Kwota zmniejszająca podatek

Kwota zmniejszająca podatek to kwota, o którą podatnik może pomniejszyć wyliczony podatek dochodowy należny Urzędowi skarbowemu, uzależniony od uzyskanego w danym roku dochodu i obowiązującej w danym roku podatkowym kwoty wolnej od podatku dochodowego.

Możliwość i zasady stosowania kwoty zmniejszającej podatek określa art.27 ust.1 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zmiana postaci kwoty zmniejszającej podatek po roku 2016

Do 2016 roku kwota wolna od podatku wynosiła 3091,00 zł, a kwota będąca zwrotem podatku była stała i wynosiła 556,02 zł. Na mocy Ustawy z dnia 29 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw z dniem 1 lipca 2017 zaczęły obowiązywać nowe przepisy, zmieniając wartość kwoty zmniejszającej podatek i częściowo uzależniając ją od ustalonych kwot dochodu uzyskiwanych przez podatników. Od tego czasu kwotę zmniejszającą podatek oblicza się według progresywnej skali podatkowej.

Zmiana przepisów była konsekwencją wyroku Trybunału Konstytucyjnego , zgodnie z którym przepis określający poziom minimum podatkowego: w zakresie, w jakim nie przewiduje mechanizmu korygowania kwoty zmniejszającej podatek, gwarantującego co najmniej minimum egzystencji, jest niezgodny z art. 2 i art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Wyrok zainicjowany był wnioskiem ze strony Rzecznika Praw Obywatelskich, w którym zasugerował potrzebę weryfikacji założenia, według którego podatnik przekraczający kwotę wolną od opodatkowania , może zaspokoić podstawowe potrzeby życiowe i ponieść ciężar publiczny w postaci uiszczenia podatku. Rzecznik Praw Obywatelskich uzasadniając swój wniosek, odwołał się do określonej w art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej zasady podatkowej, twierdząc że obowiązek podatkowy powinien odnosić się do zdolności ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych przez obywateli, a stałakwota zmniejszająca podatek nie spełnia tego warunku.

Obecna postać kwoty zmniejszającej podatek(2020)

Ustawa z dnia 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne wprowadziła art. 27 ust. 1c i 1d, zobowiązujące ministra finansów m.in. do corocznej weryfikacji kwoty zmniejszającej podatek.

Obecnie (2020) skala progresywna do obliczania kwoty zmniejszającej podatek prezentuje się następująco:

• 1360 zł – dla podstawy obliczenia podatku nieprzekraczającej kwoty 8000 zł,
• 1360 zł pomniejszone o kwotę obliczoną według wzoru: 834 zł 88 gr × (podstawa obliczenia podatku – 8000 zł) ÷ 5000 zł – dla podstawy obliczenia podatku wyższej od 8000 zł i nieprzekraczającej kwoty 13 000 zł,
• 525 zł 12 gr – dla podstawy obliczenia podatku wyższej od 13 000 zł i nieprzekraczającej kwoty 85 528 zł,
• 525 zł 12 gr pomniejszone o kwotę obliczoną według wzoru: 525 zł 12 gr × (podstawa obliczenia podatku – 85 528 zł) ÷ 41 472 zł – dla podstawy obliczenia podatku wyższej od 85 528 zł i nieprzekraczającej kwoty 127 000 zł.

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.

Bibliografia

• Flis M. (2019), Kwota wolna od podatku jako anachronizm polskiego systemu podatkowego, "Doradztwo podatkowe - Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych", nr 11, s. 15-17
• Wasilewski J., Werner A., Kimla K., Kostrzewa A. (2018), Kwota wolna od opodatkowania a sprawiedliwość podatkowa, "Edukacja Ekonomistów i Menadżerów: problemy,innowacje,projekty.", nr 3(49), s. 187-199
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483
• Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, Dz.U. 1991 Nr 80 poz. 350
• Ustawa z dnia 29 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. poz. 1926
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 28 października 2015, sygn. akt K 21/14
• Ustawa z dnia 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, Dz.U. 2017 poz. 2175

Autor: Szymon Gregorczyk