GERT

Technika GERT (ang. Graphical Evaluation and Review Technique) - to technika bardzo ogólna, która opracowana została przez Pritskera, Happa i Whitehouse’a dzięki połączeniu między innymi:

• elementów algebry grafów S. Elmaghrabiego,
• koncepcje budowy sieci typu PERT,
• grafów przepływu sygnałów (SFG),
• stosowaniu elementów logicznych w sieciach.

TL;DR

Technika GERT to metoda analizy sieci stochastycznych, która pozwala na planowanie i kontrolę przebiegu projektów. W metodzie GERT projekt jest opisywany za pomocą czynności, zdarzeń i zależności czasowych. Metoda ta wymaga zebrania danych dotyczących czasu i prawdopodobieństwa realizacji poszczególnych czynności. Przebieg projektu jest przedstawiany za pomocą sieci stochastycznej, a następnie redukowany do postaci umożliwiającej określenie czasu i prawdopodobieństwa realizacji. Technika GERT pozwala na precyzyjne określenie czasu i prawdopodobieństwa realizacji projektu oraz analizę wyników.

Istota techniki GERT

Technika GERT to przykład sieci stochastycznej, które będąc bardziej złożonymi od sieci deterministycznych (np. technika PERT i CPM) dają możliwość wielowariantowego ustalenia zależności pomiędzy zdarzeniami w jednej, tej samej sieci. Dzięki rosnącej popularności metod sieciowych powstało wiele odmian ich analizy. Jedną z nich jest wymieniona technika GERT posługująca się sieciami stochastycznymi.

Szczególnie ważne jest uwzględnienia w sieci czynności alternatywnych, ponieważ przestawiają one projekty w losowym charakterze. Podczas realizacji projektów o charakterze losowym spodziewać można się wystąpienia zakłóceń, które obciążą poszczególne łuki cieci, a parametry opisujące poszczególne czynności, przyjmują nowe, inne niż zaplanowane wartości. Technika GERT może znaleźć zastosowanie podczas realizacji bardzo złożonych projektów oraz w skomplikowanych sytuacjach decyzyjnych. Przykładem mogą być projekty naukowo-badawcze.

Metoda ta powstała na potrzeby analizy skomplikowanych technik sieciowych, które wykorzystywane są w etapie planowania, kontroli i koordynacji przebiegu projektu oraz wykorzystania zasobów. Chociaż techniki te różnią się od siebie pod względem złożoności zawierają one podobne elementy.

Wyróżnić można 3 elementy takie jak:

• czynność - czyli dowolna część projektu zależna od upływu czasu i zużytych zasobów przedstawiana za pomocą linii łączącej dwa punkty oznaczające zdarzenie
• zdarzenie - moment w którym dana czynność się kończy lub bierze swój początek
• zależność czasowa - to czynność, którą oznaczana się za pomocą linii przerywanej ukazująca zależność pomiędzy wybranymi zdarzeniami.

Techniki te można podzielić na jedno - i dwupunktowe. W trakcie procesu planowania większe zastosowanie mają sieci dwupunktowe. Ze względu na strukturę dzieli się je na:

• deterministyczne nazywane sieciami kanonicznymi - do wykonania projektu potrzebna jest realizacja wszystkich założonych czynności
• probabilistyczne nazywane sieciami stochastycznymi - aby projekt został zrealizowany wystarczy realizacja jednej czynności z określonym prawdopodobieństwem.

Procedura stosowania metody GERT

W metodzie GERT wyróżniamy następujące etapy postępowania:

1. Opisanie projektu za pomocą sieci stochastycznej.
2. Zebranie danych dotyczących transmitancji poszczególnych łuków.
3. Redukcja sieci stochastycznej - znalezienie sieci lub funkcji zastępczej opisującej jednoznacznie sieć oryginalną.
4. Przekształcenie sieci lub funkcji do postaci umożliwiającej określenie prawdopodobieństw lub czasu realizacji.
5. Interpretacja wyników - analiza obiektu na podstawie wyników uzyskanych w poprzednim kroku.

