Ekonomia instytucjonalna: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Zarządzania
m (clean link in heading)
m (cleanup bibliografii i rotten links)
Linia 14: Linia 14:
}}
}}


Powstała w USA myśl ekonomiczna, która za punkt odniesienia w wyjaśnianiu [[proces]]ów gospodarczych przyjmuje instytucję, jako wzór wykształcony przez [[społeczeństwo]]. Instytucja wg czołowego myśliciela T. Veblena, to "utarte zwyczajowo sposoby regulowania procesów życiowych społeczeństwa w odniesieniu do środowiska materialnego, w którym społeczeństwo żyje" . Instytucje kształtują życie ludzkie i społeczne, przez zbiorowe działania, które prowokują od przemocy, przymusu, dyskryminacji i nieuczciwej konkurencji.


Powstała w USA myśl ekonomiczna, która za punkt odniesienia w wyjaśnianiu [[proces]]ów gospodarczych przyjmuje instytucję, jako wzór wykształcony przez [[społeczeństwo]]. Instytucja wg czołowego myśliciela T. Veblena, to "utarte zwyczajowo sposoby regulowania procesów życiowych społeczeństwa w odniesieniu do środowiska materialnego, w którym społeczeństwo żyje" . Instytucje kształtują życie ludzkie i społeczne, przez zbiorowe działania, które prowokują od przemocy, przymusu, dyskryminacji i nieuczciwej konkurencji.
Główne źródła nurtu to:
Główne źródła nurtu to:
* darwinizm społeczny,  
* darwinizm społeczny,
* [[antropologia]] kulturowa i [[pragmatyzm]].
* [[antropologia]] kulturowa i [[pragmatyzm]].


Linia 31: Linia 29:
==Nowa ekonomia instytucjonalna NEI==
==Nowa ekonomia instytucjonalna NEI==


Ze względu na globalny [[kryzys]] gospodarczy stworzono nowe nurty ekonomiczne mające na celu poprawę sytuacji finansowej państwa. Powstała wówczas również ekonomia instytucjonalna. W Polsce istniało duże zainteresowanie tym nurtem ekonomii ponieważ najlepiej pasował do ówczesnej sytuacji państwa. Dążyła ona do zapewnienia stabilności ekonomicznej.
Ze względu na globalny [[kryzys]] gospodarczy stworzono nowe nurty ekonomiczne mające na celu poprawę sytuacji finansowej państwa. Powstała wówczas również ekonomia instytucjonalna. W Polsce istniało duże zainteresowanie tym nurtem ekonomii ponieważ najlepiej pasował do ówczesnej sytuacji państwa. Dążyła ona do zapewnienia stabilności ekonomicznej.


"Gdy główny nurt ekonomii identyfikuje równowagę jako punkt, instytucjonaliści utożsamiają ją z systemem instytucji, który:
"Gdy główny nurt ekonomii identyfikuje równowagę jako punkt, instytucjonaliści utożsamiają ją z systemem instytucji, który:
Linia 47: Linia 45:
"Ekonomia instytucjonalna może mieć korzystny wpływ na ochronę konkurencji w zależności od związków między NEI, a konkretnymi tematami dotyczącymi ochrony konkurencji. Postrzeganie tych wzajemnych powiązań prowadzi do spostrzeżenia, że ochrona konkurencji zakorzeniona jest w pewnym porządku instytucjonalnym i jest jego częścią"<ref>M. Klimczak, Ekonomia instytucjonalna wobec ochrony konkurencji [w:] Nowa ekonomia instytucjonalna wobec współczesnych problemów gospodarczych, red. S. Rudolf, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomii, Prawa i Nauk Medycznych im. prof. Edwarda Lipińskiego w Kielcach, Kielce 2014, s. 203-215.</ref>.
"Ekonomia instytucjonalna może mieć korzystny wpływ na ochronę konkurencji w zależności od związków między NEI, a konkretnymi tematami dotyczącymi ochrony konkurencji. Postrzeganie tych wzajemnych powiązań prowadzi do spostrzeżenia, że ochrona konkurencji zakorzeniona jest w pewnym porządku instytucjonalnym i jest jego częścią"<ref>M. Klimczak, Ekonomia instytucjonalna wobec ochrony konkurencji [w:] Nowa ekonomia instytucjonalna wobec współczesnych problemów gospodarczych, red. S. Rudolf, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomii, Prawa i Nauk Medycznych im. prof. Edwarda Lipińskiego w Kielcach, Kielce 2014, s. 203-215.</ref>.


