Trening asertywności: Różnice pomiędzy wersjami
Nie podano opisu zmian |
m (cleanup bibliografii i rotten links) |
||
| (Nie pokazano 12 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
'''[[Trening]] asertywności''' polega na ćwiczeniach rozwijających [[asertywność]] jednostki. Dzięki niemu nabywamy szacunek do własnej i cudzej godności, jak również do uznania praw swoich oraz bliźnich<ref>Dobrowolska M. s. 129</ref> | |||
'''[[Trening]] asertywności''' polega na ćwiczeniach rozwijających [[asertywność]] jednostki. Dzięki niemu nabywamy szacunek do własnej i cudzej godności, jak również do uznania praw swoich oraz bliźnich | |||
==Źródło treningu asertywności== | ==Źródło treningu asertywności== | ||
Nierozłącznie związanym pojęciem z treningiem asertywności jest asertywność (z łac. assertio - twierdzenie).<ref>Inglot-Kulas J. (2014). | Nierozłącznie związanym pojęciem z treningiem asertywności jest asertywność (z łac. assertio - twierdzenie).<ref>Inglot-Kulas J. (2014). s. 124</ref> Zachowania asertywne są często błędnie mylone z lękiem lub tupetem,<ref>Dobrowolska M. s. 128-129.</ref> a ich najlepszą definicją jest: "pożądana [[pewność siebie]] w sytuacjach społecznych. Pożądana, czyli akceptowana przez otoczenie, które wyznacza [[normy]] i granice zewnętrzne zachowań asertywnych, przy równoczesnej swobodzie w ekspresji "ja".<ref>Dobrowolska M. (2010). s. 129 </ref> | ||
==Strategie trenowania asertywności== | ==Strategie trenowania asertywności== | ||
*'''"Zacięta | * '''"Zacięta płyta"''' - stosowana w przypadku rozmowy z osobą do której nie dociera nasza odpowiedź odmowna. Składa się z kilku elementów takich jak: | ||
# skonkretyzowanie [[Potrzeba|potrzeby]] (co chcemy, a czego nie), | # skonkretyzowanie [[Potrzeba|potrzeby]] (co chcemy, a czego nie), | ||
# określenie krótkich i prostych sformułowań nakierowanych na nasze [[potrzeby]], | # określenie krótkich i prostych sformułowań nakierowanych na nasze [[potrzeby]], | ||
# poparcie swoich tez poprzez komunikację niewerbalną, | # poparcie swoich tez poprzez komunikację niewerbalną, | ||
# powtarzanie "w | # powtarzanie "w kółko" sformułowanej wypowiedzi wyrażającej naszą potrzebę nie zmieniając jej znaczenia, | ||
# wyrażenie znajomości potrzeb oraz uczuć rozmówcy i dalsze powtarzanie swoich tez. | # wyrażenie znajomości potrzeb oraz uczuć rozmówcy i dalsze powtarzanie swoich tez. | ||
*'''"Z treści na [[proces]] | * '''"Z treści na [[proces]]"''' - wypowiedzenie uwagi na temat rozmówcy w jak najbardziej neutralny i spokojny sposób, który nie mógłby zostać uznany lub odebrany za atak. | ||
*'''"Chwila na | * '''"Chwila na oddech"''' - odczekanie krótkiego momentu przed wyartykułowaniem odpowiedzi, w celu upewnienia się, iż słowa rozmówcy zostały odpowiednio przez nas zrozumiane. Daje to również możliwość na dokonanie analizy słów drugiej strony w rozmowie, co może pomóc tak oddziaływać na rozmowę, żeby jej efekt okazał się dla nas korzystny. | ||
* '''"Odkładanie na | * '''"Odkładanie na później"''' - najskuteczniejsza [[metoda]] w przypadku rozmów lub dyskusji przepełnionych agresją lub biernością rozmówcy. Zbliżona jest do techniki poprzedniej<ref>Inglot-Kulas J. (2014). s. 129</ref> | ||
<google>n</google> | |||
==Korzyści płynące z treningu asertywności== | ==Korzyści płynące z treningu asertywności== | ||
Trening asertywności może przynieść wiele korzyści dla jednostki. Oto kilka z najważniejszych: | Trening asertywności może przynieść wiele korzyści dla jednostki. Oto kilka z najważniejszych: | ||
'''Wzrost pewności siebie i pozytywnego postrzegania siebie'''. | '''Wzrost pewności siebie i pozytywnego postrzegania siebie'''. | ||
