Frank Bunker Gilbreth

Frank Bunker Gilbreth urodził się 7 lipca 1868 roku w Fairfield, Maine w USA. Jest jednym z przedstawicieli nurtu Industrial Engineering, natomiast swoją karierę rozpoczynał w budownictwie jako czeladnik murarski i stąd też jego pierwsze obserwacje i badania dotyczyły usprawnienia organizacyjnego pracy murarzy. Zmarł 14 czerwca 1924 roku w Montclair, New Jersey w wieku 55 lat.

TL;DR

Frank Bunker Gilbreth był przedstawicielem nurtu Industrial Engineering. Wraz z żoną opracowali metodę badania ruchów roboczych. Opracowali też klasyfikację ruchów elementarnych oraz zajął się zagadnieniami szkolenia pracowników i motywacji do pracy. Przeprowadzili również analizę zmęczenia przemysłowego. Gilbreth był autorem kilku publikacji w dziedzinie zarządzania. Zmarł w wieku 55 lat.

Życie prywatne

Dzieciństwo

F.B. Gilbreth był jednym z trójki dzieci Johna Hirama Gilbretha i Marthy Bunker Gilbreth. Jego matka była nauczycielką, a ojciec posiadał sklep z narzędziami. W wieku 3 lat został osierocony przez tatę, który nagle zmarł na zapalenie płuc. Rodzina przeprowadziła się do Bostonu, gdzie Martha Gilbreth otworzyła szkołę z internatem, gdyż nie była w stanie sama utrzymać rodziny z nauczycielskiej pensji. Gilbreth nie uczył się zbyt dobrze. W pewnym momencie edukacji matka przekonała go nawet do nauki w domu. Zmieniło się to dopiero, gdy poszedł do szkoły średniej. Zainteresował się wtedy naukami ścisłymi i matematyką. Przystąpił nawet do wstępnych egzaminów na Massachusetts Institute of Technology, jednak postanowił pójść do pracy, by wesprzeć finansowo rodzinę. (Lancaster J., 2004, s. 75-77)

Małżeństwo

Gilbreth poślubił Lillian Evelyn Moller 19 października 1904 w Oakland w stanie Kalifornia, która z wykształcenia była psychologiem.

Dzieci

Para doczekała się trzynastki pociech, iestety jedno z nich zmarło jeszcz przez przyjściem na świat (Lancaster J., 2004, s. 164)

Śmierć

Gilbreth zmarł na atak serca 14 czerwca 1924 roku w wieku 55 lat.. Jego żona żyła jako wdowa jeszcze przez 48 lat (Lancaster J., 2004, s. 267)

Praca naukowa

Wraz z małżonką Lilian Moller Gilbreth, opracowali metodę badania przebiegu i czasu trwania ruchów roboczych. Początkowo zastosowali metodę cyklograficzną. Polegała ona na tym, iż robotnikowi przyczepiano niewielkie żaróweczki połączone ze źródłem prądu elektrycznego do przegubów i łokci. Robotnik był fotografowany aparatem z migawką, nastawioną na długi czas naświetlania, podczas pracy w zaciemnionym pomieszczeniu. Na kliszy świecące się żaróweczki wyznaczały tor ruchów roboczych. Analiza takich zdjęć pozwalała badać i usprawnić przestrzenny przebieg ruchów roboczych, ale nie ukazywała ruchów w czasie. Wprowadzili więc pewne usprawnienia: do obwodu elektrycznego włączyli przerywacz prądu, pracujący z dużą, znaną częstotliwością. Po tej modyfikacji przebieg ruchów roboczych jawił się na kliszy nie linią ciągłą, lecz przerywaną. Znając częstotliwość przerywacza, mogli z dużą dokładnością ustalić czas trwania ruchów elementarnych. W ten sposób powstała technika chronocyklograficzna.

Następnym unowocześnieniem było użycie do badań kamery filmowej, po to aby:

• zidentyfikować ruchy, operacje niezbędne i niepotrzebne, które powinny zostać wyeliminowane,
• łączyć ruchy w większe struktury, co skraca czas wykonania operacji,
• ustalić właściwą kolejność wykonywanych czynności.

W wyniku badań i operacji Gilbreth'owie opracowali klasyfikację ruchów elementarnych, która obejmowała 17 mikroruchów. Określa się je mianem therbligów (anagram nazwiska Gilbreth).

Gilbrethowie w swoim dziele "Psychologia zarządzania", szczególny akcent położyli na zagadnieniach dotyczące szkolenia pracowników, uważali je za podstawowe narzędzia zwiększenia sprawności i współdziałania w procesach pracy. Według nich głównymi środkami nauczania wzorcowych metod pracy są:

• wyjaśnienia pisemne,
• wyjaśnienia ustne,
• metody poglądowe.

Również w tej samej pracy poruszają problem motywacji do pracy, rozróżnili:

• System zachęty materialnej (udział w zyskach, sposoby wynagradzania).
• System motywacji psychologicznej:
  • uznanie ze strony kierownictwa,
  • współpraca,
  • współzawodnictwo (rywalizacja z kolegami, z własnymi osiągnięciami i z normą).

W "Studium zmęczenia" dokonali analizy i oceny zjawiska zmęczenia przemysłowego, które podzielili na:

• zmęczenie nieuniknione, które jest wynikiem przebiegu pracy w normalnych warunkach,
• zmęczenie zbędne, które spowodowane jest niewłaściwymi warunkami materialnego środowiska pracy (np. hałas, brak odpowiedniej odzieży roboczej, złe oświetlenie).

Zdaniem Gilbretha zmęczenie zbędne powinno być eliminowane całkowicie, a w odniesieniu do zmęczenia nieuniknionego powinno się zapobiegać jego kulminowaniu. Pomóc w tym mógł system przerw wypoczynkowych, zamiast jednej przerwy w ciągu całego dnia roboczego.

Wybrane publikacje

• Gilbreth, Frank Bunker, Bricklaying system, The MC Clark publishing co., 1909.
• Gilbreth, Frank Bunker, Robert Thurston Kent, Motion study, London: Constable, 1911.
• Gilbreth, Frank Bunker, Motion study: A method for increasing the efficiency of the workman, D. Van Nostrand Company, 1911.
• Gilbreth, Frank Bunker, Primer of scientific management, D. Van Nostrand Company, 1912.
• Gilbreth, Frank Bunker, Lillian Moller Gilbreth, Applied motion study, 1919.
• Gilbreth, Frank Bunker, Fatigue study, Nr 11. Macmillan, 1919

Frank Bunker Gilbreth — artykuły polecane

Henry Laurence Gantt — Frederick Winslow Taylor — Thomas Edison — Józef Zieliński — Henry Louis Le Chatelier — Zarządzanie naukowe — Tayloryzm — Bracia Michelin — Charles Babbage

Bibliografia

• Ford D. (1995), Frank Gilbert, 1868-1924, American engineer, [w:] Emily J. McMurray; Jane Kelly Kosek; Roger M. Valade Notable Twentieth-century Scientists: F-K, Gale Research
• Koźmiński A., Piotrowski W. (red.) (2010), Zarządzanie teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Lancaster J. (2004), Making Time: Lillian Moller Gilbreth, a Life Beyond Cheaper by the Dozen, Northeastern University Press
• Martyniak Z. (1988), Historia myśli organizatorskiej, Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Kraków
• Price B. (1992), Frank and Lillian Gilbreth and the Motion Study Controversy, 1907-1930, Ohio State University Press
• Sheldrake J. (2003), The Gilbreths and motion study: Management Theory, Thompson Learning

Autor: Ewa Skorupska, Magdalena Urbanek