Radca prawny

Radca prawny
Polecane artykuły
Notariusz Rzecznik patentowy Komornik Kurator sądowy Doradztwo podatkowe Rzeczoznawca Broker Rzecznik konsumentów Rzecznik ubezpieczonych

Radca prawny - w Polsce wolny zawód zaufania publicznego zajmujący się świadczeniem pomocy prawnej, w szczególności polegającej na udzielaniu porad i konsultacji prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz występowaniu przed sądami i urzędami w charakterze pełnomocnika lub obrońcy.

TL;DR

Artykuł opisuje zawód radcy prawnego w Polsce. Radcy prawni udzielają porad i konsultacji prawnych, piszą opinie i projekty aktów prawnych oraz występują przed sądami i urzędami. Zawód ten łączy cechy zawodu wolnego i zaufania publicznego. Historia zawodu sięga 1961 roku, a kluczową datą było uchwalenie ustawy w 1982 roku. Wykonywanie zawodu wymaga odpowiednich kwalifikacji, w tym ukończenia studiów prawniczych, aplikacji radcowskiej i zdania egzaminu radcowskiego. Radcy prawni mają obowiązek postępowania zgodnie z etyką zawodu, w tym zachowania tajemnicy zawodowej. Podczas rozpraw sądowych radcy prawni noszą togę.

Radca Prawny

Osoba na której spoczywa obowiązek przygotowania projektów aktów prawnych, reprezentowanie klientów w roli pełnomocnika przed sądami czy urzędnikami, świadczenie pomoc prawnej m.in. udzielanie porad . Wszystkie świadczone usługi muszą być wykonywane zgodnie z ustawą z dnia 6 lipca 1982r. o radcach prawnych. Zawód radcy prawnego funkcjonujący w oparciu o wyżej wymienioną ustawę łączy ze sobą dwa pojęcia zawód wolny oraz zawód zaufania publicznego. Zawód wolny to rodzaj zawodu, który osoba prowadzi najczęściej w oparciu o samo zatrudnienie ewentualnie świadczy usługi na mocy umowy zlecenia bądź umowy o dzieło, istotną cechą jest ponoszenie szczególnej odpowiedzialności za usługi prowadzone w interesie klienta czy też zapewnienie tajemnicy zawodowej.

Tajemnica zawodowa pełni funkcję szczególnego standardu poufności ta kwestia jest poruszona nie tylko w ustawie o radcach prawnych, ale także odwołuje się do ustawy o ochronie danych osobowych. Zawód zaufania publicznego dotyczy zawodów, którym ustawa zezwala na zrzeszanie się w samorządy zawodowe, do tej grupy zaliczono zajęcia o szczególnym znaczeniu z perspektywy zadań publicznych oraz dbałość o realizację interesu publicznego. Osoba decydująca się na zawód radcy prawnego musi być świadoma, że od tej chwili będzie podlegała przepisom prawa co wiąże się z ponoszeniem odpowiedzialności karnej, cywilnej, porządkowej, dyscyplinarnej .

Historia

Analizując dane historyczne, kluczową datą, która nawiązuje do początku zawodu radcy prawnego jest 13.12.1961, wtedy Rada Ministrów uchwaliła uchwałę o obsłudze prawej przedsiębiorstw państwowych oraz banków państwowych. Ustawa nałożyła obowiązek korzystania wyłącznie z usług radcy prawnego zatrudnionych przez dane podmioty. Zawód radcy prawnego jak i zasady organizacji obsługi prawnej zostały zdefiniowane 06.07.1982r. Kolejnym ważnym etapem w kształtowaniu się zawodu radcy prawnego było uchwalenie ustawy z dnia 23.12.1988r. o działalności gospodarczej, która określa świadczenie pomocy prawnej m.in. przez radców prawnych jako działalność gospodarczą. W 1989r. samorządy radców prawnych uzyskały kompetencje do dokonywania wpisów oraz prowadzenia zarówno aplikacji jak i list radców prawnych . Radcy prawni od lipca 2015 mają możliwość reprezentowania swoich klientów jako obrońcy w procesie karnym.