==Przypisy==
<references />


==Bibliografia==
==Bibliografia==
<noautolinks>
* Chotkowski J. (2010). Instytucje rynkowe i koszty transakcyjne - kluczowe pojęcia nowej ekonomii instytucjonalnej, "Rocznik nauk rolniczych", s. 100-109
* Colander D.C., Landreth H. (2005). ''Historia myśli ekonomicznej'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 374
* Colander D.C., Landreth H. (2005). ''Historia myśli ekonomicznej'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 374
* Chotkowski J. (2010). [http://www.wne.sggw.pl/czasopisma/pdf/RNR_2010_T97_z2_s100.pdf Instytucje rynkowe i koszty transakcyjne - kluczowe pojęcia nowej ekonomii instytucjonalnej], "Rocznik nauk rolniczych", s. 100-109
* Godłów-Legiędź J. (2014). ''Racjonalność w ekonomii behawioralnej i instytucjonalnej'' [w:] ''Nowa ekonomia instytucjonalna wobec współczesnych problemów gospodarczych'', red. S. Rudolf, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomii, Prawa i Nauk Medycznych im. prof. Edwarda Lipińskiego w Kielcach, Kielce, s. 31-47
* Godłów-Legiędź J. (2014). ''Racjonalność w ekonomii behawioralnej i instytucjonalnej'' [w:] ''Nowa ekonomia instytucjonalna wobec współczesnych problemów gospodarczych'', red. S. Rudolf, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomii, Prawa i Nauk Medycznych im. prof. Edwarda Lipińskiego w Kielcach, Kielce, s. 31-47
* Goryna M. (2007). [http://www.mariangorynia.pl/ksiazki/Studia%20nad%20transformacja%20i%20internacjonalizacja_cala_19.01.2012.pdf#page=160 Przedsiębiorstwo w nowej ekonomii instytucjonalnej], "Studia nad transformacją i internacjonalizacją gospodarki polskiej", s. 160-166
* Goryna M. (2007). Przedsiębiorstwo w nowej ekonomii instytucjonalnej, "Studia nad transformacją i internacjonalizacją gospodarki polskiej", s. 160-166
* Klimczak M. (2014). ''Ekonomia instytucjonalna wobec ochrony konkurencji'' [w:] ''Nowa ekonomia instytucjonalna wobec współczesnych problemów gospodarczych'', red. S. Rudolf, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomii, Prawa i Nauk Medycznych im. prof. Edwarda Lipińskiego w Kielcach, Kielce, s. 203-215.
* Klimczak M. (2014). ''Ekonomia instytucjonalna wobec ochrony konkurencji'' [w:] ''Nowa ekonomia instytucjonalna wobec współczesnych problemów gospodarczych'', red. S. Rudolf, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomii, Prawa i Nauk Medycznych im. prof. Edwarda Lipińskiego w Kielcach, Kielce, s. 203-215
* Solarz J.K. (2014). ''Wygląd nowej ekonomii instytucjonalnej w stabilności systemów finansowych'' [w:] ''Nowa ekonomia instytucjonalna wobec współczesnych problemów gospodarczych'', red. S. Rudolf, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomii, Prawa i Nauk Medycznych im. prof. Edwarda Lipińskiego w Kielcach, Kielce, s. 81-93
* Solarz J.K. (2014). ''Wygląd nowej ekonomii instytucjonalnej w stabilności systemów finansowych'' [w:] ''Nowa ekonomia instytucjonalna wobec współczesnych problemów gospodarczych'', red. S. Rudolf, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomii, Prawa i Nauk Medycznych im. prof. Edwarda Lipińskiego w Kielcach, Kielce, s. 81-93
* Stankiewicz W. (2005). ''[[Ekonomia]] instytucjonalna zarys wykładu'', Wydawnictwo Prywatnej Wyższej Szkoły Businessu i Administracji, Warszawa, s.8
* Stankiewicz W. (2000). ''Historia myśli ekonomicznej'', Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, s. 292
* Stankiewicz W. (2000). ''Historia myśli ekonomicznej'', Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, s. 292
* Stankiewicz W. (2005). ''Ekonomia instytucjonalna zarys wykładu'', Wydawnictwo Prywatnej Wyższej Szkoły Businessu i Administracji, Warszawa, s.8
* Wilkin J. (2011). ''Institutional equilibrium. What is about and what is the role in the economy?'', „Ekonomia”, nr 3, s. 32
* Wilkin J. (2011). ''Institutional equilibrium. What is about and what is the role in the economy?'', „Ekonomia”, nr 3, s. 32
*Woźniak-Jęchorek B. (2013). [https://www.researchgate.net/profile/Beata_Wozniak-Jechorek/publication/268213105_Struktura_rynku_pracy_w_swietle_ekonomii_instytucjonalnej/links/546fa5bd0cf216f8cfa9e3cb/Struktura-rynku-pracy-w-swietle-ekonomii-instytucjonalnej.pdf Struktura rynku pracy w świetle ekonomii instytucjonalnej], "[[Gospodarka]] narodowa", nr 9, s. 5-27
* Woźniak-Jęchorek B. (2013). Struktura rynku pracy w świetle ekonomii instytucjonalnej, "Gospodarka narodowa", nr 9, s. 5-27
 
