Foresight strategiczny

Foresight strategiczny
Polecane artykuły
Analiza scenariuszy Metoda scenariuszy Analiza SWOT Absorpcja Definicja controllingu Identyfikacja i ocena zagrożeń i szans Zarządzanie strategiczne Ewaluacja projektu Badania marketingowe

Termin Foresight Strategiczny pochodzi z języka angielskiego i często tłumaczony jest jako "przewidywanie strategiczne". W praktyce jednak, termin ten określa znacznie bardziej skomplikowane zjawisko. Foresight strategiczny to w skrótowym ujęciu możliwość przewidywania i oceniania przyszłych zdarzeń w okresie długo lub średnioterminowym. Dalszym etapem procesu jest układanie strategii w celu unikania niebezpieczeństw oraz wykorzystywania szans w przyszłości. Foresight stosowany jest najczęściej jako źródło diagnoz istotnych problemów społecznych i gospodarczych na przestrzeni czasu oraz jako instrument prognozowania i podejmowania decyzji zarówno przez rząd, biznes oraz instytucje sfery publicznej.

Obecnie Foresight jest procesem mocno powiązany z polityką techniczną, innowacyjną oraz naukową kraju. Proces ten ma znaczący wpływ na kształtowanie oraz realizację polityki danego państwa. Niejednokrotnie foresight jak również jego wyniki wykorzystywane są jako sposób rozwoju w społeczeństwie kultury w aspekcie myślenia o przyszłości. Skupiając w dyskusji przedstawicieli władzy publicznej, przemysłu, organizacji pozarządowych, organizacji badawczych oraz społeczeństwa staje się jednym z głównych narzędzi planowania przyszłości. Poprzez panelowe dyskusje, warsztaty celowe, metody Delphi, scenariuszy rozwoju dziedzin i seminariów przekazywane są informacje o nowych tendencjach rozwojowych. Istotą foresightu jest wskazanie alternatywnych ścieżek rozwoju, a nie tylko tej, która wynika z ekstrapolacji aktualnych trendów i uwarunkowań.

Obieraniu strategicznych kierunków rozwoju badań i technologii mają na celu przysporzenie jak największych korzyści ekonomicznych i społecznych w gospodarce. Uczestniczący podczas projektowania Foresightu ustalają kierunki badań tworząc wizję przyszłych zamierzeń i osiągnięć.W efekcie Foresight jest procesem, który ma na celu przedstawienie możliwości myślenia społeczeństwa o przyszłości.

"Futuring" i "Planning"

Termin Foresight rozróżnia dwie kategorie. Pierwszą z nich jest Futuring. Jest to sztuka identyfikowania i oceniania możliwych przyszłych zdarzeń. Jest to termin bardzo rozległy i zorientowany wyłącznie na przyszłość. Planning natomiast, jest to przygotowywanie planów, zbioru wstępnych decyzji co do przyszłości. W swej strukturze mogą one zawierać identyfikację celów a także strategie jak je osiągnąć. Zasadniczą różnicą pomiędzy tymi terminami jest to, iż Planning jest skupiony na podejmowaniu natychmiastowych decyzji o postępowaniu. Futuring skupia się natomiast na przyszłości oraz na rozumieniu możliwych celów oraz strategii.

Elementy procesu

• Dyskusja panelowa
• Analiza SWOT i Analiza ograniczeń
• Badanie metodą Delphi
• Analiza krzyżowa wpływów
• Analiza scenariuszy
• Analiza PEST (Polityczno-Ekonomiczno-Społeczno-Technologiczna)
• Sponsoring

Użyteczność Foresightu Strategicznego

Foresight odgrywa coraz to większą rolę w dzisiejszym społeczeństwie oraz polityce naukowej. Wykorzystanie foresightu zwiększa prawdopodobieństwo wyboru właściwego kierunku działań. Użyteczność procesu potwierdzić można wieloma argumentami. Pierwszy z nich mówi o tym, iż dzięki programowi możliwe jest przewidywanie rozwoju wschodzących technologii, które zwykle nie są uwzględnione podczas modelowania komputerowego. Pełniejsze również jest uwzględnienie wpływu całego zdarzenia na społeczeństwo, środowisko i gospodarkę.Kolejnym faktem przemawiającym za Foresightem jest minimalizacja subiektywnej oceny poprzez uwzględnienie opinii dużej, różnorodnej grupy ekspertów z całej Europy. Ostatecznie Foresight jest narzędziem przydatnym w podejmowaniu decyzji oraz preferowanych mechanizmach wsparcia dla polityki naukowej, technicznej i innowacyjnej państwa. Stosowany w możliwe jak najwęższym zakresie daje pożądane, dokładne informacje o danym obszarze.

Bibliografia

• Bootz, J. P. (2010). Strategic foresight and organizational learning: A survey and critical analysis. Technological forecasting and social change, 77(9), 1588-1594
• Costanzo, L. A. (2004). Strategic foresight in a high-speed environment. Futures, 36(2), 219-235
• Heger, T., & Rohrbeck, R. (2012). Strategic foresight for collaborative exploration of new business fields. Technological Forecasting and Social Change, 79(5), 819-831
• Kaleta A., Moszkowicz K., Plan Operacyjny Foresight, Politechnika Rzeszowska, Rzeszów 2006
• Kurzydłowski K., Broszura Narodowego Programu Foresight, 2007
• Mietzner, D., & Reger, G. (2005). Advantages and disadvantages of scenario approaches for strategic foresight. International Journal of Technology Intelligence and Planning, 1(2), 220-239
• Nowicka I., Optimum: Studia Ekonomiczne, 2005, nr 2
• Slaughter, R. A. (1997). Developing and applying strategic foresight. ABN Report, 5(10), 13-27

Autor: Agnieszka Litewka