Rozwijanie asertywności pomaga jednostce zwiększyć jej pewność siebie. Poprzez naukę wyrażania swoich potrzeb, opinii i uczuć w sposób bezpośredni, ale jednocześnie szanujący innych, jednostka [[zysk]]uje świadomość swojej wartości i [[zdolności]] do wpływania na otoczenie. To z kolei prowadzi do pozytywnego postrzegania samej siebie i budowania poczucia własnej wartości. | Rozwijanie asertywności pomaga jednostce zwiększyć jej pewność siebie. Poprzez naukę wyrażania swoich potrzeb, opinii i uczuć w sposób bezpośredni, ale jednocześnie szanujący innych, jednostka [[zysk]]uje świadomość swojej wartości i [[zdolności]] do wpływania na otoczenie. To z kolei prowadzi do pozytywnego postrzegania samej siebie i budowania poczucia własnej wartości. | ||
'''Poprawa komunikacji i budowanie zdrowych relacji z innymi'''. | '''Poprawa komunikacji i budowanie zdrowych relacji z innymi'''. | ||
Trening asertywności wpływa również na [[jakość]] komunikacji i budowanie zdrowych relacji z innymi ludźmi. Umiejętność jasnego wyrażania swoich myśli i uczuć, a jednocześnie słuchania drugiej strony, pozwala na efektywną wymianę informacji i zrozumienie potrzeb i oczekiwań innych. Dzięki temu jednostka może nawiązywać bardziej autentyczne, szczerze i satysfakcjonujące relacje zarówno w życiu osobistym, jak i zawodowym. | Trening asertywności wpływa również na [[jakość]] komunikacji i budowanie zdrowych relacji z innymi ludźmi. Umiejętność jasnego wyrażania swoich myśli i uczuć, a jednocześnie słuchania drugiej strony, pozwala na efektywną wymianę informacji i zrozumienie potrzeb i oczekiwań innych. Dzięki temu jednostka może nawiązywać bardziej autentyczne, szczerze i satysfakcjonujące relacje zarówno w życiu osobistym, jak i zawodowym. | ||
'''Skuteczniejsze rozwiązywanie [[konflikt]]ów i negocjowanie własnych potrzeb'''. | '''Skuteczniejsze rozwiązywanie [[konflikt]]ów i negocjowanie własnych potrzeb'''. | ||
Trening asertywności uczy jednostkę skutecznego rozwiązywania konfliktów i negocjowania swoich potrzeb. Poprzez naukę asertywnego wyrażania swojego zdania, jednostka staje się bardziej pewna siebie w sytuacjach konfliktowych i potrafi znaleźć rozwiązania, które uwzględniają zarówno jej własne potrzeby, jak i potrzeby innych stron. To umiejętność niezwykle przydatna zarówno w życiu osobistym, jak i zawodowym. | Trening asertywności uczy jednostkę skutecznego rozwiązywania konfliktów i negocjowania swoich potrzeb. Poprzez naukę asertywnego wyrażania swojego zdania, jednostka staje się bardziej pewna siebie w sytuacjach konfliktowych i potrafi znaleźć rozwiązania, które uwzględniają zarówno jej własne potrzeby, jak i potrzeby innych stron. To umiejętność niezwykle przydatna zarówno w życiu osobistym, jak i zawodowym. | ||
'''Zwiększenie zdolności do wyrażania swoich opinii i uczuć'''. | '''Zwiększenie zdolności do wyrażania swoich opinii i uczuć'''. | ||
Trening asertywności pozwala jednostce na rozwinięcie zdolności do wyrażania swoich opinii i uczuć w sposób bezpośredni i otwarty. Dzięki temu jednostka może bardziej świadomie wyrażać swoje potrzeby i oczekiwania, co prowadzi do większego zrozumienia i akceptacji ze strony innych osób. To z kolei umożliwia budowanie bardziej autentycznych i satysfakcjonujących relacji z innymi. | Trening asertywności pozwala jednostce na rozwinięcie zdolności do wyrażania swoich opinii i uczuć w sposób bezpośredni i otwarty. Dzięki temu jednostka może bardziej świadomie wyrażać swoje potrzeby i oczekiwania, co prowadzi do większego zrozumienia i akceptacji ze strony innych osób. To z kolei umożliwia budowanie bardziej autentycznych i satysfakcjonujących relacji z innymi. | ||
'''Lepsze radzenie sobie z manipulacją i presją społeczną'''. | '''Lepsze radzenie sobie z manipulacją i presją społeczną'''. | ||
Trening asertywności pomaga jednostce w lepszym radzeniu sobie z manipulacją i presją społeczną. Poprzez naukę rozpoznawania manipulacji i asertywne stawianie granic, jednostka zyskuje [[zdolność]] do obrony swoich praw i wartości. To pozwala unikać sytuacji, w których jest się wykorzystywanym lub manipulowanym oraz utrzymać zdrowe relacje z innymi, oparte na wzajemnym szacunku. | Trening asertywności pomaga jednostce w lepszym radzeniu sobie z manipulacją i presją społeczną. Poprzez naukę rozpoznawania manipulacji i asertywne stawianie granic, jednostka zyskuje [[zdolność]] do obrony swoich praw i wartości. To pozwala unikać sytuacji, w których jest się wykorzystywanym lub manipulowanym oraz utrzymać zdrowe relacje z innymi, oparte na wzajemnym szacunku. | ||
