Inwentaryzacja: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Zarządzania
m (Infobox update) |
m (cleanup bibliografii i rotten links) |
||
| (Nie pokazano 15 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Inwentaryzacja'''- [[zespół]] czynności, które zmierzają do ustalenia realnego stanu środków trwałych i obrotowych [[Przedsiębiorstwo|przedsiębiorstwa]], a także [[Zobowiązania|zobowiązań]] na dany moment. | |||
W świetle [[Ustawa o rachunkowości|ustawy o rachunkowości]] '''inwentaryzacja''' stanowi obowiązkowy element rachunkowości poprzedzający etap sporządzania sprawozdania finansowego oraz rocznego zamknięcia ksiąg rachunkowych. | |||
==TL;DR== | |||
Inwentaryzacja to proces ustalania stanu majątku przedsiębiorstwa. Ma na celu zapewnienie zgodności stanu ewidencyjnego z rzeczywistym, rzetelność ksiąg rachunkowych i wiarygodność sprawozdań finansowych. Istnieje wiele rodzajów inwentaryzacji, a proces ten musi być przeprowadzany zgodnie z określonymi zasadami. Inwentaryzacja może być wykonana przez spis z natury, potwierdzenie dokumentów lub porównanie danych księgowych. Składa się z etapów ustalania stanu rzeczywistego, porównania z danymi księgowymi, wyjaśnienia różnic i doprowadzenia do zgodności. | |||
==Cele inwentaryzacji== | ==Cele inwentaryzacji== | ||
Rozróżniamy następujące cele inwentaryzacji: | Rozróżniamy następujące [[cele]] inwentaryzacji: | ||
* doprowadzenie do zgodności stanu '''ewidencyjnego''' ze stanem '''rzeczywistym''' | * doprowadzenie do zgodności stanu '''ewidencyjnego''' ze stanem '''rzeczywistym''' | ||
* zapewnienie rzetelności ksiąg rachunkowych oraz wiarygodności [[Sprawozdanie finansowe|sprawozdań finansowych]] | * zapewnienie rzetelności ksiąg rachunkowych oraz wiarygodności [[Sprawozdanie finansowe|sprawozdań finansowych]] | ||
| Linia 27: | Linia 13: | ||
* przeciwdziałanie nieprawidłowościom w gospodarce majątkiem jednostki | * przeciwdziałanie nieprawidłowościom w gospodarce majątkiem jednostki | ||
Z uwagi na różnorodność jednostek sektora finansów publicznych istotną rolę pełni odpowiedni '''podział zadań''' i '''odpowiedzialności w zakresie inwentaryzacji''' pomiędzy komórki organizacyjne i delegowanie uprawnień na poszczególnych pracowników. Od efektów ich pracy bezpośrednio zależy '''jakość inwentaryzacji''', a tym samym jakość sprawozdań finansowych. Nie można uznać rocznego sprawozdania finansowego za wiarygodne, jeśli zostało ono sporządzone na podstawie danych z ksiąg rachunkowych niepotwierdzonych inwentaryzacją. | Z uwagi na [[różnorodność]] jednostek sektora finansów publicznych istotną rolę pełni odpowiedni '''podział zadań''' i '''odpowiedzialności w zakresie inwentaryzacji''' pomiędzy komórki organizacyjne i [[delegowanie]] uprawnień na poszczególnych pracowników. Od efektów ich pracy bezpośrednio zależy '''[[jakość]] inwentaryzacji''', a tym samym jakość sprawozdań finansowych. Nie można uznać rocznego sprawozdania finansowego za wiarygodne, jeśli zostało ono sporządzone na podstawie danych z ksiąg rachunkowych niepotwierdzonych inwentaryzacją. | ||
<google> | <google>n</google> | ||
==Rodzaje inwentaryzacji== | ==Rodzaje inwentaryzacji== | ||
Rodzaje inwentaryzacji: | Rodzaje inwentaryzacji: | ||
*'''systematyczna''' | * '''systematyczna''' - jest ona powtarzana okresowo albo prowadzona stale w systemie ciągłym | ||
*'''cykliczna''' | * '''cykliczna''' - jest jednym z rodzajów inwentaryzacji systematycznej, która charakteryzuje się stałą częstotliwością powtarzania (np. co 2 lata, co kwartał) | ||
