Stratoinflacja: Różnice pomiędzy wersjami
m (Dodanie TL;DR) |
m (cleanup bibliografii i rotten links) |
||
| (Nie pokazano 17 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Stratoinflacja''' jest rodzajem inflacji w ramach typu inflacji galopującej, wyróżnionym po dokonaniu podziału inflacji według kryterium jej nasilenia. | |||
[[Inflacja]] galopująca występuje w przypadku, gdy ceny zaczynają rosnąć według stóp dwu - lub trzycyfrowych. Można wówczas dostrzec znaczne zaburzenia w procesie reprodukcji makroekonomicznej, co jest przyczyną m.in. drastycznego spadku siły nabywczej pieniądza i erozji systemów motywacyjnych. Kolejnymi następstwami jest to, że rynki finansowe zamierają, a [[alokacja]] środków jest raczej wynikiem racjonowania niż działania stóp procentowych na inwestujących. Jest to zjawisko niekorzystne dla wzrostu gospodarczego, a ponadto taka sytuacja jest nie do kontrolowania przez państwo. | |||
Gdy inflacja ta przejawia się dużymi wahaniami indeksu cen następujących z okresu na okres możemy mówić wówczas o '''stratoinflacji'''<ref>Pollok A. (1996), s. 32</ref>. | |||
Gdy inflacja ta przejawia się dużymi wahaniami indeksu cen następujących z okresu na okres możemy mówić wówczas o '''stratoinflacji'''<ref>Pollok A. (1996) | |||
==TL;DR== | ==TL;DR== | ||
| Linia 29: | Linia 10: | ||
==Podział rodzajów inflacji ze względu na przejawy i skutki== | ==Podział rodzajów inflacji ze względu na przejawy i skutki== | ||
===Wzrost cen oraz stopień zrównoważenia rynku=== | ===Wzrost cen oraz stopień zrównoważenia rynku=== | ||
:*[[inflacja otwarta]] (dzieląca się na jawną lub ukrytą) | :* [[inflacja otwarta]] (dzieląca się na jawną lub ukrytą) | ||
:*tłumiona | :* tłumiona | ||
:*shortageflation | :* shortageflation | ||
===Skala dezorganizacji procesów rozwoju społeczno-gospodarczego=== | ===Skala dezorganizacji procesów rozwoju społeczno-gospodarczego=== | ||
:*cywilizowana | :* cywilizowana | ||
:*barbarzyńska | :* barbarzyńska | ||
<google>n</google> | |||
===Nasilenie inflacji=== | ===Nasilenie inflacji=== | ||
:*pełzająca | :* pełzająca | ||
:*krocząca | :* krocząca | ||
:*galopująca (w obrębach której wyróżniamy '''stratoinflacja''') | :* galopująca (w obrębach której wyróżniamy '''stratoinflacja''') | ||
:*[[megainflacja]] | :* [[megainflacja]] | ||
:*[[hiperinflacja]] | :* [[hiperinflacja]] | ||
===Tendencje wzrostu gospodarczego=== | ===Tendencje wzrostu gospodarczego=== | ||
:*klasyczna | :* klasyczna | ||
:*[[stagflacja]] | :* [[stagflacja]] | ||
:*slumpflacja<ref>Pollok A. (1996). ''Inflacja w teorii ekonomii. Pomocnicze materiały dydaktyczne'', Akademia Ekonomiczna w Krakowie Wydawnictwo Uczelniane, Kraków, s. 20</ref>. | :* slumpflacja<ref>Pollok A. (1996). ''Inflacja w teorii ekonomii. Pomocnicze materiały dydaktyczne'', Akademia Ekonomiczna w Krakowie Wydawnictwo Uczelniane, Kraków, s. 20</ref>. | ||
==Stratoinflacja w Ameryce Łacińskiej== | ==Stratoinflacja w Ameryce Łacińskiej== | ||
'''Stratoinflacja''' jest zazwyczaj cechą państw, które mają słabe rządy, przechodzą rewolucję lub doświadczają wojen. Na przełomie lat 80-tych wiele rządów Ameryki Południowej miało problem z utrzymaniem '''inflacji''' na niskim i stabilnym poziomie. Problemy ze [[zbyt]] wysoką '''inflacją''' dotknęły Argentynę, Chile oraz Brazylię, co spowodowało zaburzenia w funkcjonowaniu gospodarki. Problem szybkiej utraty wartości pieniądza przekładał się na problem z zawieraniem umów handlowych, które w takich warunkach indeksuje się w odniesieniu do '''inflacji''' lub zawiera w innych walutach (najczęściej w dolarach). Ludzie wolą gromadzić dobra, w których widzą [[wartość]] zamiast utrzymywania zapasów gotówki. Takie zjawiska przekładają się na rynki finansowe, które zaczynają upadać z powodu wypływu kapitału na rynki zagraniczne <ref> Vernengo M. (red.) (2006) | '''Stratoinflacja''' jest zazwyczaj cechą państw, które mają słabe rządy, przechodzą rewolucję lub doświadczają wojen. Na przełomie lat 80-tych wiele rządów Ameryki Południowej miało problem z utrzymaniem '''inflacji''' na niskim i stabilnym poziomie. Problemy ze [[zbyt]] wysoką '''inflacją''' dotknęły Argentynę, Chile oraz Brazylię, co spowodowało zaburzenia w funkcjonowaniu gospodarki. Problem szybkiej utraty wartości pieniądza przekładał się na problem z zawieraniem umów handlowych, które w takich warunkach indeksuje się w odniesieniu do '''inflacji''' lub zawiera w innych walutach (najczęściej w dolarach). Ludzie wolą gromadzić dobra, w których widzą [[wartość]] zamiast utrzymywania zapasów gotówki. Takie zjawiska przekładają się na rynki finansowe, które zaczynają upadać z powodu wypływu kapitału na rynki zagraniczne <ref> Vernengo M. (red.) (2006), s. 471-487 </ref> | ||
===Startoinflacja w Brazylii (lata 1970-1994)=== | ===Startoinflacja w Brazylii (lata 1970-1994)=== | ||
W Brazylii '''stratoinflacja''' pojawiła się po ekspansji kredytowej wywołanej ekspansją monetarną. Licząc na ciągły wzrost płac i dalszą monetarną politykę ekspansywną, [[inwestycje]] oraz [[konsumpcja]] finansowane pieniądzem dłużnym osiągały coraz wyższe poziomy. Kryzys energetyczny w 1970 roku oraz dyktatura brazylijskich władz przyczyniły się do chronicznego wzrostu '''inflacji'''. [[Rząd]] zamiast finansować wydatki z wpływów pochodzących z podatków, nadmiernie kreował [[pieniądz]]. Po zmianie polityki monetarnej płace przestały rosnąć w takim samym tempie jak ceny, co spowodowane było spadkiem kursu brazylijskiej waluty real. Dodatkowe skandale korupcyjne władz brazylijskich załamywały [[kurs]] waluty<ref> Cardim de Carvalho F. (red.) (2016), nr. 860 </ref> Po kilku nieudanych inicjatywach ratowania gospodarki brazylijskiej, w 1994 wprowadzono [[Plan]] Real, który spowodował aprecjacje brazylijskiego real i zbił '''inflację''' do stabilnego poziomu. Okres '''hiperinflacji''' w Brazylii trwał czternaście lat. | |||
W Brazylii '''stratoinflacja''' pojawiła się po ekspansji kredytowej wywołanej ekspansją monetarną. Licząc na ciągły wzrost płac i dalszą monetarną politykę ekspansywną, [[inwestycje]] oraz [[konsumpcja]] finansowane pieniądzem dłużnym osiągały coraz wyższe poziomy. Kryzys energetyczny w 1970 roku oraz dyktatura brazylijskich władz przyczyniły się do chronicznego wzrostu '''inflacji'''. [[Rząd]] zamiast finansować wydatki z wpływów pochodzących z podatków, nadmiernie kreował [[pieniądz]]. Po zmianie polityki monetarnej płace przestały rosnąć w takim samym tempie jak ceny, co spowodowane było spadkiem kursu brazylijskiej waluty real. | |||
===Problemy inflacyjne w Wenezueli i Argentynie (XXI wiek)=== | ===Problemy inflacyjne w Wenezueli i Argentynie (XXI wiek)=== | ||
Kolejnym krajem borykającym się z utrzymaniem '''inflacji''' na stabilnym poziomie jest Wenezuela. Po spadku wartości baryłki ropy o 40% w 2014 roku, która jest kluczowym surowcem wenezuelskiej gospodarki boliwar - [[waluta]] wenezuelska, zaczął tracić na wartości. Deprecjacje waluty napędziła również socjalistyczna [[polityka]] prezydenta Wenezueli Nicolasa Maduro. Wenezuela pobiła rekord we wzroście '''inflacji''' wśród krajów Ameryki Łacińskiej w 2018 roku z inflacją na poziomie 40 000 procent. | Kolejnym krajem borykającym się z utrzymaniem '''inflacji''' na stabilnym poziomie jest Wenezuela. Po spadku wartości baryłki ropy o 40% w 2014 roku, która jest kluczowym surowcem wenezuelskiej gospodarki boliwar - [[waluta]] wenezuelska, zaczął tracić na wartości. Deprecjacje waluty napędziła również socjalistyczna [[polityka]] prezydenta Wenezueli Nicolasa Maduro. Wenezuela pobiła rekord we wzroście '''inflacji''' wśród krajów Ameryki Łacińskiej w 2018 roku z inflacją na poziomie 40 000 procent. | ||