| Linia 54: | Linia 38: | ||
Trening asertywności wykorzystuje różne techniki i ćwiczenia, które pomagają jednostce rozwijać [[umiejętności]] asertywnego zachowania. Poniżej przedstawiamy kilka przykładów takich technik: | Trening asertywności wykorzystuje różne techniki i ćwiczenia, które pomagają jednostce rozwijać [[umiejętności]] asertywnego zachowania. Poniżej przedstawiamy kilka przykładów takich technik: | ||
'''Rola asertywnych zachowań w różnych aspektach życia'''. | '''Rola asertywnych zachowań w różnych aspektach życia'''. | ||
Asertywność odgrywa istotną rolę w różnych aspektach życia. W miejscu pracy umiejętność asertywnego wyrażania swoich opinii i potrzeb pozwala na skuteczną współpracę z innymi oraz osiąganie lepszych [[rezultat]]ów. W relacjach osobistych asertywność pozwala na budowanie zdrowych granic, wyrażanie swoich oczekiwań i potrzeb oraz utrzymywanie satysfakcjonujących relacji. W sytuacjach [[stres]]owych umiejętność asertywnego zachowania pozwala na skuteczne radzenie sobie z trudnościami i konfliktami. | Asertywność odgrywa istotną rolę w różnych aspektach życia. W miejscu pracy umiejętność asertywnego wyrażania swoich opinii i potrzeb pozwala na skuteczną współpracę z innymi oraz osiąganie lepszych [[rezultat]]ów. W relacjach osobistych asertywność pozwala na budowanie zdrowych granic, wyrażanie swoich oczekiwań i potrzeb oraz utrzymywanie satysfakcjonujących relacji. W sytuacjach [[stres]]owych umiejętność asertywnego zachowania pozwala na skuteczne radzenie sobie z trudnościami i konfliktami. | ||
'''Ćwiczenia i techniki, które pomagają rozwijać asertywność'''. | '''Ćwiczenia i techniki, które pomagają rozwijać asertywność'''. | ||
Trening asertywności obejmuje różne ćwiczenia i techniki, które pomagają jednostce rozwijać umiejętności asertywnego zachowania. Do przykładów takich technik należą: asertywne odmawianie, czyli wyrażanie własnego zdania i granic w sposób jasny i stanowczy; zadawanie pytań, które pozwalają na lepsze zrozumienie potrzeb i oczekiwań innych osób; słuchanie aktywne, czyli udzielanie pełnej uwagi drugiej stronie i wyrażanie empatii. | Trening asertywności obejmuje różne ćwiczenia i techniki, które pomagają jednostce rozwijać umiejętności asertywnego zachowania. Do przykładów takich technik należą: asertywne odmawianie, czyli wyrażanie własnego zdania i granic w sposób jasny i stanowczy; zadawanie pytań, które pozwalają na lepsze zrozumienie potrzeb i oczekiwań innych osób; słuchanie aktywne, czyli udzielanie pełnej uwagi drugiej stronie i wyrażanie empatii. | ||
'''Rozróżnienie asertywności od agresji i uległości'''. | '''Rozróżnienie asertywności od agresji i uległości'''. | ||
Podczas treningu asertywności istotne jest rozróżnienie asertywności od agresji i uległości. Asertywność polega na wyrażaniu swoich potrzeb i oczekiwań w sposób szanujący zarówno siebie, jak i innych. Agresja polega na naruszaniu granic i praw innych osób w celu zaspokojenia własnych potrzeb. Uległość natomiast polega na rezygnacji z wyrażania swoich potrzeb i podporządkowaniu się oczekiwaniom innych. Trening asertywności pomaga jednostce zrozumieć te różnice i rozwijać zdolność do asertywnego zachowania. | Podczas treningu asertywności istotne jest rozróżnienie asertywności od agresji i uległości. Asertywność polega na wyrażaniu swoich potrzeb i oczekiwań w sposób szanujący zarówno siebie, jak i innych. Agresja polega na naruszaniu granic i praw innych osób w celu zaspokojenia własnych potrzeb. Uległość natomiast polega na rezygnacji z wyrażania swoich potrzeb i podporządkowaniu się oczekiwaniom innych. Trening asertywności pomaga jednostce zrozumieć te różnice i rozwijać zdolność do asertywnego zachowania. | ||