*'''okazjonalna''' | * '''okazjonalna''' - pojawia się nagle i wywołana jest jakąś przyczyną (np. powodzią), ale również z okazji [[Kontrola|kontroli]] specjalnej czy zamknięcia placówki | ||
*'''doraźna''' | * '''doraźna''' - niezapowiedziana | ||
*'''pełna''' | * '''pełna''' - obejmuje składniki majątkowe zarówno obce jak i własne | ||
*'''częściowa''' | * '''częściowa''' - obejmuje tylko niektóre składniki majątkowe | ||
*'''rozliczeniowa''' | * '''rozliczeniowa''' - rozlicza osoby, które są materialnie odpowiedzialne za powierzone mienie | ||
*'''szacunkowa''' | * '''szacunkowa''' - służy do oceny przybliżonego stanu składników majątkowych, ma ona na celu zorientowanie się, w krótkim czasie jaki jest stan [[Majątek|majątku]] | ||
*'''kontrolna''' | * '''kontrolna''' - jest wykonywana w celach czysto kontrolnych, weryfikacyjnych i jest zlecana przez organy zewnętrzne bądź organy stanowiące firmy | ||
*'''przeglądowa''' | * '''przeglądowa''' - polega na spisie z natury, aby dokonać przeglądu zapasów w konkretnym celu | ||
*'''roczna''' | * '''roczna''' - stosowana aby ustalić [[dochód]] do opodatkowania albo aby urealnić [[bilans]] i [[wynik finansowy]] | ||
*'''kwartalna''' | * '''kwartalna''' - stosowana w niektórych jednostkach aby ustalić dochód do opodatkowania | ||
*'''zdawczo | * '''zdawczo - odbiorcza''' - stosowana jest, podczas gdy przekazywane są składniki majątkowe innej [[Firma|firmie]] bądź osobie materialnie odpowiedzialnej | ||
*'''nadzwyczajna''' - jest wykonywana na żądanie lub wniosek organów zewnętrznych, bądź w razie zamknięcia firmy | * '''nadzwyczajna''' - jest wykonywana na żądanie lub wniosek organów zewnętrznych, bądź w razie zamknięcia firmy | ||
*'''ciągła''' | * '''ciągła''' - jest dokonywana w większych magazynach bądź składach, gdzie rzeczowe składniki majątkowe są rozliczane ilościowo bądź ilościowo - wartościowo, [[metoda]] ta trwa czasami dłuższy czas ze względu na spisanie całkowitej liczby wszystkich składników majątkowych, czasami trwa to nawet cały rok | ||
==Zasady inwentaryzacji== | ==Zasady inwentaryzacji== | ||
W literaturze można znaleźć następujące zasady inwentaryzacji: | W literaturze można znaleźć następujące zasady inwentaryzacji: | ||
#'''Zasada terminowości i częstotliwości''' | # '''[[Zasada]] terminowości i częstotliwości''' - polegająca na przeprowadzaniu inwentaryzacji w terminach zgodnych z planem i z zachowaniem częstotliwości wymaganej [[Ustawa o rachunkowości|ustawą o rachunkowości]] | ||
#'''Zasada podwójnej kontroli''' | # '''Zasada podwójnej kontroli''' - dwukrotne sprawdzenie każdej pozycji przed wpisaniem jej do arkusza inwentaryzacyjnego | ||
#'''Zasada "zamkniętych | # '''Zasada "zamkniętych drzwi"''' - wykonywanie inwentaryzacji w czasie nieczynności placówki, aby zapewnić odpowiednie warunki. Taka inwentaryzacja jest dokładniejsza jednak bardziej kosztowna. | ||
#'''Zasada rzetelnego obrazu''' | # '''Zasada rzetelnego obrazu''' - ustalenie rzeczywistego stanu aktywów i pasywów polegające na dokładnym pomiarze, identyfikacji nazw, symboli, cen oraz wartości pieniężnej, handlowej i użytkowej. | ||
#'''Zasada kompletności i kompleksowości''' - uwzględnienie wszystkich składników majątkowych, zarówno objętych ewidencją bilansową jak i nieobjętych tą ewidencją, a będących na stanie. | # '''Zasada kompletności i kompleksowości''' - uwzględnienie wszystkich składników majątkowych, zarówno objętych ewidencją bilansową jak i nieobjętych tą ewidencją, a będących na stanie. | ||
#'''Zasada kolejnych czynności''' | # '''Zasada kolejnych czynności''' - określenie kolejności prac w czasie inwentaryzacji. | ||
