Luka technologiczna: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Zarządzania
m (→‎Teorie luki technologicznej: Clean up, replaced: ,kr → , kr)
m (Czyszczenie tekstu)
Linia 14: Linia 14:
}}
}}


'''Luka technologiczna''' to rozmiar opóźnienia, względnie trwała różnica między poziomami potencjału technicznego i technologicznego dwu lub więcej [[Gospodarka narodowa|gospodarek narodowych]]<ref>Encyklopedia PWN</ref>. Jej tworzenie się i rozmiary są wypadkową dwóch procesów: kreacji innowacyjnych rozwiązań technologicznych przez liderów – [[innowator|innowatorów]] (tworzenie się lub narastanie luki) oraz [[dyfuzja innowacji|dyfuzji innowacji]] i ich [[absorpcja|absorpcji]] przez imitatorów (domykanie luki)<ref>S. Kubielas 2009 </ref>.
'''Luka technologiczna''' to rozmiar opóźnienia, względnie trwała różnica między poziomami potencjału technicznego i technologicznego dwu lub więcej [[Gospodarka narodowa|gospodarek narodowych]]<ref>Encyklopedia PWN</ref>. Jej tworzenie się i rozmiary są wypadkową dwóch procesów: kreacji innowacyjnych rozwiązań technologicznych przez liderów - [[innowator|innowatorów]] (tworzenie się lub narastanie luki) oraz [[dyfuzja innowacji|dyfuzji innowacji]] i ich [[absorpcja|absorpcji]] przez imitatorów (domykanie luki)<ref>S. Kubielas 2009 </ref>.


==TL;DR==
==TL;DR==
Luka technologiczna to różnica między poziomami potencjału technologicznego różnych gospodarek. Tworzy się ona poprzez innowacje liderów i ich absorpcję przez imitatorów. Teorie luki technologicznej opisują wpływ innowacji i naśladownictwa na strukturę handlu międzynarodowego. Czynniki takie jak klimat społeczny, edukacja, potencjał naukowy i polityka rządu mają wpływ na poziom luki technologicznej. Wskaźniki takie jak wydajność pracy, struktura eksportu i wskaźnik terms of trade są wykorzystywane do pomiaru luki technologicznej.
Luka technologiczna to różnica między poziomami potencjału technologicznego różnych gospodarek. Tworzy się ona poprzez innowacje liderów i ich absorpcję przez imitatorów. Teorie luki technologicznej opisują wpływ innowacji i naśladownictwa na strukturę handlu międzynarodowego. Czynniki takie jak klimat społeczny, edukacja, potencjał naukowy i polityka rządu mają wpływ na poziom luki technologicznej. Wskaźniki takie jak wydajność pracy, struktura eksportu i wskaźnik terms of trade są wykorzystywane do pomiaru luki technologicznej.


== Teorie luki technologicznej ==
==Teorie luki technologicznej==
Formalnie luka techniczna i technologiczna została opisana już w latach 60. XX wieku w pracach badawczych M. V. Posnera (1961) oraz R. Vernona (1966).
Formalnie luka techniczna i technologiczna została opisana już w latach 60. XX wieku w pracach badawczych M. V. Posnera (1961) oraz R. Vernona (1966).


'''Teoria Posnera''' opiera się na założeniu, że źródłem powstawania luki technicznej i technologicznej, z której monopolista (np. gospodarka danego kraju, sektor, przedsiębiorstwo) czerpie korzyści ekonomiczne, jest [[innowacja]], a pojawiające się potem naśladownictwo ze strony konkurentów zmniejsza zyski oraz powstałą „tymczasową” [[przewaga konkurencyjna|przewagę konkurencyjną]]. O ile innowacja i [[monopol]] prowadzą do zachwiania [[równowaga rynkowa|równowagi rynkowej]], to naśladownictwo ją przywraca.
'''Teoria Posnera''' opiera się na założeniu, że źródłem powstawania luki technicznej i technologicznej, z której monopolista (np. gospodarka danego kraju, sektor, przedsiębiorstwo) czerpie korzyści ekonomiczne, jest [[innowacja]], a pojawiające się potem naśladownictwo ze strony konkurentów zmniejsza zyski oraz powstałą "tymczasową" [[przewaga konkurencyjna|przewagę konkurencyjną]]. O ile innowacja i [[monopol]] prowadzą do zachwiania [[równowaga rynkowa|równowagi rynkowej]], to naśladownictwo ją przywraca.


