Kontrola finansowa: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Zarządzania
m (→‎Bibliografia: Clean up, replaced: →)
m (Czyszczenie tekstu)
Linia 26: Linia 26:
Kontrola finansowa jest ważnym elementem zarządzania publiczną gospodarką finansową. Jej celem jest ocena jakości działania i funkcjonalności gospodarki oraz wykrywanie obszarów wymagających korekty. W praktyce kontrola finansowa może być rozumiana jako proces oceny i sprawozdawczości oraz jako element systemu zarządzania. Kryteria kontroli finansowej to prawo, plan i gospodarność. Istnieją trzy rodzaje kontroli finansowej: kontrola wstępna, bieżąca i następna. Kontrola wstępna chroni jednostkę przed nadużyciami i stratami. Kontrola bieżąca sprawdza poprawność działań i zabezpiecza majątek jednostki. Kontrola następna analizuje działalność już wykonaną i dokumenty, aby zapobiec powstawaniu podobnych odchyleń w przyszłości.
Kontrola finansowa jest ważnym elementem zarządzania publiczną gospodarką finansową. Jej celem jest ocena jakości działania i funkcjonalności gospodarki oraz wykrywanie obszarów wymagających korekty. W praktyce kontrola finansowa może być rozumiana jako proces oceny i sprawozdawczości oraz jako element systemu zarządzania. Kryteria kontroli finansowej to prawo, plan i gospodarność. Istnieją trzy rodzaje kontroli finansowej: kontrola wstępna, bieżąca i następna. Kontrola wstępna chroni jednostkę przed nadużyciami i stratami. Kontrola bieżąca sprawdza poprawność działań i zabezpiecza majątek jednostki. Kontrola następna analizuje działalność już wykonaną i dokumenty, aby zapobiec powstawaniu podobnych odchyleń w przyszłości.


== Kryteria kontroli finansowej ==
==Kryteria kontroli finansowej==
 
Możemy wyróżnić trzy kryteria kontroli finansowej: '''prawo''', '''[[plan]]''' oraz '''gospodarność'''.
Możemy wyróżnić trzy kryteria kontroli finansowej: '''prawo''', '''[[plan]]''' oraz '''gospodarność'''.


'''Prawo''' – jest to główne kryterium, stosowane od dawna i najbardziej pospolite. Kontrolerzy powinni być dobrze przygotowani pod względem znajomości prawa (studia prawnicze, ekonomiczne, administracyjne) i stale uaktualniać swoją wiedzę, ponieważ [[prawo]] nieustannie się zmienia. Dokładne rozumienie i [[interpretacja]] jest niezbędne do przeprowadzenia kontroli.
'''Prawo''' - jest to główne kryterium, stosowane od dawna i najbardziej pospolite. Kontrolerzy powinni być dobrze przygotowani pod względem znajomości prawa (studia prawnicze, ekonomiczne, administracyjne) i stale uaktualniać swoją wiedzę, ponieważ [[prawo]] nieustannie się zmienia. Dokładne rozumienie i [[interpretacja]] jest niezbędne do przeprowadzenia kontroli.


'''Plan''' – stosując to kryterium, należy uwzględnić wielorakość przyczyn rozbieżności danych działań z planem oraz [[elastyczność]] i możliwości przystosowania się do wcześniejszych, niezaplanowanych czynności. Badanie i [[ocena]] wykonanych planów jest skomplikowana, ponieważ plany często są bardzo szczegółowe i bardzo precyzyjne.
'''Plan''' - stosując to kryterium, należy uwzględnić wielorakość przyczyn rozbieżności danych działań z planem oraz [[elastyczność]] i możliwości przystosowania się do wcześniejszych, niezaplanowanych czynności. Badanie i [[ocena]] wykonanych planów jest skomplikowana, ponieważ plany często są bardzo szczegółowe i bardzo precyzyjne.