#'''Zasada zaskoczenia''' | # '''Zasada zaskoczenia''' - przeprowadzenie spisu w momencie nieoczekiwanym. | ||
#'''Zasada uczestnictwa osoby materialnie odpowiedzialnej''' | # '''Zasada uczestnictwa osoby materialnie odpowiedzialnej''' - w czasie spisu bierze [[udział]] osoba, której powierzono [[dane]] składniki majątkowe. | ||
#'''Zasada komisyjności''' | # '''Zasada komisyjności''' - przeprowadzanie spisów z natury przez co najmniej dwie osoby. | ||
#'''Zasada fachowości komisji spisowej''' | # '''Zasada fachowości komisji spisowej''' - dobieranie do zespołów spisowych tylko osób fachowych. | ||
==Metody inwentaryzacji== | ==Metody inwentaryzacji== | ||
| Linia 73: | Linia 59: | ||
# porównanie stanu rzeczywistego z wielkością wynikającą z ksiąg rachunkowych | # porównanie stanu rzeczywistego z wielkością wynikającą z ksiąg rachunkowych | ||
# ustalenie i wyjaśnienie różnic inwentaryzacyjnych | # ustalenie i wyjaśnienie różnic inwentaryzacyjnych | ||
# doprowadzenie wielkości wynikających z ewidencji księgowej do zgodności ze stanem rzeczywistym i rozliczenie osób odpowiedzialnych za aktywa. | # doprowadzenie wielkości wynikających z ewidencji księgowej do zgodności ze stanem rzeczywistym i rozliczenie osób odpowiedzialnych za [[aktywa]]. | ||
{{infobox5|list1={{i5link|a=[[Zasady prowadzenia inwentaryzacji]]}} — {{i5link|a=[[Badanie sprawozdania finansowego]]}} — {{i5link|a=[[Obieg dokumentów księgowych]]}} — {{i5link|a=[[Procedura budżetowania]]}} — {{i5link|a=[[Rachunkowość finansowa]]}} — {{i5link|a=[[Proces księgowości]]}} — {{i5link|a=[[Kontrola finansowa]]}} — {{i5link|a=[[Struktura bilansu]]}} — {{i5link|a=[[Konto analityczne]]}} }} | |||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
* Adamek-Hyska D. (2015) | <noautolinks> | ||
* Bach S.(2015) | * Adamek-Hyska D. (2015), ''[http://www.wneiz.pl/nauka_wneiz/frfu/76-2015/frfu-76-t2-169.pdf Inwentaryzacja jako istotny element kontroli zarządczej]'', Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, nr 864 | ||
* Małkowska | * Bach S. (2015), ''Inwentaryzacja w ujęciu praktycznym'', PRESSCOM, Wrocław | ||
* Pogodzińska-Mizdrak E.(2005) | * Małkowska D. (2017), ''Inwentaryzacja od A do Z z uwzględnieniem stanowiska Komitetu Standardów Rachunkowości'', Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr, Gdańsk | ||
* Świderek I.(2016) | * Pogodzińska-Mizdrak E. (2005), ''Inwentaryzacja jako ważne ogniwo kontroli wewnętrznej w jednostce gospodarczej'', Zeszyty naukowe nr 674 Akademii Ekonomicznej w Krakowie | ||
* Winiarska K.(2004) | * Świderek I. (2016), ''Inwentaryzacja w jednostkach budżetowych z wzorcową dokumentacją'', Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr, Gdańsk | ||
* Winiarska K.(2006) | * Winiarska K. (2004), ''Organizacja inwentaryzacji w firmach prowadzących księgi podatkowe i księgi rachunkowe'', Difin, Warszawa | ||
* Winiarska K. (2006), ''Inwentaryzacja w Firmach Prowadzących Księgi Podatkowe i Księgi Rachunkowe'', Difin, Warszawa | |||
</noautolinks> | |||
{{a|Dorota Dziedzina, Dominika Gołąb}} | {{a|Dorota Dziedzina, Dominika Gołąb}} | ||
[[Kategoria:Rachunkowość]] | [[Kategoria:Rachunkowość]] | ||
[[en:Stock-taking]] | [[en:Stock-taking]] | ||
{{#metamaster:description|Inwentaryzacja to obowiązkowy etap rachunkowości, który ustala stan środków trwałych i obrotowych przedsiębiorstwa oraz zobowiązań na dany moment.}} | |||
Aktualna wersja na dzień 00:15, 17 gru 2023
Inwentaryzacja- zespół czynności, które zmierzają do ustalenia realnego stanu środków trwałych i obrotowych przedsiębiorstwa, a także zobowiązań na dany moment.