Według tej teorii o strukturze handlu międzynarodowego decyduje zdolność poszczególnych krajów, a więc ludzi, przedsiębiorstw, branż i całych gałęzi gospodarki, do opracowywania, opanowywania i wdrażania nowych technologii.
Według tej teorii o strukturze handlu międzynarodowego decyduje zdolność poszczególnych krajów, a więc ludzi, przedsiębiorstw, branż i całych gałęzi gospodarki, do opracowywania, opanowywania i wdrażania nowych technologii.
<google>t</google>
<google>t</google>
Innowacyjne kraje (innowatorzy) mogą osiągnąć pozycję monopolistyczną w określonym segmencie rynku. Pozycja ta pozwala im rozwijać eksport nowoczesnych i wysoko przetworzonych produktów. Kraje o mniejszej zdolności innowacyjnej eksportują wyroby o mniejszym wkładzie postępu technicznego i technologicznego. Z czasem pojawiają się naśladowcy (imitatorzy), kraj traci pozycję monopolistyczną, ale naśladowcy nie osiągają już takich korzyści, jak innowator, gdyż naśladowców jest wielu, konkurencja między nimi ma charakter cenowy, a popyt na „opatrzony" produkt wykazuje małą dynamikę. Naśladowcy wytwarzają z reguły taniej niż innowator, ponieważ dysponują brakiem lub niewielkimi nakładami na badania i rozwój, tańszą, często nie najnowszą technologią, a w końcu zaczynają sprzedawać dany produkt także na rynku innowatora. Kraj innowacyjny traci korzyści technologiczne, a jego pozycja zależy od możliwości sprostania wymogom wyścigu technicznego poprzez wprowadzanie kolejnych innowacji<ref> M. Łobaziewicz 2008, s.198-199</ref>.
Innowacyjne kraje (innowatorzy) mogą osiągnąć pozycję monopolistyczną w określonym segmencie rynku. Pozycja ta pozwala im rozwijać eksport nowoczesnych i wysoko przetworzonych produktów. Kraje o mniejszej zdolności innowacyjnej eksportują wyroby o mniejszym wkładzie postępu technicznego i technologicznego. Z czasem pojawiają się naśladowcy (imitatorzy), kraj traci pozycję monopolistyczną, ale naśladowcy nie osiągają już takich korzyści, jak innowator, gdyż naśladowców jest wielu, konkurencja między nimi ma charakter cenowy, a popyt na "opatrzony" produkt wykazuje małą dynamikę. Naśladowcy wytwarzają z reguły taniej niż innowator, ponieważ dysponują brakiem lub niewielkimi nakładami na badania i rozwój, tańszą, często nie najnowszą technologią, a w końcu zaczynają sprzedawać dany produkt także na rynku innowatora. Kraj innowacyjny traci korzyści technologiczne, a jego pozycja zależy od możliwości sprostania wymogom wyścigu technicznego poprzez wprowadzanie kolejnych innowacji<ref> M. Łobaziewicz 2008, s.198-199</ref>.