'''Rozwijanie umiejętności asertywnego rozwiązywania konfliktów'''. | '''Rozwijanie umiejętności asertywnego rozwiązywania konfliktów'''. | ||
Trening asertywności ma na celu również rozwijanie umiejętności asertywnego rozwiązywania konfliktów. Poprzez naukę słuchania drugiej strony, wyrażania swojego zdania w sposób konstruktywny oraz poszukiwanie rozwiązań, które uwzględniają potrzeby wszystkich stron, jednostka może skuteczniej i satysfakcjonująco rozwiązywać konflikty. | Trening asertywności ma na celu również rozwijanie umiejętności asertywnego rozwiązywania konfliktów. Poprzez naukę słuchania drugiej strony, wyrażania swojego zdania w sposób konstruktywny oraz poszukiwanie rozwiązań, które uwzględniają potrzeby wszystkich stron, jednostka może skuteczniej i satysfakcjonująco rozwiązywać konflikty. | ||
'''Wykorzystanie technik asertywnych w komunikacji werbalnej i niewerbalnej'''. | '''Wykorzystanie technik asertywnych w komunikacji werbalnej i niewerbalnej'''. | ||
Trening asertywności uczy jednostkę wykorzystywania technik asertywnych zarówno w komunikacji werbalnej, jak i niewerbalnej. [[Komunikacja]] werbalna obejmuje wyrażanie swoich myśli i uczuć słowami, natomiast [[komunikacja niewerbalna]] obejmuje m.in. gestykulację, mimikę twarzy i ton głosu. Trening asertywności pomaga jednostce świadomie wykorzystywać zarówno werbalne, jak i niewerbalne elementy komunikacji w celu wyrażania siebie w sposób asertywny. | Trening asertywności uczy jednostkę wykorzystywania technik asertywnych zarówno w komunikacji werbalnej, jak i niewerbalnej. [[Komunikacja]] werbalna obejmuje wyrażanie swoich myśli i uczuć słowami, natomiast [[komunikacja niewerbalna]] obejmuje m.in. gestykulację, mimikę twarzy i ton głosu. Trening asertywności pomaga jednostce świadomie wykorzystywać zarówno werbalne, jak i niewerbalne elementy komunikacji w celu wyrażania siebie w sposób asertywny. | ||
==Przykłady zastosowania treningu asertywności w praktyce== | ==Przykłady zastosowania treningu asertywności w praktyce== | ||
Trening asertywności ma wiele praktycznych zastosowań. Oto kilka przykładów: | Trening asertywności ma wiele praktycznych zastosowań. Oto kilka przykładów: | ||
'''Asertywność w miejscu pracy'''. | '''Asertywność w miejscu pracy'''. | ||
Trening asertywności pomaga jednostce rozwijać umiejętności asertywnego zachowania w miejscu pracy. Dzięki temu jednostka może skuteczniej komunikować się z kolegami, [[przełożony]]mi i [[klient]]ami, wyrażać swoje potrzeby i oczekiwania, a także osiągać lepsze rezultaty w pracy zespołowej. | Trening asertywności pomaga jednostce rozwijać umiejętności asertywnego zachowania w miejscu pracy. Dzięki temu jednostka może skuteczniej komunikować się z kolegami, [[przełożony]]mi i [[klient]]ami, wyrażać swoje potrzeby i oczekiwania, a także osiągać lepsze rezultaty w pracy zespołowej. | ||
'''Asertywność w życiu osobistym'''. | '''Asertywność w życiu osobistym'''. | ||
Trening asertywności wpływa również na [[jakość życia]] osobistego. Jednostka, rozwijając umiejętność asertywnego wyrażania swoich potrzeb, może wpływać na swoje potrzeby, utrzymywać zdrowe granice w relacjach, radzić sobie z manipulacją emocjonalną i budować satysfakcjonujące relacje. | Trening asertywności wpływa również na [[jakość życia]] osobistego. Jednostka, rozwijając umiejętność asertywnego wyrażania swoich potrzeb, może wpływać na swoje potrzeby, utrzymywać zdrowe granice w relacjach, radzić sobie z manipulacją emocjonalną i budować satysfakcjonujące relacje. | ||
'''Asertywność w sytuacjach stresowych'''. | '''Asertywność w sytuacjach stresowych'''. | ||