W świetle ustawy o rachunkowości inwentaryzacja stanowi obowiązkowy element rachunkowości poprzedzający etap sporządzania sprawozdania finansowego oraz rocznego zamknięcia ksiąg rachunkowych.
TL;DR
Inwentaryzacja to proces ustalania stanu majątku przedsiębiorstwa. Ma na celu zapewnienie zgodności stanu ewidencyjnego z rzeczywistym, rzetelność ksiąg rachunkowych i wiarygodność sprawozdań finansowych. Istnieje wiele rodzajów inwentaryzacji, a proces ten musi być przeprowadzany zgodnie z określonymi zasadami. Inwentaryzacja może być wykonana przez spis z natury, potwierdzenie dokumentów lub porównanie danych księgowych. Składa się z etapów ustalania stanu rzeczywistego, porównania z danymi księgowymi, wyjaśnienia różnic i doprowadzenia do zgodności.
Cele inwentaryzacji
Rozróżniamy następujące cele inwentaryzacji:
- doprowadzenie do zgodności stanu ewidencyjnego ze stanem rzeczywistym
- zapewnienie rzetelności ksiąg rachunkowych oraz wiarygodności sprawozdań finansowych
- rozliczenie osób odpowiedzialnych za mienie jednostki
- przeciwdziałanie nieprawidłowościom w gospodarce majątkiem jednostki
Z uwagi na różnorodność jednostek sektora finansów publicznych istotną rolę pełni odpowiedni podział zadań i odpowiedzialności w zakresie inwentaryzacji pomiędzy komórki organizacyjne i delegowanie uprawnień na poszczególnych pracowników. Od efektów ich pracy bezpośrednio zależy jakość inwentaryzacji, a tym samym jakość sprawozdań finansowych. Nie można uznać rocznego sprawozdania finansowego za wiarygodne, jeśli zostało ono sporządzone na podstawie danych z ksiąg rachunkowych niepotwierdzonych inwentaryzacją.
Rodzaje inwentaryzacji
Rodzaje inwentaryzacji:
- systematyczna - jest ona powtarzana okresowo albo prowadzona stale w systemie ciągłym
- cykliczna - jest jednym z rodzajów inwentaryzacji systematycznej, która charakteryzuje się stałą częstotliwością powtarzania (np. co 2 lata, co kwartał)
- okazjonalna - pojawia się nagle i wywołana jest jakąś przyczyną (np. powodzią), ale również z okazji kontroli specjalnej czy zamknięcia placówki
- doraźna - niezapowiedziana
- pełna - obejmuje składniki majątkowe zarówno obce jak i własne
- częściowa - obejmuje tylko niektóre składniki majątkowe
- rozliczeniowa - rozlicza osoby, które są materialnie odpowiedzialne za powierzone mienie
- szacunkowa - służy do oceny przybliżonego stanu składników majątkowych, ma ona na celu zorientowanie się, w krótkim czasie jaki jest stan majątku
- kontrolna - jest wykonywana w celach czysto kontrolnych, weryfikacyjnych i jest zlecana przez organy zewnętrzne bądź organy stanowiące firmy
- przeglądowa - polega na spisie z natury, aby dokonać przeglądu zapasów w konkretnym celu
- roczna - stosowana aby ustalić dochód do opodatkowania albo aby urealnić bilans i wynik finansowy
- kwartalna - stosowana w niektórych jednostkach aby ustalić dochód do opodatkowania
- zdawczo - odbiorcza - stosowana jest, podczas gdy przekazywane są składniki majątkowe innej firmie bądź osobie materialnie odpowiedzialnej
- nadzwyczajna - jest wykonywana na żądanie lub wniosek organów zewnętrznych, bądź w razie zamknięcia firmy
- ciągła - jest dokonywana w większych magazynach bądź składach, gdzie rzeczowe składniki majątkowe są rozliczane ilościowo bądź ilościowo - wartościowo, metoda ta trwa czasami dłuższy czas ze względu na spisanie całkowitej liczby wszystkich składników majątkowych, czasami trwa to nawet cały rok
Zasady inwentaryzacji
W literaturze można znaleźć następujące zasady inwentaryzacji:
- Zasada terminowości i częstotliwości - polegająca na przeprowadzaniu inwentaryzacji w terminach zgodnych z planem i z zachowaniem częstotliwości wymaganej ustawą o rachunkowości
- Zasada podwójnej kontroli - dwukrotne sprawdzenie każdej pozycji przed wpisaniem jej do arkusza inwentaryzacyjnego
- Zasada "zamkniętych drzwi" - wykonywanie inwentaryzacji w czasie nieczynności placówki, aby zapewnić odpowiednie warunki. Taka inwentaryzacja jest dokładniejsza jednak bardziej kosztowna.