'''R. Vernon''' oparł model teorii luki technicznej i technologicznej na [[cykl życia produktu|cyklu życia produktu]], na który składają się następujące etapy<ref> R. Read 2006</ref>:
'''R. Vernon''' oparł model teorii luki technicznej i technologicznej na [[cykl życia produktu|cyklu życia produktu]], na który składają się następujące etapy<ref> R. Read 2006</ref>:
# Faza „nowego produktu” – innowacje powstają w gospodarkach rozwiniętych, o wysokich dochodach w celu zaspokojenia popytu krajowego. Przedsiębiorstwo innowacyjne – innowator uzyskuje przewagę monopolistyczną oraz wysokie zyski.
# Faza "nowego produktu" - innowacje powstają w gospodarkach rozwiniętych, o wysokich dochodach w celu zaspokojenia popytu krajowego. Przedsiębiorstwo innowacyjne - innowator uzyskuje przewagę monopolistyczną oraz wysokie zyski.
# Faza „pełnej dojrzałości produktu” – kiedy popyt rośnie, produkt staje się standardowy, a przedsiębiorstwo osiąga [[efekt skali]]. Jednocześnie następuje dynamiczny wzrost [[eksport|eksportu]], w wyniku czego produkt trafia na rynki zagraniczne. Wysokie [[bariery wejścia]] na rynek dają przewagę konkurencyjną.
# Faza "pełnej dojrzałości produktu" - kiedy popyt rośnie, produkt staje się standardowy, a przedsiębiorstwo osiąga [[efekt skali]]. Jednocześnie następuje dynamiczny wzrost [[eksport|eksportu]], w wyniku czego produkt trafia na rynki zagraniczne. Wysokie [[bariery wejścia]] na rynek dają przewagę konkurencyjną.
# Faza „standaryzacji produktu” – pojawienie się przedsiębiorstw-naśladowców stopniowo osłabia przewagę innowatora, produkcja lokowana jest w krajach o najniższych [[koszty pracy|kosztach pracy]], przewaga rynkowa zostaje utrzymana poprzez wprowadzenie [[dyferencjacja|dyferencjacji]] produktu.
# Faza "standaryzacji produktu" - pojawienie się przedsiębiorstw-naśladowców stopniowo osłabia przewagę innowatora, produkcja lokowana jest w krajach o najniższych [[koszty pracy|kosztach pracy]], przewaga rynkowa zostaje utrzymana poprzez wprowadzenie [[dyferencjacja|dyferencjacji]] produktu.
Z teorii Vernona wynika zatem, że kraje mające przewagę technologiczną są w stanie tworzyć nowe produkty, a kraje opóźnione technologicznie koncentrują się na produktach dojrzałych lub standardowych<ref> M. Łobaziewicz 2008, s.200</ref>.
Z teorii Vernona wynika zatem, że kraje mające przewagę technologiczną są w stanie tworzyć nowe produkty, a kraje opóźnione technologicznie koncentrują się na produktach dojrzałych lub standardowych<ref> M. Łobaziewicz 2008, s.200</ref>.


== Czynniki wpływające na poziom luki technologicznej ==
==Czynniki wpływające na poziom luki technologicznej==
Najważniejsze czynniki które wpływają na poziom luki technologicznej to<ref> D. Kornacka 2001, s.18 </ref>:
Najważniejsze czynniki które wpływają na poziom luki technologicznej to<ref> D. Kornacka 2001, s.18 </ref>:
* klimat społeczny,
* klimat społeczny,
Linia 44: Linia 44:
* inne czynniki określające technologiczną pozycję danego kraju.
* inne czynniki określające technologiczną pozycję danego kraju.


