Wartość informacji

Potrzeba pomiaru wartości informacji wynika z następujących jej własności:

• informacja jest jednym z czynników wytwórczych[D T Dziuba, 2007, s. 19-23],
• informacja jest nabywana za określony mierzalny koszt, który może być znaczny,
• dostępne są substytuty do każdej specyficznej cząstki informacji i mogą być przeliczone jako mniej lub bardziej kosztowne,
• koszt wykorzystania informacji może być znaczący,
• jak każdy czynnik wytwórczy informację należałoby wykorzystać optymalnie [M Oleander-Skowronek, K. B Wydro, 2007, s. 1]

Pomiar wartości informacji jest trudny ze względu na:

• informacja ma użytkowość pośrednią [M Oleander-Skowronek, K. B Wydro, 2007, s. 72],
• informacja ma naturę zmienną, co wynika z jej wieloaspektowości, różnorodności i złożoności może być wykorzystywana i interpretowana na wiele sposobów przez różnych użytkowników [D T Dziuba, 2007, s. 19-23]
• informacja może redukować niepewność jak i ją generować,
• informację trzeba aktualizować,
• wartość informacji zależy od efektu skali, wartość ta jest rosnąca funkcja bogactwa,
• wartość informacji maleje w czasie,
• im częściej stosuje się pewnego rodzaju informacje tym bardziej zyskują na wartości,
• informacja jest bezwartościowa gdy nie istnieje możliwość jej przekazu, informacje można przekazać dzięki wykorzystaniu technologii IT
• jest źródłem niewyczerpalnym,
• można ją przetwarzać w celu uzyskania nowych informacji

Powyżej przytoczone cechy informacji powodują, że najbardziej adekwatną oceną wartości informacji będzie ocena subiektywna tzn. zależy od osoby, która ją użytkuje [M Oleander-Skowronek, K. B Wydro, 2007, s. 75],.

TL;DR

Artykuł omawia potrzebę pomiaru wartości informacji. Informacja jest kosztowna, ale ma użytkowość i może być wykorzystana w podejmowaniu decyzji. Pomiar wartości informacji jest trudny ze względu na jej naturę i zmienność. Wartość informacji zależy od skutków podjętych decyzji i może być oszacowana na podstawie różnicy między użytecznością decyzji z informacją a bez niej. Inną miarą wartości informacji jest stosunek pomiędzy najwyższą kwotą, jaką decydent jest gotowy zapłacić za informację, a najniższą kwotą, jaką właściciel informacji jest skłonny odstąpić od niej. Istnieje także paradoks informacji, gdy konsumenci nie chcą zapłacić za informację, której już się dowiedzieli.

Miara wartości informacji na podstawie skutku decyzji

Głównym źródłem wartości informacji jest jej użyteczność przy podejmowaniu decyzji. Informacja ma wartość ponieważ, w danej sytuacji decyzyjnej pozwala z większym prawdopodobieństwem ocenić skutki podjętych decyzji i dzięki temu umożliwia bardziej optymalne podejmowanie ich [U Brichler, M Betler,2007, s. 32-33].

Wartość użyteczna informacji to różnica pomiędzy użytecznością decyzji podjętej przez decydenta pod wpływem posiadania jej a użytecznością decyzji podjętej bez posiadania tej informacji.

Wartość pieniężna informacji to ekwiwalent pieniężny jaki powoduje, że dla decydenta w danej sytuacji decyzyjnej, posiadanie informacji lub jej brak jest obojętne.

Oszacowanie wartość informacji w tym wypadku sprowadza się do 4 kroków: [U Brichler, M Betler,2007, s. 38-39].

1. Określić najlepszą decyzję w obu przypadkach (posiadania i nie posiadania informacji)
2. Obliczyć oczekiwaną użyteczność najlepszej decyzji w przypadku posiadania informacji
3. Obliczyć oczekiwaną użyteczność najlepszej decyzji w przypadku braku informacji
4. Obliczyć różnicę pomiędzy wynikami kroków 2 i 3.

Wartość informacji będzie tym większa im bardziej będą pożądane przez decydenta skutki podjętej decyzji w sytuacji niepewności pod wpływem informacji.

Na wartość informacji dla decydenta mają wpływ również [U Brichler, M Betler,2007, s. 56]:

• stopnień niepewności decydent w danej sytuacji
• precyzji informacji
• poziomu akceptacji ryzyka
• koszt pozyskania i użycia informacji [M Oleander-Skowronek, K. B Wydro, 2007, s. 77],

Wartość informacji w najprostszym przypadku, przy założeniu że:

• decydent posiada precyzyjną informacją, czyli taką na podstawie, której może z p=1 ustalić skutki podjętych decyzji,
• nie ma awersji do ryzyka

można określić wzorem [M Oleander-Skowronek, K. B Wydro, 2007, s. 77]:

$WI(C/I)=EUmax(C/I)-EUmax(C)-K$

gdzie,

$EUmax(C/I)=\sum _{i\in I}p(i)max_{d\in D}\sum _{c\in C}p(cli)U(d,c)$

$EUmax=max_{d\in D}\sum _{c\in C}p(c)U(d,c)$

EUmax (C/I) - wartość oczekiwana maksymalnej użyteczności z podjętych decyzji z uwzględnieniem posiadanej informacji

EUmax (C) - wartość oczekiwana maksymalnej użyteczności z podjętych decyzji bez posiadania informacji

K - koszt pozyskania i wykorzystania informacji

U (d, c) - funkcja użyteczności, której wartość zależy od oceny stanu sytuacyjnego c, w którym znajduje się decydent oraz jego decyzji d.

p (C) - prawdopodobieństwo znalezienia się w stanie decyzyjnym c

C - zmienna losowa charakteryzująca zbiór możliwych c

D - zmienna decyzyjna charakteryzująca możliwe działania

p (i) - prawdopodobieństwo wykorzystania informacji i

I - zmienna losowa charakteryzująca uwzględnianą informację

Miara wartości informacji na podstawie stosunku WTA i WTP

Inną propozycją miary wartości informacji na rynku jest zależność [M Oleander-Skowronek, K. B Wydro, 2007, s. 76],:

$V={\frac {WTA}{WTP}}$,

gdzie

WTA - najwyższa kwota jaką decydent gotowy jest zapłacić za otrzymanie danej informację

WTP - najniższa kwota za jaką właściciel informacji jest skłonny do odstąpienia jej

Stosunek ten jest większy od jedności.

Paradoks informacji

Konsumenci nie chcą zakupić informacji, gdy nie potrafią oszacować jej wartości. Oszacowanie wartości informacji nie jest możliwe bez poznania jej. Konsument nie zapłaci za informacje, którą już poznał.

Wartość informacji — artykuły polecane

Próba — Błąd względny — Modele procesów decyzyjnych — RAROC — Niepewność — LTV — Net Promoter Score — Teoria gier — Racjonalność działania

Bibliografia

• Brichler U., Betler M. (2007), Information economics, Routledge
• Dziuba D. (2007), Metody Ekonomiki Sektora Informacyjnego, Difin, Warszawa
• Kisielnicki J., Sroka H. (1999), Systemy informacyjne biznesu, Placet, Warszawa
• Oleander-Skorek M., Wydro K. (2007), Wartość informacji, Telekomunikacja i techniki komunikacyjne, 1-2
• Oleński J. (2003), Ekonomika informacji. Metody, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Wikipedia.org, Expected value of perfect information

Autor: Kornel Masłowski