Inwentaryzacja: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Zarządzania
m (Clean up, replaced: #''' → # ''' (10), *''' → * ''' (15))
m (Czyszczenie tekstu)
Linia 29: Linia 29:


Z uwagi na [[różnorodność]] jednostek sektora finansów publicznych istotną rolę pełni odpowiedni '''podział zadań''' i '''odpowiedzialności w zakresie inwentaryzacji''' pomiędzy komórki organizacyjne i [[delegowanie]] uprawnień na poszczególnych pracowników. Od efektów ich pracy bezpośrednio zależy '''[[jakość]] inwentaryzacji''', a tym samym jakość sprawozdań finansowych. Nie można uznać rocznego sprawozdania finansowego za wiarygodne, jeśli zostało ono sporządzone na podstawie danych z ksiąg rachunkowych niepotwierdzonych inwentaryzacją.
Z uwagi na [[różnorodność]] jednostek sektora finansów publicznych istotną rolę pełni odpowiedni '''podział zadań''' i '''odpowiedzialności w zakresie inwentaryzacji''' pomiędzy komórki organizacyjne i [[delegowanie]] uprawnień na poszczególnych pracowników. Od efektów ich pracy bezpośrednio zależy '''[[jakość]] inwentaryzacji''', a tym samym jakość sprawozdań finansowych. Nie można uznać rocznego sprawozdania finansowego za wiarygodne, jeśli zostało ono sporządzone na podstawie danych z ksiąg rachunkowych niepotwierdzonych inwentaryzacją.
<google>ban728t</google>
<google>ban728t</google>


==Rodzaje inwentaryzacji==
==Rodzaje inwentaryzacji==
Rodzaje inwentaryzacji:
Rodzaje inwentaryzacji:
* '''systematyczna''' jest ona powtarzana okresowo albo prowadzona stale w systemie ciągłym
* '''systematyczna''' - jest ona powtarzana okresowo albo prowadzona stale w systemie ciągłym
* '''cykliczna''' jest jednym z rodzajów inwentaryzacji systematycznej, która charakteryzuje się stałą częstotliwością powtarzania (np. co 2 lata, co kwartał)
* '''cykliczna''' - jest jednym z rodzajów inwentaryzacji systematycznej, która charakteryzuje się stałą częstotliwością powtarzania (np. co 2 lata, co kwartał)
* '''okazjonalna''' pojawia się nagle i wywołana jest jakąś przyczyną (np. powodzią), ale również z okazji [[Kontrola|kontroli]] specjalnej czy zamknięcia placówki
* '''okazjonalna''' - pojawia się nagle i wywołana jest jakąś przyczyną (np. powodzią), ale również z okazji [[Kontrola|kontroli]] specjalnej czy zamknięcia placówki
* '''doraźna''' niezapowiedziana
* '''doraźna''' - niezapowiedziana
* '''pełna''' obejmuje składniki majątkowe zarówno obce jak i własne
* '''pełna''' - obejmuje składniki majątkowe zarówno obce jak i własne
* '''częściowa''' obejmuje tylko niektóre składniki majątkowe
* '''częściowa''' - obejmuje tylko niektóre składniki majątkowe
* '''rozliczeniowa''' rozlicza osoby, które są materialnie odpowiedzialne za powierzone mienie
* '''rozliczeniowa''' - rozlicza osoby, które są materialnie odpowiedzialne za powierzone mienie
* '''szacunkowa''' służy do oceny przybliżonego stanu składników majątkowych, ma ona na celu zorientowanie się, w krótkim czasie jaki jest stan [[Majątek|majątku]]
* '''szacunkowa''' - służy do oceny przybliżonego stanu składników majątkowych, ma ona na celu zorientowanie się, w krótkim czasie jaki jest stan [[Majątek|majątku]]
* '''kontrolna''' jest wykonywana w celach czysto kontrolnych, weryfikacyjnych i jest zlecana przez organy zewnętrzne bądź organy stanowiące firmy
* '''kontrolna''' - jest wykonywana w celach czysto kontrolnych, weryfikacyjnych i jest zlecana przez organy zewnętrzne bądź organy stanowiące firmy
* '''przeglądowa''' polega na spisie z natury, aby dokonać przeglądu zapasów w konkretnym celu
* '''przeglądowa''' - polega na spisie z natury, aby dokonać przeglądu zapasów w konkretnym celu
* '''roczna''' stosowana aby ustalić [[dochód]] do opodatkowania albo aby urealnić [[bilans]] i [[wynik finansowy]]
* '''roczna''' - stosowana aby ustalić [[dochód]] do opodatkowania albo aby urealnić [[bilans]] i [[wynik finansowy]]
* '''kwartalna''' stosowana w niektórych jednostkach aby ustalić dochód do opodatkowania
* '''kwartalna''' - stosowana w niektórych jednostkach aby ustalić dochód do opodatkowania
* '''zdawczo odbiorcza''' stosowana jest, podczas gdy przekazywane są składniki majątkowe innej [[Firma|firmie]] bądź osobie materialnie odpowiedzialnej
* '''zdawczo - odbiorcza''' - stosowana jest, podczas gdy przekazywane są składniki majątkowe innej [[Firma|firmie]] bądź osobie materialnie odpowiedzialnej
* '''nadzwyczajna''' - jest wykonywana na żądanie lub wniosek organów zewnętrznych, bądź w razie zamknięcia firmy
* '''nadzwyczajna''' - jest wykonywana na żądanie lub wniosek organów zewnętrznych, bądź w razie zamknięcia firmy
* '''ciągła''' jest dokonywana w większych magazynach bądź składach, gdzie rzeczowe składniki majątkowe są rozliczane ilościowo bądź ilościowo wartościowo, [[metoda]] ta trwa czasami dłuższy czas ze względu na spisanie całkowitej liczby wszystkich składników majątkowych, czasami trwa to nawet cały rok
* '''ciągła''' - jest dokonywana w większych magazynach bądź składach, gdzie rzeczowe składniki majątkowe są rozliczane ilościowo bądź ilościowo - wartościowo, [[metoda]] ta trwa czasami dłuższy czas ze względu na spisanie całkowitej liczby wszystkich składników majątkowych, czasami trwa to nawet cały rok