Trening asertywności pomaga jednostce zachować asertywność w sytuacjach stresowych. Umiejętność wyrażania swoich potrzeb i oczekiwań w sposób asertywny, radzenie sobie z krytyką i konfliktami oraz skuteczne [[zarząd]]zanie emocjami przyczyniają się do lepszego radzenia sobie z trudnościami i redukcji stresu. | Trening asertywności pomaga jednostce zachować asertywność w sytuacjach stresowych. Umiejętność wyrażania swoich potrzeb i oczekiwań w sposób asertywny, radzenie sobie z krytyką i konfliktami oraz skuteczne [[zarząd]]zanie emocjami przyczyniają się do lepszego radzenia sobie z trudnościami i redukcji stresu. | ||
'''Asertywność w relacjach partnerskich'''. | '''Asertywność w relacjach partnerskich'''. | ||
Trening asertywności jest również przydatny w relacjach partnerskich. Umiejętność wyrażania swoich oczekiwań, potrzeb i granic w sposób asertywny pozwala na budowanie zdrowych i satysfakcjonujących relacji. Dzięki temu jednostka może rozwijać się wspólnie z partnerem i utrzymywać satysfakcjonujące związki. | Trening asertywności jest również przydatny w relacjach partnerskich. Umiejętność wyrażania swoich oczekiwań, potrzeb i granic w sposób asertywny pozwala na budowanie zdrowych i satysfakcjonujących relacji. Dzięki temu jednostka może rozwijać się wspólnie z partnerem i utrzymywać satysfakcjonujące związki. | ||
'''Asertywność w wychowaniu dzieci'''. | '''Asertywność w wychowaniu dzieci'''. | ||
Trening asertywności może być również wykorzystany w wychowaniu dzieci. Nauczanie dzieci asertywności pozwala im rozwijać umiejętności wyrażania swoich potrzeb i uczuć, radzenia sobie z konfliktami i negocjowaniem. Dzięki temu dzieci uczą się budowania zdrowych relacji z innymi i rozwijania swojego [[potencjał]]u. | Trening asertywności może być również wykorzystany w wychowaniu dzieci. Nauczanie dzieci asertywności pozwala im rozwijać umiejętności wyrażania swoich potrzeb i uczuć, radzenia sobie z konfliktami i negocjowaniem. Dzięki temu dzieci uczą się budowania zdrowych relacji z innymi i rozwijania swojego [[potencjał]]u. | ||
| Linia 90: | Linia 74: | ||
==Alternatywne sposoby wykorzystania treningu asertywności== | ==Alternatywne sposoby wykorzystania treningu asertywności== | ||
Trening asertywności można wykorzystać również: | Trening asertywności można wykorzystać również: | ||
* podczas leczenia alkoholizmu,<ref>Ryszkowski A. (red.) (2015). | * podczas leczenia alkoholizmu,<ref>Ryszkowski A. (red.) (2015). s. 16</ref> | ||
* jako forma wsparcia dzieci będących ofiarami przemocy, najczęściej rówieśniczej,<ref>Węgrzynowska J. (2016) | * jako forma wsparcia dzieci będących ofiarami przemocy, najczęściej rówieśniczej,<ref>Węgrzynowska J. (2016), s. 9</ref> | ||
* przy częstych napadach lęku u dzieci oraz dorosłych | * przy częstych napadach lęku u dzieci oraz dorosłych<ref>Rzewuska M. (red.) (1999). s. 10</ref> | ||
{{infobox5|list1={{i5link|a=[[Test niedokończonych zdań]]}} — {{i5link|a=[[Test inteligencji]]}} — {{i5link|a=[[Manipulacja językowa]]}} — {{i5link|a=[[Aktywne słuchanie]]}} — {{i5link|a=[[Trening umiejętności społecznych]]}} — {{i5link|a=[[Myślenie lateralne]]}} — {{i5link|a=[[Counselling]]}} — {{i5link|a=[[Cherry Picking]]}} — {{i5link|a=[[Wywieranie wpływu na ludzi]]}} }} | |||
==Przypisy== | ==Przypisy== | ||
<references/> | <references /> | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
* Dobrowolska M. (2010) | <noautolinks> | ||
* Inglot-Kulas J. (2014) | * Dobrowolska M. (2010), ''Asertywność, jako kluczowa kompetencja społeczna pracowników peryferyjnych'', Zeszyty Naukowe Wyższa Szkoła Ekonomiczno-Społeczna w Ostrołęce, nr 8 | ||
* Ryszkowski A.(red.) (2015) | * Inglot-Kulas J. (2014), ''Asertywność-trudna sztuka dojrzałej postawy wobec złożonych sytuacji i przeżyć'', Studia i Prace Pedagogiczne Nr 1, Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Innowacji w Lublinie | ||
* Rzewuska M.(red.) (1999) | * Ryszkowski A. (red.) (2015), ''[http://jchc.eu/numery/2015_1/201513.pdf Walka z uzależnieniem alkoholowym]'', Journal of Clinical Healthcare, Vol.1 | ||
