Listy zastawne

Listy zastawne
Polecane artykuły
List hipoteczny Papiery dłużne Deponent Instrumenty rynku pieniężnego Obligacje skarbowe Prawo dewizowe Emisja obligacji Konto bankowe Depozyt

Listy zastawne są papierami wartościowymi emitowanymi przez banki hipoteczne w celu refinansowania ich działalności. Podobnie jak inne papiery wartościowe mogą być imienne lub na okaziciela. List zastawny to narzędzie ułatwiające pozyskiwanie środków pieniężnych służących finansowaniu długoterminowemu, zabezpieczone nieruchomością (hipoteką), która gwarantuje spłatę kredytu.

Dzieli się je na dwie zasadnicze grupy:

• hipoteczne listy zastawne
• publiczne listy zastawne

Hipoteczne i publiczne listy zastawne

• Hipoteczne listy zastawne

Za pomocą hipotecznych listów zastawnych banki mogą refinansować kredyty zabezpieczone hipoteką i wierzytelności nabyte od innych banków zabezpieczone hipoteką. Wartość takiego refinansowania nie może przekroczyć 60% bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości a łączna nominalna wartość listów zastawnych znajdujących się w obrocie nie może przekroczyć 40 krotności funduszy własnych banku.

List zastawny jest zobowiązaniem banku hipotecznego do wykonania pewnych czynności (świadczeń) względem osoby uprawnionej, które polegają m.in. na wykupieniu tych listów a także wypłacie odsetek w ustalonych wcześniej terminach. Ten rodzaj listu zastawnego może być tylko i wyłącznie emitowany przez bank hipoteczny. Jest on nominowany zgodnie z przepisami polskiego prawa dewizowego. Wierzytelność, która jest obciążona hipoteką oraz której użytkowanie nie jest czynnością trwałą nie może być podstawą emisji hipotecznych listów zastawnych.

• Publiczne listy zastawne

Podstawę emisji publicznych listów zastawnych stanowią kredyty zabezpieczone do pełnej wysokości wraz odsetkami gwarancjami lub poręczeniem Skarbu Państwa, NBP, Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju lub Banku Światowego.

Ten rodzaj listów zastawnych jest emitowany na podstawie wierzytelności z tytułu kredytów:

1. W których kapitał oraz odsetki są zabezpieczone przez poręczenie albo gwarancję "jednostek samorządu terytorialnego, Skarbu Państwa, Narodowego Banku Polskiego, rządów lub banków centralnych państw członków UE, Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju lub Europejskiego Banku Centralnego"
2. udzielonych powyższym podmiotom

Zasady emisji i obrotu

Szczegółowe zasady emisji i obrotu nimi reguluje ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o listach zastawnych i bankach hipotecznych.

List zastawny musi zawierać następujące elementy:

• " nazwę "hipoteczny list zastawny",
• wskazanie podstawy prawnej emisji,
• nazwę (firmę) banku hipotecznego będącego emitentem oraz jego siedzibę,
• serię i numer hipotecznego listu zastawnego,
• oznaczenie wartości nominalnej oraz datę, od której nalicza się oprocentowanie, i wysokość oprocentowania, a także terminy wypłaty odsetek, termin wykupu hipotecznego listu zastawnego, miejsce płatności oraz warunki wykupu,
• w przypadku gdy termin wykupu jest dłuższy niż 5 lat - informację, że po upływie 5 lat od dnia emisji bank hipoteczny może dokonać jego umorzenia przed terminem wykupu, oraz informację o warunkach wykupu,
• informację, że uprawnionemu z hipotecznego listu zastawnego nie przysługuje prawo wcześniejszego niż w określonym terminie przedstawienia go do wykupu,
• miejsce i datę wystawienia hipotecznego listu zastawnego,
• podpisy osób uprawnionych do zaciągania zobowiązań w imieniu banku hipotecznego oraz podpis powiernika; podpisy te mogą być odtwarzane sposobem mechanicznym."

Geneza

Listy zastawne wywodzą się z niemieckiego systemu bankowego. Jednak dzięki swojej wysokiej jakości - niemal zetowe ryzyko inwestycji. zyskały popularność w wielu krajach.

Bibliografia

• Dżuryk A. (2017). List zastawny a stabilność polskiego systemu finansowego, Publikacja Europejskiego Kongresu Finansowego, Sopot
• Jaworski W. Zawadzka Z. (red.), (2001). Bankowość Podręcznik Akademicki, Poltext, Warszawa
• Kanigowski K. (2001). Bank Hipoteczny a Rynek Nieruchomości, Twingger, Warszawa
• Rola listów zastawnych we współczesnej bankowości hipotecznej.Lis P., Szelągowska A. (red.) (2010). Współczesna bankowość hipoteczna, Wydawnictwo CeDeWu, Warszawa
• Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o listach zastawnych i bankach hipotecznych - Dz.U. 1997 nr 140 poz. 940

Autor: Jakub Kowalewski, Justyna Kurzawa

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.