Podatek od sprzedaży

Podatek od sprzedaży - podatek od sprzedaży, podatek pośredni, płacony jedynie na ostatnim etapie obrotu towarami lub usługami.

Zgodnie z treścią art. 6 Ordynacji podatkowej podatkiem jest publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy, wynikające z ustawy podatkowej (Ordynacja podatkowa 1997, Art. 6).

Według definicji podatku Felisa P. podatek jest jedną z podstawowych kategorii pojęciowych o charakterze społecznym i ekonomicznym. Z prawnego punktu widzenia można wyróżnić następujące cechy podatku, które pozwolą wyróżnić klasyczną daninę publiczną, spośród pozostałych obciążeń fiskalnych. Cechy podatków:

• są świadczeniami pieniężnymi, co oznacza, że świadczenia na rzecz władzy publicznej w formie naturalnej zasadniczo nie są podatkami

• są świadczeniami przymusowymi - przejawia się to tym, że wykonanie obowiązku jego zapłaty wynikającego z przepisów prawa lub z decyzji administracyjnej organu, jest zabezpieczone autorytetem państwa oraz ewentualnym działaniem dokonanym przez władzę publiczną. W przypadku gdy osoby obowiązane do zapłaty podatku nie wywiążą się z tego obowiązku, wówczas podmiot uprawniony do pobierania podatków może w celu wyegzekwowania należnego świadczenia stosować środki przymusu i sankcje skarbowe.
• są świadczeniami bezzwrotnymi, jako środki ostatecznej redystrybucji budżetowej. Należne uiszczone podatki, mające z założenia charakter definitywnego przesunięcia majątkowego między podatnikami a władzą publiczną, nie podlegają jakiemukolwiek zwrotowi. Nie dotyczy to przypadków, gdy podatki zostały w sposób nieprawidłowy naliczone, a następnie pobrane. Nie są one uznawane jako należności z tytułu obowiązku podatkowego, lecz nadpłata podatku.
• to świadczenia nieodpłatne. Nieekwiwalentność (nieodpłatny charakter) oznacza, że podatnik, za wywiązanie się z obowiązku podatkowego, nie ma prawa do otrzymania konkretnej usługi lub produktu. Nie znaczy to, że nie istnieje żadna wzajemność świadczeń w postaci czynności i usług państwa na rzecz obywateli. Oczywiście podatnik korzysta z pewnych usług oferowanych przez państwo (np. obrona narodowa, bezpieczeństwo wewnętrzne, nauka i oświata), ale nie w związku z wysokością zapłaconego podatku, lecz z racji przynależnosci do danej społeczności. W związku z tym należałoby to określać, jak pisze Brzeziński B., jako tak zwaną odpłatność ogólną podatku, polegającą na tym, że państwo wykorzystuje zgromadzone z podatków zasoby pieniężne na finansowanie usług o charakterze zbiorowym, na rzecz całego społeczeństwa (B. Brzeziński 1995, s. 18)
• podatki ponoszone na rzecz władzy publicznej, reprezentowanej przez organy podatkowe władzy państwowej albo władzy samorządu terytorialnego. Przeznaczane są one na cele publiczne

(P. Felis i in. 2015, s. 15, 16).

TL;DR

Podatek od sprzedaży to podatek płacony tylko na ostatnim etapie obrotu towarami lub usługami. Jest to świadczenie pieniężne na rzecz Skarbu Państwa. Podatek od czynności cywilnoprawnych jest podatkiem od umów sprzedaży, pożyczki, darowizny i innych. Podatnikami są osoby fizyczne i prawne. Obowiązek podatkowy powstaje w momencie dokonania czynności cywilnoprawnej.

Podatek od czynności cywilnoprawnych

Podatek od sprzedaży możemy uznać za podatek od czynności cywilnoprawnych. Podatek od czynności cywilnoprawnych został wyróżniony z opłaty skarbowej w celu unormowania czynności prawnych nie podlegających poszczególnym zawodom. Czynności te nie są powiązane z zapłatą za usługi urzędowe. Dlatego też przedmiotem opodatkowania nie będą wszystkie czynności cywilnoprawne, a jedynie te, które są wyodrębnione w ustawie z 9 września 2000 roku, o podatku od czynności cywilnoprawnych, są to następujące czynności cywilnoprawne:

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
3. umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
4. umowy dożywocia,
5. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
6. ustanowienie hipoteki,
7. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
8. umowy depozytu nieprawidłowego,
9. umowy spółki,

(Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych 2000, Art. 1).

Podatnik, płatnik, obowiązek podatkowy

Podatnikami podatku od czynności cywilnoprawnych są osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, które są stronami czynności cywilnoprawnych.

Płatnikiem podatku od czynności cywilnoprawnych może być:

• notariusz - od czynności cywilnoprawnych dokonywanych w formie aktu notarialnego,
• nabywca rzeczy - od umów sprzedaży, jeżeli nabywca kupuje te rzeczy do przerobu lub do dalszej sprzedaży

(Szczodrowski G. 2007, s. 171)

Obowiązek podatkowy zdaniem Szczodrowskiego G. powstaje z chwilą:

• dokonania czynności cywilnoprawnej, a w przypadku gdy płatnikami są nabywcy rzeczy przeznaczonych do przerobu lub odsprzedaży - z chwilą wypłacenia należności. Jeżeli zawarcie umowy przenoszącej własność następuje w wykonaniu zobowiązania wynikającego z uprzednio zawartej umowy zobowiązującej do przeniesienia własności, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zawarcia umowy przenoszącej własność,
• podjęcia uchwały o podwyższeniu kapitału spółki mającej osobowość prawną,
• uprawomocnienia się orzeczenia sądu, doręczenia wyroku sądu polubownego lub zawarcia ugody,
• powołania się na okoliczność dokonania czynności cywilnoprawnej - jeżeli podatnik nie złożył deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych w terminie 5 lat od końca roku, w którym upłynął termin płatności, a którakolwiek ze stron po upływie tego terminu powołuje się przedorganami podatkowymi lub organami kontroli skarbowej na okoliczność jej dokonania; w tym przypadku obowiązek podatkowy powstaje jedynie w stosunku do podatnika, który powołał się na okoliczność dokonania czynności cywilnoprawnej

(Szczodrowski G. 2007, s. 171, 172)

Podatek od sprzedaży — artykuły polecane

Podatnik — Podatek od czynności cywilnoprawnych — Podatek — Przedmiot, podstawa i podmiot opodatkowania — Zobowiązanie podatkowe — Obowiązek podatkowy — Prawo użytkowania wieczystego — Przepadek — Interes prawny

Bibliografia

• Brzeziński B. (1996), Prawo podatkowe, Dom Organizatora, Toruń
• Felis P. (2015). Podatki i składki w działalności przedsiębiorców. Wydanie II, Difin, Warszawa, s. 15, 16
• Szczodrowski G. (2007), Polski system podatkowy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych. Dz.U. 1991 nr 9 poz. 31
• Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa. Dz.U. 1997 nr 137 poz. 926
• Ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych. Dz.U. 2000 nr 83 poz. 959

Autor: Katarzyna Rak

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.