Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów

Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów - ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. "określa warunki rozwoju i ochrony konkurencji oraz zasady podejmowanej w interesie publicznym ochrony interesów przedsiębiorców i konsumentów".

Ustawa reguluje dodatkowo:

• zasady i tryb przeciwdziałania praktykom, które ograniczają konkurencje, naruszają zbiorowe interesy konsumentów;
• sposoby zapobiegania stosowaniu nielegalnych postanowień wzorców umów, antykonkurencyjnej koncentracji przedsiębiorców i ich związków, w sytuacji, gdy te praktyki powodują skutki na terenie Rzeczypospolitej Polskiej;
• które organy są odpowiedzialne za rozstrzyganie w sprawach ochrony konkurencji i konsumentów.

TL;DR

Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów reguluje praktyki ograniczające konkurencję oraz naruszające interesy konsumentów. Zakazane są m.in. umowy eliminujące konkurencję i korzystanie z pozycji dominującej na rynku. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów jest odpowiedzialny za egzekwowanie przepisów i podejmowanie decyzji w tych sprawach.

Zakaz praktyk ograniczających konkurencję

Ustawa wyróżnia dwa zakazy ograniczające konkurencję:

• zakazane są umowy, w wyniku których jest eliminowana, ograniczana lub naruszana konkurencja na rynku właściwym, te działania polegają głównie na:
  • ustalaniu cen i innych warunków zakupu lub sprzedaży towarów;
  • ograniczaniu lub kontrolowaniu produkcji lub sprzedaży oraz rozwoju technologicznego lub inwestycji;
  • podziale rynków zbytu lub zakupu;
  • stosowaniu w podobnych umowach niekorzystnych lub niejednolitych warunków umów, które stwarzają osobom trzecim różne warunki konkurencji;
  • warunkowaniu zawarcia umowy od przyjęcia przez drugą stronę innego świadczenia, które nie jest związane z przedmiotem umowy;
  • ograniczaniu dostępu do rynku dla przedsiębiorców, nieuczestniczących w porozumieniu, lub ich zupełnej eliminacji z rynku;
  • ustalaniu przez przedsiębiorców uczestniczących, bądź będących organizatorami przetargu, warunków składanych ofert, w szczególności zakresu prac lub ceny.
• zakazane jest zbyt częste korzystanie z pozycji dominującej na rynku właściwym, polegające w szczególności na:
  • narzucaniu nieuczciwych cen, odległych terminów płatności albo innych warunków zakupu lub sprzedaży;
  • ograniczaniu produkcji, sprzedaży lub rozwoju technicznego ze szkodą dla konsumentów lub partnerów;
  • stosowaniu w podobnych umowach niekorzystnych lub niejednolitych warunków umów, które stwarzają osobom trzecim różne warunki konkurencji;
  • warunkowaniu zawarcia umowy od przyjęcia przez drugą stronę innego świadczenia, które nie jest związane z przedmiotem umowy;
  • zapobieganiu kształtowania się warunków koniecznych do powstania lub rozwoju konkurencji;
  • ustalaniu uciążliwych warunków umów, które przynoszą bezpodstawne korzyści;
  • klasyfikacji rynku według kryteriów terytorialnych, asortymentowych lub podmiotowych.

Zakaz praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów

Praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów to rozmaite działania podejmowane przez przedsiębiorce, które są niezgodne z prawem lub sprzeczne z dobrymi obyczajami i godzą w interesy konsumentów. Takie działania to w szczególności:

• niewywiązywanie się z obowiązku udzielania konsumentom pełnej i prawdziwej informacji;
• nieuczciwe działania rynkowe lub nieuczciwa konkurencja;
• proponowanie konsumentom zakupu usług finansowych, nieodpowiadających ich potrzebom, pomimo posiadanych przez przedsiębiorcę danych w zakresie cech tych konsumentów lub proponowanie zakupu tych usług w sposób nieodpowiedni do ich specyfiki.

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, tzw. UOKiK, jest urzędem administracji rządowej, którego zadaniem jest obsługa Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Urząd znajduje się pod bezpośrednim kierownictwem Prezesa i podlega jego wszelkim zarządzeniom, decyzjom i wytycznym.

Prezes Urzędu "jest centralnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach ochrony konkurencji i konsumentów. Prezes Rady Ministrów sprawuje nadzór na działalnością Prezesa Urzędu". Do zadań Prezesa UOKiK należy między innymi:

• sprawowanie kontroli nad przedsiębiorcami w sprawie przestrzegania przepisów Ustawy o Ochronie Konkurencji i Konsumentów;
• wydawanie decyzji dotyczących:
  • działań ograniczających konkurencję;
  • koncentracji przedsiębiorców;
  • uznania postanowień wzorca umowy za niedozwolony;
  • działań, które naruszają zbiorowe interesy konsumentów;
• przeprowadzanie analiz koncentracji gospodarki i zachowań rynkowych przedsiębiorców;
• opracowywanie projektów rządowych, związanych z polityką konsumencką oraz rozwojem konkurencji;
• współpracowanie z krajowymi i międzynarodowymi organizacjami działającymi na rzecz ochrony konkurencji i konsumentów;
• popularyzowanie wiedzy o ochronie konkurencji i konsumentów.

Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów — artykuły polecane

Komisja Papierów Wartościowych i Giełd — Ustawa prawo zamówień publicznych — Polskie Centrum Akredytacji — Prawo energetyczne — Ustawa o ochronie danych osobowych — Odwołanie od reklamacji — Rzecznik ubezpieczonych — Zamówienia publiczne — Państwowa Inspekcja Pracy

Bibliografia

• Jurkowska-Gomułka A. (2012), Stosowanie zakazu porozumień ograniczających konkurencję zorientowane na ocenę skutków ekonomicznych? Uwagi na tle praktyki decyzyjnej Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w odniesieniu do ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów z 2007 roku, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa
• Obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 23 lipca 2015 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu zarządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie nadania statutu Urzędowi Ochrony Konkurencji i Konsumentów M.P. 2015 poz. 716
• Róziewicz-Ładoń K. (2011), Postępowanie przed prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów: w zakresie przeciwdziałania praktykom ograniczającym konkurencję, Wolters Kluwer, Warszawa
• Stawicki A. (2011), Ustawa o o ochronie konkurencji i konsumentów: komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa
• Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów Dz.U. 2007 nr 50 poz. 331

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.

Autor: Łukasz Drosdek