W Argentynie '''hiperinflacja''' | W Argentynie '''hiperinflacja''' rozpoczęła się po zamachu stanu w 1973 roku. Władzę ukrywały fakt bankructwa po wojnie z Wielką Brytanią o Falklandy. Próbą wyjścia z kryzysu było ustalenie sztywnego kursu peso do dolara, co stało się początkiem ataków spekulacyjnych na peso i skutkowało kryzysem finansowym w 2002 roku. Argentyna powoli podnosi się z kryzysu, wciąż jest jednak drugim krajem Ameryki Łacińskiej z najwyższa '''inflacją''' na poziomie 24,8% (2017 rok). | ||
Historia monetarna Ameryki Południowej pokazuje jak ważne jest utrzymanie mocnej waluty dla gospodarki kraju oraz jakie konsekwencje może mieć populistyczna polityka rządzących. | Historia monetarna Ameryki Południowej pokazuje jak ważne jest utrzymanie mocnej waluty dla gospodarki kraju oraz jakie konsekwencje może mieć populistyczna polityka rządzących. | ||
== | {{infobox5|list1={{i5link|a=[[Kryzys]]}} — {{i5link|a=[[Slumpflacja]]}} — {{i5link|a=[[Deflacja]]}} — {{i5link|a=[[Kryzys finansowy]]}} — {{i5link|a=[[Czarny czwartek]]}} — {{i5link|a=[[Stagnacja]]}} — {{i5link|a=[[Austriacka teoria cyklu koniunkturalnego]]}} — {{i5link|a=[[Recesja]]}} — {{i5link|a=[[Rewaluacja]]}} }} | ||
==Przypisy== | ==Przypisy== | ||
<references/> | <references /> | ||
==Bibliografia== | |||
<noautolinks> | |||
* Bednarczyk J. (2013), ''[https://dspace.uni.lodz.pl/xmlui/bitstream/handle/11089/9322/03-bednarczyk.pdf?sequence=1&isAllowed=y Hipoteza inflacji neutralnej a NAIRU]'', Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica, nr 281 | |||
* Cardim de Carvalho F. (red.) (2016), ''[https://www.levyinstitute.org/pubs/wp_860.pdf Looking Into the Abyss? Brazil at the Mid-2010s]'', Levy Economics Institute of Bard College, nr 860 | |||
* Luszniewicz J. (2014), ''Procesy inflacyjne w Polsce w latach 1945-1955 - przejawy, fazy, uwarunkowania, konsekwencje. Przyczyny do badań nad inflacja w PRL'', Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Studia i Prace / Szkoła Główna Handlowa, nr 2 | |||
* Łukawer E. (2004), ''Makroekonomiczne dylematy sfery finansów i pieniądza w procesie transformacji'', Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Kraków | |||
* Mańkowski M., Ostrowski A., Włodarczyk R. (2012), ''Związek między bezrobociem a inflacją w Polsce na tle krzywej Phillipsa'', Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, nr 2 | |||
* Pollok A. (2000), ''Inflacja w teorii ekonomii'', Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków | |||
* Vernengo M. (red.) (2006), ''Money and inflation'', A Handbook of alternative Monetary Economics, nr 1 | |||
</noautolinks> | |||
{{a|Paulina Waksmundzka, Angelika Duda}} | {{a|Paulina Waksmundzka, Angelika Duda}} | ||
[[Kategoria:Inflacja]] | [[Kategoria:Inflacja]] | ||
{{#metamaster:description|Stratoinflacja to rodzaj inflacji galopującej, charakteryzującej się wzrostem cen, spadkiem siły nabywczej i zaburzeniami w procesie reprodukcji makroekonomicznej. Jest niekorzystna dla wzrostu gospodarczego i nie do kontrolowania przez państwo.}} | |||
Aktualna wersja na dzień 20:06, 5 sty 2024
Stratoinflacja jest rodzajem inflacji w ramach typu inflacji galopującej, wyróżnionym po dokonaniu podziału inflacji według kryterium jej nasilenia.