- Zasada rzetelnego obrazu - ustalenie rzeczywistego stanu aktywów i pasywów polegające na dokładnym pomiarze, identyfikacji nazw, symboli, cen oraz wartości pieniężnej, handlowej i użytkowej.
- Zasada kompletności i kompleksowości - uwzględnienie wszystkich składników majątkowych, zarówno objętych ewidencją bilansową jak i nieobjętych tą ewidencją, a będących na stanie.
- Zasada kolejnych czynności - określenie kolejności prac w czasie inwentaryzacji.
- Zasada zaskoczenia - przeprowadzenie spisu w momencie nieoczekiwanym.
- Zasada uczestnictwa osoby materialnie odpowiedzialnej - w czasie spisu bierze udział osoba, której powierzono dane składniki majątkowe.
- Zasada komisyjności - przeprowadzanie spisów z natury przez co najmniej dwie osoby.
- Zasada fachowości komisji spisowej - dobieranie do zespołów spisowych tylko osób fachowych.
Metody inwentaryzacji
Wyróżnia się trzy metody przeprowadzenia inwentaryzacji:
- drogą spisu z natury, wyceny spisanych ilości, porównanie wartości z danymi ksiąg rachunkowych oraz wyjaśnienie i rozliczenie ewentualnych różnic
- drogą otrzymania od banków i uzyskania od kontrahentów potwierdzeń prawidłowości wykazanego w księgach rachunkowych jednostki stanu tych aktywów oraz wyjaśnienie i rozliczenie ewentualnych różnic
- drogą porównania danych ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacji wartości tych składników.
Etapy inwentaryzacji
Inwentaryzacja składa się z następujących etapów:
- ustalanie stanu rzeczywistego składników aktywów i pasywów jednostki według stanu na określony dzień
- porównanie stanu rzeczywistego z wielkością wynikającą z ksiąg rachunkowych
- ustalenie i wyjaśnienie różnic inwentaryzacyjnych
- doprowadzenie wielkości wynikających z ewidencji księgowej do zgodności ze stanem rzeczywistym i rozliczenie osób odpowiedzialnych za aktywa.
| Inwentaryzacja — artykuły polecane |
| Zasady prowadzenia inwentaryzacji — Badanie sprawozdania finansowego — Obieg dokumentów księgowych — Procedura budżetowania — Rachunkowość finansowa — Proces księgowości — Kontrola finansowa — Struktura bilansu — Konto analityczne |
Bibliografia
- Adamek-Hyska D. (2015), Inwentaryzacja jako istotny element kontroli zarządczej, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, nr 864
- Bach S. (2015), Inwentaryzacja w ujęciu praktycznym, PRESSCOM, Wrocław
- Małkowska D. (2017), Inwentaryzacja od A do Z z uwzględnieniem stanowiska Komitetu Standardów Rachunkowości, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr, Gdańsk
- Pogodzińska-Mizdrak E. (2005), Inwentaryzacja jako ważne ogniwo kontroli wewnętrznej w jednostce gospodarczej, Zeszyty naukowe nr 674 Akademii Ekonomicznej w Krakowie
- Świderek I. (2016), Inwentaryzacja w jednostkach budżetowych z wzorcową dokumentacją, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr, Gdańsk
- Winiarska K. (2004), Organizacja inwentaryzacji w firmach prowadzących księgi podatkowe i księgi rachunkowe, Difin, Warszawa
- Winiarska K. (2006), Inwentaryzacja w Firmach Prowadzących Księgi Podatkowe i Księgi Rachunkowe, Difin, Warszawa
Autor: Dorota Dziedzina, Dominika Gołąb
