Ograniczenia budżetowe
| Ograniczenia budżetowe |
|---|
| Polecane artykuły |
Ograniczenie budżetowe - dochód konsumenta i ceny poszczególnych dóbr, traktowane łącznie, wyznaczają ograniczenie budżetowe danego konsumenta. Ograniczenie budżetowe opisuje różne koszyki (kombinacje ilościowe) dóbr dostępne dla konsumenta.
Czynniki wpływające na ograniczenia budżetowe
To, jakie kombinacje są dostępne dla konsumenta, zależy od dwóch czynników:
- wysokości jego dochodów oraz
- cen poszczególnych dóbr (D. Begg 2003, s. 135)
Wszyscy posiadamy określone dochody, które stanowią nasz budżet. Na rynku budżet ten zostaje skonfrontowany z obowiązującym systemem cen, określającym nasze możliwości nabycia w ramach tego budżetu określonych ilości towarów (B. Oyrzanowski 1995, s. 66). Weźmy za przykład studenta, który swój tygodniowy budżet (dochód, zasiłek lub stypendium), wynoszący 50 funtów, może wydać na posiłki albo kino. Jeden obiad kosztuje po 10 funtów. Między tymi skrajnymi przypadkami znajduje się wiele różnych kombinacji liczby posiłków i filmów, z których każda kosztuje 50 funtów. Wszystkie dostępne kombinacje nazywamy ograniczeniem budżetowym. Ograniczenie budżetowe wskazuje maksymalną ilość jednego dobra, które możemy kupić przy określonej nabywanej ilości drugiego dobra. Można zjeść więcej posiłków, ale kosztem mniejszej liczy filmów. Przy danym dochodzie ograniczenie budżetowe pokazuje, ile trzeba się wyrzec jednego dobra w zamian za dodatkową ilość drugiego dobra.(D. Begg 2003, s. 135) Teoria popytu opiera się na założeniu, że konsument, przy danym ograniczeniu budżetowym, stara się osiągnąć maksymalny możliwy poziom użyteczności (D. Begg 2003, s. 157)
Elastyczność ograniczenia budżetowego
Elastyczność ograniczenia budżetowego jest miarą, która określa, jak zmiana dochodu konsumenta wpływa na jego możliwości konsumpcyjne. Oblicza się ją jako procentową zmianę ilości dobra, jaką konsument może kupić w odpowiedzi na jednostkową zmianę dochodu. Wzór na obliczenie elastyczności ograniczenia budżetowego to:
Elastyczność ograniczenia budżetowego = (Procentowa zmiana ilości dobra) / (Procentowa zmiana dochodu)
Zmiana dochodu konsumenta ma bezpośredni wpływ na elastyczność ograniczenia budżetowego. Wzrost dochodu zwiększa elastyczność ograniczenia budżetowego, co oznacza, że konsument ma większe możliwości konsumpcyjne. Zmniejszenie dochodu powoduje natomiast spadek elastyczności ograniczenia budżetowego, co oznacza, że konsument ma mniejsze możliwości konsumpcyjne.
Na elastyczność ograniczenia budżetowego wpływa wiele czynników. Jednym z głównych czynników jest poziom dochodu konsumenta. Im wyższy dochód, tym większa elastyczność ograniczenia budżetowego. Inne czynniki to zmiany cen dóbr i usług, preferencje konsumenckie, dostępność kredytu i sytuacja gospodarcza.
Ograniczenie budżetowe a wybór konsumenta
Ograniczenie budżetowe jest jednym z głównych czynników, które wpływają na wybór konsumenta. Konsument musi dokonać wyboru, który dobra i usługi zakupić w ramach swojego ograniczonego budżetu. Ograniczenie budżetowe decyduje o tym, ile konsument może kupić i jakie produkty są dostępne dla niego. Konsument podejmuje decyzje dotyczące alokacji swojego budżetu na różne dobra i usługi na podstawie swoich preferencji i dostępności na rynku. Konsument analizuje ceny, jakość, potrzeby i preferencje, aby dokonać optymalnego wyboru. Na decyzje te mogą wpływać trendy społeczne, reklamy i promocje.
