Rating

Raiting jest pojęciem angielskojęzycznym, które przyjęło się powszechnie w nomenklaturze finansowej. Rating oznacza ocenę ryzyka kredytowego emitenta, lub proces przydzielenia owej oceny danemu podmiotowi. Oceny ratingowe pogrupowane są w kilku kategoriach. Są one z reguły kombinacją liter, cyfr i znaków. Ocenę ratingową przeprowadzają wyspecjalizowane agencje ratingowe, które cechuje niezależność i obiektywizm. Proces przydzielenia oceny emitentowi zakłada szczegółowe badanie kondycji finansowej podmiotu oraz jego otoczenia, które może mieć wpływ na zdolność obsługi zobowiązań. Rating jest często wymogiem pożądanym przy uzyskiwaniu finansów dla podmiotów działających na globalnym rynku finansowym.

TL;DR

Rating to ocena ryzyka kredytowego danego podmiotu, przeprowadzana przez wyspecjalizowane agencje ratingowe. Oceny ratingowe są grupowane w kategorie inwestycyjne i spekulacyjne. Agencje ratingowe mają dostęp do większych źródeł informacji i opiniują badane podmioty. Główne agencje ratingowe to Standard & Poor's, Moody's i Fitch. Nadawanie ratingu odbywa się przez komitety ratingowe, a rating pełni funkcje racjonalizatorską, informacyjną, porządkującą, popularyzatorską i wyrównywania szans.

Kategorie ratingowe

• inwestycyjna
• spekulacyjna

Kategorie inwestycyjne według poziomu

• Bardzo wysoki AAA bardzo wysoka zdolność spłacania zobowiązań i odsetek
• Wysoki AA+, AA, AA - wysoka zdolność spłacania zobowiązań i odsetek
• Średni A+, A, A - możliwość obniżenia jakości długu w sytuacji pogorszenia koniunktury gospodarczej
• Zadowalający BBB+, BBB, BBB - większa możliwość obniżenia jakości długu w sytuacji pogorszenia koniunktury gospodarczej

Kategorie spekulacyjne według poziomu

• Średni: BB+, BB, BB- średnia zdolność spłacania zobowiązań
• Poniżej średniego: B+, B, B - niewystarczająca gwarancja spłaty długu
• Niski: CCC istnieje zagrożenie spłaty długu wobec niesprzyjającej sytuacji gospodarczej
• Bardzo niski: CC duże zagrożenie braku spłaty długu
• Ryzykowny: C zagrożenie spłaty długu wynika z rozpoczętego lub przewidywanego postępowania upadłościowego wobec emitenta
• Bardzo ryzykowny: D niewiarygodność emitenta w związku z zaległościami w spłacie zobowiązań [Herdan, Krasodomoska, s. 180-181].

Agencje Ratingowe

Składają się z grupy wykwalifikowanych ekspertów zatrudnionych w instytucji, zajmującej się oceną możliwości danych podmiotów rynku finansowego do spłaty swoich zobowiązań jak również instrumentów dłużnych, którymi obraca się na rynku finansowym. Agencje ratingowe mają w swoim zakresie dostęp do dużo większych źródeł informacji na temat danego podmiotu niż przeciętni interesariusze dlatego rzetelnie mogą opiniować badane podmioty. A ich praca może być wykorzystywana przy podejmowaniu decyzji przez interesariuszy. Agencje można podzielić według kryteria zakresu na agencje o zakresie działania krajowym lub globalnym. W swoich ocenach agencje biorą pod uwagę tylko uwarunkowania dotyczące danego zakresu. Także zmiany wartości walut nie będą miały znaczenia przy ocenie jednostek krajowych. A zupełnie odwrotnie będzie przy ocenie jednostek globalnych gdzie wartości waluty będzie ogrywała duże znaczenie. Łączna liczba agencji z całego świata wynosi około 100 agencji. Aby ich oceny były wiarygodne muszą spełniać dokładnie wymagania. Wymagania te zostały ustalone przez Amerykańską Komisję Papierów Wartościowych i Giełd.

Główne Agencje Ratingowe

Do głównych agencji zaliczamy: Standard &Poor's, Moody's, Fitch. Pierwsza z nich wywodzi się z dwóch działających oddzielnie firm, które połączyły swoje siły w 1941 roku. Na przestrzeni lat dokonywały się jej kolejne przemiany aby w obecnej formie wydawać około 30 rodzajów opinii. Opinie te są dzielone w sposób umowny na credit rating i non-credit rating. Przez swój sposób oceniania różni się ona od agencji Moody’s, założonej przez John’a Moody w 1900 roku. Poprzez zbieranie informacji na temat interesujący daną nisze klientów przedsiębiorstw rozwijał swoją firmę. Obecnie firma ta jest spółką giełdową i wystawia około 40 różnych swoich opinii. Trzecia agencja Fitch wywodzącą się od Fitch Publishing Company w przeszłości na rynku amerykańskiej nie posiadała tak silnej pozycji jak Standard&Poor i Moody’s. Dopiero po połączeniu z inną agencją wzmocniła swój wizerunek na rynkach i tak jak Moody’s wystawia ponad 30 rodzajów opinii.

Nadanie ratingu

Nadawanie ratingu danej jednostce zajmują się komitety ratingowe, w których skład wchodzą obiektywni specjaliści posiadający kompetencje przeprowadzania procedur nadania. W razie potrzeby komitet jest zwoływany. Wszystkie jego ustalenia i działania przed opublikowaniem ratingu są tajne . Po zakończeniu czynności komitetu dane, które mają być przedstawione w formie jawnej są ujawniane we właściwym czasie, pozwalającym na zapoznanie się z nimi przez odpowiednie jednostki.

Funkcje ratingu

• Racjonalizatorska - ulepszanie procedur informacyjnych w celu jak najlepszego zwiększenia efektywności inwestycji
• Informacyjna - pozwala potencjalnym inwestorom ocenić emitenta i wybrać najkorzystniejszą ofertę na rynku
• Porządkująca - oznacza pozbywanie się niepotrzebnych lub nieprawdziwych informacji
• Popularyzatorska - rozpowszechnianie informacji o badanym zakresie
• "Wyrównywania szans" - działanie mające na celu uczynienia dostępnych informacji dla instytucji a także dla niewyodrębniony jednostek

Rating — artykuły polecane

Agencja ratingowa — Wiarygodność kredytowa — Analiza fundamentalna — Firma ratingowa — Bank spółdzielczy — Amerykański certyfikat depozytowy — Wskaźnik Altmana — MBO — Fundusz hedgingowy

Bibliografia

• Brylak J. (2011), Agencje ratingowe na rynku inwestycji. Prawne aspekty instytucji, Zeszyty naukowe nr 11, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
• Cichy J. (2016), Rating na rynku finansowym, Uniwersytet Ekonomiczny, Katowice
• Czempas J. (2014), Rating jako narzędzie oceny wiarygodności kredytowej inwestora samorządowego, Studia Ekonomiczne vol. 177
• Dziawgo D. (2010), Credit rating na międzynarodowym, rynku finansowym, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Herdan A. (2006), Ocena agencji ratingowych a klasyfikacja wag ryzyka bankowego, Zeszyty Naukowe nr 702 Akademii Ekonomicznej w Krakowie
• Jajuga K., Jajuga T. (2012), Inwestycje: instrumenty finansowe, aktywa niefinansowe, ryzyko finansowe, inżynieria finansowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Radomska E. (2012), Agencje ratingowe - zasady funkcjonowania i źródła krytyki, Sztuka Zarządzania nr 3-4

Autor: Artur Goniewicz, Alicja Latocha