Wartość informacji: Różnice pomiędzy wersjami
m (Infobox update) |
(LinkTitles.) |
||
Linia 22: | Linia 22: | ||
* jak każdy [[czynnik wytwórczy]] informację należałoby wykorzystać optymalnie [M Oleander-Skowronek, K. B Wydro, 2007, s. 1] | * jak każdy [[czynnik wytwórczy]] informację należałoby wykorzystać optymalnie [M Oleander-Skowronek, K. B Wydro, 2007, s. 1] | ||
Pomiar wartości informacji jest trudny ze względu na: | [[Pomiar]] wartości informacji jest trudny ze względu na: | ||
* informacja ma użytkowość pośrednią [M Oleander-Skowronek, K. B Wydro, 2007, s. 72], | * informacja ma użytkowość pośrednią [M Oleander-Skowronek, K. B Wydro, 2007, s. 72], | ||
* informacja ma naturę zmienną, co wynika z jej wieloaspektowości, różnorodności i złożoności może być wykorzystywana i interpretowana na wiele sposobów przez różnych [[użytkownik]]ów [D T Dziuba, 2007, s. 19-23] | * informacja ma naturę zmienną, co wynika z jej wieloaspektowości, różnorodności i złożoności może być wykorzystywana i interpretowana na wiele sposobów przez różnych [[użytkownik]]ów [D T Dziuba, 2007, s. 19-23] | ||
* informacja może redukować niepewność jak i ją generować, | * informacja może redukować niepewność jak i ją generować, | ||
* informację trzeba aktualizować, | * informację trzeba aktualizować, | ||
* wartość informacji zależy od efektu skali, wartość ta jest rosnąca [[funkcja]] bogactwa, | * [[wartość]] informacji zależy od efektu skali, wartość ta jest rosnąca [[funkcja]] bogactwa, | ||
* wartość informacji maleje w czasie, | * wartość informacji maleje w czasie, | ||
* im częściej stosuje się pewnego rodzaju [[informacje]] tym bardziej zyskują na wartości, | * im częściej stosuje się pewnego rodzaju [[informacje]] tym bardziej zyskują na wartości, | ||
Linia 34: | Linia 34: | ||
* można ją przetwarzać w celu uzyskania nowych informacji | * można ją przetwarzać w celu uzyskania nowych informacji | ||
<google>ban728t</google> | <google>ban728t</google> | ||
Powyżej przytoczone [[cechy informacji]] powodują, że najbardziej adekwatną oceną wartości informacji będzie ocena subiektywna tzn. zależy od osoby, która ją użytkuje [M Oleander-Skowronek, K. B Wydro, 2007, s. 75],. | Powyżej przytoczone [[cechy informacji]] powodują, że najbardziej adekwatną oceną wartości informacji będzie [[ocena]] subiektywna tzn. zależy od osoby, która ją użytkuje [M Oleander-Skowronek, K. B Wydro, 2007, s. 75],. | ||
==Miara wartości informacji na podstawie skutku decyzji== | ==Miara wartości informacji na podstawie skutku decyzji== | ||
Głównym źródłem wartości informacji jest jej użyteczność przy podejmowaniu decyzji. Informacja ma wartość ponieważ, w danej sytuacji decyzyjnej pozwala z większym prawdopodobieństwem ocenić skutki podjętych decyzji i dzięki temu umożliwia bardziej optymalne podejmowanie ich [U Brichler, M Betler,2007, s. 32-33]. | Głównym źródłem wartości informacji jest jej [[użyteczność]] przy podejmowaniu decyzji. Informacja ma wartość ponieważ, w danej sytuacji decyzyjnej pozwala z większym prawdopodobieństwem ocenić skutki podjętych decyzji i dzięki temu umożliwia bardziej optymalne podejmowanie ich [U Brichler, M Betler,2007, s. 32-33]. | ||
Wartość użyteczna informacji to różnica pomiędzy użytecznością decyzji podjętej przez decydenta pod wpływem posiadania jej a użytecznością decyzji podjętej bez posiadania tej informacji. | Wartość użyteczna informacji to różnica pomiędzy użytecznością decyzji podjętej przez decydenta pod wpływem posiadania jej a użytecznością decyzji podjętej bez posiadania tej informacji. | ||
Wartość pieniężna informacji to ekwiwalent pieniężny jaki powoduje, że dla decydenta w danej sytuacji decyzyjnej, posiadanie informacji lub jej brak jest obojętne. | Wartość pieniężna informacji to [[ekwiwalent]] pieniężny jaki powoduje, że dla decydenta w danej sytuacji decyzyjnej, [[posiadanie]] informacji lub jej brak jest obojętne. | ||
Oszacowanie wartość informacji w tym wypadku sprowadza się do 4 kroków: [U Brichler, M Betler,2007, s. 38-39]. | Oszacowanie wartość informacji w tym wypadku sprowadza się do 4 kroków: [U Brichler, M Betler,2007, s. 38-39]. | ||
Linia 52: | Linia 52: | ||