Optymalny wybór konsumencki to taki, który maksymalizuje satysfakcję konsumenta przy danym ograniczeniu budżetowym. Osiągnięcie optymalnego wyboru wymaga porównania kosztów i korzyści różnych opcji, aby znaleźć najbardziej korzystną kombinację dóbr i usług. Może to obejmować również uwzględnienie preferencji, jakości, trwałości i innych czynników.
Ograniczenie budżetowe wpływa na maksymalizację satysfakcji konsumenta poprzez narzucenie pewnych ograniczeń na wybór. Konsument musi dostosować swoje wydatki do swojego budżetu, co może prowadzić do kompromisów i wyboru mniej korzystnych opcji. Jednakże, poprzez dokładne analizowanie dostępnych opcji i wykorzystywanie elastyczności ograniczenia budżetowego, konsument może maksymalizować swoją satysfakcję.
Wybór konsumenta przy danym ograniczeniu budżetowym może być wpływany przez wiele czynników. Jednym z najważniejszych czynników jest cena dóbr i usług. Wyższe ceny mogą ograniczać wybór, podczas gdy niższe ceny mogą zwiększać dostępność i możliwości konsumpcyjne. Inne czynniki to preferencje konsumenckie, trendy społeczne, promocje, dostępność i jakość produktów.
Ograniczenie budżetowe a zmiany cen
Zmiana cen ma bezpośredni wpływ na ograniczenie budżetowe konsumenta. Wzrost cen powoduje, że konsument może kupić mniej dóbr i usług za ten sam budżet, co prowadzi do zmniejszenia ograniczenia budżetowego. Spadek cen z kolei zwiększa możliwości konsumpcyjne konsumenta i powiększa ograniczenie budżetowe.
Zmiana cen wpływa na możliwości konsumpcyjne konsumenta poprzez zmianę ilości dóbr i usług, które może kupić za ten sam budżet. Jeśli cena produktu wzrasta, to konsument może kupić mniej tego produktu lub musi zrezygnować z innych dóbr, aby móc sobie na niego pozwolić. Jeśli cena produktu spada, to konsument może kupić więcej tego produktu lub ma większe możliwości zakupu innych dóbr.
Krzywa ograniczenia budżetowego to graficzna reprezentacja wszystkich możliwych kombinacji dóbr i usług, które konsument może zakupić przy danym ograniczeniu budżetowym i cenach. Jest wyznaczana na podstawie budżetu konsumenta, cen dóbr i usług oraz ilości tych dóbr i usług, które konsument może kupić za swoje środki.
Zmiana cen wpływa na kształt krzywej ograniczenia budżetowego poprzez zmianę proporcji między różnymi dobrami i usługami. Jeśli cena jednego dobra wzrasta, to konsument musi zrezygnować z większej ilości tego dobra, aby móc kupić inne dobra. To powoduje zmianę nachylenia krzywej ograniczenia budżetowego. Spadek ceny jednego dobra zwiększa natomiast dostępność tego dobra i powoduje zmianę nachylenia krzywej w przeciwnym kierunku.
Zmiana cen może wpływać na decyzje konsumenckie poprzez zmianę dostępności i atrakcyjności różnych dóbr i usług. Jeśli cena jednego dobra wzrośnie, konsument może zdecydować się na zakup innych, tańszych dóbr. Jeśli cena jednego dobra spadnie, to konsument może zdecydować się na zakup większej ilości tego dobra lub na zakup innych dóbr, które wcześniej były poza jego zasięgiem. Zmiana cen może również wpływać na alokację budżetu, ponieważ konsument może przesunąć swoje wydatki z jednego dobra na inne w zależności od zmieniających się cen.
Bibliografia
- Begg D., Fisher S., Vernasca G., Dornbusch R. (2014), Ekonomia: Makroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
- Oyrzanowski B., Mikroekonomia, Wyd. Profesjonalnej Szkoły Biznesu, Kraków 1995 s. 241
Autor: Diana Stachoń
