Rodzaje bezrobocia

TL;DR

Bezrobocie można podzielić na kilka rodzajów, takie jak bezrobocie frykcyjne, strukturalne, technologiczne, koniunkturalne i sezonowe. Istnieją również różne sposoby pomiaru bezrobocia, takie jak jawne i ukryte, oraz różne kategorie podziału społeczno-demograficznego, takie jak wiek, płeć, wykształcenie i zawód.

Biorąc pod uwagę przyczyny bezrobocia możemy wyróżnić

• bezrobocie frykcyjne - charakteryzuje się ono zbyt dużym popytem na rynku pracy i zbyt małą podażą. Na rynku istnieje za mało miejsc pracy i naturalną siłą rzeczy część osób pozostaje niezatrudnionych. Możemy to nazwać stanem przejściowym, ponieważ rynek pracy jest zjawiskiem ruchomym i wciąż powstają nowe miejsca pracy oferujące osobom bezrobotnym zatrudnienie. Jednak równocześnie inne przedsiębiorstwa bankrutują i kolejne osoby stają się bezrobotne. Sam okres poszukiwania pracy przez osoby bezrobotne w tym przypadku osiąga średnio około trzy miesiące. Dlatego też bezrobocie frykcyjne jest nazywane bezrobociem krótkotrwałym. Przyczyną takiego oczekiwania na zatrudnienie przez osoby bezrobotne jest niedostateczna informacja. Takie osoby nie są świadome, że istnieje dla nich stanowisko pracy i pozostają niezatrudnione.
• bezrobocie strukturalne - jest bardzo zbliżone do bezrobocia frykcyjnego jednak utrzymuje się przez dłuższy okres i obejmuje większą liczbę osób. Przyczyny tego rodzaju bezrobocia są trudniejsze do zniwelowania. Osoby poszukujące pracy nie mają wykształcenia oczekiwanego przez pracodawców. To bezrobocie najczęściej dotyczy konkretnych branż rynku pracy. Czasami nawet odnosi się do obszarów geograficznych. "Związane jest ze zmianami popytu na produkty, wdrażaniem postępu technicznego, nierównomiernym rozmieszczeniem geograficznym przedsiębiorstw, niedostosowaniem struktury kształcenia kadr do rzeczywistych potrzeb gospodarki, restrukturyzacją lub likwidacją nierentownych gałęzi produkcji. Przyczyną bezrobocia strukturalnego mogą być również zmiany w podaży zasobów siły roboczej wywołane procesami demograficznymi". "Bezrobocie strukturalne może przekształcić się w bezrobocie strukturalno-patologiczne (lub patologiczne) oznaczające ugruntowanie zjawiska przez utrwalenie się wśród bezrobotnych postaw beznadziejności i rezygnacji z poszukiwania stałej pracy, a równocześnie pogłębianie się niechęci pracodawców do zatrudniania długotrwale bezrobotnych".
• bezrobocie technologiczne - jest rodzajem bezrobocia strukturalnego. Jest ono spowodowane wprowadzaniem zmian w przedsiębiorstwach. Przedsiębiorcy wprowadzają innowacje technologiczne i nie wszyscy mają odpowiednią wiedzę i umiejętności, aby pracować z wysoką technologią.
• bezrobocie koniunkturalne - jest ono ściśle związane ze wzrostem gospodarczym, a także spadkiem. Wszelkie wahania koniunktury mają na nie ogromny wpływ. Nie jest to bezrobocie długotrwałe i ma charakter cykliczny.
• bezrobocie sezonowe - obejmuje ono konkretne rodzaje działalności gospodarczej, która jest podatna na zmiany sezonu.

Rodzaje bezrobocia ściśle związane ze sposobem pomiary zjawiska

Jawne:

• jawne rejestrowane - określone na podstawie ewidencji urzędów pracy,
• jawne rzeczywiste - ustalane na podstawie BAEL.

Ukryte:

• ukryte w miastach (w dużych zakładach pracy), w postaci nadmiernego zatrudnienia,
• ukryte na wsi (agrarne),
• ukryte w postaci wcześniejszych emerytur,
• zniechęceni poszukiwaniami pracy,
• pracujący w niepełnym wymiarze czasu pracy, a chcący pracować więcej".

Ze względu na czas trwania bezrobocia

• "bezrobocie krótkookresowe (do trzech miesięcy),
• średniookresowe (od czterech do sześciu miesięcy),
• długookresowe (od siedmiu do dwunastu miesięcy),
• długotrwałe (powyżej jednego roku)".

Biorąc pod uwagę zróżnicowanie przestrzenne możemy wymienić

• bezrobocie powszechne, które dotyczy całego kraju i jest zjawiskiem masowym,
• bezrobocie lokalne, które odnosi się do konkretnego regionu.

Ze względu na źródła danych możemy wyróżnić

• bezrobocie pozorne - jest tworzone przez osoby, które tworzą fikcyjne bezrobocie. Oznacza to, że takie osoby są zatrudnione, ale widnieją w rejestrze jako bezrobotne.
• bezrobocie całkowite - osoba bezrobotne nie podejmuje żadnego zatrudnienia.
• bezrobocie częściowe - osoba podejmuje zatrudnienie w niepełnym wymiarze godzin.

Pod względem podziału społeczno-demograficznego możemy wymieć kategorie

• wiek,
• płeć,
• wykształcenie,
• zawód.

Rodzaje bezrobocia — artykuły polecane

Bezrobocie strukturalne — Bezrobocie frykcyjne — Bezrobocie — Skutki migracji — Koniunktura gospodarcza — Histereza — Struktura zatrudnienia — Wiek produkcyjny — Wakat

Bibliografia

• Arendt Ł., Hryniewicka A., Kukulak-Dolata I., Rokicki B. (2012), Bezrobocie - między diagnozą a działaniem, Poradnik dla pracowników służb społecznych
• Cieślukowski M. (1998), Ekonomiczne skutki i metody ograniczenia bezrobocia, Ruch prawniczy, ekonomiczny i socjologiczny
• Jarmołowicz W., Woźniak B. (2006), Polityka państwa wobec bezrobocia, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe, nr 4
• Łuka M. (2011), Osoba ludzka a bezrobocie, Wydawnictwo KUL, Lublin
• Potasińska A. (2014), Bezrobocie z perspektywy socjologicznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa

Autor: Manuele Kułak