'''Gospodarność''' – inaczej [[zasada]] racjonalnego działania. Stanowi kryterium, które integruje elementy w całość. Podczas kontroli należy wykazać czy dane [[działanie]] jest zgodne z zasadą gospodarności, czyli powinno zawierać się w funkcjonowaniu gospodarczo-finansowym np. [[optymalizacja]] procesów produkcyjnych, zwiększanie wydajności pracy, poprawianie jakości (Kurowski L. I in., 2000, s. 46-49).
'''Gospodarność''' - inaczej [[zasada]] racjonalnego działania. Stanowi kryterium, które integruje elementy w całość. Podczas kontroli należy wykazać czy dane [[działanie]] jest zgodne z zasadą gospodarności, czyli powinno zawierać się w funkcjonowaniu gospodarczo-finansowym np. [[optymalizacja]] procesów produkcyjnych, zwiększanie wydajności pracy, poprawianie jakości (Kurowski L. I in., 2000, s. 46-49).
 
== Rodzaje kontroli finansowej ==


==Rodzaje kontroli finansowej==
Kontrola finansowa składa się z trzech etapów: '''kontrola wstępna''', '''kontrola bieżąca''' oraz '''kontrola następna'''.
Kontrola finansowa składa się z trzech etapów: '''kontrola wstępna''', '''kontrola bieżąca''' oraz '''kontrola następna'''.


'''Kontrola wstępna''' – dokładne jej zrealizowanie chroni jednostkę przed ponadplanowymi [[koszt|kosztami]], nadużyciami i stratami. W tej części znaczną większość czasu pochłania analiza projektów różnego rodzaju umów oraz sprawdzanie różnych elementów pod kątem prawnym. Należy działać zgodnie z m.in. kodeksem administracyjnym. Ten rodzaj kontroli odgrywa znaczącą rolę przy przyjmowaniu nowych pracowników ([[umowa]] o pracę, wykonywane czynności, obowiązki na miejscu pracy, [[okres wypowiedzenia]], niekiedy istotna jest niekaralność oraz oświadczenie o odpowiedzialności materialnej). Kontrola wstępna przykuwa uwagę do dochodów budżetowych, jakie uzyskuje dana [[organizacja]]. [[Dochody]] budżetowe powinny być zawarte w danych urządzeniach i wykazane w określonych kwotach oraz terminach. Należy także określić oraz sprawdzić dokumenty (dowody finansowo-księgowe) oraz osoby, które są za nie odpowiedzialne.
'''Kontrola wstępna''' - dokładne jej zrealizowanie chroni jednostkę przed ponadplanowymi [[koszt|kosztami]], nadużyciami i stratami. W tej części znaczną większość czasu pochłania analiza projektów różnego rodzaju umów oraz sprawdzanie różnych elementów pod kątem prawnym. Należy działać zgodnie z m.in. kodeksem administracyjnym. Ten rodzaj kontroli odgrywa znaczącą rolę przy przyjmowaniu nowych pracowników ([[umowa]] o pracę, wykonywane czynności, obowiązki na miejscu pracy, [[okres wypowiedzenia]], niekiedy istotna jest niekaralność oraz oświadczenie o odpowiedzialności materialnej). Kontrola wstępna przykuwa uwagę do dochodów budżetowych, jakie uzyskuje dana [[organizacja]]. [[Dochody]] budżetowe powinny być zawarte w danych urządzeniach i wykazane w określonych kwotach oraz terminach. Należy także określić oraz sprawdzić dokumenty (dowody finansowo-księgowe) oraz osoby, które są za nie odpowiedzialne.


'''Kontrola bieżąca''' – celem tej kontroli jest zweryfikowanie czy wyodrębnione komórki firmy działają poprawnie oraz czy nie pojawiają się sytuacje, które mogą spowodować zniszczenie lub inną stratę w majątku, w tym również kradzież. Rzeczywisty stan składników majątku powinien być bardzo skrupulatnie przeanalizowany, aby móc wykluczyć możliwość powstania zarówno nadwyżek jak i niedoborów, które mogą spowodować problemy w działalności jednostki. Sprawdzeniu podlega również [[wyposażenie]] pracowników np. w odzież ochronną, środki higieny. Należy zweryfikować czy zatrudnieni terminowo rozliczają się z zaliczek.
'''Kontrola bieżąca''' - celem tej kontroli jest zweryfikowanie czy wyodrębnione komórki firmy działają poprawnie oraz czy nie pojawiają się sytuacje, które mogą spowodować zniszczenie lub inną stratę w majątku, w tym również kradzież. Rzeczywisty stan składników majątku powinien być bardzo skrupulatnie przeanalizowany, aby móc wykluczyć możliwość powstania zarówno nadwyżek jak i niedoborów, które mogą spowodować problemy w działalności jednostki. Sprawdzeniu podlega również [[wyposażenie]] pracowników np. w odzież ochronną, środki higieny. Należy zweryfikować czy zatrudnieni terminowo rozliczają się z zaliczek.


