Podział przedsiębiorstwa
| Podział przedsiębiorstwa |
|---|
| Polecane artykuły |
Podział przedsiębiorstwa to podział majątku oraz zobowiązań spółki. Istnieją dwie formy podziału wskazane w kodeksie spółek handlowych:
- podział
- wydzielenie
Pierwsza z nich oznacza, że podział następuje całej spółki, a części, które w jego wyniku powstaną mogą być traktowane jak nowo powstałe spółki. Wydzielenie zaś to wydzielenie określonej części majątku z całości przedsiębiorstwa, która może utworzyć nową spółkę [1].
W praktyce jest to nic innego niż rozdzielenie aktywów przedsiębiorstwa. Podział przedsiębiorstwa możemy zaliczyć do działań restrukturyzacyjnych. Bowiem czynności jej dotyczące można usystematyzować w następujące ogólne grupy [2]:
- połącznie podmiotów gospodarczych
- podział podmiotów gospodarczych
- podział
Działania restrukturyzacyjne są wyrazem wykonywania zaplanowanych strategii rozwoju podmiotu gospodarczego, która określa takie parametry jak: kierunek, sposób oraz tempo rozwoju całej spółki. Skupia się ona na maksymalizacji wartości dla akcjonariuszy, która może odbywać się jako rezygnacja z niektórych posiadanych aktywów w procesie dzielenia przedsiębiorstwa.
Przyczyny podziału przedsiębiorstwa
Do najpopularniejszych przyczyn decyzji o podziale przedsiębiorstwa zalicza się [3]:
- zmianę strategii
- zmianę zakresu działania
- brak efektywności
- złe dopasowanie zakresu działań
- deficyt funduszy
- regulacje prawne
- kwestie podatkowe
Warunki podziału
Część powstała w wyniku podziału, czy wydzielenia powinna [4]:
- być stworzona ze składników, które są w stanie w pełni samodzielnie podjąć działalność gospodarczą
- posiadać przypisanych pracowników do procesów
- mieć przypisane należności i zobowiązania
- zawierać tylko potrzebne aktywa
- posiadać możliwość przypisania wartości niematerialnych i prawnych do odpowiednich składników aktywów
Formy dokonania podziału
Możemy wyróżnić kilka najczęściej stosowanych form dokonywania podziału podmiotów gospodarczych [5] [6]:
- zamiana udziałów (split-off)- polega ona na wydzieleniu części ze spółki dzielonej i nadaniu jej samodzielności prawnej, jednak od zwykłego wydzielenia różni się tym, że akcjonariusze dostający udziały w nowo powstałym przedsiębiorstwie, muszą oddać udziały w spółce dzielonej, kształtuję się nowa struktura akcjonariatu w obydwu podmiotach
- odwrotność połączenia (split-up)- w miejsce przedsiębiorstwa dzielonego, które traci osobowość prawną, powstają inne, mniejsze spółki, które przejmują cały majątek, należności oraz zobowiązania dzielonego podmiotu gospodarczego
- sprzedaż (divestiture)- jest to sprzedaż danego obszaru podmiotu gospodarczego, która ma przynieść korzyści spółce
- wyodrębnienie kapitału (equity carve-out)- polega to na sprzedaży akcji spółki wydzielonej inwestorom zewnętrznym, przy stałym zachowaniu nadzoru nad nią przez podmiot podzielony
- dywizjonalizacja struktur organizacyjnych- jej istotą jest wydzielenie się samodzielnych jednostek z podmiotu gospodarczego, które z początku stanowią jednostki wykonawcze, ale z czasem stają się samodzielnymi spółkami posiadającymi osobowość prawną
Plan podziału jednostki gospodarczej
Podział spółek, według kodeksu spółek handlowych, może odbyć się tylko wśród spółek kapitałowych (spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, spółek akcyjnych). Kodeks nie reguluje podziału spółek osobowych, spółek w likwidacji, czy w upadłości.
Plan podziału spółek powinien podawać typ spółek powstałych, ich siedziby oraz firmy. Informuje on o proporcji wymiany udziałów lub akcji oraz dniu w którym te wymiany się uprawomocniają. Podaje korzyści jakie płynął dla członków organów podmiotów oraz prawa jakie im zostały przyznane.
Bardzo ważnym punktem w planie podziału jest opis składników majątku oraz sposób w jaki zostały one podzielone. Oprócz majątku powinny zostać opisane wszystkie posiadane koncesje, zezwolenia czy licencje. Ponadto do planu podziału dołącza się projekt ustawy o podziale, projekt zmian w umowie lub statucie podmiotu. Dodatkowo określenie wartości majątku spółki dzielonej oraz informację o stanie księgowym spółki. [7]
Bibliografia
- Garstka M., 2006, Restrukturyzacja przedsiębiorstwa. Podział przez wydzielenie., CeDeWu, Warszawa
- Kot M., Skonieczny J., 2010, Spin-off jako narzędzie komercjalizacji innowacji, Wrocław
- Luty P. Luty Z. Markisz M., 2017, Podział, łączenie i przekształcenie jednostek w świetle ustawy o rachunkowości i MSSF w aspekcie bilansowym i podatkowym, Stowarzyszenie księgowych w Polsce, Warszawa
- Makowiec M., 2012, Innowacyjność przedsiębiorstw typu spin-off/spin-out na przykładzie wybranych organizacji, Zeszyty naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin, nr 55
- Mozalewski M., 2010, Rodzaje i metody restrukturyzacji przedsiębiorstw, "Ruch prawniczy, ekonomiczny i socjologiczny", Poznań, zeszyt 2
- Nalepka A., 1998, Restrukturyzacja przedsiębiorstwa. Zakres, kierunki, metody, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków
- Tobolska A.,2006, Przestrzenne aspekty nowej organizacji i funkcjonowania przedsiębiorstw przemysłowych, "Przegląd geograficzny", Warszawa, Tom 78, Zeszyt 4
Przypisy
Autor: Aleksandra Bogdan