== Pomiar luki technologicznej ==
==Pomiar luki technologicznej==
Wskaźniki wykorzystywane do pomiaru wielkości i dynamiki luki technologicznej<ref> D. Firszt 2010, s. 227-228 </ref>:
Wskaźniki wykorzystywane do pomiaru wielkości i dynamiki luki technologicznej<ref> D. Firszt 2010, s. 227-228 </ref>:
* Wydajność pracy mierzona jako PKB/zatrudnionego,
* Wydajność pracy mierzona jako PKB/zatrudnionego,
Linia 56: Linia 56:
<noautolinks>
<noautolinks>
* Barańska-Fischer M., Blażak R., Szymański G., (2016) ''Innowacje w biznesie. Wybrane zagadnienia'', Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź
* Barańska-Fischer M., Blażak R., Szymański G., (2016) ''Innowacje w biznesie. Wybrane zagadnienia'', Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź
* Encyklopedia PWN, (2022). [https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/luka-technologiczna;3934418.html ''Luka technologiczna'']
* Encyklopedia PWN, (2022). [https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/luka-technologiczna;3934418.html ''Luka technologiczna]''
* Firszt D., (2010). [https://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.ekon-element-000169711138 ''Niwelacja luki technologicznej względem krajów rozwiniętych jako jeden z wymiarów modernizacji polskiej gospodarki''], "Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy", nr 16, s. 227-228
* Firszt D., (2010). [https://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.ekon-element-000169711138 ''Niwelacja luki technologicznej względem krajów rozwiniętych jako jeden z wymiarów modernizacji polskiej gospodarki]'', "Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy", nr 16, s. 227-228
* Kornacka D., (2001). [https://przegladorganizacji.pl/artykul/2001/10.33141po.2001.10.03 ''Koncepcje luki technologicznej w teorii międzynarodowego transferu technologii''], "Przegląd organizacji", nr 10, s. 18
* Kornacka D., (2001). [https://przegladorganizacji.pl/artykul/2001/10.33141po.2001.10.03 ''Koncepcje luki technologicznej w teorii międzynarodowego transferu technologii]'', "Przegląd organizacji", nr 10, s. 18
* Kubielas S., (2009) ''Innowacje i luka technologiczna w gospodarce globalnej. Strukturalne i makroekonomiczne uwarunkowania'', Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa
* Kubielas S., (2009) ''Innowacje i luka technologiczna w gospodarce globalnej. Strukturalne i makroekonomiczne uwarunkowania'', Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa
* Łobaziewicz M., (2008). [https://ojs.tnkul.pl/index.php/rns/article/view/11403 ''Luka techniczna i technologiczna a konkurencyjność gospodarki opóźnionej technologicznie''], "Roczniki Nauk Społecznych", tom XXXVI, Zeszyt 3, s. 198-200
* Łobaziewicz M., (2008). [https://ojs.tnkul.pl/index.php/rns/article/view/11403 ''Luka techniczna i technologiczna a konkurencyjność gospodarki opóźnionej technologicznie]'', "Roczniki Nauk Społecznych", tom XXXVI, Zeszyt 3, s. 198-200
* Read R., (2006). ''Foreign Direct Investment & Multinational Enterprise II, Econ 405, Lecture 7'', Michaelmas: Lancaster Academy
* Read R., (2006). ''Foreign Direct Investment & Multinational Enterprise II, Econ 405, Lecture 7'', Michaelmas: Lancaster Academy
</noautolinks>
</noautolinks>


{{a|Aleksandra Woźniak}}
{{a|Aleksandra Woźniak}}
[[Kategoria:Zarządzanie innowacjami]]
[[Kategoria:Zarządzanie innowacjami]]


{{#metamaster:description|Luka technologiczna to różnica między poziomami potencjału technologicznego różnych gospodarek narodowych. Dowiedz się więcej na naszej stronie.}}
{{#metamaster:description|Luka technologiczna to różnica między poziomami potencjału technologicznego różnych gospodarek narodowych. Dowiedz się więcej na naszej stronie.}}

Wersja z 14:20, 2 lis 2023

Luka technologiczna
Polecane artykuły

Luka technologiczna to rozmiar opóźnienia, względnie trwała różnica między poziomami potencjału technicznego i technologicznego dwu lub więcej gospodarek narodowych[1]. Jej tworzenie się i rozmiary są wypadkową dwóch procesów: kreacji innowacyjnych rozwiązań technologicznych przez liderów - innowatorów (tworzenie się lub narastanie luki) oraz dyfuzji innowacji i ich absorpcji przez imitatorów (domykanie luki)[2].

TL;DR

Luka technologiczna to różnica między poziomami potencjału technologicznego różnych gospodarek. Tworzy się ona poprzez innowacje liderów i ich absorpcję przez imitatorów. Teorie luki technologicznej opisują wpływ innowacji i naśladownictwa na strukturę handlu międzynarodowego. Czynniki takie jak klimat społeczny, edukacja, potencjał naukowy i polityka rządu mają wpływ na poziom luki technologicznej. Wskaźniki takie jak wydajność pracy, struktura eksportu i wskaźnik terms of trade są wykorzystywane do pomiaru luki technologicznej.

Teorie luki technologicznej

Formalnie luka techniczna i technologiczna została opisana już w latach 60. XX wieku w pracach badawczych M. V. Posnera (1961) oraz R. Vernona (1966).

Teoria Posnera opiera się na założeniu, że źródłem powstawania luki technicznej i technologicznej, z której monopolista (np. gospodarka danego kraju, sektor, przedsiębiorstwo) czerpie korzyści ekonomiczne, jest innowacja, a pojawiające się potem naśladownictwo ze strony konkurentów zmniejsza zyski oraz powstałą "tymczasową" przewagę konkurencyjną. O ile innowacja i monopol prowadzą do zachwiania równowagi rynkowej, to naśladownictwo ją przywraca.

