frac {VC}{Q}}$

gdzie:

• AVC - przeciętny koszt zmienny
• VC- (ang. variable costs) koszt zmienny
• Q - wielkość produkcji

Koszty zmienne rosną gwałtownie przy niedużej produkcji. Gdy produkcja się zwiększa, koszty zmienne stabilizują się i podczas dalszego zwiększania się produkcji rosną nieznacznie.

Krótkookresowa krzywa kosztów przeciętnych

Krótkookresowa krzywa kosztów przeciętnych całkowitych (KKp) opiera się przede wszystkim na kosztach stałych a koszty zmienne mogą być niestałe i ciągle się zmieniać. Krótkookresowe krzywe przeciętnych kosztów mają bezpośredni wpływ na długookresową krzywą kosztów. Związane jest to z tym, że w dłuższym okresie czasu, dane przedsiębiorstwo posiada zwiększone większe szanse dopasowania się do zmieniającej się sytuacji lub zmian zachodzących w otoczeniu przedsiębiorstwa. Krzywe kosztów okresowych zawsze znajdują się powyżej lub na krzywej kosztów długookresowych.

Długookresowa krzywa kosztów przeciętnych

Długookresowa krzywa kosztów przeciętnych całkowitych (DKp) jest zależna od krótkookresowych krzywych kosztu przeciętnego w porównaniu z pożądaną wielkością produkcji. Krzywa długookresowych kosztów przeciętnych pokazuje najbardziej wydajny sposób produkcji w dłuższym okresie. Krzywa długookresowych kosztów przeciętnych powiązana jest z rozwojem technologicznym, czynnikami ekonomicznymi oraz organizacyjnymi zależnymi od charakteru organizacji.

Krzywa długookresowego przeciętnego kosztu pokazuje nam najważniejsze cechy analizowanego produktu. W dłuższym czasie każdy z czynników produkcji może się zmieniać co oznacza że wszystkie koszty są kosztami zmiennymi i w tym przypadku nie występują koszty stałe

Kiedy podczas wzrostu produkcji, długookresowy koszt przeciętny zmniejsza się występują wtedy korzyści skali (ekonomies of scale).Natomiast w przypadku kiedy podczas wzrostu produkcji, długookresowy koszt przeciętny zmniejsza się wtedy pojawiają się niekorzyści skali (diseconomies of scale).Mogą również wystąpić stałe przychody ze skali (constant returns to scale) wtedy przeciętny długookresowy koszt całkowity pozostaje niezmienny pomimo zwiększonej wielkości produkcji.

Koszt przeciętny — artykuły polecane

Przyrost — Koszt całkowity — Koszt stały — Koszt zmienny — Produkcyjność kapitału — Elastyczność łukowa popytu — Podaż — Przychód krańcowy — Utarg

Bibliografia

• Begg D., Fischer S., Dornbusch R. (2014), Mikroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Dach Z. (2012), Mikroekonomia, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków
• Krugman P., Wells R. (2020), Mikroekonomia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Libicki J. (1935), Zarys teorii kosztów produkcji
• Milewski R., Kwiatkowski E. (red.) (2016), Podstawy ekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Ślusarczyk B., Ślusarczyk S. (2011), Podstawy mikro - i makroekonomii, Politechnika Lubelska, Lublin

Autor: Patrycja Solska