Kod QR

Z Encyklopedia Zarządzania

Kod QR, QR code lub fotokody (z angielskiego "Quick Response", QR= szybka odpowiedź). Kod posiada formę alfanumeryczną, dwuwymiarową, matrycową, kwadratową, wymyślony oraz opracowany został przez przedsiębiorstwo Denso-Wave w Japonii w 1994 roku (Oficjalna strona o kodach QR, 2018)

TL;DR

Kod QR to dwuwymiarowy, alfanumeryczny kod stworzony w Japonii w 1994 roku. Jest używany do przechowywania danych, takich jak adresy URL, dane kontaktowe, adresy e-mail itp. Może być odczytany za pomocą czytnika zainstalowanego na urządzeniu przenośnym, takim jak telefon komórkowy. Kod QR ma różne wersje i poziomy korygowania błędów. Jest szeroko wykorzystywany na całym świecie.

Charakterystyka

Kod QR jest bardzo uniwersalny, dzięki możliwości zapisywania w nich liter, cyfr oraz znaków zakodowanych przez użytkownika staje się on coraz bardziej popularny. Ma postać modularną i stałowymiarową przedstawiony w formie graficznej składający się z czarno-białych kwadratów. W utworzonym kodzie można zapisać dane w alfabecie kanji, greckim, arabskim, hebrajskim oraz cyrylicy sprawiając, że staje się on kodem globalnym.

Dzięki zastosowaniu dwuwymiarowości kodu może być on używany na produktach szybko przemieszczających się względem skanera, lub też nośnikach które mają przenieść użytkownika na określone strony poprzez zakodowanie adresów URL.

Odczytywanie kodu jest możliwe dzięki zastosowaniu czytnika zainstalowanego na urządzeniu przenośnym np. telefonie komórkowym, co sprawia że użyteczność tej formy wzrasta wraz z rozwojem technologii. Technologia fotokodów zdecydowanie częściej jest spotykana w państwach o wysokim poziomie rozwoju technologicznym np. w Japonii niż w Polsce która ciągle jest w fazie wdrażania tego rodzaju rozwiązań w logistyce.

Wersje kodu

Kod QR występuje w dwóch wersjach:

Model 1 charakteryzuje się zawartością wzoru który miał służyć do późniejszego poszerzania funkcji modułu.

Model 2 został opracowany na bazie modelu 1, zawiera on natomiast wzory osiowe składające się z dwóch kontrastowych kwadratów ułożonych koncentrycznie. Ilość kwadratów uzależniona jest od wersji symbolu (Jerczyńska M. 2000, s. 61)

Wygląd kodu

Rys. 1 Przykład kodu QR
  • Cicha strefa - Każdy z QR code złożony jest z obszaru cichej strefy na który składają się cztery moduły ze wszystkich stron kodu, dzięki czemu staje się on jeszcze bardziej czytelny dla urządzeń skanujących.
  • Wzór pozycji - Wzory wyszukiwania to trzy kwadraty umieszczone w rogach kodu zasadniczego mające na celu ułatwić rozpoznawanie pozycji w czasie właściwego skanowania. Każdy z nich składa się z dwóch ciemnych kontrastowo ułożonych kwadratów.
  • Separatory- "Pomiędzy każdym wzorem pozycji a polem kodowania danych znajduje się jasny separator o szerokości jednego modułu". (Jerczyńska M. 2000, s. 61)
  • Wzór synchronizacji - Ułożone naprzemiennie kolorystycznie kwadraty umieszczone są pomiędzy wzorami pozycji określając długość modułu.
  • Wzór osiowy - Czarny moduł otoczony biało - czarną ramką, służy do określenia perspektywy kodu względem czytnika. Na małych kodach musi występować przynajmniej jeden taki moduł, w bardziej zaawansowanej formie może wystąpić nawet 22 takich wzorów.
  • Informacja o formacie - Dzięki zapisaniu wersji formatu urządzenie skanujące jest w stanie rozpoznać jakiego typu dane zostały zapisane w kodzie np. tekst, dane adresowe, adres strony internetowej.
  • Informacja o wersji - W kodzie QR występuje 40 obecnie dostępnych wersji, ten znacznik pozwala na określenie konkretnej z nich, a co za tym idzie, określa ilość zapisanych informacji w znaczniku.
  • Korekcyjne słowa kodowe i dane - Kod QR ma postać małych biało-czarnych kwadratów tworzący jeden duży o bokach od 21 x 21 modułów, do 177x177 modułów. Istnieje czterdzieści odmian kodów różniących się między sobą wielkością, ich zmiana następuje co 16 modułów w celu zapisania większej ilości informacji.

Cechy wymiaru X powinny zostać ustalone w specyfikacji aplikacji zajmującej się tworzeniem kodu, uwzględniając możliwości drukarek oraz urządzeń do odczytywania kodów. Dane X powinny dotyczyć zarówno szerokości jak i wysokości modułów.

Pojemność zakodowanych danych w kodzie 1 wersji zapisuje się tylko 25 znaków. W przypadku 40 wersji kodu, może składać się z aż 4296 symboli alfanumerycznych, 7089 cyfr lub 1817 znaków Kanji (znaki Japońskiego alfabetu).(Jerczyńska M. 2000, s. 60)

Ponadto, fotokody działają w wersji oryginalnej, negatywie oraz odbiciu lustrzanym (Każmierczak P, 2012, str 70)

Poziomy korygowania błędu

Zapis ten posiada cztery poziomy korygowania błędu wg algorytmu Reeda-Solomona: L, M, Q i H.

  • L pozwala na 7% korektę błędu,
  • M uzupełni 15 % nieodczytanego kodu,
  • Q ma możliwość dopisania 25% brakujących informacji,
  • H jest najbardziej rozwiniętym algorytmem, uzupełnia 30% danych (Jerczyńska M. 2000, s. 61)

Wykorzystanie kodów QR

Kody QR są szeroko wykorzystywane do:

  • Adresy internetowe
  • Dane kontaktowe
  • E-mail
  • Lokalizacje
  • Tekst
  • Numery telefonów
  • Wydarzenia
  • Dane sieci Wi-Fi (Wszystko o kodach QR, 2011)


Kod QRartykuły polecane
Baza NoSQLHTMLHTTPJavaScriptSQLTopologia sieciKomputer stacjonarnySieć komputerowaTechnologia FLASH

Bibliografia

  • Boeske Ł. (2017), Aplikacje mobilne pomiędzy regałami, Biuletyn EBIB 173
  • Bożek A. (2012), Książka hybrydowa-kod QR sposobem na koegzystencję książki drukowanej z e-bookiem, Biuletyn EBIB 134
  • Jerczyńska M. (2000), Kody kreskowe, rodzaje, standardy, sprzęt, zastosowania, Instytut Logistyki i Magazynowania, Poznań
  • Kaźmierczak P. (2012), Kody kresowe i inne globalne standardy w biznesie, Instytut Logistyki i Magazynowania, Poznań
  • Smołucha D. (2017), W pogoni za klientem mobilnym-wykorzystanie narzędzi nowych technologii w marketingu, Studia Ekonomiczne 317
  • Strona internetowa: Oficjalna strona kodów QR, qrcode.com

Autor: Magdalena Biela