</noautolinks>


{{a|Manuela Kułak}}
{{a|Manuela Kułak}}

Wersja z 14:10, 26 paź 2023

Ekonomia instytucjonalna
Polecane artykuły

Powstała w USA myśl ekonomiczna, która za punkt odniesienia w wyjaśnianiu procesów gospodarczych przyjmuje instytucję, jako wzór wykształcony przez społeczeństwo. Instytucja wg czołowego myśliciela T. Veblena, to "utarte zwyczajowo sposoby regulowania procesów życiowych społeczeństwa w odniesieniu do środowiska materialnego, w którym społeczeństwo żyje" . Instytucje kształtują życie ludzkie i społeczne, przez zbiorowe działania, które prowokują od przemocy, przymusu, dyskryminacji i nieuczciwej konkurencji.

Główne źródła nurtu to:

W okresie międzywojennym zdobyła ona znaczące miejsce w amerykańskiej myśli politycznej.

Historia

Oficjalnie nurt instytucjonalny zainicjował Veblen. Jednakże wcześniej wagę tego podejścia doceniał już sam [[Adam Smith]. Na początku ekonomia instytucjonalna miała swoich zwolenników i przeciwników. Współistniała z innymi nurtami. W drugiej połowie lat 40 XX wieku ekonomie instytucjonalną przyłączono do nauk socjologicznych, która nie była wówczas szanowana przez ekonomistów. Dopiero w latach 70 XX wieku pojawiła się inicjatywa, aby przywrócić ją z powrotem. Wówczas pojawiła się zmieniona nowa ekonomia instytucjonalna NEI.

Nowa ekonomia instytucjonalna NEI

Ze względu na globalny kryzys gospodarczy stworzono nowe nurty ekonomiczne mające na celu poprawę sytuacji finansowej państwa. Powstała wówczas również ekonomia instytucjonalna. W Polsce istniało duże zainteresowanie tym nurtem ekonomii ponieważ najlepiej pasował do ówczesnej sytuacji państwa. Dążyła ona do zapewnienia stabilności ekonomicznej.

"Gdy główny nurt ekonomii identyfikuje równowagę jako punkt, instytucjonaliści utożsamiają ją z systemem instytucji, który:

  • równoważy różne potrzeby członków społeczeństwa,
  • nakazuje im przestrzeganie zasad zachowania, które są w interesie społeczeństwa, pozwalając im na wybór strategii gry,
  • gwarantuje ciągłość zasad i mechanizmów,
  • dostarcza większego stopnia przewidywalności zachowań innych członków społeczeństwa"[1].

