Case study

Case study (studium przypadku, analiza przypadku) to metoda badawcza zawierająca szeroki opis danego zjawiska, mająca na celu jego pogłębioną analizę i ocenę. Jest to jakościowe badanie, które może dotyczyć wielu dyscyplin naukowych. Poprzez wykorzystanie wielu technik gromadzenia oraz analizy danych pozwala ono rozwiązywać problemy naukowe i praktyczne.

Metoda ta może być stosowana, aby odtworzyć przebieg danego zjawiska, w celu przedstawienia uwarunkowań oraz czynników, które je kształtują - mówimy wtedy o ujęciu wąskim. W przypadku ujęcia szerokiego mamy do czynienia z poszerzeniem wiedzy na temat zjawiska, które nie jest do końca zdefiniowane.

TL;DR

Metoda case study to badanie jakościowe, które pozwala na analizę i ocenę danego zjawiska. Może być stosowana w wielu dziedzinach nauki, takich jak medycyna, pedagogika, psychologia czy ekonomia. Studium przypadku może dotyczyć jednostki, grupy lub organizacji. Proces tworzenia case study obejmuje projektowanie, zbieranie i analizę danych oraz wnioskowanie. Źródła danych mogą obejmować dokumenty, materiały archiwalne, wywiady, obserwacje i przedmioty fizyczne. Metoda case study ma wiele zalet, takich jak możliwość zebrania dużej ilości danych i zrozumienie problemów, a także nauka praktycznego wykorzystania zdobytej wiedzy. Jednakże, może również wystąpić wiele ograniczeń, takich jak błędy w interpretacji danych lub brak otwartości badanych osób.

Rozwój metody case study

Metody case study zaczęto używać na przełomie XIX i XX wieku w Stanach Zjednoczonych. To właśnie wtedy powstawały pierwsze chicagowskie szkoły biznesu. Studium przypadku pojawiło się w dydaktyce w Harvard Business School i z czasem zyskiwało coraz większą popularność oraz było rozpowszechniane w innych szkołach. Obecnie możemy zauważyć spory rozwój metodologii badań jakościowych, co powoduje coraz częstsze używanie omawianej metody w bardzo wielu dziedzinach.

Obszary wykorzystania case study

Omawianą metodę badawczą może dotyczyć zarówno jednostki, jak i grupy czy organizacji. Analiza często wykorzystywana jest w medycynie, pedagogice lub psychologii - brana pod uwagę jest wtedy jednostka cierpiąca na jakieś zaburzenie, bądź odmienna na tle społeczności. Po dokładnym przeanalizowaniu przypadku można podjąć pewne działania terapeutyczne. Badanie przypadków skrajnych pomaga także w poszerzeniu wiedzy w danych obszarach nauki. Case study stosuje się też w dziedzinie nauk ekonomicznych. Może ono wtedy dotyczyć opisu sukcesu bądź porażki przedsiębiorstwa czy instytucji. Badane są wszelkie czynniki na to wpływające, poznawany jest cały proces. Efekty analizy można później przełożyć na rozwiązania dla innych obiektów działających w podobnych warunkach oraz o podobnej strukturze organizacyjnej. Studium przypadku prowadzone jest także w celu budowania nowych teorii. Wtedy konieczne jest przełamanie dotychczasowych schematów oraz wniesienie nowego spojrzenia na dane zagadnienie. Efektem powinny być wyniki, które mają zastosowanie w szerszym i bardziej ogólnym kontekście.

Etapy działania

Aby case study było odpowiednio przeprowadzone, proces jego tworzenia musi być etapowy, z czego każdy z nich musi być powiązany z poprzednim lub z niego wynikać. Przebieg studium można podzielić na trzy ogólne etapy:

• Projektowanie - przygotowanie się do przeprowadzenia danego badania, opracowanie protokołu zawierającego m.in. cel i zakres badania, kwestionariusz z pytaniami oraz wybór przedmiotu badania i zgromadzenie na jego temat wstępnych informacji.
• Zbieranie i analiza danych - zebranie z możliwych źródeł informacji o badanym przedmiocie oraz stworzenie o nim bazy danych.
• Wnioskowanie - analiza zgromadzonych danych, ich usystematyzowanie, wyciągnięcie wniosków oraz wykorzystanie ich do określonego celu zawartego w projekcie badania.

Źródła gromadzenia danych

Do głównych źródeł pozyskiwania danych do analizy zaliczamy:

• Dokumenty,
• Materiały archiwalne,
• Wywiady,
• Obserwacje bezpośrednie,
• Obserwacje uczestniczące,
• Przedmioty fizyczne.

Wady i zalety

Metoda case study ma wiele zalet, w zależności od obszaru jej wykorzystania. Możliwość zebrania bardzo dużej ilości danych i informacji, dzięki różnorodnym narzędziom sprawia, że łatwiej jest opisać i zrozumieć nieznane jeszcze problemy. Dzięki niej można też poznać badaną sytuację lub problem w szerokiej perspektywie. Pozwala ujrzeć różne reakcje na jeden bodziec - pomaga to w rozwiązywaniu problemów w podobnych sytuacjach, a także reakcje na pojawienie się analogicznych. Wykorzystywana w dydaktyce uczy wykorzystywania zdobytej wiedzy również w praktyce. Studium przypadku ma też pewne ograniczenia. W jego trakcie mogą wystąpić takie błędy, jak brak otwartości osób badanych, ich neutralność lub niska komunikatywność. Może wystąpić też błędna interpretacja uzyskanych informacji. Za mała skala prowadzonych badań wiążę się z błędem w doborze próby, czego konsekwencją jest zbyt wąski zakres podmiotowy - za mało przypadków, aby uzyskać realistyczne wyniki.

Case study — artykuły polecane

Badanie pilotażowe — Metoda pomiarowa — Problem badawczy — Badania podstawowe — Jakościowe techniki oceny zagrożeń i szans — Pytanie badawcze — Badania marketingowe — Metoda badawcza — Badania jakościowe

Bibliografia

• Głowacka E. (1986), Metoda case study w badaniach i dydaktyce bibliotekoznawstwa i informacji naukowej, Przegląd biblioteczny, nr 1
• Grzegorczyk W. (red.) (2015), Wybrane problemy zarządzania i finansów, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź
• Kożuch A., Marzec I. (2014), Studium przypadku jako strategia badawcza w naukach społecznych, Zeszyty Naukowe WSOWL, Nr 2 (172)
• Mielcarek P. (2014), Metoda case study w rozwoju teorii naukowych, Organizacja i kierowanie, nr 1 (161)

Autor: Agnieszka Bodziony