Kosztorys

Kosztorys to "obliczenie przewidywanych kosztów związanych z wykonaniem czegoś".

Kosztorys tworzy się w celu:

• poznania poziomu kosztów, przed podjęciem decyzji o realizacji przedsięwzięcia
• planowania kosztów i ich rozkładu na produkcję, sprzedaż, działania marketingowe (w zależności od rodzaju przedsięwzięcia)
• planowania zaangażowania zasobów ludzkich, finansowych, rzeczowych, niematerialnych oraz materiałowych
• pomiaru ilościowego i wartościowego zużycia zasobów oraz jego racjonalizacji
• sporządzania budżetu kosztów produkcji
• planowania i kontrolowania płynności finansowej przedsiębiorstwa
• racjonalizacji wydatkowania środków finansowych
• w celach dowodowych

Kosztorys jest dokumentem wykorzystywanym w wielu dziedzinach do obliczania kosztów wykonania zadań, projektów i przedsięwzięć. Najbardziej rozwinięte i unormowane prawnie jest kosztorysowanie w budownictwie. Inne dziedziny w których powszechnie wykorzystywane są kosztorysy:

• górnictwo
• energetyka
• architektura krajobrazu
• szacowanie przedsięwzięć kultury: produkcja filmu, widowiska.

TL;DR

Kosztorys to obliczenie przewidywanych kosztów związanych z wykonaniem czegoś. Jest stosowany w wielu dziedzinach, głównie w budownictwie. Wyróżnia się różne rodzaje kosztorysów, takie jak inwestorski, ofertowy, zamienny i powykonawczy. Kosztorysy mają różne funkcje, m.in. szacowanie kosztów, tworzenie cen, planowanie nakładów i kontrola kosztów. Istnieją również różne metody kosztorysowania, takie jak kalkulacja szczegółowa i uproszczona. Kosztorysy mają podstawy prawne, określone w ustawach i rozporządzeniach.

Rodzaje kosztorysów

Wyróżnia się następujące rodzaje kosztów:

• Kosztorys inwestorski - jest sporządzany przez zamawiającego, szacuje koszt określonych robót, jest częścią składową dokumentacji przetargowej
• Kosztorys ofertowy - służy do uzgodnienia cen przedsięwzięcia. Sporządza go wykonawca zadania. Zawiera przewidywane przez wykonawcę koszty i ustala cenę, za którą jest skłonny wykonać pracę.
• Kosztorys zamienny - sporządza wykonawca, jeżeli nastąpiły znaczące zmiany w ustalonej umowie, stanowi podstawę do ponownej wyceny realizacji zadania.
• Kosztorys powykonawczy - również sporządzany przez wykonawcę po wykonaniu robót. Stosuje się go, gdy w chwili zawierania umowy niemożliwe jest dokładne ustalenie zakresu prac oraz ich rozliczeń.

Funkcje kosztorysu

Kosztorysy służą do:

• Funkcja szacowania kosztów - pełni ją kosztorys tworzony w celu określenia całości wydatków związanych z planowanym zadaniem. Dla inwestora jest to przewidywany koszt szacunkowy, potrzebny do oceny opłacalności i realności inwestycji oraz opracowania planu finansowania.
• Funkcja cenotwórcza - funkcja ta jest spełniana przez kosztorys tworzony w celu obliczenia ceny, za którą zamówienie może być wykonane. Do takich kosztorysów dolicza się oczekiwany zysk przedsiębiorstwa.
• Funkcja nakładcza - pojawia się gdy na podstawie kosztorysu możemy ustalić ile godzin pracy zajmie wykonanie robót oraz ile potrzebnych będzie materiałów i sprzętu.

Poza wyżej wymienionymi funkcjami, kosztorysy służą do:

• opracowania harmonogramu robót
• planowania zużycia czynników produkcji
• opracowania programów finansowania
• bieżącej kontroli kosztów oraz postępu prac
• dokonywania rozliczeń z inwestorem.

Metody kosztorysowania

kalkulacja szczegółowa - polega na obliczeniu dokładnych wartości wszystkich kosztów bezpośrednich przedmiaru robót oraz doliczenie kosztów pośrednich, zysku i podatku VAT.

kalkulacja uproszczona - polega na obliczeniu wartości kosztorysowej jako sumy iloczynów robót przedmiarowych a następnie doliczeniu podatku VAT.

Kosztorys najczęściej składa się z:

• Kosztów bezpośrednich: wynagrodzenia (z pochodnymi), aparatura naukowo-badawcza, materiały, usługi obce, inne koszty bezpośrednie;
• Koszty pośrednie.

Podstawy prawne kosztorysowania

Zasady wyceny prac i tworzenia kosztorysów uwzględnione są w następujących ustawach oraz rozporządzeniach:

1. Ustawa Kodeks Cywilny (Ustawa z dn.23 kwietnia 1964r: Dz.U. Nr 16 poz.93z późn. zm) - określa zasady kształtowania umów, postanowień i wynagrodzeń.
2. Ustawa Prawo zamówień publicznych (Ustawa z dn. 29 stycznia 2004r; DZ.U. Nr 19, poz. 177) - reguluje zasady ustalania cen robót budowlanych stanowiących zamówienia publiczne.
3. Ustawa o cenach (Ustawa z dnia 5 lipca 2001r.; Dz.U. Nr 97, poz. 1050) - określa, że ceny towarów i usług uzgadniane są przez strony zawierające umowę.
4. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 18 maja 2004r. w sprawie określania metod i podstaw sporządzania kosztorysu inwestorskiego, obliczania planowanych kosztów prac projektowych oraz planowanych kosztów robót budowlanych określonych w programie funkcjonalno - użytkowym (Dz.U. Nr 130, poz. 1389)
5. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 2 września 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno - użytkowego (Dz.U. Nr 202, poz. 2072)

Kosztorys — artykuły polecane

Budżet projektu — Umowa o roboty budowlane — Plan finansowy — Zarządzanie czasem wg PMBOK — Długotrwałe umowy o usługi — Generalny wykonawca — Wydatki budżetu jednostki samorządu terytorialnego — Budżet wiodący — Określenie zakresu pracy (SOW)

Bibliografia

• Bogacz P. (2010), Podstawy kosztorysowania, Olsztyn
• Janczak A., Kotapski R. (2011), Wpływ realizacji projektu książki Słownik Polsko@Polski z Miodkiem na zmiany w systemie controllingu wydawnictwa, Prace naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, nr 181
• Kacprzyk B. (2010) Kosztorysowanie obiektów i robót budowlanych, Oficyna Wydawnicza POLCEN, Warszawa
• Kowalczyk Z., Zabielski J. (2005), Kosztorysowanie i normowanie w budownictwie, WSIP, Warszawa
• Stabryła A. (2006), Zarządzanie projektami ekonomicznymi i organizacyjnymi, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Strona internetowa: Kosztorys, Słownik języka polskiego PWN online
• Świrski A. (2020), Podstawy Kosztorysowania, Centrum Szkoleń RODOS

Autor: Marta Mieszczak