Racjonalność ekonomii instytucjonalnej

"W procesie ewolucji instytucji można widzieć mechanizm rozwiązania problemów wynikających z ustrojowej ograniczoności możliwości ludzkiego rozumu, z tego, iż ludzki umysł może objąć tylko wąski krąg złożonej rzeczywistości społecznej. Model racjonalności instrumentalnej dominujący w ekonomii neoklasycznej jest modelem normatywnym, natomiast koncepcje racjonalności ograniczonej i adaptacyjnej rozwiane w ekonomii behawioralnej i instytucjonalnej są próbami opisu tego, jak człowiek rzeczywiście zachowuje i podejmuje decyzje ekonomiczne"[2].

Ochrona konkurencji

"Ekonomia instytucjonalna może mieć korzystny wpływ na ochronę konkurencji w zależności od związków między NEI, a konkretnymi tematami dotyczącymi ochrony konkurencji. Postrzeganie tych wzajemnych powiązań prowadzi do spostrzeżenia, że ochrona konkurencji zakorzeniona jest w pewnym porządku instytucjonalnym i jest jego częścią"[3].

Przypisy

  1. ↑ J. Wilkin, Institutional equilibrium. What is about and what is the role in the economy?, „Ekonomia”, 2011, nr 3, s. 32
  2. ↑ J. Godłów-Legiędź, Racjonalność w ekonomii behawioralnej i instytucjonalnej [w:] Nowa ekonomia instytucjonalna wobec współczesnych problemów gospodarczych, red. S. Rudolf, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomii, Prawa i Nauk Medycznych im. prof. Edwarda Lipińskiego w Kielcach, Kielce 2014, s. 31-47
  3. ↑ M. Klimczak, Ekonomia instytucjonalna wobec ochrony konkurencji [w:] Nowa ekonomia instytucjonalna wobec współczesnych problemów gospodarczych, red. S. Rudolf, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomii, Prawa i Nauk Medycznych im. prof. Edwarda Lipińskiego w Kielcach, Kielce 2014, s. 203-215.

Bibliografia

  • Chotkowski J. (2010). Instytucje rynkowe i koszty transakcyjne - kluczowe pojęcia nowej ekonomii instytucjonalnej, "Rocznik nauk rolniczych", s. 100-109
  • Colander D.C., Landreth H. (2005). Historia myśli ekonomicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 374
  • Godłów-Legiędź J. (2014). Racjonalność w ekonomii behawioralnej i instytucjonalnej [w:] Nowa ekonomia instytucjonalna wobec współczesnych problemów gospodarczych, red. S. Rudolf, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomii, Prawa i Nauk Medycznych im. prof. Edwarda Lipińskiego w Kielcach, Kielce, s. 31-47
  • Goryna M. (2007). Przedsiębiorstwo w nowej ekonomii instytucjonalnej, "Studia nad transformacją i internacjonalizacją gospodarki polskiej", s. 160-166
  • Klimczak M. (2014). Ekonomia instytucjonalna wobec ochrony konkurencji [w:] Nowa ekonomia instytucjonalna wobec współczesnych problemów gospodarczych, red. S. Rudolf, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomii, Prawa i Nauk Medycznych im. prof. Edwarda Lipińskiego w Kielcach, Kielce, s. 203-215
  • Solarz J.K. (2014). Wygląd nowej ekonomii instytucjonalnej w stabilności systemów finansowych [w:] Nowa ekonomia instytucjonalna wobec współczesnych problemów gospodarczych, red. S. Rudolf, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomii, Prawa i Nauk Medycznych im. prof. Edwarda Lipińskiego w Kielcach, Kielce, s. 81-93
  • Stankiewicz W. (2000). Historia myśli ekonomicznej, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, s. 292
  • Stankiewicz W. (2005). Ekonomia instytucjonalna zarys wykładu, Wydawnictwo Prywatnej Wyższej Szkoły Businessu i Administracji, Warszawa, s.8
  • Wilkin J. (2011). Institutional equilibrium. What is about and what is the role in the economy?, „Ekonomia”, nr 3, s. 32
  • Woźniak-Jęchorek B. (2013). Struktura rynku pracy w świetle ekonomii instytucjonalnej, "Gospodarka narodowa", nr 9, s. 5-27


Autor: Manuela Kułak


Źródło: „https://mfiles.pl/pl/index.php?title=Ekonomia_instytucjonalna&oldid=140891”