==Zasady inwentaryzacji==
==Zasady inwentaryzacji==
W literaturze można znaleźć następujące zasady inwentaryzacji:
W literaturze można znaleźć następujące zasady inwentaryzacji:
# '''[[Zasada]] terminowości i częstotliwości''' polegająca na przeprowadzaniu inwentaryzacji w terminach zgodnych z planem i z zachowaniem częstotliwości wymaganej [[Ustawa o rachunkowości|ustawą o rachunkowości]]
# '''[[Zasada]] terminowości i częstotliwości''' - polegająca na przeprowadzaniu inwentaryzacji w terminach zgodnych z planem i z zachowaniem częstotliwości wymaganej [[Ustawa o rachunkowości|ustawą o rachunkowości]]
# '''Zasada podwójnej kontroli''' dwukrotne sprawdzenie każdej pozycji przed wpisaniem jej do arkusza inwentaryzacyjnego
# '''Zasada podwójnej kontroli''' - dwukrotne sprawdzenie każdej pozycji przed wpisaniem jej do arkusza inwentaryzacyjnego
# '''Zasada "zamkniętych drzwi”''' wykonywanie inwentaryzacji w czasie nieczynności placówki, aby zapewnić odpowiednie warunki. Taka inwentaryzacja jest dokładniejsza jednak bardziej kosztowna.
# '''Zasada "zamkniętych drzwi”''' - wykonywanie inwentaryzacji w czasie nieczynności placówki, aby zapewnić odpowiednie warunki. Taka inwentaryzacja jest dokładniejsza jednak bardziej kosztowna.
# '''Zasada rzetelnego obrazu''' –ustalenie rzeczywistego stanu aktywów i pasywów polegające na dokładnym pomiarze, identyfikacji nazw, symboli, cen oraz wartości pieniężnej, handlowej i użytkowej.
# '''Zasada rzetelnego obrazu''' - ustalenie rzeczywistego stanu aktywów i pasywów polegające na dokładnym pomiarze, identyfikacji nazw, symboli, cen oraz wartości pieniężnej, handlowej i użytkowej.
# '''Zasada kompletności i kompleksowości''' - uwzględnienie wszystkich składników majątkowych, zarówno objętych ewidencją bilansową jak i nieobjętych tą ewidencją, a będących na stanie.
# '''Zasada kompletności i kompleksowości''' - uwzględnienie wszystkich składników majątkowych, zarówno objętych ewidencją bilansową jak i nieobjętych tą ewidencją, a będących na stanie.
# '''Zasada kolejnych czynności''' określenie kolejności prac w czasie inwentaryzacji.
# '''Zasada kolejnych czynności''' - określenie kolejności prac w czasie inwentaryzacji.
# '''Zasada zaskoczenia'''przeprowadzenie spisu w momencie nieoczekiwanym.
# '''Zasada zaskoczenia''' - przeprowadzenie spisu w momencie nieoczekiwanym.
# '''Zasada uczestnictwa osoby materialnie odpowiedzialnej''' w czasie spisu bierze [[udział]] osoba, której powierzono [[dane]] składniki majątkowe.
# '''Zasada uczestnictwa osoby materialnie odpowiedzialnej''' - w czasie spisu bierze [[udział]] osoba, której powierzono [[dane]] składniki majątkowe.
# '''Zasada komisyjności''' przeprowadzanie spisów z natury przez co najmniej dwie osoby.
# '''Zasada komisyjności''' - przeprowadzanie spisów z natury przez co najmniej dwie osoby.
# '''Zasada fachowości komisji spisowej''' dobieranie do zespołów spisowych tylko osób fachowych.
# '''Zasada fachowości komisji spisowej''' - dobieranie do zespołów spisowych tylko osób fachowych.


