Międzynarodowy Fundusz Walutowy

Międzynarodowy Fundusz Walutowy (ang. International Monetary Fund - IMF) to niezależna, międzynarodowa organizacja finansowa w ramach ONZ, ustalająca reguły działania dotyczące kursów walutowych a także pomagająca krajom członkowskim, które znalazły się w trudnej sytuacji płatniczej poprzez udostępnianie im środków finansowych. W ten sposób, kraje te są zobowiązane do dokonywania reform ekonomicznych i innych działań stabilizacyjnych.

TL;DR

Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) to organizacja finansowa pomagająca krajom w trudnej sytuacji płatniczej poprzez udostępnianie środków finansowych. MFW ma organy takie jak Rada Gubernatorów i Rada Wykonawcza. Członkiem MFW może być każde państwo, które spełnia warunki stawiane przez statut. Funkcje MFW to m.in. regulacyjna, kredytowa, konsultacyjna i kontrolna.

Geneza IMF

Założenie Międzynarodowego Funduszu Walutowego zostało zaproponowane przez J.M. Keynesa i H.D. White'a na konferencji w Bretton Woods w lipcu 1944 r. Jednak formalnie został on założony w grudniu 1945 r. poprzez podpisanie porozumienia przez 29 państw a dopiero 1 marca 1947 r. rozpoczęło się jego funkcjonowanie. W konferencji tej wzięły udział 44 kraje (w tym Polska) oraz obserwator z Danii. Do MFW w 1945r. przystąpiły 44 kraje założycielskie. W ramach powstania tej instytucji, przyjęto, że będzie pełna swoboda do wymieniania walut krajów członkowskich. W związku z tym, ustanowiono kursy wszystkich walut do relacji dolara w USA. Jednak nie pomogło to w wyeliminowaniu inflacji, a przyniosło to odwrotny skutek w postaci sprzyjaniu przenoszenia inflacji z państwa do państwa (A. Zielińska-Głębocka 2012, s. 212)

Organy MFW

Najwyższy organ MFW stanowi Rada Gubernatorów, składająca się z ministrów finansów lub prezesów banku centralnego, którzy pełnią rolę gubernatorów oraz ich zastępców, którzy zostali wyznaczeni przez kraje członkowskie. Do zadań Rady Gubernatorów należy m.in. przyjmowanie i wykluczanie członków, współpracowanie z innymi organizacjami międzynarodowymi. Podejmuje także decyzje dotyczące kwot wydziałowych, podziału dochodu MFW oraz jego ewentualnej likwidacji. Rada Gubernatorów decyduje także o wielkości Rady Wykonawczej oraz przekazała jej większość innych uprawnień. Rada Gubernatorów spotyka się raz w roku.

Rada Wykonawcza odpowiedzialna jest za bieżącą działalność Funduszu. Składa się z dyrektorów wykonawczych i Dyrektora Zarządzającego. W Statucie Funduszu określono liczbę piętnastu dyrektorów wykonawczych, lecz Rada Gubernatorów może ją zmienić. Każdy dyrektor wykonawczy wybiera swojego zastępce, któremu powierzane są jego obowiązki w przypadku nieobecności. Dyrektor Zarządzający zostaje wybrany przez Radę Wykonawczą i jej przewodniczy oraz jest szefem personalnym MFW. Dyrektorem Zarządzającym zostaje zazwyczaj przedstawiciel jednego z krajów Europy. Aktualnie tą funkcję sprawuje Francuz, Dominique Strauss-Kahn. Posiedzenia Rady Wykonawczej odbywają się kilka razy w tygodniu a jej decyzje podejmowane są poprzez konsensus.

W Funduszu działa także Wspólny Ministerialny Komitet Rady Gubernatorów Banku i Funduszu ds. Transferu Realnych Zasobów do Krajów Rozwijających się oraz Międzynarodowy Komitet Walutowy i Finansowy Rady Gubernatorów. Są one ciałami doradczymi Rady Gubernatorów.

(T. Michałowski 2008, s. 27-29)

Członkostwo w IMF

Członkiem MFW może być każde państwo, które ma autonomię w dziedzinie stosunków międzynarodowych oraz jest w stanie spełnić warunki stawiane przez statut. Warunkiem członkostwa w MFW jest zobowiązanie do wpłacenia kwoty udziałowej, która decyduje o liczbie głosów jaką dysponuje dany kraj, określa wielkość pomocy kredytowej jaką może on uzyskać od Funduszu i przede wszystkim jest podstawą do przydziału SDR. Obecnie w funduszu jest zrzeszonych 185 państw.

Wytyczne Międzynarodowego Funduszu Walutowego

Wytycznymi polityki prowadzonej przez MWF są:

1. Poparcie dla międzynarodowej współpracy walutowej, do którego została powołana stała instytucja konsultacji i współpracy w dziedzinie międzynarodowych problemów walutowych,
2. Ułatwienie wzrostu handlu międzynarodowego oraz jego ekspansję,
3. Ułatwienie wzrostu zatrudnienia i utrzymania realnych dochodów i zasobów produkcyjnych krajów członkowskich
4. Utrzymanie porządkowej wymiany między krajami członkowskimi, unikanie deprecjacji walut oraz poparcie dla stabilizacji kursów,
5. Dążenie do eliminacji ograniczeń wymiany walutowej które hamują rozwój handlu oraz dążenie do stworzenia wielostronnego systemu płatności i rozliczeń transakcji bieżących.
6. Dostarczanie członkom środków finansowych na odpowiednich warunkach i na określony okres.
7. Zmniejszanie wielkości i czasu nierównowagi bilansów płatniczych.

Funkcje Funduszu

1. Regulacyjna - polega na ustalaniu norm i wzorców działania w sferze międzynarodowych stosunków finansowych.
2. Kredytowa - dostarczanie krajom członkowskim dodatkowych źródeł finansowania w postaci różnych kredytów.
3. Konsultacyjna - polega na dostarczaniu krajom członkowskim usług konsultacyjnych oraz współpracę krajów członkowskich. Tworzy forum wymiany doświadczeń między krajami w radzeniu sobie z problemami gospodarczymi.
4. Kontrolna - polega na nadzorowaniu przez MFW uzgodnionych programów dostosowawczych i weryfikacji celów, na jakie przeznaczane są środki kredytowe.

Międzynarodowy Fundusz Walutowy — artykuły polecane

Europejski Bank Centralny — Europejski System Banków Centralnych — Narodowy Bank Polski — Europejski System Walutowy — Bank Rozrachunków Międzynarodowych — Światowa Organizacja Handlu — System rezerwy federalnej — Traktat Paryski — MERCOSUR

Bibliografia

• Boughton J. The IMF and the Force of History: Ten Events and Ten Ideas that Have Shaped the Institution, IMF Working Paper No. 04/75
• Chrabonszczewska E. (2005), Międzynarodowe organizacje finansowe, Wydawnictwo SGH, Warszawa
• Michałowski T. (2008), Międzynarodowy Fundusz Walutowy. Działalność i propozycje reformy, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk
• Stiglitz J. (2007), Globalizacja, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Strona internetowa: IMF
• Strona internetowa: Special Drawing Rights (SDRs) Factsheet, IMF
• Zielińska-Głębocka A. (2012), Współczesna gospodarka światowa, Wolters Kluwer, Warszawa

Autor: Marian Krzywoń, Gabriela Krzysiek