* Węgrzynowska J. (2016) | * Rzewuska M. (red.) (1999), ''Standardy i algorytmy farmakoterapii w zaburzeniach lękowych i obsesyjno-kompulsyjnych'', Farmakoterapia w psychiatrii i neurologii Vol.99, nr 1 | ||
* Węgrzynowska J. (2016), ''[https://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-71e7aeb1-c134-4058-bd48-bfecff5a02e1/c/547-823-1-SM.pdf Dzieci doświadczające przemocy rówieśniczej]'', Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, Vol. 15 | |||
</noautolinks> | |||
{{a|Małgorzata Madej}} | {{a|Małgorzata Madej}} | ||
[[Kategoria:Psychologia]] | [[Kategoria:Psychologia]] | ||
{{#metamaster:description|Trening asertywności polega na ćwiczeniach rozwijających asertywność jednostki. Dzięki niemu nabywamy szacunek do własnej i cudzej godności, jak również do uznania praw swoich oraz bliźnich.}} | {{#metamaster:description|Trening asertywności polega na ćwiczeniach rozwijających asertywność jednostki. Dzięki niemu nabywamy szacunek do własnej i cudzej godności, jak również do uznania praw swoich oraz bliźnich.}} | ||
Aktualna wersja na dzień 16:16, 12 sty 2024
Trening asertywności polega na ćwiczeniach rozwijających asertywność jednostki. Dzięki niemu nabywamy szacunek do własnej i cudzej godności, jak również do uznania praw swoich oraz bliźnich[1]
Źródło treningu asertywności
Nierozłącznie związanym pojęciem z treningiem asertywności jest asertywność (z łac. assertio - twierdzenie).[2] Zachowania asertywne są często błędnie mylone z lękiem lub tupetem,[3] a ich najlepszą definicją jest: "pożądana pewność siebie w sytuacjach społecznych. Pożądana, czyli akceptowana przez otoczenie, które wyznacza normy i granice zewnętrzne zachowań asertywnych, przy równoczesnej swobodzie w ekspresji "ja".[4]
Strategie trenowania asertywności
- "Zacięta płyta" - stosowana w przypadku rozmowy z osobą do której nie dociera nasza odpowiedź odmowna. Składa się z kilku elementów takich jak:
- skonkretyzowanie potrzeby (co chcemy, a czego nie),
- określenie krótkich i prostych sformułowań nakierowanych na nasze potrzeby,
- poparcie swoich tez poprzez komunikację niewerbalną,
- powtarzanie "w kółko" sformułowanej wypowiedzi wyrażającej naszą potrzebę nie zmieniając jej znaczenia,
- wyrażenie znajomości potrzeb oraz uczuć rozmówcy i dalsze powtarzanie swoich tez.
- "Z treści na proces" - wypowiedzenie uwagi na temat rozmówcy w jak najbardziej neutralny i spokojny sposób, który nie mógłby zostać uznany lub odebrany za atak.
- "Chwila na oddech" - odczekanie krótkiego momentu przed wyartykułowaniem odpowiedzi, w celu upewnienia się, iż słowa rozmówcy zostały odpowiednio przez nas zrozumiane. Daje to również możliwość na dokonanie analizy słów drugiej strony w rozmowie, co może pomóc tak oddziaływać na rozmowę, żeby jej efekt okazał się dla nas korzystny.
- "Odkładanie na później" - najskuteczniejsza metoda w przypadku rozmów lub dyskusji przepełnionych agresją lub biernością rozmówcy. Zbliżona jest do techniki poprzedniej[5]
Korzyści płynące z treningu asertywności
Trening asertywności może przynieść wiele korzyści dla jednostki. Oto kilka z najważniejszych:
Wzrost pewności siebie i pozytywnego postrzegania siebie. Rozwijanie asertywności pomaga jednostce zwiększyć jej pewność siebie. Poprzez naukę wyrażania swoich potrzeb, opinii i uczuć w sposób bezpośredni, ale jednocześnie szanujący innych, jednostka zyskuje świadomość swojej wartości i zdolności do wpływania na otoczenie. To z kolei prowadzi do pozytywnego postrzegania samej siebie i budowania poczucia własnej wartości.
Poprawa komunikacji i budowanie zdrowych relacji z innymi. Trening asertywności wpływa również na jakość komunikacji i budowanie zdrowych relacji z innymi ludźmi. Umiejętność jasnego wyrażania swoich myśli i uczuć, a jednocześnie słuchania drugiej strony, pozwala na efektywną wymianę informacji i zrozumienie potrzeb i oczekiwań innych. Dzięki temu jednostka może nawiązywać bardziej autentyczne, szczerze i satysfakcjonujące relacje zarówno w życiu osobistym, jak i zawodowym.
