Unikanie opodatkowania

Z Encyklopedia Zarządzania
Wersja z dnia 11:39, 2 lis 2023 autorstwa Sw (dyskusja | edycje) (Czyszczenie tekstu)
Unikanie opodatkowania
Polecane artykuły

Unikanie podatków jest tak stare jak same podatki. Polega na sztucznej redukcji odpowiedzialności podatkowej do takiego poziomu, gdzie są one najniższe. Wiąże się z tym zaniżanie dochodu publicznego. Zjawisko to różni się od siebie w różnych krajach w zależności od obowiązującego w danym państwie prawa podatkowego. Ciężko jest odróżnić legalne, a nielegalne unikanie płacenia podatków dlatego zostały sformułowane cztery podstawowe kryteria mające być pomocne w tym względzie:

  • rozmiary korzyści osiągniętych poprzez uchylanie się od opodatkowania,
  • fikcyjnych charakter działalności,
  • przyczyny działalności,
  • ocena odpowiednich władz.

Często gdy w "grę" wchodzą duże pieniądze mamy do czynienia z profesjonalnym doradztwem. W związku z tym w wielu krajach trwa nieustanna walka pomiędzy osobami unikającymi płacenia podatków a organami odpowiedzialnymi za ich ściąganie. A więc ustawodawstwo musi być tak skonstruowane, aby z jednej strony umożliwiało walkę z tym procederem, a z drugiej strony nie wyrządziło szkód wśród osób rzetelnie wywiązujących się ze swoich zobowiązań podatkowych.

TL;DR

Artykuł omawia różnice między unikaniem a uchylaniem się od opodatkowania. Unikanie polega na zmniejszaniu odpowiedzialności podatkowej w legalny sposób, wykorzystując przepisy podatkowe. Uchylanie się od opodatkowania to natomiast unikanie zapłaty podatku poprzez oszustwa i ukrywanie informacji. W artykule przedstawione są metody unikania opodatkowania, takie jak wykorzystanie przepisów podatkowych, przywileje podatkowe dla inwestorów lub umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Weryfikacja uniknięcia opodatkowania jest dokonywana na podstawie klauzuli zawartej w ustawie o Ordynacji podatkowej. Klauzula określa kryteria oceny, czy unikanie opodatkowania było sztuczne. Artykuł podkreśla, że unikanie podatków może być zarówno legalne, jak i nieetyczne, w zależności od wykorzystanych metod i intencji podatnika.

Unikanie opodatkowania a uchylanie się od opodatkowania

Uchylanie się od opodatkowania to uchylanie się przed zapłaceniem kwoty podatku wynikającej z prawa podatkowego. W przypadku unikania opodatkowania podatnik dąży do uniknięcia powstania obowiązku podatkowego, wykorzystując przy tym swoją znajomość prawa. Działanie to nie jest niezgodne z prawem. Często jednak jest stosowane poprzez zatajenia informacji księgowych, co jest oszustwem. Jeśli chodzi o uchylanie się od opodatkowania to celem jest całkowita likwidacja obowiązku podatkowego, poprzez ukrywanie obowiązku podatkowego przed organem podatkowym. [1]

Metody służące unikaniu opodatkowania

Oczywiście istnieje wiele środków służących unikaniu opodatkowania, ale za zasadne uważa się wyróżnienie trzech podstawowych:

  • wykorzystanie istniejącego prawa podatkowego, które celowo zwalnia od podatku określone dochody,
  • wykorzystanie innych przepisów, dzięki którym inwestorzy działający w określonych branżach gospodarki otrzymują pewne przywileje podatkowe,
  • wykorzystanie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania (treaty shopping).

Jeśli chodzi o dwie pierwsze metody to można ich dokonać poprzez np.:

  • wykorzystanie dywidend, dzięki czemu dochód zamieniany jest w kapitał,
  • wykorzystanie możliwości przekazania dochodu lub aktywów w ręce osoby, która jest zwolniona od podatku lub ma go ograniczonego,
  • gromadzenie kapitału w formie pożyczek,
  • płacenie za usługi i towary w formie pożyczek.

Najlepszym sposobem unikania podatków we własnym kraju wydaje się przeniesienie działalności lub kapitału do innego kraju- raju podatkowego, dzięki czemu władze podatkowe nie mają o nich żadnych informacji.

Weryfikacja uniknięcia opodatkowania

Ustawa o Ordynacji podatkowej zawiera klauzulę o uniknięciu opodatkowania. Klauzula ta mówi, że "Szef Krajowej Administracji Skarbowej przy ocenie sposobu działania i weryfikacji czy był on sztuczny, czyli gdyby kierował się celem innym niż osiągnięcie korzyści, bierze pod uwagę występowanie:

  • Nieuzasadnionego dzielenia operacji
  • Angażowania podmiotów pośredniczących mimo braku uzasadnienia ekonomicznego lub gospodarczego
  • Czynników mające doprowadzić do uzyskania stanu identycznego lub zbliżonego do stanu istniejącego przed dokonaniem czynności
  • Elementów wzajemnie się znoszących lub kompensujących
  • Ryzyka ekonomicznego lub gospodarczego przewyższającego spodziewane korzyści inne niż podatkowe w takim stopniu, że należy uznać, że działający rozsądnie podmiot nie wybrałby tego sposobu działania" [2]

Klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania nie stosuje się

  • "Jeżeli korzyść podatkowa lub suma korzyści podatkowych zyskanych przez podmiot z tytułu czynności w okresie rozliczeniowym jest mniejsza niż 100000 zł, a w przypadku podatków, które nie są rozliczane okresowo - jeżeli korzyść podatkowa z tytułu czynności nie przekracza 100000 zł
  • W przypadku podmiotu, który pozyskał opinię zabezpieczającą - w zakresie objętym opinią, do dnia doręczenia uchylenia lub zmiany opinii zabezpieczającej
  • Do podmiotu, którego wniosek o wydanie opinii zabezpieczającej nie został załatwiony w terminie
  • Do podatku od towarów i usług oraz do opłat i niepodatkowych należności budżetowych
  • W przypadku gdy zastosowanie innych przepisów prawa podatkowego pozwala na przeciwdziałanie unikaniu opodatkowania" [3]

Podsumowanie

Unikanie podatków rodzi nieprzyjemne skojarzenia, a mianowicie uważane jest za zachowanie nieetyczne i nierespektujące prawo. Jednak termin ten powinien mieć bardziej neutralnych charakter, gdyż z jednej strony unikanie opodatkowania może mieć miejsce w ramach litery prawa, a z drugiej strony być jednocześnie niezgodne z duchem prawa.

Przypisy

  1. ↑ Żabska M. (2013)
  2. ↑ Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa
  3. ↑ Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa

Bibliografia


Autor: Beata Chryczyk, Natalia Papiernik

Uwaga.png

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych.

Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.


Źródło: „https://mfiles.pl/pl/index.php?title=Unikanie_opodatkowania&oldid=156219”