Kasa chorych
| Kasa chorych |
|---|
| Polecane artykuły |
Kasa chorych-pojęcie to wywodzi się z języka niemieckiego i ma swoje źródło w słowie Krankenkasse (I. Jach-Męczekalska s. 233). Kasami chorych w ustawie nazywamy instytucje ubezpieczenia zdrowotnego przez które realizowane jest ubezpieczenie zdrowotne. Kasy chorych powstały w celu stworzenia powszechnego rynku usług medycznych, w których były one nabywcami tychże usług. Drugą stroną na tym rynku są dostawcy, którzy zawierają umowy z Kasami Chorych jako reprezentantami ubezpieczonych (M. Skawińska s. 69-73).
Charakterystyka kas chorych na przykładzie Niemiec
- Cechy kas chorych
- Posiadają osobowość prawną
- Charakteryzują się samorządnością
- Reprezentują osoby ubezpieczone
- Funkcje oraz zadania kas chorych
- Gromadzą środki finansowe i zarządzają nimi (opłacają koszty bezpośredniej opieki medycznej)
- Źródłem finanswoania są fundusze ubezpieczenia zdrowotnego deponowane zarówno przez pracownika, jak i pracodawcę
- Zawierają umowy ze świadczeniodawcami, wypłacają im należne sumy za udzielone świadczenia medyczne
- Zapewniają ubezpieczonym prawo wyboru świadczeniodawcy oraz Kasy
- Gwarantują ubezpieczonym szeroki zakres świadczeń zdrowotnych, których jakość oraz dostępność jest na bardzo wysokim poziomie (A. Zemke-Górecka, Art. 4 pkt 1-2 u. p. u. z., M. Skawinska s. 69-73).
Kasy chorych w Polsce
- II Rzeczpospolita
System służby zdrowia w Polsce w latach 1918-1945 opierał się na modelu Bismarckowskim. Charakteryzował się on obecnością trzech podmiotów: płatnika, czyli Kasy chorych, świadczeniodawcy i świadczeniobiorcy. Pierwszy raz Kasa Chorych została uchwalona zgodnie z dekretem z dnia 11.01.1919 r. podpisanym przez Józefa Piłsudskiego oraz Jędrzeja Moraczewskiego. Dekret ten jednak nie wszedł w życie, gdyż nie był zaakceptowany przez Sejm. Zastąpiła go ustawa z dnia 19 maja 1920 roku o obowiązkowym ubezpieczeniu na wypadek choroby(I. Jach-Męczekalska, s. 233-237). Zadaniem kas chorych byłą gwarancja finansowania opieki medycznej wszystkim ubezpieczonym. Gwarantowały one szeroki zakres świadczeń medycznych m.in. Pokrycie kosztów pomocy lekarskiej czy zasiłki w formie pieniężnej. System ten miał również wiele wad. Jedną z nich była ogromna różnica w zakresie otrzymywanej pomocy medycznej. W większych, dobrze rozwiniętych ekonomicznie miastach dostępność do niej była prostsza i szybsza niż w mniejszych miastach Polski. Działalność Kas Chorych byłą również związana z sytuacją ekonomiczną państwa. Pogarszająca się kondycja gospodarcza Państwa doprowadziła do ograniczenia ilości Kas Chorych. W latach trzydziestych w związku z nieodpowiednim zarządzaniem budżetem i składkami członków Kasy Chorych przezywały poważne kłopoty finansowe. Sytuacja ta wpłynęła na wynagrodzenie lekarzy, Kasy zaczęły oferować niższe stawki. Kryzys gospodarczy oraz inflacja w latach trzydziestych pokazała jak wiele niedoskonałości przede wszystkim finansowych i organizacyjnych posiada Kasa Chorych (I. Jach-Męczekalska, s. 233-237).
- Lata 1989-2003
Po 1989 roku zostały podjęte reformy, których celem była decentralizacja odpowiedzialności za funkcjonowanie i finansowanie sektora ochrony zdrowia (K. Wielicka s. 5-6). Od czasu uchwalenia w 1997 roku przez Sejm ustawy o powszechnych ubezpieczeniach społecznych, został wprowadzony system ubezpieczeniowy. Opierał się on na zaprzestaniu finasowaniu opieki medycznej z środków pieniężnych państwa, tak jak miało to miejsce w Polsce Ludowej. W 2000 roku nastąpiło usunięcie Krajowego Związku Kas Chorych, co spowodowało zintegrowanie świadczeń medycznych w całym państwie. W 2003 roku nastąpiło całkowite odejście od pojęcia Kas Chorych. Na mocy Ustawy z 23 stycznia 2003 roku powołano do życia Narodowy Fundusz Zdrowia (Art. 195 Ustawa z 23 stycznia 2003 roku o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia).
Zakres świadczeń
W Ustawie czytamy, iż Kasa chorych zapewnia dostęp do świadczeń dla osób ubezpieczonych. Kasy chorych oferowały różnoraką opiekę medyczną. W art. 31 został sprecyzowany zakres świadczeń na rzecz ubezpieczonych w kasie chorych pacjentów (I. Jach-Męczekalska, s. 239-243). Należały do nich m.in.:
- Badanie i porada lekarska
- Badanie diagnostyczne
- Leczenie (ambulatoryjne, w domu chorego, szpitalne)
- Rehabilitacja lecznicza
- Opieka nad kobietą w okresie ciąży, porodu i połogu i karmienia piersią niemowląt, opieka prenatalną nad płodem i opieka nad noworodkiem oraz wstępna ocenę stanu zdrowia i rozwoju niemowlęcia
- Opieka profilaktyczną
- Zaopatrzenie w leki i materiały medyczne
- Zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze oraz lecznicze środki techniczne
- Opiekę paliatywno-hospicyjną
- Świadczenia w środowisku nauczania i wychowania. (Art. 31 u. p. u. z.)
Bibliografia
- Jach-Męczekalska I. (2015) Organizacja Kas Chorych w II RzeczpospolitejHygeia 50.1 s. 233-237
- Jach-Męczekalska I. (2015) Zasady organizacji Kas Chorych w III Rzeczpospolitej Hygeia 50.1 s. 239-243
- Skawińska M. (2009)Analiza funkcjonowania systemów opieki zdrowotnej w wybranych krajach Unii Europejskiej (Na przykładzie Szwecji, Wielkiej Brytanii, Polski i Niemiec Studia Medyczne 13 s. 69-73
- Wielicka K. (2014) Zarys funkcjonowania systemów opieki zdrowotnej w wybranych krajach Unii Europejskiej Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie/Politechnika Śląska s. 5-6
- Zemke-Górecka A. (2010) Status prawny samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej i jego prywatyzacji Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa
- Ustawa z dnia 6 lutego 1997 roku o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym (Dz.U. 1997 nr 28 poz. 153)
- Ustawa z dnia 23 stycznia 2003 roku o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia (Dz.U. 2003 nr 45 poz. 391)
Autor: Sylwia Słowik
 |
Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu. |
