Stawka amortyzacji

Stawka amortyzacji jest to procentowe określenie tego jaką część wartości danego elementu majątku przedsiębiorca możne rozliczyć w przeciągu jednego roku podczas prowadzenia działalności gospodarczej. Stawki te są określone szczegółowo w załączniku nr 1 do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz załączniku nr 1 do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Ustawa przedwiduje także wiele różnych przypadków szczególnych, w których stawki amortyzacji mogą zostać podwyższone lub obniżone. Dlatego po każdym zakupie środka trwałego podatnik jest zobowiązany do sprawdzenia, czy nie ma do czynienia z przypadkiem szczególnym.

TL;DR

Stawka amortyzacji to określenie procentowe wartości elementu majątku, którą przedsiębiorca może rozliczyć podczas prowadzenia działalności gospodarczej. Stawki są określone w ustawach podatkowych i mogą być podwyższane lub obniżane w przypadkach szczególnych. Istnieją różne rodzaje stawek, w tym podstawowe, podwyższone, obniżone, indywidualne, zmienne i maksymalne. Przedsiębiorca ma możliwość stosowania indywidualnych stawek amortyzacji dla ulepszonych lub używanych składników majątku trwałego, ale jest to ograniczone. Stawki amortyzacji mogą się zmieniać z roku na rok, a dla niektórych środków trwałych istnieją maksymalne stawki.

Rodzaje stawek amortyzacji

Spośród znowelizowanych ustaw podatkowych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zostały określone między innymi poniższe normy stawek amortyzacji (Korczyn A. 2013, s. 78):

• Stawki podstawowe
• Stawki podwyższone
• Stawki obniżone
• Stawki indywidualne
• Stawki zmienne
• Stawki maksymalne

Stawki podstawowe

Roczne stawki amortyzacyjne podstawowe zostały wyszczególnione w wykazie załączonym do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Są to między innymi:

• Budynki oraz lokale mieszkalne - 1,5%
• Samochody osobowe, samochody ciężarowe, autobusy, autokary - 20%
• Telefony komórkowe - 20%
• Wyposażenie kin, teatrów, placówek kulturalno-oświatowych oraz instrumenty muzyczne - 10%
• Kioski, budki, baraki, domki kempingowe - niezwiązane trwale z gruntem - 10%

Stawki podwyższone

Zgodnie z zapisami ustawy Podatnicy mogą podane w Wykazie stawek amortyzacyjnych stawki podwyższać (Iwin-Garzańska J. 2015, s. 627):

1. Dla budynków i budowli używanych w warunkach:
   • pogorszonych - przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 1,2;
   • złych - przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 1,4;
2. Dla maszyn, urządzeń i środków transportu, z wyjątkiem morskiego taboru pływającego, używanych bardziej intensywnie w stosunku do warunków przeciętnych albo wymagających szczególnej sprawności technicznej, przy zastosowaniu w tym okresie współczynników nie wyższych niż 1,4;
3. Dla maszyn i urządzeń zaliczonych do grupy 4-6 i 8 Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT), wydanej na podstawie odrębnych przepisów, poddanych szybkiemu postępowi technicznemu, przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 2,0.

Stawki obniżone

Podatnicy mogą obniżyć swoje stawki podstawowe, jednak nie więcej niż o połowę ich wysokości. Możliwość taka nie jest warunkowana wystąpieniem jakichkolwiek okoliczności. Podkreśla to fiskalny charakter zapisów dotyczących zasad amortyzacji środków trwałych. Obniżając stawkę, przedsiębiorca może kierować się zasadą adekwatności kosztów amortyzacji do produktywności środka trwałego. Z punktu widzenia wartości podatkowego efektu amortyzacji jest to jednak rozwiązanie niekorzystne. W wyniku obniżenia stawki zwiększeniu ulega podstawa opodatkowania podatkiem dochodowym, zwiększają się płatności podatkowe, zmniejsza się podatkowy efekt amortyzacji w budżetowanych projektach inwestycyjnych (Iwin-Garzańska J. 2015, s. 628).

Stawki indywidualne

Obowiązujący system amortyzacji środków trwałych stwarza przedsiębiorstwom możliwości stosowania indywidualnych stawek amortyzacji dla ulepszonych lub używanych składników majątku trwałego. Stawki te ustala przedsiębiorstwo, jednak okres amortyzacji wynikający z zastosowanej stawki nie może być krótszy od podanego w ustawie dla poszczególnych środków trwałych (Litwińczuk H. 1996, s. 184). Możliwość zastosowania stawek indywidualnych przez podmiot jest bardzo ograniczona w celu zapobiegania nadużyciom ze strony przedsiębiorstw.

Stawki zmienne

Stawki te zmieniają się z roku na rok na coraz wyższe. Proces ten może być spowodowany ze wzrostem kosztów związanych z użytkowaniem starzejących się środków trwałych (Chwałek J., Ciechomski W., Szulce H. 2008, s. 250).

Stawki maksymalne

Dla poszczególnych środków trwałych określono różne poziomy maksymalnych stawek amortyzacji. Dla wartości niematerialnych i prawnych w przypadku, których zostały określone minimalne okresy amortyzacji pośrednio ustalono maksymalne stawki amortyzacyjne (Korczyn A. 2013, s. 78).

Stawka amortyzacji — artykuły polecane

Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego — Amortyzacja — Ewidencja przebiegu pojazdów — Amortyzacja jednorazowa — Podatek rolny — Rozliczanie produkcji — Podatek ryczałtowy — Podatek dochodowy od firm — Umorzenie

Bibliografia

• Chwałek J., Ciechomski W., Szulce H. (2008), Ekonomika handlu. Cz. 1, WSiP, Warszawa
• Iwin-Garzańska J. (2015), Amortyzacja podatkowa jako instrument wspierania instytucji małych przedsiębiorstw w Polsce, Zeszyty naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego Ekonomiczne problemu usług, nr 848
• Korczyn A. (2013), Środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne, wyd. SIGMA, Skierniewice
• Litwińczuk H. (1996), Prawo podatkowe podmiotów gospodarczych, KiK, Warszawa
• Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych Dz.U. 1992 nr 21 poz. 86
• Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dz. U. 1991 nr 80 poz. 350

Autor: Oliwia Solarska