Pozew zbiorowy

Pozew zbiorowy to forma pozwu, która została wprowadzona w Polsce od 2010 roku. Pozew dotyczy roszczeń jednego rodzaju przez co najmniej 10 osób, lecz musi być oparty na tej samej podstawie faktycznej. Został wprowadzony ustawą o dochodzeniu roszczeń poprzez pozwy grupowe w grudniu 2019 roku (Dz. U z 2018 r. poz.573). Ustawa weszła w życie w dniu 17 lipca 2010 roku.

Kiedy można złożyć pozew zbiorowy

Pozew zbiorowy można złożyć jeżeli spełnia się następujące warunki:

• roszczenia grupy składającej pozew muszą być tego samego rodzaju,
• grupa składająca pozew musi wynosić co najmniej 10 osób,
• roszczenia grupy muszą być oparte na tej samej podstawie faktycznej,
• pozwy zbiorowe muszą dotyczyć spraw ochrony konsumenta lub muszą pochodzić z tytułu czynów niedozwolonych (wyjątek stanowią tutaj pozwy dotyczące roszczeń o dobra osobiste) lub muszą dotyczyć spraw z tytułu odpowiedzialności produktu za niebezpieczny.

Powyższe wytyczne oznaczają, że warunkiem jaki musi być spełniony to warunek ujednolicenia roszczeń finansowych przez osoby składające taki pozew, dlatego muszą działać w porozumieniu. Oczywiście wszystkie osoby nie muszą domagać się roszczeń o tej samej wysokości tylko pod warunkiem podzielenia grupy osób składającej pozew zbiorowy na podgrupy, które z kolei muszą się składać z co najmniej dwóch osób. Dodatkowymi warunkami do złożenia pozwu zbiorowego jest:

• ustalenie reprezentanta grupy przez stronę powodową,
• grupę może reprezentować jedynie adwokat czy radca prawny lub członek tej grupy posiadający takie uprawnienia.

Kto może złożyć pozew zbiorowy

Pozew zbiorowy może zostać złożony przez osoby z grup:

• przedsiębiorców, którzy zaskarżają działanie o nieuczciwej konkurencji,
• konsumenci, którzy domagają się pod pozwanego ochrony ich praw,
• podmioty domagający się roszczeń za wyrządzone szkody przez uznawany przez stronę produkt kwalifikowany jako niebezpieczny.

Koszty postępowania w pozwie zbiorowym

Ustawa z dnia 17 grudnia 2009 roku określa koszty postępowania pozwu zbiorowego. Na koszty pozwu zbiorowego składają się:

• koszty związane z umową za wynagrodzenie pełnomocnika (ustalonego reprezentanta czyli adwokata lub radcę prawnego mogącego znajdować się w grupie osób składających pozew zbiorowy) wynoszące do 20% wartości przedmiotu sporu zasądzonej na rzecz powoda,
• koszty związane z opłatą za przeprowadzenie sporu, które wynoszą 2% wartości przedmiotu sporu i nie mogą być mniejsze niż 30 złotych i większe niż 100000 złotych,

W przeciwieństwie do "normalnego" postępowania w postępowaniu grupowym nie stosuje się zwolnienia od kosztów sądowych, lecz sąd może z tego skorzystać lecz nie musi.

Oprócz kosztów związanych z samym postępowaniem w postępowaniu zbiorowym istnieje wymóg publikacji informacji o pozwie w ogólnopolskiej gazecie. Koszty takiej publikacji muszą zostać pokryte przez podmioty/osoby wszczynające pozew grupowy. Wymagane ogłoszenie powinno zawierać informacje na temat nazwy sądu, w którym zostało wszczęte postępowanie, opis przedmiotu postępowania, zidentyfikowanie stron postępowania.

Pozew zbiorowy w pozwach dotyczących grupy pracowników budżetówki

Pracownicy sektora publicznego mieli ograniczone pole w domaganiu się podwyżek w pozwach zbiorowych ze względu na fakt, że wynagrodzenie pracowników sektora publicznego jest ustalane przez odpowiednie ustawy. Wyrok z dnia 17 kwietnia 2018 roku wydany przez Sąd Najwyższy (sygn. II PK 44/17) mówi, że pracownicy budżetówki w pozwach zbiorowych mogą występować przeciw Skarbowi Państwa.

Co więcej Sąd Najwyższy wskazał również, że pracownicy mogą ubiegać się w pozwach grupowych pensji niezwaloryzowanych z ostatnich lat. Zgodnie z wyrokiem pracownicy sektora publicznego powinni mieć podwyższane pensje co roku zgodnie ze wskaźnikiem inflacji, lecz było to niezgodne z prawem bo podwyżki pensji były zamrażane i pensje były utrzymywane na tym samym poziomie przez kilka następnych lat.

Wyrok otworzył drogę pracownikom budżetówki o ubieganie się o wyrównanie pensji co wcześniej było bardzo trudne do zrealizowania.

Pozew zbiorowy — artykuły polecane

Dane osobowe — Zasada legalizmu — Znak towarowy — Eksmisja — Podatkowa grupa kapitałowa — Badania kliniczne — Spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego — Konwencja wiedeńska — Ustawa o związkach zawodowych

Bibliografia

• Dębiak M. (2014). Postępowanie grupowe - analiza regulacji w wymiarze teoretycznym i praktycznym po czterech latach jej funkcjonowania, Forum Prawnicze
• Grzegorczyk P. (2011), Ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym. Ogólna charakterystyka, Wolters Kluwer, Warszawa
• Wyork w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej, (2018), Sygn. akt II PK 44/17
• Niedużak M. (2015). Postępowanie grupowe. Prawo i ekonomia, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa
• Sieradzka M. (2018). Dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym. Komentarz, Wolters Kluwer Polska, Warszawa
• Ustawa z dnia 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym, (2009) Dz.U. 2010 nr 7 poz. 44

Autor: Bartłomiej Baca

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.