Według tej teorii o strukturze handlu międzynarodowego decyduje zdolność poszczególnych krajów, a więc ludzi, przedsiębiorstw, branż i całych gałęzi gospodarki, do opracowywania, opanowywania i wdrażania nowych technologii. Innowacyjne kraje (innowatorzy) mogą osiągnąć pozycję monopolistyczną w określonym segmencie rynku. Pozycja ta pozwala im rozwijać eksport nowoczesnych i wysoko przetworzonych produktów. Kraje o mniejszej zdolności innowacyjnej eksportują wyroby o mniejszym wkładzie postępu technicznego i technologicznego. Z czasem pojawiają się naśladowcy (imitatorzy), kraj traci pozycję monopolistyczną, ale naśladowcy nie osiągają już takich korzyści, jak innowator, gdyż naśladowców jest wielu, konkurencja między nimi ma charakter cenowy, a popyt na "opatrzony" produkt wykazuje małą dynamikę. Naśladowcy wytwarzają z reguły taniej niż innowator, ponieważ dysponują brakiem lub niewielkimi nakładami na badania i rozwój, tańszą, często nie najnowszą technologią, a w końcu zaczynają sprzedawać dany produkt także na rynku innowatora. Kraj innowacyjny traci korzyści technologiczne, a jego pozycja zależy od możliwości sprostania wymogom wyścigu technicznego poprzez wprowadzanie kolejnych innowacji[3].

R. Vernon oparł model teorii luki technicznej i technologicznej na cyklu życia produktu, na który składają się następujące etapy[4]:

  1. Faza "nowego produktu" - innowacje powstają w gospodarkach rozwiniętych, o wysokich dochodach w celu zaspokojenia popytu krajowego. Przedsiębiorstwo innowacyjne - innowator uzyskuje przewagę monopolistyczną oraz wysokie zyski.
  2. Faza "pełnej dojrzałości produktu" - kiedy popyt rośnie, produkt staje się standardowy, a przedsiębiorstwo osiąga efekt skali. Jednocześnie następuje dynamiczny wzrost eksportu, w wyniku czego produkt trafia na rynki zagraniczne. Wysokie bariery wejścia na rynek dają przewagę konkurencyjną.
  3. Faza "standaryzacji produktu" - pojawienie się przedsiębiorstw-naśladowców stopniowo osłabia przewagę innowatora, produkcja lokowana jest w krajach o najniższych kosztach pracy, przewaga rynkowa zostaje utrzymana poprzez wprowadzenie dyferencjacji produktu.

Z teorii Vernona wynika zatem, że kraje mające przewagę technologiczną są w stanie tworzyć nowe produkty, a kraje opóźnione technologicznie koncentrują się na produktach dojrzałych lub standardowych[5].

Czynniki wpływające na poziom luki technologicznej

Najważniejsze czynniki które wpływają na poziom luki technologicznej to[6]:

  • klimat społeczny,
  • system edukacyjny,
  • potencjał naukowy,
  • skala i jakość działalności badawczej,
  • natura rynku lokalnego,
  • jakość zarządzania oraz polityka rządu,
  • inne czynniki określające technologiczną pozycję danego kraju.

Pomiar luki technologicznej

Wskaźniki wykorzystywane do pomiaru wielkości i dynamiki luki technologicznej[7]:

  • Wydajność pracy mierzona jako PKB/zatrudnionego,
  • Struktura eksportu,
  • Wskaźnik terms of trade.

Przypisy

  1. ↑ Encyklopedia PWN
  2. ↑ S. Kubielas 2009
  3. ↑ M. Łobaziewicz 2008, s.198-199
  4. ↑ R. Read 2006
  5. ↑ M. Łobaziewicz 2008, s.200
  6. ↑ D. Kornacka 2001, s.18
  7. ↑ D. Firszt 2010, s. 227-228

Bibliografia


Autor: Aleksandra Woźniak


Źródło: „https://mfiles.pl/pl/index.php?title=Luka_technologiczna&oldid=159012”