Kwalifikacje zawodowe

Wykonywanie zawodu radcy prawnego wiąże się z posiadaniem pewnych kwalifikacji. Osoba ubiegająca się o tytuł radcy prawnego musi spełniać kilka warunków powinna mieć:

• ukończone studia magisterskie na kierunku prawniczym, które trwają 6 lat
• ukończyła aplikację radcowską, która trwa 3 lata
• pozytywnie napisany egzamin radcowski, składa się on z pięciu części, pierwsza z nich to test zawierający 100 pytań jednokrotnego wyboru, kolejne części dotyczą zadań z zakresu dziedzin prawa, w przypadku niepowodzenia istnieje możliwość przystąpienia do egzaminu poprawkowego
• kandydat jest wpisany na listę radców prawnych
• ma nieograniczoną zdolność do czynności prawnych
• korzysta z pełni praw publicznych.

Etyka w zawodzie

Zważywszy iż zawód radcy prawnego jest rodzajem zawodu zaufania publicznego dlatego też na osobie pełniącej ta funkcję spoczywa obowiązek postępowania zgodnie z pewnymi wymogami prawnymi jak i etycznymi. Aktem prawny regulujący kwestie etyczne tego zawodu jest Kodeks Etyki Radcy Prawnego. Zgodnie z kodeksem na radcy prawnym ciąży obowiązek wykonywania swej pracy w sposób sumienny, rzetelny, zgodnie z prawem oraz dobrymi obyczajami. Podstawową zasadą jest dochowanie tajemnicy zawodowej, tak więc wszystkie informacje jakie nabył radca prawny podczas wykonywania swoich obowiązków nie mogą być rozpowszechniane nawet po zakończeniu kariery zawodowej. Jego obowiązku jest zabezpieczenie wszelkich dokumentów zarówno w formie papierowej jak i elektronicznej tak aby nie uległy one w jakimkolwiek stopniu zniszczeniu, zniekształceniu . ponadto w kodeksie są poruszane kwestie wynagrodzenia radcy prawnego, sposób w jaki powinien traktować klientów i powierzone przez nich sprawy, są również artykuły, które w jasny sposób określają czego radca prawny nie może robić.

Strój urzędowy

Strój urzędowy radcy prawnego reguluje rozporządzenie z dnia 27.11.2000r. Podczas rozprawy sądowej radca prawny jest zobowiązany do noszenia togi. Toga powinna być wykonana z wełnianego lub wełnopodobnego czarnego materiału o określonych rozporządzeniu wymiarach, ponadto suknia ma płasko wyłożony kołnierz, zapinany pod szyją. Charakterystycznym elementem jest ciemnoniebieski żabot wykonany z jedwabiu, żabot jest wszyty przy kołnierzu togi. Z ciemnoniebieskiego aksamitu są również wykonane wypustki na mankietach i kołnierzu.

Bibliografia

• A. Berezy (red) (2015) "Zawód radcy prawnego historia zawodu i zasady jego wykonywania"
• B. Sołtys, (red) (2018) Zeszyty naukowe nr 3(16)/2018, kwartalnik naukowy, str 14
• dr A. Krasnowolski, Kancelaria Senatu Biuro Analiz i Dokumentacji, (2013) Zawody zaufania publicznego, zawody regulowane oraz wolne zawody. Geneza, Funkcjonowanie i aktualne problemy Opracowania tematyczne s. 13
• J. Helios, W. Jedlecka (2015) "Podstawowe pojęcia prawa i prawoznawstwa dla ekonomistów"
• K. Łuniewska (2018) Odpowiedzialność dyscyplinarna radców prawnych i aplikantów radcowskich w obliczu zasad rzetelnego procesu Białostockie studia prawnicze 2017 vol.22 nr 1
• Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 13.05.2016r
• Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 27. 11.2000r. w sprawie określenia stroju urzędowego adwokatów biorących udział w rozprawach sądowych Dz.U.2000 nr112 poz.1183
• Uchwała Nr 533 Rady Ministrów z dnia 13 grudnia 1961r. w sprawie obsługi prawnej przedsiębiorstw, zjednoczeń oraz banków państwowych
• Uchwała Nr3/2018 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22.11.2014r. w sprawie Kodeksu Etyki Radcy Prawnego Kodeks Etyki Radcy Prawnego, Załącznik do uchwały Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych, Kodeks Etyki Radcy Prawnego
• Ustawa z dnia 23.1.1988r. o działalności gospodarczej Dz.u.1988 nr41 poz.324
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego. Dz.U. 1997 nr 89 poz. 555
• Ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych. Dz.U. 1982 nr 19 poz. 145

Autor: Aneta Mikuła