Skuteczniejsze rozwiązywanie konfliktów i negocjowanie własnych potrzeb. Trening asertywności uczy jednostkę skutecznego rozwiązywania konfliktów i negocjowania swoich potrzeb. Poprzez naukę asertywnego wyrażania swojego zdania, jednostka staje się bardziej pewna siebie w sytuacjach konfliktowych i potrafi znaleźć rozwiązania, które uwzględniają zarówno jej własne potrzeby, jak i potrzeby innych stron. To umiejętność niezwykle przydatna zarówno w życiu osobistym, jak i zawodowym.
Zwiększenie zdolności do wyrażania swoich opinii i uczuć. Trening asertywności pozwala jednostce na rozwinięcie zdolności do wyrażania swoich opinii i uczuć w sposób bezpośredni i otwarty. Dzięki temu jednostka może bardziej świadomie wyrażać swoje potrzeby i oczekiwania, co prowadzi do większego zrozumienia i akceptacji ze strony innych osób. To z kolei umożliwia budowanie bardziej autentycznych i satysfakcjonujących relacji z innymi.
Lepsze radzenie sobie z manipulacją i presją społeczną. Trening asertywności pomaga jednostce w lepszym radzeniu sobie z manipulacją i presją społeczną. Poprzez naukę rozpoznawania manipulacji i asertywne stawianie granic, jednostka zyskuje zdolność do obrony swoich praw i wartości. To pozwala unikać sytuacji, w których jest się wykorzystywanym lub manipulowanym oraz utrzymać zdrowe relacje z innymi, oparte na wzajemnym szacunku.
Techniki treningu asertywności
Trening asertywności wykorzystuje różne techniki i ćwiczenia, które pomagają jednostce rozwijać umiejętności asertywnego zachowania. Poniżej przedstawiamy kilka przykładów takich technik:
Rola asertywnych zachowań w różnych aspektach życia. Asertywność odgrywa istotną rolę w różnych aspektach życia. W miejscu pracy umiejętność asertywnego wyrażania swoich opinii i potrzeb pozwala na skuteczną współpracę z innymi oraz osiąganie lepszych rezultatów. W relacjach osobistych asertywność pozwala na budowanie zdrowych granic, wyrażanie swoich oczekiwań i potrzeb oraz utrzymywanie satysfakcjonujących relacji. W sytuacjach stresowych umiejętność asertywnego zachowania pozwala na skuteczne radzenie sobie z trudnościami i konfliktami.
Ćwiczenia i techniki, które pomagają rozwijać asertywność. Trening asertywności obejmuje różne ćwiczenia i techniki, które pomagają jednostce rozwijać umiejętności asertywnego zachowania. Do przykładów takich technik należą: asertywne odmawianie, czyli wyrażanie własnego zdania i granic w sposób jasny i stanowczy; zadawanie pytań, które pozwalają na lepsze zrozumienie potrzeb i oczekiwań innych osób; słuchanie aktywne, czyli udzielanie pełnej uwagi drugiej stronie i wyrażanie empatii.
Rozróżnienie asertywności od agresji i uległości. Podczas treningu asertywności istotne jest rozróżnienie asertywności od agresji i uległości. Asertywność polega na wyrażaniu swoich potrzeb i oczekiwań w sposób szanujący zarówno siebie, jak i innych. Agresja polega na naruszaniu granic i praw innych osób w celu zaspokojenia własnych potrzeb. Uległość natomiast polega na rezygnacji z wyrażania swoich potrzeb i podporządkowaniu się oczekiwaniom innych. Trening asertywności pomaga jednostce zrozumieć te różnice i rozwijać zdolność do asertywnego zachowania.
Rozwijanie umiejętności asertywnego rozwiązywania konfliktów. Trening asertywności ma na celu również rozwijanie umiejętności asertywnego rozwiązywania konfliktów. Poprzez naukę słuchania drugiej strony, wyrażania swojego zdania w sposób konstruktywny oraz poszukiwanie rozwiązań, które uwzględniają potrzeby wszystkich stron, jednostka może skuteczniej i satysfakcjonująco rozwiązywać konflikty.
Wykorzystanie technik asertywnych w komunikacji werbalnej i niewerbalnej. Trening asertywności uczy jednostkę wykorzystywania technik asertywnych zarówno w komunikacji werbalnej, jak i niewerbalnej. Komunikacja werbalna obejmuje wyrażanie swoich myśli i uczuć słowami, natomiast komunikacja niewerbalna obejmuje m.in. gestykulację, mimikę twarzy i ton głosu. Trening asertywności pomaga jednostce świadomie wykorzystywać zarówno werbalne, jak i niewerbalne elementy komunikacji w celu wyrażania siebie w sposób asertywny.