'''Kontrola następna''' – podczas tej części kontroli bada się działalność, która już się odbyła oraz dokumenty, które wykazują i opisują te czynności. [[Przegląd]] tych dokumentów sprawdza, czy dotychczasowe funkcjonowanie organizacji przebiega właściwie oraz według aktualnych przepisów prawa. Bada się również o wpłynęło na odchylenia od zaplanowanych norm, a które spowodowały straty w majątku. Celem tej kontroli jest podjęcie przez osobę zarządzającą działań, które spowodują, że w przyszłości nie będą powstawać podobne zaburzenia i odstępstwa od [[normy]] (Kulaszyński S., 2002, s. 21-24).
'''Kontrola następna''' - podczas tej części kontroli bada się działalność, która już się odbyła oraz dokumenty, które wykazują i opisują te czynności. [[Przegląd]] tych dokumentów sprawdza, czy dotychczasowe funkcjonowanie organizacji przebiega właściwie oraz według aktualnych przepisów prawa. Bada się również o wpłynęło na odchylenia od zaplanowanych norm, a które spowodowały straty w majątku. Celem tej kontroli jest podjęcie przez osobę zarządzającą działań, które spowodują, że w przyszłości nie będą powstawać podobne zaburzenia i odstępstwa od [[normy]] (Kulaszyński S., 2002, s. 21-24).


==Bibliografia==
==Bibliografia==
Linia 56: Linia 54:


{{a|Joanna Spyrka}}
{{a|Joanna Spyrka}}
[[Kategoria:Controlling]]
[[Kategoria:Controlling]]


{{#metamaster:description|Kontrola finansowa - istotny element zarządzania publiczną gospodarką finansową. Zapewnia jakość działania, wykrywa obszary wymagające korekt i chroni zasoby.}}
{{#metamaster:description|Kontrola finansowa - istotny element zarządzania publiczną gospodarką finansową. Zapewnia jakość działania, wykrywa obszary wymagające korekt i chroni zasoby.}}

Wersja z 12:57, 2 lis 2023

Kontrola finansowa
Polecane artykuły

Kontrola finansowa jest elementem procesu zarządzania publiczną gospodarką finansową. Jej zadaniem jest przekazywanie informacji na temat jakości działania oraz funkcjonalności gospodarki. Pomaga również wyryć obszary, w których konieczne jest dokonanie różnych korekt. "W ostatnich latach w obszarze kontroli w sektorze finansów publicznych można zaobserwować liczne zmiany” (Kaczurak-Kozak M., 2011, s. 70). Za kontrolę finansową odpowiedzialność ponosi kierownik jednostki.

Standardowe rozumienie pojęcia "kontrola finansowa” przejawia się jako zestawienie stanu rzeczywistego ze stanem obowiązującym oraz uzgadnianie ewentualnych błędów i odchyleń a także weryfikowanie czy dane elementy są zgodne z prawem. Pod uwagę bierze się również ochronę zasobów oraz zapewnienie wiarygodności sprawozdań.

W praktyce wykorzystywanej w finansach publicznych można rozumieć pojęcie kontroli finansowej pod dwiema postaciami - aby wyrazić przebieg oceniania i sprawozdawczości oraz jako jeden z elementów systemu zarządzania, w którego skład wchodzą procedury, reguły, obowiązki pracowników, standardy etyczne oraz inne elementy (Kaczurak-Kozak M., 2011, s. 73).

Pojęcie jest kontroli finansowej jest związane z rewizją.

TL;DR

Kontrola finansowa jest ważnym elementem zarządzania publiczną gospodarką finansową. Jej celem jest ocena jakości działania i funkcjonalności gospodarki oraz wykrywanie obszarów wymagających korekty. W praktyce kontrola finansowa może być rozumiana jako proces oceny i sprawozdawczości oraz jako element systemu zarządzania. Kryteria kontroli finansowej to prawo, plan i gospodarność. Istnieją trzy rodzaje kontroli finansowej: kontrola wstępna, bieżąca i następna. Kontrola wstępna chroni jednostkę przed nadużyciami i stratami. Kontrola bieżąca sprawdza poprawność działań i zabezpiecza majątek jednostki. Kontrola następna analizuje działalność już wykonaną i dokumenty, aby zapobiec powstawaniu podobnych odchyleń w przyszłości.

