Kody zawodów

Kody zawodów
Polecane artykuły
Szkoła zawodowa Klasyfikacja zawodów i specjalności Klasyfikacja zawodów Kurs zawodowy Test predyspozycji zawodowych Praktyka zawodowa Test kompetencji International Project Management Association Polska Lekarz medycyny pracy

Kody zawodów (inaczej klasyfikacji zawodów) - proces kodyfikacji polegający na przyporządkowaniu sześciocyfrowego kodu do odpowiadającemu mu stanowiska pracy, znajdującego się w pięciopoziomowym zbiorze zawodów istniejących na rynku pracy - Klasyfikacji Zawodów i Specjalności. Kodyfikacja oparta jest na standardzie ISCO, pozwalając na międzynarodowe ujednolicenie systemu.

Metoda kodowania zawodów

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 2010 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania, klasyfikuje się je w podziale na cztery grupy:

• wielką;
• dużą;
• średnią;
• elementarną.

Odpowiednio dla każdej następnej grupy (zaczynając od wielkiej) dodaje się towarzyszącą liczbę, która spajana jest z poprzedzającym ją numerem grupy wyższego rzędu. Wraz ze wzrostem liczebności przypadających dla nich liczb, wzrasta ich szczegółowość, przykładowo:

• Specjaliści - 2;
• Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych - 21;
• Fizycy, chemicy i specjaliści nauk o ziemi - 211;
• Fizycy i astronomowie - 2111.

Poziomy kompetencji zawodów

Zawody usystematyzowane są według poziomów kształcenia zdefiniowanych w Międzynarodowej Standardowej Klasyfikacji Edukacji (ISCED 2011) oraz poziomów kompetencji zgodnych z ISCO-08:

• Pierwszy poziom kompetencji uwzględnia podstawowe kwalifikacje, które pozwalają na wykonywanie prostych prac manualnych i fizycznych. Często do zawodów z tej grupy potrzebna jest wytrzymałość fizyczna, rzadziej umiejętności umysłowe (liczenie, czytanie, pisanie, ). Poziom ten koreluje wykształceniem, które można zdobyć kończąc szkołę podstawową.

Przypadająca grupa:

• pracownicy wykonujący prace proste, np. 931201 - Grabarz.

• Drugi poziom kompetencji uwzględnia konieczność posiadania umiejętności z zakresu liczenia, czytania i pisania na wysokim poziomie ich znajomości, pozwalającym m.in. na zaznajomienie się ze wskazówkami BHP oraz na komunikację międzyludzką. Kompetencje w tym zakresie uzyskuje się po ukończeniu gimnazjum oraz szeroko pojętej szkoły średniej.

Przypadające grupy:

• robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy, np. 711204 - Murarz-tynkarz;
• rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy, np. 622101 - Hodowca ryb;
• operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń, np. 741201 - Elektromechanik;
• pracownicy usług i sprzedawcy, np. 513101 - Kelner;
• pracownicy biurowi, np. 412001 - Sekretarka;
• siły zbrojne, np. 031101 - Żołnierz szeregowy.

• Trzeci poziom kompetencji wymaga umiejętności i orientacji z zakresu nauk technicznych oraz praktycznych w określonej tematyce działalności. Umiejętności z tego zakresu wiedzy zdobywane są w szkołach policealnych/pomaturalnych, technikach, a także szkołach artystycznych.

Przypadające grupy:

• technicy i inny średni personel, np. 311909 - Technik automatyk;
• pracownicy usług i sprzedawcy, np. 516407 - Zoopsycholog;
• pracownicy biurowi, np. 421107 - Skarbnik bankowy;
• przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy, np. 143117 - Kierownik szkoły tańca;
• siły zbrojne, np. 021101 - Podoficer sił zbrojnych.

• Czwarty poziom kompetencji - skupia zadania i zagadnienia związane z rozwiązywaniem problemów oraz podejmowaniem decyzji na podstawie merytorycznej i teoretycznej wiedzy w określonej specjalności. Niezbędne kompetencje w tym zakresie dotyczą umiejętności zarazem miękkich (np. zdolności interpersonalne), jak i specjalistycznej wiedzy pozyskanej dzięki uzyskaniu wykształcenia wyższego I/II stopnia oraz studiów podyplomowych.

Przypadające grupy:

• specjaliści, np. 221217 - Lekarz diabetolog;
• przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy, np. 111201 - Wyższy urzędnik państwowy;
• siły zbrojne, np. 011101 - Oficer sił zbrojnych.

Bibliografia

• Gruza M. Hordyjewicz T. (2014), Klasyfikacja zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy. Tworzenie i stosowanie., Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa.
• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 2010 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (2010), Dz. U. 2010 nr 82 poz. 537.
• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 listopada 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (2012), Dz. U. 2012 poz. 1268.
• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 listopada 2016 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (2016), Dz. U. 2016 poz. 1876.

Autor: Tomasz Grzyb

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.