Inflacja galopująca występuje w przypadku, gdy ceny zaczynają rosnąć według stóp dwu - lub trzycyfrowych. Można wówczas dostrzec znaczne zaburzenia w procesie reprodukcji makroekonomicznej, co jest przyczyną m.in. drastycznego spadku siły nabywczej pieniądza i erozji systemów motywacyjnych. Kolejnymi następstwami jest to, że rynki finansowe zamierają, a alokacja środków jest raczej wynikiem racjonowania niż działania stóp procentowych na inwestujących. Jest to zjawisko niekorzystne dla wzrostu gospodarczego, a ponadto taka sytuacja jest nie do kontrolowania przez państwo.
Gdy inflacja ta przejawia się dużymi wahaniami indeksu cen następujących z okresu na okres możemy mówić wówczas o stratoinflacji[1].
TL;DR
Stratoinflacja to rodzaj inflacji galopującej, charakteryzujący się dużymi wahaniami indeksu cen. Jest niekorzystna dla gospodarki i niezależna od kontroli państwa. Przykłady stratoinflacji wystąpiły w Ameryce Łacińskiej, m.in. w Brazylii, Wenezueli i Argentynie. W tych krajach inflacja wynikała z problemów politycznych i ekonomicznych, takich jak rewolucje, wojny czy niestabilność rządów. Wenezuela zanotowała rekordowy wzrost inflacji w 2018 roku, osiągając poziom 40 000 procent. Historia monetarna tych krajów pokazuje, jak ważne jest utrzymanie stabilności waluty dla dobrobytu gospodarki.
Podział rodzajów inflacji ze względu na przejawy i skutki
Wzrost cen oraz stopień zrównoważenia rynku
- inflacja otwarta (dzieląca się na jawną lub ukrytą)
- tłumiona
- shortageflation
Skala dezorganizacji procesów rozwoju społeczno-gospodarczego
- cywilizowana
- barbarzyńska
Nasilenie inflacji
- pełzająca
- krocząca
- galopująca (w obrębach której wyróżniamy stratoinflacja)
- megainflacja
- hiperinflacja
Tendencje wzrostu gospodarczego
- klasyczna
- stagflacja
- slumpflacja[2].
