Produkt ekologiczny

Z Encyklopedia Zarządzania
Wersja z dnia 10:40, 19 maj 2020 autorstwa Sw (dyskusja | edycje) (Infobox update)
(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)
Produkt ekologiczny
Polecane artykuły


Produkt ekologiczny pochodzi z takiego rolnictwa, które stosuje ekologiczne metody produkcji, zapewniając tym samym ochronę zdrowia zarówno społeczeństwa, jak i środowiska, oraz stanowi zrównoważony system pod względem ekologicznym, ekonomicznym, a także społecznym. Rolnictwo ekologiczne wyróżniają następujące czynniki: żyzność gleb, zdrowotność zwierząt oraz wyeliminowanie środków pochodzenia chemicznego. Do powstania produktu ekologicznego wykorzystuje się tylko naturalne metody i środki produkcji.[1]

Pojęcie produkt ekologiczny powstało w XX wieku i związane było z realnymi zagrożeniami środowiska naturalnego, takimi jak nieregulowane używanie pestycydów i sztucznych nawozów, które powodować mogą między innymi degradację gleby oraz wzrost wskaźnika umieralności i zwiększoną zachorowalność u zwierząt.[2]

Konsumenci wykazują coraz większą troskę, jeśli chodzi o jakość spożywanej żywności, a tym samym coraz chętniej wybierają produkty ekologiczne. Aby nazwać dany produkt ekologicznym, producent musi spełniać szereg wymogów produkcyjnych i jakościowych, uregulowanych w odpowiednich aktach prawnych. Gwarancją tego, że produkt został wytworzony metodą ekologiczną jest certyfikat zgodności, który daje również prawo do używania logo produkcji ekologicznej w etykietowaniu produktów. Znakowanie produktów ekologicznych zapewnia rozpoznawalność i identyfikowalność produktów oraz buduje zaufanie konsumentów do rynku produktów ekologicznych.[3] Proces certyfikacji i kontrole zewnętrzne sprawowane są przez specjalnie upoważnione do tego jednostki certyfikujące, które kontrolują przestrzeganie obowiązujących przepisów prawnych.[4]

Czynniki wpływające na jakość produktów ekologicznych

  • Całkowicie zlikwidowane lub ograniczone do minimum nieprzyjazne oddziaływanie produktów ekologicznych na środowisko
  • Produkcja bezkonfliktowa ze środowiskiem naturalnym, odbywająca się na odpowiednim płodozmianie
  • Używanie nawozów naturalnych, zielonych i kompostów pochodzących z własnego gospodarstwa rolnego
  • Brak zezwolenia na używanie syntetycznych nawozów azotowych oraz toksycznych pestycydów
  • Mniejsza ilość sztucznych dodatków takich jak: środki barwiące, słodzące i zapachowe, a także syntetyczne kwasy tłuszczowe
  • Większa ilość witamin (np. witamina c, witaminy z grupy B) i minerałów (np. magnez, potas, wapń oraz fosfor)
  • Większa zawartość likopenu, beta-karotenu oraz polifenoli, które mają charakter antyoksydacyjny
  • Lepszy i intensywniejszy smak, wyraźniejszy aromat, lepsza tekstura (dzięki wyższej zawartości suchej masy) i lepiej się przechowują (spowolniony proces gnicia dzięki mniejszej ilości wody w komórkach)
  • W przypadku ekologicznej produkcji zwierzęcej istotne są: rasa zwierzęcia, jego żywienie (pasze naturalne, bez dodatków paszowych) i warunki utrzymania (korzystanie z wybiegów, odpowiedni dostęp światła, czysta ściółka, świeża woda).
  • Zabronione jest stosowanie jakichkolwiek leków weterynaryjnych, antybiotyków, leków chemioterapeutycznych i stymulatorów wzrostu. Dozwolone są natomiast ekstrakty z roślin i mikroelementy
  • Zwierzęta z takich farm rzadziej zapadają na choroby takie jak: ketoza, lipidoza, zapalenie wymienia, artretyzm i gorączka mleczna.[5]