Zastosowanie metody planowania przedsięwzięć, opartej na sieciach stochastycznych, wymaga pozyskania takich danych jak np. czas oraz prawdopodobieństwo realizacji wyodrębnionych czynności.

Opis przedsięwzięcia za pomocą sieci stochastycznej

Opisanie projektu za pomocą sieci stochastycznej polega po pierwsze na rozróżnieniu przypadków na dwa podstawowe typy zdarzeń: deterministyczne, które przedstawione są w postaci koła, oraz probabilistyczne: przedstawione w postaci tzw. "kropli". Należy zwrócić uwagę na to, iż wszystkim łukom (gałęziom) wychodzącym ze zdarzeń zdeterminowanych odpowiada prawdopodobieństwo realizacji p=1, tzn. że muszą zostać one wykonane by projekt można było uznać za zrealizowany. Jeśli chodzi o gałęzie wychodzące ze zdarzeń probabilistycznych to tylko jedna z nich, o określonych prawdopodobieństwie p, wystarcza aby doprowadzić projekt do jego końca. Poza wymienionymi powyżej typami zdarzeń w metodzie tej występują również dwa inne rodzaje. Pierwsze z nich to początkowe, które mogą być zdarzeniem probabilistycznym oraz końcowe będące zawsze zdarzeniem deterministycznym.

Specyficzne dla modeli sieciowych GERT jest występowanie sprzężenia zwrotnego. Są to charakterystyczne pętle wskazujące na to że pewne poszczególne działania mogą być wykonane wielokrotną ilość razy. Pojawiają się one w momencie zdarzenia nazywanego statystycznym i dochodzą do zwykłego ciągu czynności na skutek zdarzenia wyróżnionego. W sieci GERT mierzy się liczbę realizacji takich zapętlonych czynności.

Metoda typu GERT wymaga uproszczenia struktury stochastycznej i przedstawienia jej w sposób mniej skomplikowany w postaci sieci zastępczej będącej jednocześnie opisem jej pierwotnej formy. W tym celu następuje redukcja struktury dzięki czemu możliwe jest łatwe przeliczenie otrzymanych połączeń czynności. Kolejne redukcje poprzez zastąpienie innych elementów sieci (łuki, rozgałęzienia i pętle) łukami zastępczymi pozwalają na uzyskanie elementarnej postaci struktury.

Zastosowanie tych technik pozwala na precyzyjne określenie czasu i prawdopodobieństwa realizacji danego projektu. Ostatecznie dzięki zastosowanym zabiegom możliwa jest analiza i końcowa ocena otrzymanych wyników.

GERT — artykuły polecane

Diagram relacji — Drzewo decyzyjne — INVEST — PERT — Wykres Gantta — Alokacja pamięci — Diagram procesu — Karta kontrolna — CPM

Bibliografia

• Brzychczy E. (2006), Metoda modelowania i optymalizacji robót górniczych w kopalni węgla kamiennego z wykorzystaniem sieci stochastycznych. Część 2. Teoria technik sieciowych i budowa sieci stochastycznych, Zeszyt 2
• Kutschenreiter-Praszkiewicz I. (2014), Wybrane zagadnienia planowania procesu produkcyjnego, Wydawnictwo Akademii Techniczno-Humanistycznej, Bielsko-Biała
• Trocki M., Grucza B., Ogonek K. (2003), Zarządzanie projektami, PWE, Warszawa
• Winiarski J. (2008), Analiza technik stosowanych do gromadzenia informacji o ryzyku w przedsięwzięciach z branży IT, Polskie Stowarzyszenie Zarządzania Wiedzą, nr 14
• Woźniak A. (2010), Grafy i sieci w technikach decyzyjnych, Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Wysocki R. (2013), Efektywne zarządzanie projektami. Tradycyjne, zwinne, ekstremalne, Helion, Gliwice

Autor: Sylwia Holisz