Stratoinflacja w Ameryce Łacińskiej
Stratoinflacja jest zazwyczaj cechą państw, które mają słabe rządy, przechodzą rewolucję lub doświadczają wojen. Na przełomie lat 80-tych wiele rządów Ameryki Południowej miało problem z utrzymaniem inflacji na niskim i stabilnym poziomie. Problemy ze zbyt wysoką inflacją dotknęły Argentynę, Chile oraz Brazylię, co spowodowało zaburzenia w funkcjonowaniu gospodarki. Problem szybkiej utraty wartości pieniądza przekładał się na problem z zawieraniem umów handlowych, które w takich warunkach indeksuje się w odniesieniu do inflacji lub zawiera w innych walutach (najczęściej w dolarach). Ludzie wolą gromadzić dobra, w których widzą wartość zamiast utrzymywania zapasów gotówki. Takie zjawiska przekładają się na rynki finansowe, które zaczynają upadać z powodu wypływu kapitału na rynki zagraniczne [3]
Startoinflacja w Brazylii (lata 1970-1994)
W Brazylii stratoinflacja pojawiła się po ekspansji kredytowej wywołanej ekspansją monetarną. Licząc na ciągły wzrost płac i dalszą monetarną politykę ekspansywną, inwestycje oraz konsumpcja finansowane pieniądzem dłużnym osiągały coraz wyższe poziomy. Kryzys energetyczny w 1970 roku oraz dyktatura brazylijskich władz przyczyniły się do chronicznego wzrostu inflacji. Rząd zamiast finansować wydatki z wpływów pochodzących z podatków, nadmiernie kreował pieniądz. Po zmianie polityki monetarnej płace przestały rosnąć w takim samym tempie jak ceny, co spowodowane było spadkiem kursu brazylijskiej waluty real. Dodatkowe skandale korupcyjne władz brazylijskich załamywały kurs waluty[4] Po kilku nieudanych inicjatywach ratowania gospodarki brazylijskiej, w 1994 wprowadzono Plan Real, który spowodował aprecjacje brazylijskiego real i zbił inflację do stabilnego poziomu. Okres hiperinflacji w Brazylii trwał czternaście lat.
Problemy inflacyjne w Wenezueli i Argentynie (XXI wiek)
Kolejnym krajem borykającym się z utrzymaniem inflacji na stabilnym poziomie jest Wenezuela. Po spadku wartości baryłki ropy o 40% w 2014 roku, która jest kluczowym surowcem wenezuelskiej gospodarki boliwar - waluta wenezuelska, zaczął tracić na wartości. Deprecjacje waluty napędziła również socjalistyczna polityka prezydenta Wenezueli Nicolasa Maduro. Wenezuela pobiła rekord we wzroście inflacji wśród krajów Ameryki Łacińskiej w 2018 roku z inflacją na poziomie 40 000 procent.
W Argentynie hiperinflacja rozpoczęła się po zamachu stanu w 1973 roku. Władzę ukrywały fakt bankructwa po wojnie z Wielką Brytanią o Falklandy. Próbą wyjścia z kryzysu było ustalenie sztywnego kursu peso do dolara, co stało się początkiem ataków spekulacyjnych na peso i skutkowało kryzysem finansowym w 2002 roku. Argentyna powoli podnosi się z kryzysu, wciąż jest jednak drugim krajem Ameryki Łacińskiej z najwyższa inflacją na poziomie 24,8% (2017 rok).
Historia monetarna Ameryki Południowej pokazuje jak ważne jest utrzymanie mocnej waluty dla gospodarki kraju oraz jakie konsekwencje może mieć populistyczna polityka rządzących.
| Stratoinflacja — artykuły polecane |
| Kryzys — Slumpflacja — Deflacja — Kryzys finansowy — Czarny czwartek — Stagnacja — Austriacka teoria cyklu koniunkturalnego — Recesja — Rewaluacja |
Przypisy
Bibliografia
- Bednarczyk J. (2013), Hipoteza inflacji neutralnej a NAIRU, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica, nr 281
- Cardim de Carvalho F. (red.) (2016), Looking Into the Abyss? Brazil at the Mid-2010s, Levy Economics Institute of Bard College, nr 860
- Luszniewicz J. (2014), Procesy inflacyjne w Polsce w latach 1945-1955 - przejawy, fazy, uwarunkowania, konsekwencje. Przyczyny do badań nad inflacja w PRL, Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Studia i Prace / Szkoła Główna Handlowa, nr 2
- Łukawer E. (2004), Makroekonomiczne dylematy sfery finansów i pieniądza w procesie transformacji, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Kraków
- Mańkowski M., Ostrowski A., Włodarczyk R. (2012), Związek między bezrobociem a inflacją w Polsce na tle krzywej Phillipsa, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, nr 2
- Pollok A. (2000), Inflacja w teorii ekonomii, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków
- Vernengo M. (red.) (2006), Money and inflation, A Handbook of alternative Monetary Economics, nr 1
Autor: Paulina Waksmundzka, Angelika Duda