Na wartość informacji dla decydenta mają wpływ również [U Brichler, M Betler,2007, s. 56]: | Na wartość informacji dla decydenta mają wpływ również [U Brichler, M Betler,2007, s. 56]: | ||
* stopnień niepewności decydent w danej sytuacji | * stopnień niepewności [[decydent]] w danej sytuacji | ||
* precyzji informacji | * precyzji informacji | ||
* poziomu akceptacji ryzyka | * poziomu akceptacji ryzyka | ||
Linia 68: | Linia 68: | ||
<math>EUmax (C/I) = \sum_{i \isin I}p (i)max_{d \isin D}\sum_{c \isin C}p (cli)U (d, c)</math> | <math>EUmax (C/I) = \sum_{i \isin I}p (i)max_{d \isin D}\sum_{c \isin C}p (cli)U (d, c)</math> | ||
<math>EUmax = max_{d \isin D}\sum_{c \isin C}p (c)U (d, c)</math> | <math>EUmax = max_{d \[[ISIN|isin]] D}\sum_{c \isin C}p (c)U (d, c)</math> | ||
: EUmax (C/I) - wartość oczekiwana maksymalnej użyteczności z podjętych decyzji z uwzględnieniem posiadanej informacji | : EUmax (C/I) - [[wartość oczekiwana]] maksymalnej użyteczności z podjętych decyzji z uwzględnieniem posiadanej informacji | ||
: EUmax © - wartość oczekiwana maksymalnej użyteczności z podjętych decyzji bez posiadania informacji | : EUmax © - wartość oczekiwana maksymalnej użyteczności z podjętych decyzji bez posiadania informacji | ||
: K - koszt pozyskania i wykorzystania informacji | : K - koszt pozyskania i wykorzystania informacji | ||
Linia 88: | Linia 88: | ||
gdzie | gdzie | ||
: WTA - najwyższa kwota jaką decydent gotowy jest zapłacić za otrzymanie danej informację | : WTA - najwyższa kwota jaką decydent gotowy jest zapłacić za otrzymanie danej informację | ||
: WTP - najniższa kwota za jaką właściciel informacji jest skłonny do odstąpienia jej | : WTP - najniższa kwota za jaką [[właściciel]] informacji jest skłonny do odstąpienia jej | ||
Stosunek ten jest większy od jedności. | Stosunek ten jest większy od jedności. | ||
Linia 96: | Linia 96: | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
* Oleander-Skorek M., Wydro K. B. Wartość informacji, Telekomunikacja i techniki komunikacyjne, 1-2/2007 | * Oleander-Skorek M., Wydro K. B. Wartość informacji, [[Telekomunikacja]] i techniki komunikacyjne, 1-2/2007 | ||
* Kisielnicki J., Sroka H., Systemy informacyjne biznesu, Agencja wydawnicza - Placet, Warszawa 1999 | * Kisielnicki J., Sroka H., Systemy informacyjne biznesu, Agencja wydawnicza - Placet, Warszawa 1999 | ||
* Oleński J., [[Ekonomika informacji]] Metody, PWN, Warszawa 2003 | * Oleński J., [[Ekonomika informacji]] Metody, PWN, Warszawa 2003 |
Wersja z 15:32, 22 maj 2020
Wartość informacji |
---|
Polecane artykuły |
Potrzeba pomiaru wartości informacji wynika z następujących jej własności:
- informacja jest jednym z czynników wytwórczych[D T Dziuba, 2007, s. 19-23],
- informacja jest nabywana za określony mierzalny koszt, który może być znaczny,
- dostępne są substytuty do każdej specyficznej cząstki informacji i mogą być przeliczone jako mniej lub bardziej kosztowne,
- koszt wykorzystania informacji może być znaczący,
- jak każdy czynnik wytwórczy informację należałoby wykorzystać optymalnie [M Oleander-Skowronek, K. B Wydro, 2007, s. 1]
Pomiar wartości informacji jest trudny ze względu na:
- informacja ma użytkowość pośrednią [M Oleander-Skowronek, K. B Wydro, 2007, s. 72],
- informacja ma naturę zmienną, co wynika z jej wieloaspektowości, różnorodności i złożoności może być wykorzystywana i interpretowana na wiele sposobów przez różnych użytkowników [D T Dziuba, 2007, s. 19-23]
- informacja może redukować niepewność jak i ją generować,
- informację trzeba aktualizować,
- wartość informacji zależy od efektu skali, wartość ta jest rosnąca funkcja bogactwa,
- wartość informacji maleje w czasie,
- im częściej stosuje się pewnego rodzaju informacje tym bardziej zyskują na wartości,
- informacja jest bezwartościowa gdy nie istnieje możliwość jej przekazu, informacje można przekazać dzięki wykorzystaniu technologii IT
- jest źródłem niewyczerpalnym,
- można ją przetwarzać w celu uzyskania nowych informacji
Powyżej przytoczone cechy informacji powodują, że najbardziej adekwatną oceną wartości informacji będzie ocena subiektywna tzn. zależy od osoby, która ją użytkuje [M Oleander-Skowronek, K. B Wydro, 2007, s. 75],.