==Metody inwentaryzacji==
==Metody inwentaryzacji==

Wersja z 09:35, 2 lis 2023

Inwentaryzacja
Polecane artykuły

Inwentaryzacja- zespół czynności, które zmierzają do ustalenia realnego stanu środków trwałych i obrotowych przedsiębiorstwa, a także zobowiązań na dany moment.

W świetle ustawy o rachunkowości inwentaryzacja stanowi obowiązkowy element rachunkowości poprzedzający etap sporządzania sprawozdania finansowego oraz rocznego zamknięcia ksiąg rachunkowych.

TL;DR

Inwentaryzacja to proces ustalania stanu majątku przedsiębiorstwa. Ma na celu zapewnienie zgodności stanu ewidencyjnego z rzeczywistym, rzetelność ksiąg rachunkowych i wiarygodność sprawozdań finansowych. Istnieje wiele rodzajów inwentaryzacji, a proces ten musi być przeprowadzany zgodnie z określonymi zasadami. Inwentaryzacja może być wykonana przez spis z natury, potwierdzenie dokumentów lub porównanie danych księgowych. Składa się z etapów ustalania stanu rzeczywistego, porównania z danymi księgowymi, wyjaśnienia różnic i doprowadzenia do zgodności.

Cele inwentaryzacji

Rozróżniamy następujące cele inwentaryzacji:

  • doprowadzenie do zgodności stanu ewidencyjnego ze stanem rzeczywistym
  • zapewnienie rzetelności ksiąg rachunkowych oraz wiarygodności sprawozdań finansowych
  • rozliczenie osób odpowiedzialnych za mienie jednostki
  • przeciwdziałanie nieprawidłowościom w gospodarce majątkiem jednostki

Z uwagi na różnorodność jednostek sektora finansów publicznych istotną rolę pełni odpowiedni podział zadań i odpowiedzialności w zakresie inwentaryzacji pomiędzy komórki organizacyjne i delegowanie uprawnień na poszczególnych pracowników. Od efektów ich pracy bezpośrednio zależy jakość inwentaryzacji, a tym samym jakość sprawozdań finansowych. Nie można uznać rocznego sprawozdania finansowego za wiarygodne, jeśli zostało ono sporządzone na podstawie danych z ksiąg rachunkowych niepotwierdzonych inwentaryzacją.

Rodzaje inwentaryzacji

Rodzaje inwentaryzacji:

  • systematyczna - jest ona powtarzana okresowo albo prowadzona stale w systemie ciągłym
  • cykliczna - jest jednym z rodzajów inwentaryzacji systematycznej, która charakteryzuje się stałą częstotliwością powtarzania (np. co 2 lata, co kwartał)
  • okazjonalna - pojawia się nagle i wywołana jest jakąś przyczyną (np. powodzią), ale również z okazji kontroli specjalnej czy zamknięcia placówki
  • doraźna - niezapowiedziana
  • pełna - obejmuje składniki majątkowe zarówno obce jak i własne
  • częściowa - obejmuje tylko niektóre składniki majątkowe
  • rozliczeniowa - rozlicza osoby, które są materialnie odpowiedzialne za powierzone mienie
  • szacunkowa - służy do oceny przybliżonego stanu składników majątkowych, ma ona na celu zorientowanie się, w krótkim czasie jaki jest stan majątku
  • kontrolna - jest wykonywana w celach czysto kontrolnych, weryfikacyjnych i jest zlecana przez organy zewnętrzne bądź organy stanowiące firmy
  • przeglądowa - polega na spisie z natury, aby dokonać przeglądu zapasów w konkretnym celu
  • roczna - stosowana aby ustalić dochód do opodatkowania albo aby urealnić bilans i wynik finansowy
  • kwartalna - stosowana w niektórych jednostkach aby ustalić dochód do opodatkowania
  • zdawczo - odbiorcza - stosowana jest, podczas gdy przekazywane są składniki majątkowe innej firmie bądź osobie materialnie odpowiedzialnej
  • nadzwyczajna - jest wykonywana na żądanie lub wniosek organów zewnętrznych, bądź w razie zamknięcia firmy
  • ciągła - jest dokonywana w większych magazynach bądź składach, gdzie rzeczowe składniki majątkowe są rozliczane ilościowo bądź ilościowo - wartościowo, metoda ta trwa czasami dłuższy czas ze względu na spisanie całkowitej liczby wszystkich składników majątkowych, czasami trwa to nawet cały rok