Podstawy prawne

Produkcja ekologiczna musi odbywać się z zachowaniem dość rygorystycznych zasad, regulowanych prawnie. Polska będąc krajem członkowskim Unii Europejskiej zobligowana jest do przestrzegania przepisów unijnych i traktowania ich jako nadrzędne, nad krajowymi. Do końca 2008 roku nadrzędnym aktem prawnym było Rozporządzenie Rady 2092/91/EWG z dnia 24 czerwca 1991 roku w sprawie produkcji ekologicznej produktów rolnych oraz znakowania produktów rolnych i środków spożywczych (Dz. Urz. WE L 198, 22.07.1991 r.), z późniejszymi zmianami. Od dnia 1 stycznia 2009 obowiązują nowe regulacje prawne dotyczące rolnictwa ekologicznego, a nadrzędnym aktem prawnym jest Rozporządzenie Rady (WE) nr 834/2007 z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych i uchylające rozporządzenie (EWG) nr 2092/91 (Dz. Urz. UE.L 2007 Nr 189, poz. 1, ze zm.).[6]

Ponadto od dnia 1 stycznia 2009 roku obowiązują przepisy zawarte w następujących dokumentach:

  • Rozporządzenie Komisji (WE) nr 889/2008 z dnia 5 września 2008 r. ustanawiające szczegółowe zasady wdrażania rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych w odniesieniu do produkcji ekologicznej, znakowania i kontroli (Dz. Urz. UE.L 2008 Nr 250, poz. 1, ze zm.).
  • Rozporządzenie Rady (WE) nr 967/2008 z dnia 29 września 2008 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 834/2007 w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych (Dz. Urz. UE. L 2008 Nr 264).
  • Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1254/2008 z dnia 15 grudnia 2008 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 889/2008 ustanawiające szczegółowe zasady wdrażania rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych w odniesieniu do produkcji ekologicznej, znakowania i kontroli (Dz. Urz. UE. L 2008 Nr 337).[7]

W przypadku zmian w przepisach prawa unijnego należy dokonać zmian również w przepisach krajowych. W związku z tym dokonano regulacji polskiej ustawy o rolnictwie ekologicznym i obecnie obowiązuje: Ustawa z dnia 25 czerwca 2009 r. o rolnictwie ekologicznym, opublikowana w Dzienniku Ustaw Nr 116, poz. 975.[8]

Bibliografia

Przypisy

  1. Iurkova M. (red.) (2017). Ekologiczność produktu jako ważny element jego jakości, "Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji”, vol. 6, is. 1, s. 149
  2. Iurkova M. (red.) (2017). Ekologiczność produktu jako ważny element jego jakości, "Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji”, vol. 6, is. 1, s. 149
  3. Maruszewska N. (2016). Znakowanie produktów ekologicznych. "Prace naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 461, s. 139
  4. Iurkova M. (red.) (2017). Ekologiczność produktu jako ważny element jego jakości, "Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji”, vol. 6, is. 1, s. 149
  5. Iurkova M. (red.) (2017). Ekologiczność produktu jako ważny element jego jakości, "Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcj", vol. 6, is. 1, s. 150-151
  6. Nachtman G., Żekało M. (2009). Wyniki ekonomiczne wybranych ekologicznych produktów rolniczych w latach 2005-2008, Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Państwowy Instytut Badawczy, nr 141, s. 8
  7. Nachtman G., Żekało M. (2009). Wyniki ekonomiczne wybranych ekologicznych produktów rolniczych w latach 2005-2008, Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Państwowy Instytut Badawczy, nr 141, s. 8-9
  8. Nachtman G., Żekało M. (2009). Wyniki ekonomiczne wybranych ekologicznych produktów rolniczych w latach 2005-2008, Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Państwowy Instytut Badawczy, nr 141, s. 9

Autor: Anna Waleczek