Miara wartości informacji na podstawie skutku decyzji
Głównym źródłem wartości informacji jest jej użyteczność przy podejmowaniu decyzji. Informacja ma wartość ponieważ, w danej sytuacji decyzyjnej pozwala z większym prawdopodobieństwem ocenić skutki podjętych decyzji i dzięki temu umożliwia bardziej optymalne podejmowanie ich [U Brichler, M Betler,2007, s. 32-33].
Wartość użyteczna informacji to różnica pomiędzy użytecznością decyzji podjętej przez decydenta pod wpływem posiadania jej a użytecznością decyzji podjętej bez posiadania tej informacji.
Wartość pieniężna informacji to ekwiwalent pieniężny jaki powoduje, że dla decydenta w danej sytuacji decyzyjnej, posiadanie informacji lub jej brak jest obojętne.
Oszacowanie wartość informacji w tym wypadku sprowadza się do 4 kroków: [U Brichler, M Betler,2007, s. 38-39].
- Określić najlepszą decyzję w obu przypadkach (posiadania i nie posiadania informacji)
- Obliczyć oczekiwaną użyteczność najlepszej decyzji w przypadku posiadania informacji
- Obliczyć oczekiwaną użyteczność najlepszej decyzji w przypadku braku informacji
- Obliczyć różnicę pomiędzy wynikami kroków 2 i 3.
Wartość informacji będzie tym większa im bardziej będą pożądane przez decydenta skutki podjętej decyzji w sytuacji niepewności pod wpływem informacji.
Na wartość informacji dla decydenta mają wpływ również [U Brichler, M Betler,2007, s. 56]:
- stopnień niepewności decydent w danej sytuacji
- precyzji informacji
- poziomu akceptacji ryzyka
- koszt pozyskania i użycia informacji [M Oleander-Skowronek, K. B Wydro, 2007, s. 77],
Wartość informacji w najprostszym przypadku, przy założeniu że:
- decydent posiada precyzyjną informacją, czyli taką na podstawie, której może z p=1 ustalić skutki podjętych decyzji,
- nie ma awersji do ryzyka
można określić wzorem [M Oleander-Skowronek, K. B Wydro, 2007, s. 77]:
Parser nie mógł rozpoznać (SVG (MathML może zostać włączone przez wtyczkę w przeglądarce): Nieprawidłowa odpowiedź („Math extension cannot connect to Restbase.”) z serwera „https://wikimedia.org/api/rest_v1/”:): {\displaystyle WI (C/I) = EUmax (C/I) - EUmax © - K}
gdzie,
Parser nie mógł rozpoznać (błąd składni): {\displaystyle EUmax = max_{d \[[ISIN|isin]] D}\sum_{c \isin C}p (c)U (d, c)}
- EUmax (C/I) - wartość oczekiwana maksymalnej użyteczności z podjętych decyzji z uwzględnieniem posiadanej informacji
- EUmax © - wartość oczekiwana maksymalnej użyteczności z podjętych decyzji bez posiadania informacji
- K - koszt pozyskania i wykorzystania informacji
- U (d, c) - funkcja użyteczności, której wartość zależy od oceny stanu sytuacyjnego c, w którym znajduje się decydent oraz jego decyzji d.
- p © - prawdopodobieństwo znalezienia się w stanie decyzyjnym c
- C - zmienna losowa charakteryzująca zbiór możliwych c
- D - zmienna decyzyjna charakteryzująca możliwe działania
- p (i) - prawdopodobieństwo wykorzystania informacji i
- I - zmienna losowa charakteryzująca uwzględnianą informację
Miara wartości informacji na podstawie stosunku WTA i WTP
Inną propozycją miary wartości informacji na rynku jest zależność [M Oleander-Skowronek, K. B Wydro, 2007, s. 76],:
,
gdzie
- WTA - najwyższa kwota jaką decydent gotowy jest zapłacić za otrzymanie danej informację
- WTP - najniższa kwota za jaką właściciel informacji jest skłonny do odstąpienia jej
Stosunek ten jest większy od jedności.
Paradoks informacji
Konsumenci nie chcą zakupić informacji, gdy nie potrafią oszacować jej wartości. Oszacowanie wartości informacji nie jest możliwe bez poznania jej. Konsument nie zapłaci za informacje, którą już poznał.
Bibliografia
- Oleander-Skorek M., Wydro K. B. Wartość informacji, Telekomunikacja i techniki komunikacyjne, 1-2/2007
- Kisielnicki J., Sroka H., Systemy informacyjne biznesu, Agencja wydawnicza - Placet, Warszawa 1999
- Oleński J., Ekonomika informacji Metody, PWN, Warszawa 2003
- Dziuba D. J., Metody Ekonomiki Sektora Informacyjnego, 2007
- Brichler U., Betler M., Information economics, Routledge, 2007
- http://en.wikipedia.org/wiki/Expected_value_of_perfect_information, Maj 2007
Autor: Kornel Masłowski