Zasady inwentaryzacji

W literaturze można znaleźć następujące zasady inwentaryzacji:

  1. Zasada terminowości i częstotliwości - polegająca na przeprowadzaniu inwentaryzacji w terminach zgodnych z planem i z zachowaniem częstotliwości wymaganej ustawą o rachunkowości
  2. Zasada podwójnej kontroli - dwukrotne sprawdzenie każdej pozycji przed wpisaniem jej do arkusza inwentaryzacyjnego
  3. Zasada "zamkniętych drzwi” - wykonywanie inwentaryzacji w czasie nieczynności placówki, aby zapewnić odpowiednie warunki. Taka inwentaryzacja jest dokładniejsza jednak bardziej kosztowna.
  4. Zasada rzetelnego obrazu - ustalenie rzeczywistego stanu aktywów i pasywów polegające na dokładnym pomiarze, identyfikacji nazw, symboli, cen oraz wartości pieniężnej, handlowej i użytkowej.
  5. Zasada kompletności i kompleksowości - uwzględnienie wszystkich składników majątkowych, zarówno objętych ewidencją bilansową jak i nieobjętych tą ewidencją, a będących na stanie.
  6. Zasada kolejnych czynności - określenie kolejności prac w czasie inwentaryzacji.
  7. Zasada zaskoczenia - przeprowadzenie spisu w momencie nieoczekiwanym.
  8. Zasada uczestnictwa osoby materialnie odpowiedzialnej - w czasie spisu bierze udział osoba, której powierzono dane składniki majątkowe.
  9. Zasada komisyjności - przeprowadzanie spisów z natury przez co najmniej dwie osoby.
  10. Zasada fachowości komisji spisowej - dobieranie do zespołów spisowych tylko osób fachowych.

Metody inwentaryzacji

Wyróżnia się trzy metody przeprowadzenia inwentaryzacji:

  • drogą spisu z natury, wyceny spisanych ilości, porównanie wartości z danymi ksiąg rachunkowych oraz wyjaśnienie i rozliczenie ewentualnych różnic
  • drogą otrzymania od banków i uzyskania od kontrahentów potwierdzeń prawidłowości wykazanego w księgach rachunkowych jednostki stanu tych aktywów oraz wyjaśnienie i rozliczenie ewentualnych różnic
  • drogą porównania danych ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacji wartości tych składników.

Etapy inwentaryzacji

Inwentaryzacja składa się z następujących etapów:

  1. ustalanie stanu rzeczywistego składników aktywów i pasywów jednostki według stanu na określony dzień
  2. porównanie stanu rzeczywistego z wielkością wynikającą z ksiąg rachunkowych
  3. ustalenie i wyjaśnienie różnic inwentaryzacyjnych
  4. doprowadzenie wielkości wynikających z ewidencji księgowej do zgodności ze stanem rzeczywistym i rozliczenie osób odpowiedzialnych za aktywa.

Bibliografia

  • Adamek-Hyska D. (2015). Inwentaryzacja jako istotny element kontroli zarządczej Zeszyty naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego nr 864
  • Bach S.(2015).Inwentaryzacja w ujęciu praktycznym, PRESSCOM, Wrocław
  • Małkowska, D. (2013). Inwentaryzacja od A do Z. Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr
  • Pogodzińska-Mizdrak E.(2005).Inwentaryzacja jako ważne ogniwo kontroli wewnętrzej w jednostce gospodarczej Zeszyty naukowe nr 674 Akademii Ekonomicznej w Krakowie
  • Świderek I.(2016).Inwentaryzacja w jednostkach budżetowych z wzorcową dokumentacją, ODDK, Gdańsk
  • Winiarska K.(2004).Organizacja inwentaryzacji w firmach prowadzących księgi podatkowe i księgi rachunkowe, Difin
  • Winiarska K.(2006).Inwentaryzacja w Firmach Prowadzących Księgi Podatkowe i Księgi Rachunkowe, Difin


Autor: Dorota Dziedzina, Dominika Gołąb