Anabioza

Anabioza
Polecane artykuły
Odpady niebezpieczne Pilling Blocking Fotochromia Inhibitory Aminoplasty Biokatalizatory Odnowa biologiczna Odżywka

stan życia utajnionego, w którym wszelkie procesy życiowe odbywają się w minimalnym stopniu, co umożliwia przetrwanie okresu trudnych warunków bytowania; w stanie a. znajdują się przetrwalniki bakterii i pierwotniaków, zarodniki grzybów, nasiona roślin zielonych; występuje również u zwierząt pewnych grup bezkręgowych. Anabioza plemników występuje na skutek ochłodzenia, zamrożenia lub zakwaszenia nasienia; jednym z objawów jest częściowa lub całkowita utrata ruchu przez plemniki; po podgrzaniu nasienia do temperatury ciała lub przywróceniu właściwego pH plemniki odzyskują ruchliwość; właściwość ta wykorzystywana jest przy sztucznym unasienieniu zwierząt w celu przedłużenia zdolności zapładniającej plemników (→konserwacja nasienia) [K. Adamik, A. Bartosik 1965, s. 14]
jedna z zasad biologicznych wykorzystywana przy konserwacji produktów spożywczych. Polega na zahamowaniu funkcji życiowych zachodzących w produkcie bez niszczenia mikroflory i życia tkanek. Na zasadzie tej opiera się takie metody konserwacji, jak [I.Duda i in. 1994, s. 17]:

(gr. Anabiosis = ożywienie), stan życia utajnionego umożliwiający różnym organizmom (nicienie, wrotki, pajęczaki, niesporczaki, bakterie, grzyby, porosty, mszaki, nasiona kwiatowych) przetrwanie trudnych warunków bytowania. Cechą a. jest duże ograniczenie czynności życiowych. Zob. też diapauza. [B. Halicz 1972, s. 12]
anabiosis – odwracalny, przejściowy stan pozornej śmierci niższych organizmów roślinnych, zwierzęcych i drobnoustrojów występujący w okresie niekorzystnych warunków zewnętrznych, np. niskiej temperatury (temp. ok 0oC - psychroanabioza), (temp. -20oC do – 30oC – krioanabioza), niedoboru wilgoci (zaw. wody poniżej 15% - kseroanabioza), dodatku substancji osmoaktywnych (soli lub cukru – osmoanabioza), warunków beztlenowych (anoksyanabioza), obecności gazów specjalnych (narkoanabioza), dodatku kwasów (marynowanie – acidoanabioza) (MM) [P. Lewicki 2008, s. 25]

[gr.], odwracalny, przejściowy stan pozornej śmierci, występujący u niższych zwierząt i roślin; maks. ograniczenie wszelkich funkcji życiowych organizmu w okresie niekorzystnych warunków zewn., np. niskiej temp., niedoboru wilgoci; w stan a. mogą przechodzić np. wrotki mcholubne, niesporczaki; formy przetrwalnikowe, np. cysty pierwotniaków, zarodniki bakterii, nasiona w stadium spoczynkowym – to dalsze przykłady a.; z a. związany jest sen zimowy ssaków, odrętwienie ryb i płazów; u człowieka stan zbliżony do a. wywołuje się prze sztuczną hibernację, stosowana przy zabiegach chirurgicznych [Encyklopedia powszechna... PWN 1973, s. 85].

Bibliografia

Adamik K., Bartosik A., Zootechniczny słownik encyklopedyczny, Wydanie Państwowe, wyd. rolnicze i leśne, Warszawa 1965,
Duda I., Słownik pojęć towaroznawczych, wyd. AE w Krakowie; Kraków 1994,
Encyklopedia powszechna PWN, wyd. PWN Warszawa 1973.
Halicz B., Mały słownik biologiczny, wydanie trzecie poprawione, wyd. Wiedza Powszechna, Warszawa 1972,
Lewicki P., Leksykon nauki o żywności i żywieniu człowieka oraz POLSKO-ANGIELSKI SŁOWNIK TERMINÓW, wyd. SGGW, Warszawa 2008,

Autor: Gołuszka Agnieszka