Przykłady zastosowania treningu asertywności w praktyce
Trening asertywności ma wiele praktycznych zastosowań. Oto kilka przykładów:
Asertywność w miejscu pracy. Trening asertywności pomaga jednostce rozwijać umiejętności asertywnego zachowania w miejscu pracy. Dzięki temu jednostka może skuteczniej komunikować się z kolegami, przełożonymi i klientami, wyrażać swoje potrzeby i oczekiwania, a także osiągać lepsze rezultaty w pracy zespołowej.
Asertywność w życiu osobistym. Trening asertywności wpływa również na jakość życia osobistego. Jednostka, rozwijając umiejętność asertywnego wyrażania swoich potrzeb, może wpływać na swoje potrzeby, utrzymywać zdrowe granice w relacjach, radzić sobie z manipulacją emocjonalną i budować satysfakcjonujące relacje.
Asertywność w sytuacjach stresowych. Trening asertywności pomaga jednostce zachować asertywność w sytuacjach stresowych. Umiejętność wyrażania swoich potrzeb i oczekiwań w sposób asertywny, radzenie sobie z krytyką i konfliktami oraz skuteczne zarządzanie emocjami przyczyniają się do lepszego radzenia sobie z trudnościami i redukcji stresu.
Asertywność w relacjach partnerskich. Trening asertywności jest również przydatny w relacjach partnerskich. Umiejętność wyrażania swoich oczekiwań, potrzeb i granic w sposób asertywny pozwala na budowanie zdrowych i satysfakcjonujących relacji. Dzięki temu jednostka może rozwijać się wspólnie z partnerem i utrzymywać satysfakcjonujące związki.
Asertywność w wychowaniu dzieci. Trening asertywności może być również wykorzystany w wychowaniu dzieci. Nauczanie dzieci asertywności pozwala im rozwijać umiejętności wyrażania swoich potrzeb i uczuć, radzenia sobie z konfliktami i negocjowaniem. Dzięki temu dzieci uczą się budowania zdrowych relacji z innymi i rozwijania swojego potencjału.
Trening asertywności jest niezwykle wartościowym narzędziem, które pozwala jednostce rozwijać wiele ważnych umiejętności. Poprzez wzrost pewności siebie i pozytywnego postrzegania siebie, poprawę komunikacji i budowanie zdrowych relacji z innymi, skuteczniejsze rozwiązywanie konfliktów i negocjowanie własnych potrzeb, zwiększenie zdolności do wyrażania swoich opinii i uczuć oraz lepsze radzenie sobie z manipulacją i presją społeczną, jednostka staje się bardziej asertywna i podejmuje bardziej świadome decyzje. Przykłady zastosowania treningu asertywności w praktyce, takie jak asertywność w miejscu pracy, w życiu osobistym, w sytuacjach stresowych, w relacjach partnerskich i w wychowaniu dzieci, pokazują, że asertywność jest niezwykle wartościowym narzędziem, które może przynieść korzyści w różnych obszarach życia.
Alternatywne sposoby wykorzystania treningu asertywności
Trening asertywności można wykorzystać również:
- podczas leczenia alkoholizmu,[6]
- jako forma wsparcia dzieci będących ofiarami przemocy, najczęściej rówieśniczej,[7]
- przy częstych napadach lęku u dzieci oraz dorosłych[8]
| Trening asertywności — artykuły polecane |
| Test niedokończonych zdań — Test inteligencji — Manipulacja językowa — Aktywne słuchanie — Trening umiejętności społecznych — Myślenie lateralne — Counselling — Cherry Picking — Wywieranie wpływu na ludzi |
Przypisy
Bibliografia
- Dobrowolska M. (2010), Asertywność, jako kluczowa kompetencja społeczna pracowników peryferyjnych, Zeszyty Naukowe Wyższa Szkoła Ekonomiczno-Społeczna w Ostrołęce, nr 8
- Inglot-Kulas J. (2014), Asertywność-trudna sztuka dojrzałej postawy wobec złożonych sytuacji i przeżyć, Studia i Prace Pedagogiczne Nr 1, Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Innowacji w Lublinie
- Ryszkowski A. (red.) (2015), Walka z uzależnieniem alkoholowym, Journal of Clinical Healthcare, Vol.1
- Rzewuska M. (red.) (1999), Standardy i algorytmy farmakoterapii w zaburzeniach lękowych i obsesyjno-kompulsyjnych, Farmakoterapia w psychiatrii i neurologii Vol.99, nr 1
- Węgrzynowska J. (2016), Dzieci doświadczające przemocy rówieśniczej, Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, Vol. 15
Autor: Małgorzata Madej