Kryteria kontroli finansowej

Możemy wyróżnić trzy kryteria kontroli finansowej: prawo, plan oraz gospodarność.

Prawo - jest to główne kryterium, stosowane od dawna i najbardziej pospolite. Kontrolerzy powinni być dobrze przygotowani pod względem znajomości prawa (studia prawnicze, ekonomiczne, administracyjne) i stale uaktualniać swoją wiedzę, ponieważ prawo nieustannie się zmienia. Dokładne rozumienie i interpretacja jest niezbędne do przeprowadzenia kontroli.

Plan - stosując to kryterium, należy uwzględnić wielorakość przyczyn rozbieżności danych działań z planem oraz elastyczność i możliwości przystosowania się do wcześniejszych, niezaplanowanych czynności. Badanie i ocena wykonanych planów jest skomplikowana, ponieważ plany często są bardzo szczegółowe i bardzo precyzyjne.

Gospodarność - inaczej zasada racjonalnego działania. Stanowi kryterium, które integruje elementy w całość. Podczas kontroli należy wykazać czy dane działanie jest zgodne z zasadą gospodarności, czyli powinno zawierać się w funkcjonowaniu gospodarczo-finansowym np. optymalizacja procesów produkcyjnych, zwiększanie wydajności pracy, poprawianie jakości (Kurowski L. I in., 2000, s. 46-49).

Rodzaje kontroli finansowej

Kontrola finansowa składa się z trzech etapów: kontrola wstępna, kontrola bieżąca oraz kontrola następna.

Kontrola wstępna - dokładne jej zrealizowanie chroni jednostkę przed ponadplanowymi kosztami, nadużyciami i stratami. W tej części znaczną większość czasu pochłania analiza projektów różnego rodzaju umów oraz sprawdzanie różnych elementów pod kątem prawnym. Należy działać zgodnie z m.in. kodeksem administracyjnym. Ten rodzaj kontroli odgrywa znaczącą rolę przy przyjmowaniu nowych pracowników (umowa o pracę, wykonywane czynności, obowiązki na miejscu pracy, okres wypowiedzenia, niekiedy istotna jest niekaralność oraz oświadczenie o odpowiedzialności materialnej). Kontrola wstępna przykuwa uwagę do dochodów budżetowych, jakie uzyskuje dana organizacja. Dochody budżetowe powinny być zawarte w danych urządzeniach i wykazane w określonych kwotach oraz terminach. Należy także określić oraz sprawdzić dokumenty (dowody finansowo-księgowe) oraz osoby, które są za nie odpowiedzialne.

Kontrola bieżąca - celem tej kontroli jest zweryfikowanie czy wyodrębnione komórki firmy działają poprawnie oraz czy nie pojawiają się sytuacje, które mogą spowodować zniszczenie lub inną stratę w majątku, w tym również kradzież. Rzeczywisty stan składników majątku powinien być bardzo skrupulatnie przeanalizowany, aby móc wykluczyć możliwość powstania zarówno nadwyżek jak i niedoborów, które mogą spowodować problemy w działalności jednostki. Sprawdzeniu podlega również wyposażenie pracowników np. w odzież ochronną, środki higieny. Należy zweryfikować czy zatrudnieni terminowo rozliczają się z zaliczek.

Kontrola następna - podczas tej części kontroli bada się działalność, która już się odbyła oraz dokumenty, które wykazują i opisują te czynności. Przegląd tych dokumentów sprawdza, czy dotychczasowe funkcjonowanie organizacji przebiega właściwie oraz według aktualnych przepisów prawa. Bada się również o wpłynęło na odchylenia od zaplanowanych norm, a które spowodowały straty w majątku. Celem tej kontroli jest podjęcie przez osobę zarządzającą działań, które spowodują, że w przyszłości nie będą powstawać podobne zaburzenia i odstępstwa od normy (Kulaszyński S., 2002, s. 21-24).

Bibliografia


Autor: Joanna Spyrka


Źródło: „https://mfiles.pl/pl/index.php?title=Kontrola_finansowa&oldid=157465”